Ansiklopedi

209
220
466,394
81
105
195,132
Şehir Malatya
644
757
1,692,589
Kanarya Adaları, Atlantik Okyanusu'ndaki Makaronya'da bulunan bir İspanyol özerk topluluğu ve takımadalarıdır. Afrika anakarasına en yakın noktalarında, Fas'ın 100 kilometre batısındadır. İspanya'nın özerk topluluklarının en güneyindedirler. Adalar 2,2 milyon nüfusa sahiptir ve Avrupa Birliği'nin en kalabalık özel bölgesidir. Yedi ana ada Tenerife, Fuerteventura, Gran Canaria, Lanzarote, La Palma, La Gomera ve El Hierro'dur. Takımadalar, La Graciosa, Alegranza, Isla de Lobos, Montaña Clara, Roque del Oeste ve Roque del Este gibi birçok küçük ada ve adacık içerir. Ayrıca Garachico ve Anaga da dahil olmak üzere bir dizi kaya içerir. Antik çağda, ada zinciri genellikle "Şanslı Adalar" olarak anılırdı. Kanarya Adaları, İspanya'nın en...
Sirenomelia, ya da deniz kızı sendromu, bebeğin bacakları yapışık ve cinsel organı da görülemeyecek şekilde dünyaya gelmesi şeklindeki düşük olasılıklı hastalığa verilen isimdir. Hastalığın görülme olasılığı, yapışık ikiz doğması olasılığı kadardır ve genellikle, doğumdan bir ya da iki gün sonra ölümle sonuçlanır. (Çünkü böbrek ve diğer boşaltım organları çalışamamaktadır). Bugün hayatta olan ve bir dizi operasyon geçirdikten sonra iki ayrı bacağa sahip olan iki kişi vardır. Bunlardan biri, Brezilya'da doğan ve yaşaması da adı gibi mucize olan Mílagros (İspanyolca Mucize) adlı bebektir. Bu hastalıkta cinsel organ görülmez. Çoğunlukla idrar kesesi gelişmemiştir. Böbrek ve boşaltım sistemi organları doğru şekilde çalışamaz...
Usturlap (Astrolabe), astronomi ölçümlerinde kullanılmış tarihi bir ölçüm cihazıdır. Kullanım alanları arasında Güneş, Ay, gezegen ve yıldızın konumlarını belirlemek yer alır. Ayrıca, yerel saat ve namaz vakitleri usturlap sayesinde hesaplanıyordu. Bazı matematik problemlerinin çözümlenmesinde de usturlap kulanılırdı. İlk olarak Appolinius (MÖ 240) ve Hipparkos (MÖ 150) tarafından keşfedildiği, Batlamyus tarafından kullanıldığı ve Philloponos'un(en) altıncı yüzyılın ilk yarısında bu aletten bahsettiği batılı kaynaklarda bildirilmektedir. Dokuzuncu yüzyılda Harran'daki büyük üniversitede Abbasi halifelerinin ilim ve kültür verdikleri önem neticesinde usturlap hakkında çeşitli eserlerin yazıldığı bilinmektedir. Bu konuda yazılan en eski...
Dürümlü Katliamı ya da Dürümlü Saldırısı, 12 Mayıs 2016'da yerel saatle 22:30 dolaylarında Diyarbakır'ın Sur ilçesine bağlı Dürümlü mezrasında gerçekleşen ve 16 kişinin yaşamını yitirdiği, 23 kişinin de yaralandığı bombalı saldırıdır. Saldırıyı PKK terör örgütü üstlenmiştir. Dürümlü mezrasında terör örgütü PKK mensupları, 12 Mayıs 2016 tarihinde Bingöl'ün Genç ilçesine bağlı Döşekkaya köyü yakınlarında yol çalışması yapan bir firmaya ait kamyonu gasp ederek yaklaşık 15 tonluk bombayı araca yüklemiş, bomba yüklü araç içindeki PKK'lılarla birlikte Yenişehir ilçesine bağlı Tanışık Mahallesi'ne geldi. Köylülerin şüphelenmesi üzerine araçtaki PKK'lı teröristler ile köylüler arasında tartışma yaşanmış, olayın ardından teröristler, bomba...
Kız Kulesi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde MÖ 408'de inşa edilmiş yapıdır. 1966-1981 yılları arasında tedavülde kalan 10 Türk lirası banknotlarının arka yüzünde, Kız Kulesi'nin bir tasviri yer alıyordu. Kulenin 1/25 ölçülerindeki maketi, Miniatürk'te sergilenmektedir. Tarihçe Kyzikos'taki deniz zaferinden sonra, MÖ 408'de Atinalı general Alkibiadis, muhtemelen Karadeniz'den gelen gemiler için Üsküdar'ın önündeki küçük bir kaya üzerine özel bir istasyon inşa etti. Üsküdar'ın sembolü hâline gelen kule, Üsküdar’da Bizans devrinden kalan tek eserdir. MÖ 24 yıllarına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. 1110'da Bizans İmparatoru I. Aleksios, taş duvarla korunan ahşap...
