Ansiklopedi Diş Kirası Nedir?

Diş kirası, eskiden Ramazan ayında iftara gidilen yerlerde misafirlere ve özellikle de ev sahibinin koruması altındaki yoksul ya da çoluk çocuk sahibi orta halli kimselere yemek ve namazdan sonra ayrılırken verilen hediye ya da paradır.

dis_kirasi_zpslrk9jfas.jpg dis_kirasi_zpslrk9jfas.jpg


Diş kirasında, misafirler ayrılırken onlara küçük kadife keseler içinde hediyeler takdim edilir. Ev sahibi bununla; "Misafirim oldunuz, benim sevap kazanmam için siz eziyet çektiniz, dişlerinizi yordunuz, bu da sizin dişinizin kirası olsun." demek isterdi.

Bazı tarihsel kaynaklarda II. Mehmed'in veziriazamı Mahmud Paşa'nın tertip ettiği iftarlarda pilav içine altın paralar koydurduğu ve yemek sırasında bu paralara onları bulanların sahip olduğu rivayet edilmektedir. Vezirlerin zenginlik ve cömertlik gösterisi gibi yorumlanabilecek olan bu uygulama zamanla yarı resmi bir nitelik kazandı.

Eski ramazan geleneklerinden biri de durumu iyi olanların yakınlarını, dostlarını, komşularını ve maiyetinde çalışanları iftara davet etmeleriydi. Eski İstanbul'da iftarlar padişahtan, hanedana mensup kimselerden başlayarak sadrazam ve öteki vezirlere devletin ileri gelenlerine, zengin tacirlere ve emlak sahibi kimselere varıncaya kadar ramazan boyunca ihmal edilmeden gerçekleştirildi.

Saraylar, konaklar iftar vakti çoğu davetli olmak üzere misafir akınına uğrar, ev sahibi de kimseyi boş çevirmez, âdet ne ise yerine getirirdi. Diş kirası yalnızca zenginlerden, makam sahiplerinden yoksullara, küçük memurlara verilmez, toplumsal ve ekonomik durumu denk olanlar arasında da çoğu zaman karşılıklı olmak üzere diş kirası adı altında hediyeler verilip alınırdı.

Diş kirası deyimi alanla veren arasında konuşulmamak kaydıyla ancak başka ortamlarda kullanılır, verilen ya da alınanın âdet haline gelmiş hediyeden ibaret olduğu ifade edilirdi. Öyle ki hanedana mensup olup da kendi saray ve konaklarında büyük bir debdebe içinde yaşayan sultanlar, iftara davet ettikleri yüksek rütbeli devlet memurlarına da hediye verirler, onlar da almaktan çekinmezlerdi. Adı açıkça konulmamakla birlikte bunlar da bir diş kirası sayılırdı. Hatta yakın akraba ve ahbap iftarlarında verilen hediyeler için herhangi bir yanlış anlamayı engellemek amacıyla "diş kirası değil, bir hatıra..." gibi gönül alıcı sözler de söylenirdi.

Özellikle sultan saraylarında verilen iftardan sonra, misafirler ev sahibine haremağaları vasıtasıyla saygılarını, bağlılıklarını bildirirler, karşılığında da rütbelerine, mevkilerine göre mühürlü zarf ya da mahfaza içinde paralarını, hediyelerini alırlardı. Haremağası herhangi bir davetliye hediyesini sunmadan önce öpüp başına koyar, karşı taraf da aynı hareketi yaparak hediyeyi alırdı.

II. Meşrutiyet'e (1908) kadar devam eden diş kirası geleneği yavaş yavaş unutulmaya yüz tuttu. Bir süre, ancak ev sahibinin himayesi altındaki yoksullara verilmeye devam edildiyse de bu uygulama da yıllar önce kendiliğinden kalkmıştır.

Tarihimizde en yüksek diş kirası​

Tarihimizde en yüksek diş kirası, Sadrazam Yusuf Kamil Paşa'nın Sultan Abdülaziz'e takdim ettiği olsa gerekir.

Bir Ramazan gecesi, Vezneciler'deki Zeynep Hanım Konağı'nda verilen mükellef iftardan sonra, Yusuf Kamil Paşa'nın bir altın tepside sahip olduğu emval ve emlakın senet ve tapusunu padişaha arz ettiğini, Sultan Abdülaziz'in ise, "Bunlar makbulum oldu, yine sizlere veriyorum. Her hal ve hareketiniz hoşuma gitmektedir" dediğinden bahsedilir.


Kaynak; wikipedia, yenisafak
 
Diş kirasında, misafirler ayrılırken onlara küçük kadife keseler içinde hediyeler takdim edilir. Ev sahibi bununla; "Misafirim oldunuz, benim sevap kazanmam için siz eziyet çektiniz, dişlerinizi yordunuz, bu da sizin dişinizin kirası olsun." demek isterdi.,,


Bu eskidenmiş yaa, şimdi adam misafir gelmesin diye bakıyor. :) dış kirası vermek bir yana. :)
 
Bunlar da ilginizi çekebilir...
500 dişli yamyam balık! Günde 20 diş değiştiriyor.
  • Kaptan43
  • Kaptan43,
  • Hayvanlar Alemi
  • 0    715
Diş Tohumu Nedir?
  • Ugur
  • Ugur,
  • Sağlık
  • 0    906
Gurbetçinin ne gidiş nede dönüş çilesi bitmedi bitmeyecek.
  • Kaptan43
  • Kaptan43,
  • Sıla Yolu
  • 0    1K
Diş gıcırdatma için hangi bölüme/doktora gidilir?
  • Kaptan43
  • Kaptan43,
  • Sağlık
  • 0    1K
Geri