Ansiklopedi

Beçin, Muğla'nın Milas ilçesine bağlı bir mahalle. İlçe merkezinin 5 km güneyinde yer almaktadır. 2012'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi. Beçin, tarih boyunca aralarında Romalılar, Menteşeoğulları ve Osmanlıların da bulunduğu pek çok uygarlığa ev sahipliği yaptı. 13. yüzyılın ikinci yarısında, Menteşeoğulları Beyliği'nin başkenti olduğu dönemde, daha önce olmadığı kadar önem kazandı. Bizans İmparatorluğu zamanında inşa edilen Beçin Kalesi, Menteşeoğulları tarafından geliştirildi. 16 Kasım 1992 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile mahalle oldu. Beçin Antik Kenti, Muğla’nın Milas İlçesi’nin 5 km kadar güneyinde yer alan Beçin Beldesi...

Sagalassos, Burdur'un Ağlasun İlçesi'nin 7 kilometre kuzeyinde ve Akdağ yamaçlarında denizden 1700 metre yükseklikte yer alan antik bir kenttir. Pisidia Bölgesi'nin Roma İmparatorluk Dönemi'nin en önemli şehridir. Şehirde bulunan yapıların büyük bir çoğunluğu Roma Dönemi'ne aittir. Sagalassos’un ilk tespiti 1706 yılında Fransız gezgin Paul Lucas tarafından yapılmıştır. Bulutların arasındaki şehirde girişte konutlar, aşağıda hamam, kireç ve metal fırınları, aşağı agora (çarşı), çeşme ve odeon, daha yukarıda, kuzeyedoğru ilerledikçe konutlar, sağ tarafta tiyatro, Neon kütüphanesi, Helenistikçeşme, seramik üretim merkezi, şehrin merkezinde yukarı agora, meclis binası, kilise, sol üst tarafta heroon, tapınak ve Cladius kapısı...

Eşrefoğlu Camii, Anadolu'daki ahşap direkli camilerin en büyüğü ve orijinalidir. Konya'nın Beyşehir ilçesinin kuzeyinde, İçerişehir Mahallesi'nde yer alır. UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Eşrefoğlu Camii, bir türbe, kervansaray ve hamam ile birlikte külliye şeklinde 1296-1299 yılları arasında Eşrefoğulları Beyliği döneminde Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır. Eşrefoğlu Camii mimarisi Orta Asya Semerkant, Buhara gibi eski Türkistan şehirlerinde yer alan ağaç direkli camilerin ülkemizdeki bir örneği olarak 46 ahşap sütun üzerinde yapılmıştır. Sütunlar için sedir ağacı kullanılmıştır. İnşa edilmeden önce 6 ay suda bekletilmiştir. Yüzyıllar boyu kış aylarında cami'nin damındaki...

Perge Antik Kenti, Antalya şehir merkezinin 17 kilometre doğusunda bulunan Aksu ilçesinde yer alır. Hitit Dönemi'nde varlığını sürdürdüğüne inanılan ve "Parha" diye bilinen kent Roma Dönemi'nde Anadolu'nun en düzenli kentlerinden biri olmuştur. Bir zamanlar Pamfilya Bölgesine başkentlik yapmış antik bir kenttir. Şehirdeki akropolisin Tunç Çağı döneminde kurulduğu düşünülmektedir. Helenistik dönem boyunca şehir eski dünya içerisindeki en zengin ve güzel şehirler arasında sayılmaktadır. Ayrıca Yunan matematikçi Pergeli Apollonius'un memleketidir. Perge, Hititler döneminde Parha olarak bilinmekteydi. Mimarisi ve mermer heykeltıraşlığı ile ünlü olan antik kentte yapılan kazılarda ortaya çıkarılan heykeller Antalya Müzesi'ni en önemli...

Noel Baba Kilisesi ya da resmi adıyla Aziz (St.) Nikolaos Anıt Müzesi, Demre'de bulunan, Noel Baba olduğuna inanılan Aziz Nikolaos'ın ölümü ile yapılan kilise. Noel Baba'nın ölümünden sonra bir süre burada yattığı daha sonra kemiklerinin İtalyan denizcilerce Bari'ye götürüldüğüne inanılır. Noel Baba Kilisesi, Antalya’ya bağlı Kaş ile Finike arasındaki Demre ilçesindedir. Bir Likya yerleşimi olan Myra antik kentinin parçası durumundaki St. Nicholas Kilisesi mimari üslubu ve süslemeleri ile orta Bizans dönemi kilise mimarisinin günümüze kadar ulaşmış en seçkin örneğidir. Myra, eski dönemlerin doğu ve batıdan gelen ticaret yolları ile St. Nicholas kültünün farklı parçalarını taşıyan farklı kültürlerin kavşak noktasında yer almaktadır...