Eğirmen veya eğirmeç; yün, keten, kenevir, pamuk gibi lifli hammaddeleri büküp ip yapmaya (eğirmeye) yarayan bir ucu çengelli tahta araçtır. Bir çubuk ve çengelden oluşan eğirmene iğ denir. Oldukça ilkel bir araç olan iğ üzerine daha sonraki dönemlerde yuvarlak bir ağırlık (ağırşak) geçirilmiştir. Altına artı şeklinde çubuklar geçirilmiş iğe ise kirmen denir. Eğirmenler ip üretiminde kullanılan, bilinen en eski araçlardır. İğ İğ sözcüğü Eski Türkçedir ve Dîvânü Lugati’t-Türk’te de listelenir. İğne sözcüğünün kökeni iğ’e dayanır. Robert Dankoff (Türkçe ve İslâm ile ilgili araştırmalar yapan ABD’li bir profesör), kirmen kelimesinin Ermenice k’arman’dan geldiğini belirtir. Hasan Eren (Türk sözlükçü ve etimoloji konusuna yoğunlaşmış...
Pisagor adalet kupası, belli bir miktarın üzerinde doldurulan içeceğin özel bir düzenekle dışarı dökülmesini sağlar. Samos Pisagorlarına ödünç verilen bu kupa, her müridin eşit miktarlarda şarap içmesini garanti ediyordu. Müritler kupayı sınır seviyeye kadar doldurursa, içkisinin tadını huzur içinde çıkarabilirdi. Ancak oburluk sergiliyorsa, kupa içindeki sıvıyı dipten dışarı sızdırırdı. Pisagor'un Adelet Kupası (Pisagor Kupası), dışarıdan bakıldığında içeceklerin konulduğu sıradan kupalara benzeyen; fakat içinde özel bir düzenek bulunan kupadır. Sisamlı Pisagor’un (MÖ 570 - MÖ 495) en önemli buluşlarından bir tanesi olan Adalet Kupasının içindeki düzenek, bir kolon ve bu kolonda bulunan bir kanaldır. Su, bu kolonun seviyesinin...
Airbus A300-600St (süper taşıyıcı) veya Beluga, standart Airbus A300 kargo uçağının genişletilmiş halidir. Bu uçak, uçak parçaları taşımak için değişime uğramıştır. Önceleri süper taşıyıcı olarak adlandırıldıysa da daha popüler olan Beluga (beyaz balina) olarak adlandırılmıştır. Birçok uçak üreticisi çok ulusludur ve bu yüzden geniş alana yayılı üretim tesisleri bulunmaktadır. Airbus üreticiler arasında Fransız, Alman, İngiliz ve İspanyol havacılık firmasının konsorsiyumu olan yegane firmadır. Airbus üretimi sadece maliyet ve güvenilirlik kriterlerinden değil aynı zamanda havacılık tarihinden ve ulusal menfaatlerinden de etkilenir. Her Airbus modeli için konsorsiyumda bulunan ülkeler belirli parçalarının üretimini sağlarlar ve her...
Rodos Heykeli, İspanyol sürrealist ressam Salvador Dalí'nin 1954 tarihli yağlı boya tablosudur. Dalí'nin 1956 yapımı Dünyanın Yedi Harikası adlı belgesel filmi için yaptığı, her biri harikalardan birini betimleyen yedi tabloluk seriye dahildir. Tablo, Yunan mitolojisindeki güneş tanrısı Helios'un antik heykeli olan Rodos Heykeli'ni gösterir. 1981 yılında Bern Sanat Müzesi'ne bağışlanan tablo filmde hiç kullanılmamıştır ve halen müzede sergilenmektedir. Dalí'nin sürrealist hareketin en parlak döneminden yirmi yıl sonra yaptığı bu tablo, Dalí'nin avangartlıktan ana akıma geçişini simgeler. 1940'ta Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınmasının ardından mali kaygıların baskısı altında kalan ve Hollywood hayranlığından etkilenen Dalí...
