Ansiklopedi Teleferik Nedir? Nasıl Çalışır?

Teleferik, birbirinden uzak iki yer arasında, havada gerilmiş olan bir ya da birkaç çelik halat üzerinde bağlanarak yol alan asılı taşıta verilen genel isimdir.

İlk modern teleferiği 1834 yılında Alman Albert Klansthal yapmıştır. Klansthal, önceleri kullanılan kenevir halatların yerine, çelik kabloları teleferiğe uygulamakla bu düzenin taşıma gücünü artırdı. Böylece teleferikle insanları taşımak da mümkün olacaktı. Nitekim 1870 yılında, İngiliz Charles Hogson, teleferiği geliştirerek onu bugünkülere benzer bir duruma getirdi.
teleferik1.jpg teleferik1.jpg

Teleferik, ulaşımı güç yükseklikler arasında kurulur. Bir deniz ya da boğaz üzerinde mevcut olanları da vardır. Teleferiklerin kurulduğu yerler kara, demir ve deniz yoluyla ulaşımı çok zor ya da çok pahalı olan bölgelerdir. Böylesi bölgelerde belirli iki nokta arasında kurulan teleferik, insan ya da malzeme iletiminin gerçekleştirilmesinde kullanılır. İnsanların taşındığı teleferikler çelik halatlara asılı yolcu kabinlerinden oluşur.

Genelde tek yöne ve tek halat dolaşımlı olan teleferik sistemleri iki ve daha fazla çelik halat ile de tasarlanmaktadır. Burada bir halat çekici diğer halat(lar) taşıyıcı halat görevi görmektedir.

Bazı maden ocaklarında da materyal taşımacılığı için teleferik sistemleri kullanılmaktadır.

Dünyanın en uzun teleferiği olan Norsjö Teleferiği, İsveç'in Norsjö kentinde,Örträsk ve Mensträsk yerleşim birimleri arasında çalışır.1942 'de kurulan bu hattın uzunluğu 13,2 km'dir. Yolculuk süresi 1,5 saattir.

Türkiye'nin en uzun teleferiği olan Uludağ Teleferiği, Bursa'dadır.Yıldırım'daki Teferrüç semti ile Uludağ'daki Sarıalanyaylası arasında 1963'te kurulmuştur. Kadıyayla istasyonundaki aktarma ile toplam 4766 metre uzunluğundadır. 374 m'lik rakımdan başlayan yolculuk, yaklaşık 20 dakika sonra 1634 m'lik rakımda sona erer. Bu teleferik aynı zamanda Türkiye'nin ilk teleferiğidir.
teleferik2.jpg teleferik2.jpg

Teleferik nasıl çalışır?​


Normal bir teleferik genelde üç basit kısımdan oluşur. Bunlar;
  • Teleferiğin asılı olduğu halat
  • Halata hareket veren bocurgat makinası
  • Teleferik kabini
Halatlar düz bir hat üzerinde bulunan iki istasyonu her 500 metre veya her 1 kilometrede bir yerleştirilmiş pilonlar vasıtasıyla birbirlerine bağlarlar. Bocurgat da, elektrik veya dizel motoruyla çalışan, hattın bir yanından aldığı halata kuvvet vererek öbür yanına aktaran gelişmiş bir çıkrık makinasıdır.

Teleferikler çalışma sistemi bakımından ikiye ayrılır. Tek halatlı denilen birinci türde teleferik tek bir hareketli kabloya bağlıdır. İki halatlıdaysa birinci halat kabinin ağırlığını çekerken ikincisi hareketi temin eder. Tek halatlı bir teleferik bir tonluk bir yükle bir dakikada 183 metre gidebilir. İki halatlı bir teleferik ise beş tonluk bir ağırlığı aynı hızla taşıyabilir. Hat gidişli-gelişli ise her bir tarafa aynı sayıda kabin konması halata istenilen gerginliğin verilmesini mümkün kılar.

Yolcu taşıyan teleferikler, ticârî gâyeli olanlardan fazla farklı değildirler. Büyük yolcu teleferikleri 120 kadar yolcu taşıyabilirler. Ancak bunlarda diğer teleferiklere ilâve olarak âcil durum motorları, yangın söndürücüler ve özel frenler bulunması mecbûrîdir. Venezüella, İsviçre gibi ülkelerde teleferiklerin zeminden 300 metreden fazla yükseldiği yerlerde teleferiklere paraşütler de konulmaktadır.
teleferik3.jpg teleferik3.jpg

İki Kablolu Teleferik​


Biri sabit, öbürü hareketli olan iki çelik kablo üzerinde çalışan ve tek vagonlu düzenlerdir. Taşıyıcı aracın askısına bağlı olan döner makaralar, sabit kablo üzerinde kayarak vagonun gidip gelmesini sağlarlar. Bu sistemde çalışan teleferiklerde vagonu çekme görevini, hareketli olan ikinci kablo yapar. Motor gücüyle çalışan büyük bir makaraya bağlı olan çekici kablo, vagonu sabit kablo üzerinde yukarıya çeker. Vagon aşağıya gönderilirken aynı kablo bu defa hızlanmayı önleyen bir dizgin durumunu alır.

Çift Hatlı Teleferik​


Bu sistem, birbirlerine koşut direkler boyunca gerili iki taşıyıcı kablo üzerinde makaralar yoluyla hareket eden iki ayrı vagon ve vagonlara bağlı bir çekici kablodan meydana gelir. Çekici halat, sistemin üst ucunda bulunan büyük makara üzerine sarılıdır. Bir motorun döndürdüğü makara, vagonlara bağlı çekici kabloyu bir yönden sararken öbür yönden boşaltır. Böylece taşıyıcı kablolar üzerinde bulunan her iki vagonun biri giderken öbürü gelir: Vagonlar karşıt doğrultusunda hareket ederler. Sabit kabloların taşıma gerginliğini sağlamak için teleferiğin alt ucunda iki karşıt ağırlık bulunur. Çift hatlı teleferik de iki kablolu teleferikte olduğu gibi kayma esasına göre çalışır.

Kaynak:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Teleferik
Teleferik Nedir, Nasıl Çalışır | Bilgi Ustanız
 
Bunlar da ilginizi çekebilir...
İstanbul'a Teleferik Hattı Çalışmalarına Başlanıyor
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Güncel
  • 0    5K
Cushing Sendromu Nedir?
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Sağlık
  • 0    58
Heimlich Manevrası Nedir? Nasıl Yapılır?
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    9K
Yakuza Nedir?
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 2    88
Geri