Ansiklopedi

209
220
466,362
81
105
195,120
Şehir Malatya
644
757
1,692,361
Dolmabahçe Sarayı, İstanbul Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Salacak'ın karşısında yer alır. Dolmabahçe'nin yapım emrini veren ve ilk kullanan padişah I. Abdülmecid'dir. İnşaatı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitmiştir. Dolmabahçe Sarayı'nın Tarihi Dolmabahçe Sarayı'nın bugün bulunduğu alan, bundan dört yüzyıl öncesine kadar Osmanlı Kaptan-ı Derya'sının gemileri demirlediği, Boğaziçi'nin büyük bir koyu idi. Geleneksel denizcilik törenlerinin yapıldığı bu koy zamanla bir bataklık hâline geldi. 17. yüzyılda doldurulmaya başlanan koy...
Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır. Fatih Sultan Mehmed’in 1453 yılında İstanbul’u fethetmesinden sonra 1465 yılında yapımına başlanan ve 1478 yılında tamamlanan Saray; Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç arasındaki tarihi İstanbul yarımadasının ucundaki Sarayburnu’nda bulunan Doğu Roma akropolü üzerindeki 700.000 m² lik bir alan üzerine kurulmuştur. Fatih Sultan Mehmed’den itibaren 31. padişah Sultan Abdülmecit’in Dolmabahçe Sarayı’nı yaptırmasına kadar yaklaşık dört yüz yıl süreyle imparatorluğun idare, eğitim ve sanat...
Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ardından kurulan Karaman merkezli beyliktir. Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi beylik sınırları içerisinde konuşulacak dil ilan etmişti ancak zamanla beylikte Farsça resmi dil olmuştur. 13. yüzyılda Anadolu'daki en güçlü Türk beyliği kabul ediliyordu. Bu yüzden Osmanlı Beyliği onlardan ilk başlarda uzak durmuş, iyice büyüyüp güçlendikten sonra Karamanoğullarını kendisine bağlamıştır. Beyliğin ana kütlesi Afşar boyuna bağlıdır. Karamanoğulları'nın kökeni ağırlıklı olarak yukarı Hazar Havzasından bugünkü Azerbaycan ve Güney Azerbaycan alanına kadar Hazar Boylarında yayılmış Dışoğuz ve İçoğuz Boy ve taifeleriden'dir. Sivas'a göç eden Hoca Saadettin'in oğlu Nûre Sûfi'ye dayanmaktadır...
Saruhanoğulları Beyliği (Saruhan Beyliği veya Saruhanlılar), Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Saruhanoğulları, Avşar (Afşar) boyunun Saruhanlı kolundandır. Bazı kaynaklar Er Saru veya Saruhan adlı bir Harezm emirin oğlunun Selçuklu Devleti'nde görev yaptığını iddia ederler. Bu şahsın adının Alpağı olduğu; Anadolu'ya geçiş yaptığı ve Alpağı'nın Saruhan Bey, Çuğa Bey ve Ali Paşa adlarını alan oğulları olduğu bilinmektedir. Saruhan Bey Anadolu Selçuklu...
Karesi Beyliği (Karesioğulları Beyliği, 1299-1361), Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir. Karesi Beyliği adını kurucusu Karesi (doğrusu Karası) Bey’den alır. Karesioğulları’nın menşei hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamakta, ancak Tokat’taki Hamzalar Mezarlığı’nda bulunan hânedana mensup Kutlu Melek Hatun ile oğlu Mustafa Çelebi’nin mezar taşlarından şecerelerinin Dânişmendliler’e dayandığı anlaşılmaktadır Karesi Beyliği, komşusu olan Osmanoğulları Beyliği'nin genişlemesiyle bu beyliğe katılmıştır. Böylece Osmanlı...
Hamitoğulları Beyliği (Hamidoğulları Beyliği), Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Eğirdir ve Isparta bölgesinde kurulan 2. Dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Beyliğin kurucusu Feleküddin Dündar Bey, babası İlyas ile dedesi Hamid zamanında da bu bölgede bulunmuşlardı. Bu nedenle bu bölgenin yabancısı değildi. Hamidoğulları'nın bir diğer önemli özelliği ise topraklarının bir kısmını para karşılığı Osmanlı Devleti'ne satmasıdır. Isparta kenti ve çevresinin adı Cumhuriyet'e kadar Hamid olarak kaldı. Güneyde bulunan Tekeoğulları'na komşuydu. Kurulma Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmaya yüz tutunca, Batı Anadolu'da bulunan Türkmen Beyleri, ayrı ayrı Beylikler kurma girişiminde bulundular. Sayıları (15)'i bulan bu beyliklerden...
Candaroğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışından sonra Kastamonu ve çevresinde kurulan bir Türkmen beyliğidir. Denizci özellikleri, Sinop'ta kurdukları tersanenin Osmanlı Devleti'ne katılması ve geliştirilmesi, Osmanlı Donanması'na güç kattı. Kastamonu'nun Küre ilçesindeki bakır ocakları, Beylik daha Osmanlı Devleti'ne ilhak olmadan önce, Osmanlı Devleti'nin top üretimi için kullanılmıştır. Candaroğulları Beyliği, İlhanlı hükümdarı Alaeddin Keyhatu tarafından Eflani'nin Şemseddin Yaman Candar'a ikta verilmesi sonucu 1291 yılında kurulmuştur. Yaman Candar'dan sonra tahta geçen Süleyman Paşa, Kastamonu ve Sinop'u fethederek beyliğin sınırlarını genişletmiştir. Yıldırım Bayezid, Anadolu'daki birliği sağlama yolundaki...
Kırkpınar Yağlı Güreşleri, her sene haziran ayı sonu ila temmuz ayı başında Edirne'de düzenlenen geleneksel Türk yağlı güreş turnuvasıdır. Pehlivanlar üç gün süresince er meydanında mücadele ederler. Son gün yapılan finallerde her boyun (kategorinin) birinci, ikinci ve üçüncüleri belirlenir. Bunlardan en önemlisi başpehlivandır. Güreşler esnasında Kırkpınar Festivali düzenlenir ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilir. 1877–1878 Osmanlı Rus Savaşı nedeniyle 1878, 1879, 1880 ve 1881 yıllarında da Kırkpınar Güreşleri yapılamadı. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Efsanesi Efsaneye göre 1346 yılında Orhan Gazi'nin Rumeli'yi ele geçirmek için düzenlediği seferler sırasında, büyük oğlu Süleyman Paşa 40 askerle Bizanslılar'a ait Domuzhisar'ın...
Çimpe Kalesi, 1352 yılında Osmanlı Ordusu tarafından fethedilen, Balkan topraklarının güneydoğu kesiminde Gelibolu Yarımadası’nda yer alan bir kaledir. Osmanlı'nın Çimpe Kalesi’ni alarak Rumeli'ye geçişi Balkanlar'ın tarihinde oldukça önemli bir dönüm noktası olmuştur. Belgelerde adı “Cinbi”, “Çinpi” olarak da geçen Çimpe Kalesi Gelibolu'da olup, hem Çanakkale Boğazı'nı hem de Saros Körfezi'ni görmektedir. Rumeli’de yerleşme, İstanbul'un Fethi gibi, tarihte yeni bir dönem açan bir olaydır. Sultan Orhan’ın büyük oğlu Süleyman Paşa’nın gayretiyle, Osmanlılar, 1352’de ilkin Tsympe (Türkçede Cinbi) Kalesi’ni ele geçirmişler, iki yıl sonra, büyük stratejik önemdeki Gelibolu’yu işgal etmiş ve beş yıl içinde Trakya’nın güney bölgesini...
Üç Şerefeli Cami, Edirne'deki Osmanlı döneminden kalma camidir. 1443-1447 arasında, Sultan II. Murad yaptırmıştır. Caminin mimarı, Mimar Sinan'ın ustası Müslihiddin Ağa'dır. Daha önce yapılan camilerden ayrı olarak geniş bir şadırvan avlusu vardır. Orta kubbesi yüksek ve büyüktür. Açılma gücüne karşı sekiz payandası vardır. Caminin dört minaresi avlunun dört köşesindedir. Bu minarelerden en yüksek ve üç şerefeli olanı, camiye adını vermiştir. Bu şerefelerin her birine ayrı merdivenle çıkılır. 1443-1447 arasında, Sultan II. Murad yaptırmıştır. Cami Osmanlı sanatında erken ile klasik dönem uslübu arasında yer alır. Burada, ilk kez uygulanan bir planla karşılaşılmaktadır. 24 m. çapındaki büyük merkezi kubbe, ikisi paye, dördü duvar...
Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti’nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Batı Anadolu’da Kütahya merkezli olarak kurulmuş bir beyliktir. Germiyan adının anlamı Farsça dilinde "sıcak" anlamına gelen germâ sözcüğünden, yine Farsçadaki çoğul üretme takısı -yân ile türetilmiştir. "Ilıcalar" anlamına gelir. Germiyan aşiretinin menşei hakkında çeşitli görüşler vardır. Bu görüşler; Oğuzlar'ın Afşar boyuna mensup bulundukları, Harezmli oldukları ya da Türkmen ve Kürtlerin konfederasyonundan oluşan bir beylik olduğu olduğu yönündedir. Fakat görüşlerden hangisinin gerçeği ifade ettiği kesin olarak tespit edilememektedir. I. Murat döneminde bazı toprakları (Simav, Emet, Tavşanlı ve çevresi) çeyiz...
Teke Yarımadası, Türkiye'nin güney batısında Antalya Körfezi ile Fethiye Körfezi arasında Akdeniz'e doğru uzanan yarımadadır. Göller Bölgesi'yle kuzeyden sınırlanır. Eski çağlarda Likya olarak bilinirdi. İsmi bölgeye Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yerleştirilen Teke Boyu'ndan gelmektedir. Teke Yöresi olarak da bilinmektedir. Bitki örtüsü makidir. Teke Platosu, Güney Anadolu'da Batı Toros'larda yer alır. Doğuda Antalya merkezi, batıda ise Fethiye hattı ile sınırlanır. Burdur Gölü havzası ve Dalaman Çayı’nın yukarı havzasına Teke Yöresi denmektedir. Bölge halkı, yörede arazi yapısının ve bitki örtüsünün elverişli olması nedeniyle kısmen tarım, küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapmaktadır. Kültür 9/16 lık hareketli türküler...
Yivli Minare, Antalya'daki ilk İslam yapılarındandır. 13. yüzyıla ait bir Selçuklu eseridir. Yivlerinden dolayı Yivli Minare adı verilmiştir. Minare günümüzde Antalya kentinin sembolü durumuna gelmiştir. Teraslanmış eğimli bir arazide yer alan külliyenin ana yapısı yivli minare ile ulucamidir. Minare ve caminin hemen yanında Atabey Armağan Medresesi, onun karşısında Ulucami Medresesi yer alır. Bu yapılar topluluğunun bitişiğinde teraslanmış bir alanda sonradan mevlevîhâneye dönüştürülen bir yapı bulunmaktadır. Mevlevîhânenin arkasında Yivli Minare Hamamı, önünde cami ile arasında set üstünde Nigâr Hanım Türbesi, bunun üzerinde yolun kıyısında Zincir Kıran Mehmed Bey Türbesi mevcuttur. Bugün Antalya’nın sembolü olan Yivli Minare blok...
Tekeoğulları Beyliği (1321-1423), Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Antalya ve çevresinde kurulan ikinci dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Kuzeyde bulunan Hamidoğulları'na komşudur. Yivli Minare Tekeoğulları döneminde yapılmıştır. Antalya ili, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarına kadar Teke olarak adlandırılmıştır. Antalya Yarımadası'na hala Teke Yarımadası denilmektedir. Feleküddin Dündar Bey, babası İlyas ve dedesi Hamid, Selçuklular döneminde bir uç beyidir. Dündar Bey'in kardeşi Yunus Bey Antalya ve Korkuteli merkezli, Hamidoğulları Beyliği güneyinde, komşu Tekeoğulları Beyliği'ni kurmuştur. İran'da hüküm suren Moğol İlhanlı Bahadır Han'ın en güçlü adamı Emir Çoban'a Anadolu'da boyun eğmeyenlerin içinde Dündar Bey de...
COVID-19 (Yeni Koronavirüs Hastalığı) Nedir? Yeni Koronavirüs (COVID-19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde 2019 Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür. Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır. Coronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum...
Osmanlı İmparatorluğu döneminde bulaşıcı hastalıkla mücadelede kullanılan ada, adını Fransızların 1865'te yaptığı karantina tesislerinden almıştır. 1950'lerde Deniz ve Güneş Enstitüsü, 60'larda Kemik ve Mafsal Hastalıkları Hastanesi olan tesisler, 1986'da Urla Devlet Hastanesi'ne dönüştürüldü. Adada halen devlet hastanesi, Sağlık Bakanlığı Dinlenme Tesisleri, etüt merkezleri ve bir otel vardır. Antik Klazomenai kenti kalıntılarının da bulunduğu 320 dönümlük ada, ilk kez Büyük İskender devrinde karaya bağlandı. Antik çağ bağlantıları zamanla yıkılırken 1955 yılında dolgu alanlar yapıldı. Sit kapsamındaki ada, fiilen Sağlık Bakanlığı kullanımında. Dünya sağlığına yıllarca önemli hizmetler veren Sağlık Bakanlığı’nın güzide...
