366
367
1,469,600
7 Ekim - Tarihte Bugün
Yaş Antlaşması, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda, 10 Ocak 1792 tarihinde imzalanan Osmanlı-Rus barış antlaşmasıdır. Osmanlı Devleti’nin, Kırım’ı geri almak gayesiyle, 19 Ağustos 1787’de, Rusya’ya açtığı savaş, Avusturya’nın da savaşa dahil olmasıyla aleyhte gelişti. Özi, Kili, İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler, Rusların eline geçti. Neticede, İngiltere, Prusya ve İspanya’nın arabuluculuğuyla, 18 Ağustos 1791 tarihinde, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, sekiz aylık bir süre için Kalas Mütarekesi imzalandı. Arkasından, Kasım 1791’de, Yaş kentinde (Romanya'nın kuzeydoğu bölgesinde yer alan tarihteki Boğdan (Moldova) devletinin başkenti) barış görüşmelerine başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin müzakerelerden sonra...
Aynalıkavak Antlaşması, 21 Mart 1779 Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanan bir düzenleme ve ticaret antlaşmasıdır. İstanbul'daki Aynalıkavak Kasrı'nda imzalanmıştır. Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu, Kırım'ın bağımsızlığını kabul etmek zorunda kalmıştı. Bir süre sonra Rusya yanlısı Şahin Giray Kırım hanı olunca Kırım'da Tatarlar arasında bir ayaklanma çıktı. Osmanlı Devleti Rusya'nın desteklediği Şahin Giray'a karşı Osmanlı yanlısı Selim Giray'ı destekledi. Ayaklanmanın bastırılması üzerine İngiltere ve Fransa'nın arabuluculuğu ile Osmanlı ve Rusya delegeleri bir araya gelerek İstanbul'daki Aynalıkavak Kasrı'nda yeni bir antlaşma imzaladılar. Bu antlaşmaya göre: Osmanlı Devleti, Şahin...
Ziştovi Antlaşması, 4 Ağustos 1791 tarihinde Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı çerçevesinde gelişen 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sona erdirmiştir. Ziştovi Ziştovi, Bulgaristan'ın kuzeyinde bir şehirdir. Tuna Nehrinin güneyinde Veliko Tırnovo ilinde bulunur. Bulgaristan'ın en büyük Tuna limanlarından biridir ve bir kültür merkezidir. Bulgarlar tarafından Sviştov olarak adlandırılmıştır. 1393 yılında fethedilerek Osmanlı İmparatorluğu'na katılmıştır. 1787-91 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sonlandıran Ziştovi Antlaşması'nın imzalanmasına sahne olmuştur (4 Ağustos 1791). Şehir üzerindeki Türk denetimi 1878...
Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’nı sona erdiren ve Osmanlı Devletinde önemli toprak kayıplarına yol açan antlaşmadır. 21 Temmuz 1774 tarihinde imzalanan antlaşma, Güney Dobruca’daki (Bulgaristan-Romanya sınırında tarihi bölge) Küçük Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus savaşı Osmanlı ordusunun, 1773’te Ruslara karşı kazandığı Rusçuk, Silistre ve Varna zaferlerinin intikamını isteyen Çariçe II. Katerina, Tuna ordusunu takviye etmişti. Başkumandan Mareşal Petro Rumyantsev, Osmanlı ordusunu, merkezinde muhasara için Şumnu’ya doğru hareket etti. Bu sırada rahatsız olan Vezîr-i âzam ve Serdâr-ı ekrem Muhsinzade Mehmed Paşa, düşmanı...
Kerden Antlaşması veya Karden Antlaşması, 14 Eylül 1746 tarihinde Osmanlı Devleti ile Afşar Hanedanı'nın kurucusu Nadir Şah'ın ve Raziya Sultan'ın yönettiği İran arasında İran'da imzalanmış bir antlaşmadır. 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nı sona erdirmiştir. Bu antlaşma Nadir Şah'ın Tahran ile Kazvin arasında "Karden" mevkinde bulunan ordugâhında Osmanlı Elçisi "Mustafa Nazif Efendi" ile İran tarafında "Hasan Ali Hacı Han" arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma II. Kasr-ı Şirin Antlaşması olarak da bilinir. Çünkü bu antlaşmayla Kasr-ı Şirin Antlaşması sınırlarına geri dönülmüştür. Kerden Antlaşması Osmanlı-İran Savaşlarına bir süre ara verdi ve 1775'e kadar sürecek bir barış dönemini başlattı.