Eskişehir'in ilk yerleşim yerini oluşturan Odunpazarı semtindeki Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi evlerdir. Safranbolu, Beypazarı, Göynük gibi yerlerdeki mimari özellik ve motifleri taşırlar. Eskişehir'in Odunpazarı semti kentin güney kesimindeki tepelerin üzerine kurulmuştur. Bademlik denilen bölgeye uzanır. Bir rivayete göre Eskişehir'e yerleşmeyi düşünen ilk halk Odunpazarı ve şimdiki Porsuk Çayı'nın olduğu bölgeye birer koyun ciğeri asarlar. Hangisi çok dayanırsa orayı yerleşim bölgesi seçeceklerdir. Odunpazarı'na asılan ciğer daha geç bozulur ve ilk yerleşim burada oluşur. Osmanlı örneklerini koruyan kent, kıvrımlı yolları, çıkmaz sokakları, ahşap süslemeli bitişik düzenli, cumbalı evleri ile örf, adet ve geleneklerini...

Harran, Türkiye'nin Şanlıurfa ilinin bir ilçesidir. Suriye sınırına yakın olan bir ilçedir. Şanlıurfa'ya 44 kilometre uzaktadır. Dünyanın ilk bilim merkezlerinden (Atina, Mardin, Şanlıurfa gibi) biridir. Dünyada kurulan ilk üniversite buradadır. Şanlıurfa'daki Harran Üniversitesi'de adını bu ilçeden almıştır. Kuzey Mezopotamya'nın kadim yerleşim yerlerindendir. İlçe halkının tamamına yakınını Arap kökenli Türk vatandaşları oluşturur. Dünya'nın hâlâ yaşanılan en eski kentlerinden biridir. Harran, 1946 yılına kadar "ilçe" statüsüne sahipken, o yıl "bucak merkezi"ne dönüştürülerek Akçakale ilçesine bağlanmıştır. 1987 yılında ise 3392 sayılı Kanunla tekrar ilçeye dönüştürülmüştür. Tarihçe Şehrin adının ilk geçtiği buluntular MÖ 2250...

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir. Alahan Mersin’i Karaman’a bağlayan devlet karayolunun 2 km. kadar doğusunda ve Mut ilçesinin kuş uçuşu 15 km. kadar kuzeyinde yer alır. Toros Dağları üzerinde ve yaklaşık olarak 1200 m. rakımındadır. Manastırın yolu hemen hemen her mevsim açıktır ve ana yoldan ulaşım 10 dakika sürmektedir. Tarih İsa'nın havarilerinden Tarsus'lu Pavlus (Sen Paul) ve yine Tarsus'ta yaşamış Hristiyanlığın öncülerinden Barnabes, M.S. 41 yılında Hıritiyanlığı yaymak için Anadolu’da çeşitli yolculuklar yapmışlardır. Bu azizlerin gezileri sırasında konakladıkları hemen her yerde anılarına tapınaklar yapılmıştır. Fakat, o tarihte Hıristiyanlık henüz resmi din olmadığından ve ibadet...

Van gölü kıyısında yer alan ve tarihi M.Ö 900'e uzanan Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları, Selçuklu dönemi taş işçiliği, inanışları ve yaşam biçimini en güzel şekilde yansıtan mezar taşları ile UNESCO Dünya Miras Listesi'ne önerilecek adaylar arasında bulunuyor. Orta Çağ'ın gözde şehirlerinden olan Ahlat, döneminin önemli bir bilim - kültür ve ticaret merkezlerinden biriydi. Ahlat'taki diğer kültür varlıkları ve mimari örneklerin yanı sıra, Selçuklu dönemine ait mezar taşları da günümüze ulaşan önemli tarihi eserlerdir. Ölen kişinin yattığı yeri belirtmek için yapılmış olan bu mezar taşları, aynı zamanda birer mimari eser olarak ele alınmış ve ayrıntılı bir şekilde yontulup işlenmiştir. Bu mezar taşları, kitabe içerikleri ve...

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir. Oluşumu Karain Mağarası; doğal karstik oluşumlar sonucu meydana gelmiştir. 1946 yılında mağara, Kılıç Kökten tarafından keşfedilmiş olup mağaranın oluşumu hakkındaki yaptığı araştırmalar mağaranın ince dehlizlerle üç kayanın birleşimi sonucunda ortaya çıkmış olduğunu gösterir. Mağara Çam (Katran) Dağı'nın kalkerli dik yamaçlarında bulunan Çadır Tepesi içine...