1837 Paniği, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1840'ların ortalarına kadar devam eden büyük bir ekonomik durgunluğa yol açan finansal krizdir. Bu dönemde kâr, fiyat ve ücretler düşerken, işsizlik arttı. Kötümserlik çok yaygındı. Paniğin iç ve dış kaynakları vardı. Batı eyaletlerindeki spekülatif borç verme uygulamaları, pamuk fiyatlarındaki ani düşüş, arazi fiyatlarına ilişkin spekülasyonlar, uluslararası altın ve gümüş para akışı ve Büyük Britanya'daki kısıtlayıcı borç verme politikaları, krizin sebepleri arasındaydı. 10 Mayıs 1837'de New York'taki bankalar madeni parayla ödemeyi askıya aldı; bu da artık bankaların ticari senetleri tam nominal değerleri üzerinden madeni paraya çevirmeyecekleri anlamına geliyordu. 1838'deki kısa süreli...
İşçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır. 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir. 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramının Tarihi İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler. 1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan...
Jet lag, çoğunlukla uzun süreli uçuşlar sonrasında ortaya çıkan, vücudun biyolojik saati ile iniş yapılan yerin saatinin uyuşmaması nedeni ile yaşanan bir rahatsızlıktır. Farklı zaman dilimleri arasında seyahat edildiğinde ortaya çıkan bu rahatsızlık; aşırı yorgunluk, uykusuzluk, dikkatsizlik ve sindirim sorunlarına neden olabilir. Uyku bozukluğu, jet lag’in en bilinen etkilerinden biridir. Jet Lag Neden Olur? Jet lag, vücudun değişen saat diliminden etkilenmesi ile ortaya çıkar. Yapılan araştırmalara göre jet lag, batıdan doğuya doğru gittikçe ve gündüz uçuşlarında daha çok görülmektedir. Yaş yükseldikçe de jet lag riski artmaktadır. Bunun nedeni ise genç vücudun biyolojik değişimlere çok daha hızlı ayak uydurabilmesidir. Vücudun...
Amazon'un derinliklerinde kaynayan bir nehir, efsaneyi gerçeğe dönüştürüyor. Bir Jules Verne hikâyesi gibi duruyor: Dünyanın merkezinden geliyor gibi görünen, kaynayan ve içine düşen her şeyi öldüren bir nehir. Bir National Geographic Genç Kâşifi olan Andrés Ruzo bu nehri ilk defa dedesinden duymuş. Ruzo bir jeofizikçi olunca bu hikâyenin gerçek olup olmadığını –ve bilimin bunu açıklayıp açıklayamayacağını– araştırmaya karar vermiş. The Boiling River: Adventure and Discovery in the Amazon (Kaynayan Nehir: Amazon'da Macera ve Keşif) adlı kitabında Peru yağmur ormanlarının içine dalıp gizemi çözmeye çalışıyor. Dallas'taki evinden bizimle konuşan Ruzo, nehri bu kadar ölümcül kılan şeyin ne olduğunu, neden bazı petrol şirketlerinin...
Nemo Noktası, Ünlü Fransız yazar Jules Verne'in Denizler Altında 20 Bin Fersah kitabının kahramanı Kaptan Nemo'dan almış adını. Nemo sözcüğü, Latincede "hiç kimse" anlamına gelmektedir. Dolayısıyla isim son derece iyi seçilmiştir; zira muhtemelen Nemo Noktası'ndan bugüne kadar hiçbir insan geçmemiştir. Nemo Noktası karadan öyle uzaktır ki oraya en yakın insan genellikle astronotlardır. Nemo Noktası kendisine en yakın üç adanın kıyısına 2688 km uzaktadır: Bu 3 nokta şöyledir: • Kuzey yönünde bulunan ve üzerinde insan yaşamayan Pitcairn Adaları dahilindeki Ducie Atolü, • Kuzeydoğu yönünde bulunan, Şili açıklarındaki Easter Adası civarındaki Motu Nui adacığı, • Güney yönünde bulunan, Antarktika kıyıları açıklarındaki...
Antik Mısırlıların kullandıkları çeşitli tıp uygulamaları bugünün tıp uygulamalarına paha biçilmez kaynaklar oldu. Antik Mısırlılar arkalarında çok sayıda önemli tıbbi metinler bıraktılar. Dünyanın en eski cerrahi dokümanı olan Edwin Smith Papirüsü MÖ 1600 dolayına aittir. Yine Brooklyn Yılan Papirüsü (MÖ 450) ve Ebers Papirüsü (MÖ 1550) anatomi, fizyoloji ve farmakolojiye dair çok eski tıbbi bilgiler içerir. Arkeolojik kazılarda çok fazla cerrahi alet bulunamadı ancak keşfedilen en eski cerrahi prosedür erkek sünnetinin anlatımıdır. İncelenen 30.000 kadar mumyada ampütasyon izleri, kırık ve yara tedavisi izleri görüldü ancak Mısırlılar cerrahi bilgilerinin çoğunu aslında ölülerle ilgilenmeye ayırdılar çünkü öteki yaşam da oldukça...