Karantina, bulaşıcı bir hastalığa maruz kalan şüpheli durumdaki insan ve hayvanları, hastalığın en uzun kuluçka devresine eşit bir süre kimse ile temas ettirmemek suretiyle alınan tedbirsel faaliyetlerin tümü, sağlık yalıtımıdır. Kelimenin kökeni İtalyanca 40 (quaranta) kelimesidir. Ekonomisi ticarete dayanan Venedik Cumhuriyetinde, başkent Venedik'e salgın hastalık bulaşmasın diye kentte gelen gemiler 40 gün şehir açıklarında denizde beklerdi. Karantina kelimesi buradan gelir. Virüs bulaşmış kişilerin sağlıklı insanlardan ayrı tutulması, bildiğimiz kadarıyla ilk defa cüzzamlı insanlara uygulanmıştı. Geçmişte, kendi kendine veya gönüllü bir toplumdan ayrılma durumu olsa da, daha yakın zamanlarda karantina, sağlık yetkilileri...
Veba, kızıl, çiçek, kolera gibi salgın hastalıklar ve onlara eşlik eden kıtlık ve kuraklıklar, tarih boyunca milyonlarca kişinin ölümüne neden oldu. Yenilmez denen orduları durdurdu. Ekonomik, siyasal ve demografik sonuçlarıyla yeryüzü haritasının yeniden çizilmesinde önemli roller üstlendi ve üstlenmeye devam ediyor. Bir Fransız düşünür, salgın hastalıklar konusunda şunu söylemişti: "Hepimiz salgın hastalıkların çocuğuyuz..." Gerçekten de insanlık tarihi içinde salgın hastalıkların rolü çok belirleyici. Zaman zaman imparatorlukları çökertmiş, orduları kırmış, yaşam ve sevme biçimlerini değiştirmişti. Büyük politik dönüşümlere, coğrafi ve demografik oynamalara yol açmıştı. Çiçek hastalığı Yeni Dünya'yı öylesine kırıp...
Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı, İstanbul'un Pendik ilçesinde bulunan, İstanbul'un 2. havalimanıdır. Havalimanı ismini, dünyanın ilk kadın savaş pilotu ve Türkiye'nin ilk kadın pilotu olan Sabiha Gökçen'den almıştır. Havalimanının temeli Şubat 1998 tarihinde atılmış, Ocak 2001 tarihinde bitirilen havalimanı toplam 550 milyon Amerikan dolarına mal olmuştur. Havalimanı, Malaysia Airports tarafından işletilmektedir. Yer hizmetleri, operasyon, kargo ve güvenlik işlemleri kısa adı ISG olan İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. tarafından yürütülmektedir. 2017 yılında 31.385.841 yolcu, 219.656 uçak ve 50.868 ton kargo trafiğine ev sahipliği yapan Sabiha Gökçen Havalimanı, ülkenin en işlek ikinci...
Aşiyan Mezarlığı, İstanbul'da Bebek ile Rumelihisarı arasındaki sırtlarda bulunan Aşiyan semtinde İstanbul Boğazına bakan, 16. yüzyıldan itibaren Bebek ve Hisar mahallelerindeki müslüman halkın defnedildiği bir mezarlıktır. Aşiyan kelimesi, kuş yuvası anlamına gelmektedir. Aşiyan Mezarlığı'na defnedilen ünlü kişiler Adnan Veli Kanık Ahmet Aydın Bolak Ahmet Hamdi Başar Ali Akif Eyidoğan Aptullah Kuran Cihat Arman Attilâ İlhan Avni Arbaş Ayşegül Devrim Aziz Çalışlar Bedia Muvahhit Beklan Algan Yahya Kemal Beyatlı Demirtaş Ceyhun Abidin Dino Edip Cansever Erdoğan Bozok Erdoğan Teziç Fahri Belen Ferruh Başağa Feyyaz Berker Hamdi Bozbağ Hanzade Sultan Hasan Pulur Haydar Sükan Hayrettin Erkmen Hilmi Ziya Ülken Hüseyin Pektaş İhsan...
Geri