Osmanlı kapitülasyonları, Osmanlı İmparatorluğu'nda yabancılara verilen ekonomik, adli, idari gibi hak ve ayrıcalıklardır. Kapitülasyon kelimesi Latince "şartlar, fasıllar, maddeler" anlamına gelen "capitula" sözcüğünden türemiş olup "teslim olma" anlamı galat-ı meşhurdur. Osmanlı Devleti'nin verdiği kapitülasyonların çoğu iki taraf için geçerli olsa da ekonomisi güçlü olan taraf kapitülasyonlardan fayda sağlarken ekonomisi zayıf olan taraf kapitülasyonlardan zarar görmüştür. Osmanlı Devleti'nin verdiği kapitülasyonlara örnek olarak Osmanlı kentlerinde örgütlenebilme hakkı, yabancıların kendi aralarındaki anlaşmazlıklarda konsolosluklara yargı yetkisi tanınması, Osmanlı topraklarında seyahat, taşımacılık ve satış serbestliği, Osmanlı...
Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 18 Eylül 1739 tarihinde Avusturya, 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu barış antlaşmalarıdır. Savaşın gelişmesi ve antlaşma 1736'da Kırım Tatarları'yla olan sınır anlaşmazlıklarını bahane eden Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş açtı. 1737'de Avusturya da Rusya'nın müttefiki olarak savaşa katıldı. Üç koldan Osmanlı arazisine hücuma geçen Avusturya orduları Niş'e kadar ilerledikten sonra, ardı ardına yenilip geri atılınca Avusturya hemen İstanbul'da Fransız Elçisi olan Villeneuve Markizi'nin aracılığı ile barış görüşmelerinde bulunmak istedi. Rusya'da İsveç'ten hücum beklediği için barış görüşmelerine razı oldu. Sadrazam ve Osmanlı ordusu serdarı olan Yeğen Mehmed Paşa orduyla...
Patrona Halil İsyanı, Osmanlı Devleti'ndeki Lale Devri'nin sonunu getiren ayaklanmadır. Patrona Halil idaresinde, bu ayaklanma 28 Eylül 1730'da başlayıp günlerce sürmüştür. Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edilmiş; Sultan III. Ahmed tahttan indirilmiş ve yerine yeğeni I. Mahmud tahta geçirilmiş ve sonradan Lale Devri sona erdirilmiştir. Patrona Halil Kimdir? Patrona Halil, (d. 1690 Manastır - ö. 25 Kasım 1730, İstanbul) Osmanlı padişahı III. Ahmed'in tahttan inmesi ile sonuçlanan 1730 Patrona Halil İsyanı'nın önderi olan Yeniçeri askeridir. Ayaklanmanın nedeni Ayaklanmanın sebebi, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın açtığı zevk ve sefahat devrinden memnun olmayan, bu yapılanları israf olarak gören ve büyük bir ekonomik...
Pasarofça Antlaşması, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'na son veren antlaşmadır, 21 Temmuz 1718'de imzalanan antlaşma, Osmanlı Sultanı III. Ahmed (1703-1730) zamanında, Mora-Tuna kavşağında Sırbistan'ın Pasarofça (Požarevac) kasabasında yapıldı. Osmanlı-Venedik Savaşı Venedikliler, Karlofça Antlaşması hükümlerini tamamen ihlâl ederek Karadağ'daki isyanı teşvik edip isyancılara yardım edince ve İstanbul-Mısır seferleri yapan Osmanlı ticaret ve hac gemilerine saldırınca 1715'te Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa Venedik'e savaş ilan ederek Mora Seferi'ne çıktı. Bu seferi Korint, Anapoli, Modon, Koron, Navarin kalelerini fethederek zaferle sonuçlandırdı. Fakat Venedik'in bağdaşığı olan Avusturya sert bir tepki ile Karlofça...
Edirne Vakası ya da Feyzullah Efendi Vakası, 1703 yılında İstanbul'da başlayan, Edirne'den Osmanlı devletini yönetmekte olan Osmanlı padişahı II. Mustafa ile hocası ve yakın danışmanı Şeyhülislam Feyzullah Efendi aleyhine gelişen büyük bir ayaklanmadır. Ayaklanmanın Nedenleri Sultan II. Mustafa'nın Erzurum'dan getirterek şeyhülislamlığa yükselttiği hocası Feyzullah Efendi, ayaklanmanın sebebi olduğu için olay, Feyzullah Efendi'nin ismiyle de anılmaya başladı. II. Mustafa üzerinde büyük nüfuzu olan Seyyid Feyzullah Efendi ikinci defa getirildiği şeyhülislâmlık görevinde devlet işlerine müdahale etmesi olayların ortaya çıkmasının ana sebebidir. Feyzullah Efendi'nin devlet işlerine karışarak terfi, tayin ve azil işlerinde aldırtdığı...