TCG Anadolu (L-400), ana yapılandırması bakımından Türkiye'nin amfibi hücum gemisi sınıfına giren ilk gemisidir. Gemi ana formasyonu bakımından amfibik harekâtlarda da kullanılabilmektedir. Türk Deniz Kuvvetlerinin sancak gemisi rolündeki geminin yapımı için 2014 yılında ilk çalışmalar yapılmış, 1 Haziran 2015 tarihinde Sedef Tersanesi'ne verilen sipariş sonrasında ise inşa faaliyetleri başlamıştır. Geminin tasarımında İspanyol donanmasına ait Juan Carlos I (L61) gemisinin tasarımı örnek alınmıştır. 4 Mart 2023 tarihinde gemi Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edilmiştir. Donanmanın yapacağı son kabul testlerinden sonra gemi aktif olarak kullanılmaya başlanacaktır. Türk donanmasının ihtiyaçları...
Binbir Gece Masalları, Orta Çağ'da kaleme alınmış Orta Doğu kökenli edebi eserdir. Şehrazad'ın hükümdar kocasına anlattığı hikâyelerden oluşur. Binbir Gece Masalları, Arap edebiyatı'nın en güzel eserlerindendir. Gerek eskiliği ve gerekse anonim oluşu, bu masalların hızla yayılmasına yol açmıştır. Hatta çok sonraları "Binbir Gündüz Masalları" adında başka bir seri de ortaya çıkmıştır. Hemen hemen tüm dünya dillerine çevrilen masallar arasında "Ali Baba ve Kırk Haramiler" ve "Alaaddin'in Sihirli Lambası" da yer almaktadır. Hikayeye göre; Fars kralı Şah Şehriyar Hindistan ile Çin arasındaki bir adada hüküm sürer (eserin daha sonraki biçimlerinde bunun yerine Şehriyar'ın Hint ve Çin'de egemenlik sürdüğü yazar). Şehriyar karısının...
Marburg virüsü, ilk kez 1967'de Almanya'nın Marburg kentindeki bir laboratuvarda tespit edildi. Aşısı ya da özel bir tedavisi olmayan Marburg virüsünde ölüm oranı ise yüzde 23 ile yüzde 90 arasındadır. Marburg Kanamalı Ateşi hem insan hem degoril, orangutan, şempanze, gibon, maymunlar, lemurlar gibi primatları etkileyen, nadir ama ciddi kanamalı ateşlerdendir. Filovirüs ailesinden bir RNA virüsü olan, genetik olarak benzeri bulunmayan, hayvan kaynaklı Marburg virüsü tarafından meydana getirilir. Filovirüs ailesinin bilinen diğer üyeleri sadece Ebola virüsünün 5 türüdür. Marburg virüsü ilk kez 1967 yılında, Yugoslavya Belgrad (şimdi Sırbistan) ve Almanya Frankfurt ve Marburg şehirlerindeki laboratuvarlarda aynı anda kanamalı ateş...
Sanki Yedim Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan, Osmanlı döneminden kalma tarihî bir ibadethanedir. Zeyrek mahallesi, Kirbacı Sokağı'nda yer alan caminin yapılış tarihi ve kimin tarafından yaptırıldığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Rivayete göre Keçecizade Hayreddin adında ortahâlli bir esnaf, Osmanlı döneminde padişahların yaptırdığı Selatin camilerini görüp imrenerek, kendisi de bir cami yaptırmayı diler ve bunun için para biriktirmeye başlar. Canı bir şey istediğinde, almayıp; sanki yedim (varsay ki yedim) diyerek parasını ayrı bir yere koyar. 20 yıl boyunca biriktirdiği paralarla küçük de olsa bir cami yaptırır ve caminin adı halk arasında Sanki Yedim Camii olarak anılmaya başlar. Resmî kayıtlarda camiyi yaptıran...
Yılancık hastalığı, daha çok epidermi etkileyen bir bakteriyel enfeksiyondur. Selülit olarak bilinen deri hastalığına benzer. Ancak, selülit derinin daha derin katmanlarında meydana gelir. Yılancık hastalığı, grup A Streptokok bakterinin (strep boğaz ağrısına da sebep olan bakteri) yarattığı bir rahatsızlıktır. Bu enfeksiyon ciltte büyük kırmızı kabarmalar oluşturur. Çoğu durum için en başta yüzü ve bacak bölgesini etkiler. Yılancık Hastalığının Semptomları Ateş. Üşüme. Titreme. Genel rahatsızlık hissi. Kırmızı ve şişkin bir görüntü yaratan kabartı şeklinde cilt problemleri. Bu bölgenin su toplaması da mümkündür. Yılancık hastalığı yüz kısmını etkilediğinde genelde burun ve her iki yanak bölgesinde...
Geri