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden (orman, dağ, göl, ada, çöl, anıt, kompleks veya şehir gibi) her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir. Program, insanlığın ortak mirası için kültürel veya doğal öneme sahip alanları listeler, adlandırır ve korur. Listelenen alanlar, bazı koşullar altında Dünya Miras Fonu'ndan para alabilmektedir. Program, 16 Kasım 1972'de UNESCO tarafından kabul edilen Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme ile kuruldu. Günümüzde 193 devlet tarafından onaylanan sözleşme, en fazla...

Arslantepe Höyüğü (Melid), Malatya'nın 7 km. kuzeydoğusunda yer alan bir arkeolojik yerleşimdir. Türkiye’deki en büyük höyüklerden biridir. Höyük, Fırat üzerindeki Karakaya Baraj Gölü’nün batısındadır. Otuz metre yükseklikteki höyük MÖ 5 bin yıllarından MS 11. yüzyıla kadar iskan edilmiştir. Bölge MS 5. ve 6. yüzyıllarda bir Roma köyü olarak, daha sonra da Bizans nekropolü olarak kullanılmıştır. Yerleşim alanı 200 x 120 metre boyutlarındadır. 26 Temmuz 2021 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir. Kazılar Bölgedeki kazılar Louis Delaporte başkanlığında bir Fransız ekip tarafından 1932 yılında başladı ve özellikle Geç Hitit devri tabakalarında gerçekleştirildi. Kazı çalışmaları, Hitit İmparatorluğu'nun çöküşü ardından...

Lut Gölü Göl türü Tuz gölü Havza ülkeleri İsrail, Ürdün ve Batı Şeria Uzunluk 50 km Genişlik 15 km Yüzölçümü 605 km² Ortalama derinlik 199 m En derin noktası 298 m Kıyı uzunluğu 135 km Yüzey rakımı -430 m Özellikler Dünyanın en derinde bulunan gölü Lut Gölü ya da Ölü Deniz, doğuda Ürdün, batıda İsrail ve Batı Şeria ile sınırlanmış bir tuz gölüdür. Ürdün Rift Vadisi'nde yer almaktadır ve ana kolu Ürdün Nehri'dir. Yüzeyi ve kıyıları, Yeryüzü'nün en düşük rakımlı deniz seviyesinden 430.5 metre daha altındadır. 304 metre derinlikte, dünyanın en derin hipersalin gölüdür. 342 g/kg tuzluluk oranı ile dünyanın en tuzlu su kütlelerinden biridir – okyanusa göre 9.6 kat tuzlu – ve yüzmeyi deneyen kişileri havaya...

Gözlemsel astronomide bir Einstein halkası; bir galaksi ya da yıldız gibi bir kaynaktan bir başka galaksi ya da kara delik gibi devasa bir kütleden kaynaklı ışık kaynağının yerçekimsel merceklemesine doğru giden ışığın deformasyonudur. Einstein halkası, “kütle çekimsel mercekleme” olarak isimlendirilen bir olgudan kaynaklanır. Kütle çekimsel merceklemede, Dünya’dan bakıldığında aynı hizadaki iki gök adadan, arkada olandan gelen ışınlar öndeki gök adanın kütle çekiminden etkilenerek yön değiştirir ve arkadaki gök ada olduğundan daha büyük görünür. James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen fotoğrafta, Dünya’dan 12 milyar ışık yılı uzaktaki SPT0418-47’den gelen ışınlar, daha yakındaki diğer gök adanın kütle çekiminden etkilenerek yön...

APU, İngilizce Auxiliary Power Unit sözcüklerinin başharflerinden oluşmaktadır. Türkçe anlamı Yardımcı Güç Ünitesi olarak çevrilebilir. Genellikle uçaklarda bulunmakla birlikte bazı büyük kara taşıtlarında da bulunmaktadır ve amacı aracın ana güç kaynaklarının devre dışı kalması sonrasında araç için gerekli olan enerjinin sağlanmasıdır. Uçaklarda APU Günümüz uçaklarında APU, bazı uçaklarda farklılık göstermek kaydıyla, genellikle kuyruk kısmında bulunur. Bir nevi küçük gaz türbinli motor olan APU'lar uçağın motorunu çalıştırmak için gerekli olan basınçlı havayı sağlamak için kullanılırlar. APU'nun uçaklardaki kullanım amaçları şu şeklide sıralanabilir: Elektrikli Uçağın motorunun çalıştırılabilmesi için gerekli olan ilk elektrik...