Edirne Antlaşması, 24 Haziran 1713'te Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya Çarlığı arasında Edirne'de imzalanmış ve Prut Savaşı'nı (1710-1711) sona erdiren 1711 Prut Antlaşması'nı teyit etmiştir. İmzalanan antlaşmaya göre; Samara ve Orel nehirleri arasındaki Rus-Osmanlı sınırı, bu nehirlerin sınırladığı bölgeyi iki eşit parçaya ayırmaktadır. Azak Osmanlılara iade edilir. Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu arasında herhangi bir saldırı, suç veya şiddet yasaktır. Ruslar, Kalmuklar ve Kırım halkları arasındaki tüm çatışmaların dışında kalmalıdır. Kırım Tatarlarının Rusya krallığına karşı iddiaları ertelenmiştir. Bu antlaşma yirmi beş yıl yürürlükte kalacaktır ve 1735-1739 Rus-Türk savaşından sonra Belgrad Antlaşması ve Niş Antlaşması...
Prut Savaşı, Rusya Çarlığı ile Osmanlı Devleti arasında 1710-1711 yılları arasında yapılmış bir savaştır. Nedenleri Rusya, Osmanlı Devleti ile mücadelesinde kendi lehine bir zemin yaratmak istiyordu. Osmanlı içinde yaşayan Ortodoks toplumları kışkırtarak Osmanlı Devleti'ni zayıflatacak ve yapacağı savaşlarda daha önce kaybettiği toprakları geri alacaktı. Eflak ve Boğdan Beylerini Osmanlılara karşı kışkırtan Rus Çarı I. Petro, Poltova Muharebesi'nde İsveç Kralı Demirbaş Şarl'ı yenince, XII. Karl Osmanlılara sığındı. İsveç Kralı'nı kovalayan Rus birliklerinin Osmanlı topraklarına akınlar düzenlemesi, ve Bender'de mülteci bulunan Karl'ın İstanbul'a yazdığı mektuplarla Rusya aleyhine yaptığı kışkırtmanın etkisi ile Sultan III. Ahmed 1710...
Osmanlı padişahlarının hiçbiri hacca gitmediler ama, "saçları" hacı oldu! Hanedanın hacca giden tek erkek mensubu, Fatih Sultan Mehmed’in küçük oğlu Cem Sultan idi ve imparatorluk döneminde Cem Sultan dışında hanedanın hiçbir erkek mensubu hiç hacca gitmedi. Son padişah Sultan Vahideddin sürgün senelerinde hacı olmak istedi ise de, siyasi sebepler ile güvenlik endişesinden dolayı sadece umre yapmak zorunda kaldı. CEM SULTAN GEÇ KALDI Fatih Sultan Mehmed 1481’de öldüğünde büyük oğlu Şehzade Bayezid, Amasya’dan İstanbul’a gelerek Osmanlı tahtına çıktı. O sırada Konya Valisi olan Cem Sultan, babasının ölümünü geç öğrendiği için hükümdarlık yarışında geç kalmıştı. Durumu kabullenmeyerek İkinci Bayezid ile taht mücadelesine girdi, ancak...
Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri (Avusturya, Venedik ve Lehistan) arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça (Sremski Karlovci) bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları Sultan II. Mustafa döneminde Osmanlılar, Avusturya üzerine üç büyük sefer düzenlediler. Papa XI. Innocentius 1684'te Osmanlı İmparatorluğu'na karşı "Kutsal İttifak" adı altında Avusturya, Lehistan ve Venedik'ten oluşan bir ittifak...
Zenta Muharebesi Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya orduları arasında, 11 Eylül 1697 tarihinde Tisa Irmağı kıyısındaki Zenta’da yapılan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan muharebedir. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın son önemli çarpışması olan bu savaşın ardından 1699 yılında Karlofça Antlaşması imzalandı. Hazırlıklar 1695 ve 1696 yıllarında Avusturya'ya karşı iki sefere çıkan Sultan II. Mustafa, bu ülkeye üçüncü bir seferle büyük bir darbe indirmek istiyordu. 1697 yılına gelindiğinde Avusturya uzun süredir yürütmekte bulunduğu ve Fransa'ya karşı savaştığı 9 Yıl Savaşları'nı bitirmiş ve Osmanlı Devleti'ne barış teklifi götürmüştü. Bu sırada ölen Jan III. Sobieski'nin yerine Lehistan tahtına Saksonya elektörü Frederick...