26 Ağustos 1071 tarihinde, Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan ile Bizans İmparatoru IV. Romen Diyojen arasında gerçekleşen bir savaştır. Alp Arslan'ın zaferi ile sonuçlanan Malazgirt Muharebesi, "Türklere Anadolu'nun kapılarında kesin zafer sağlayan son savaş" olarak bilinir. 1060'lar süresince Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan Türk müttefiklerinin Ermenistan ve Anadolu'ya doğru göç etmesine izin verdi ve Türkler buralarda şehirlere ve tarım alanlarına yerleştiler. 1068 yılında Romen Diyojen Türklere karşı bir sefer düzenledi, fakat Koçhisar şehrini geri almasına rağmen Türk atlılarına yetişemedi. 1070 yılında Türkler (Alparslan komutanlığında), günümüzde Muş'un bir ilçesi olan Malazgirt'te Manzikert (Bizans dilinde Malazgirt) ve...

WYSIWYG, İngilizce'de "What You See Is What You Get" teriminin baş harflerinden oluşan bir bilgisayar terimidir. Türkçesi Ne Görüyorsan Onu Alırsın demek olup ekranda görülene çok benzer bir çıktı alınacağı ortamları tanımlar. Kelime, işlemci ve metin düzenleyiciler sınıflandırmasında kullanılmaktadır. İlk gerçek WYSIWYG editörü Bravo adı verilen bir kelime işlemci programıydı. 1970'lerde Xerox Palo Alto Araştırma Merkezi'nde Charles Simonyi tarafından icat edilen bu sistem, Simonyi'nin Microsoft'taki çalışmalarının temelini oluşturdu ve Word ve Excel adı verilen diğer iki WYSIWYG uygulamasına dönüştü. Bir Ne Görüyorsan Onu Alırsın aracını diğer uygulamalardan ayıran en önemli özellik, yeni girilen veya değiştirilen bir bilgisayar...

Bibi Hanım Camii, Semerkant'ın (Özbekistan) en önemli anıtlarından biridir. 15. yüzyılda İslam dünyasındaki en büyük ve görkemli camilerden biriydi. 20. yüzyılın ortalarında sadece görkemli bir harabe ayakta durmaktaydı. Caminin büyük bir bölümü Sovyet döneminde restore edildi. Tarihi Timur 1399'da Hindistan Seferi'ne çıkmadan önce yeni başkenti Semerkant'ta devasa bir cami inşa etmeye karar verdi. Timur 1404'teki askeri seferinden döndüğünde cami neredeyse tamamlanmıştı. Bununla birlikte, Timur inşaatın ilerlemesinden memnun değildi ve özellikle ana kubbede hemen çeşitli değişiklikler yapıldı. İnşaatın başlangıcından itibaren, yapının yapısal bütünlük sorunları kendisini göstermeye başladı. Camiyi kurtarmak için çeşitli...

Tatar yayı, kundaklı yay, kurmalı yay veya arbalet, ergonomik bir tahta gövdeye eklenmiş yaydan oluşan bir silahtır. Çalışma prensibi, yayı gergin tutan tetiğin çekilmesiyle tahta gövdenin (kundak) üzerinde bulunan okun ileri fırlatılmasıdır. Menzili kısadır. En büyük özelliği kısa okları ve enerjisi sayesinde levha zırhları bile çok iyi delmesidir. Kurmalı yayın ne zaman nerede keşfedildiği özellikle Pers kaynaklarının Arap istilasında yok edilmesinden dolayı biraz karışıktır. Ancak tahminler MÖ 600'lerde Çinliler tarafından keşfedildiği yönündedir. Yunan ve Roma dönemlerinde de bilinen bir silahtır. Türkçede Tatar yayı denilmesinin nedeni; bu yayın anavatanı olan Çin'den Orta Asya Türklerine geçmesi ve bu şekilde Kırım Hanlığı'na...

Gombe Şempanze Savaşı, Tanzanya'daki Gombe Ulusal Parkı'nda iki şempanze topluluğu arasında yaşanan, 1974'ten 1978'e kadar süren şiddetli çatışmalar serisidir. İki grup ilk zamanlarda Kasakela topluluğu altında birleşik bir şekilde yaşamaktaydı. 1974'te araştırmacı Jane Goodall, topluluğun parçalanmaya başladığını fark etti. Sekiz ay boyunca, büyük bir şempanze grubu, Kasakela'nın güney bölgesine yerleşti ve Kahama topluluğu olarak adlandırıldı. Ayrılıkçılar, altı yetişkin erkek, üç yetişkin dişi ve bir gençten oluşuyordu. Kasakela'da ise sekiz yetişkin erkek, on iki yetişkin dişi ve onların yavruları kaldı. Dört yıllık çatışmanın ardından, Kahama topluluğunun tüm erkekleri öldürüldü ve topluluk etkin bir şekilde dağıtıldı. Muzaffer...