Salankamen Muharebesi, Osmanlı ordusu ile Habsburg Ordusu arasında 9 Ağustos 1691 tarihinde meydana gelen ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın parçası olan bir muharebedir. Sadrazam ve Serdar-ı Ekrem olan Köprülü Fazıl Mustafa Paşa 1691'de yılı için Avusturya üzerine askeri sefere 15 Haziran 1691'de Edirne’den başladı. Ordu başında Sofya’ya yaklaştığında Sultan II. Süleyman’ın ölüm haberini ve padişahlık tahtına küçük kardeşi II. Ahmed’in culûs ettiği haberini aldı. Yeni padişah mühr-ü humayununu Sofya'ya gönderip Fazıl Mustafa Paşa'yı Sadrazam ve Serdar-ı ekrem olarak görevlerinde bırakmıştı. Fazıl Mustafa Paşa Sofya'dan seferi sürdürdü. Belgrad’a yetişince bir savaş meclisi kurup ordu ve sefere katılan devlet ileri gelenleri...
İzvança Antlaşması, 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nı sonlandıran barış antlaşması. 27 Ekim 1676'da bugün Ukrayna'da yer alan Zurawno kentinde imzalandığı için Zurawno Antlaşması olarak da bilinir. Türkçe adını ise Zorawno kentine Türklerin verdiği İzvança adından alır. Antlaşmaya Giden Yol Lehistan'ın (Polonya) Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesindeki Ukrayna Kazaklarına müdahalesi nedeniyle 1672'de çıkan savaşta Türk orduları kısa sürede Podolya'nın tamamını ve Ukrayna'nın önemli bir kısmını fethetmiş, Lviv ve Lublin kuşatılmış, Lehistan Krallığı ağır koşulları haiz Bucaş Antlaşması'nı imzalamak zorunda kalmıştı. Sonrasında ise ordusunu toparlayan Lehistan 1673'te karşı saldırıya geçmiş ve kaybettiği toprakların bir kısımını geri...
İzvança muharebesi, 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı sırasında, 25 Eylül-14 Eylül 1676 tarihleri arasında, Lehistan Kralı III. Jan Sobieski yönetimindeki birlikler ile Lehistan Serdarı Şeytan İbrahim Paşa komutasındaki yüz bin kişilik Osmanlı ordusu arasında, Polonya'nın Lviv Oblastı'ndaki Zuravno kasabasında gerçeklemiştir. 1672 Bucaş Antlaşmasını iptal etmek isteyen III. Jan Sobieski 1676'da Leh ordularını yeniden düzenlemeye girişti. Sobieski merkezî bir devlet vergi sistemi kurmak yerine asaletin desteğine güvenmiş, orduyu güçlendirme gayretleri vergi toplamakta karşılaştığı zorluklardan dolayı engellenmiştir. Jan Sobieski 1672 Bucaş Antlaşması'nın şartlarını kabul etmeyip tekrar savaşa girdi. Jan Sobieski komutasındaki yeni Leh...
Bucaş Antlaşması, 18 Ekim 1672 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan-Litvanya Birliği (Polonya) arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin toprak kazandığı son antlaşmadır. Ayrıca Osmanlı Devleti, Bucaş Antlaşması ile batıda en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Hotin Antlaşması'ndan (1621) sonra, Lehistan-Litvanya Birliği ve Osmanlı İmparatorluğu arasında 50 yıl süren bir barış süreci yaşanmıştı. Osmanlı himayesindeki Ukrayna Kazaklarına saldıran Lehler, barışı bozdular. Sultan IV. Mehmet ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Ukrayna kazaklarının yardım istemesi üzerine, Lehistan seferine çıktılar. Kamaniçe Seferi olarak da adlandırılan seferde Türk ordusunun art arda kazandığı başarılardan sonra, Kırım...
Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664'te Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma Szentgotthárd ile Eisenburg arasındaki Çakani'de imzalanmasına rağmen, bu birimin bağlı olduğu Vasvar şehrinin adı tarihi kaynaklara geçmiştir. Osmanlıca ve Latince kaleme alınan antlaşmanın Latincesi Osmanlılarda, Osmanlıcası Avusturyalılarda kalmıştır. Antlaşma ile Osmanlılar aldıkları kaleleri ellerinde tuttukları gibi, Erdel üzerinde yeniden avantajlı konuma geçmişlerdir. 1658 yılında Erdel, Eflak ve Boğdan Beylikleri Avusturya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı İmparatorluğu'na karşı isyan ettiler. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya...
Geri