Tarih Geminizi Batırdık Özür Dileriz - TCG Muavenet

1992 yılı. Ege Denizi açıklarında yapılan Nato Kararlılık Tatbikatı sırasında Muavenet muhribi Amerikan Saratoga uçak gemisinden atılan Sea Sparrow fuzeleri tarafından vurulur. Aralarında geminin komutanının da olduğu 5 denizcimiz şehit olur. Dönemin ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Lawrence Eagleburger haberi Washington Büyükelçisi Nuzhet Kandemir'e "Geminizi batırdık özür dileriz" diye iletir.

muavenet1.jpg muavenet1.jpg


Ege Denizi'nde gerçekleştirilen NATO Kararlılık Gösterisi-92 Tatbikatı sırasında 1 Ekim 1992'de USS Saratoga (CV-60) uçak gemisinden atılan 2 Sea Sparrow füzesiyle vurulmuştur.

Bu olayda gemi komutanı Kurmay Yarbay Levent Kudret Güngör, Uçaksavar Yardımcı Subayı Teğmen Alper Tunga Akan, Telsiz Astsubayı Serkan Aktepe, İkmal Çavuşu Mustafa Kılıç ve Er Recep Atak şehit oldu ve 22 asker de yaralandı. Dönemin ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Lawrence Eagleburger haberi Washington Büyükelçisi Nüzhet Kandemir'e "Geminizi batırdık özür dileriz" diye iletti. ABD bu olayın kaza olduğunu açıkladı. Ancak kaza açıklaması "Saratoga mürettebatının iki atışının da tam isabet kaydetmesi; "Sea Sparrow" füzelerinin ateşlenebilmesi için 6 ayrı karara ihtiyaç olması, ayrıca bu işlemlerin ayrı ayrı odalarda bulunan personel tarafından yapılmakta olması" nedeniyle füzelerin peşpeşe kazayla ateşlenmesi kamuoyu tarafından inandırıcı bulunmadı ve olayın kasten yapıldığı düşünüldü. Bu elim olaydan sonra ABD Türkiye'ye 8 adet Knox sınıfı fırkateyn sattı. Muavenet için Türkiye'ye tazminat ödendi.

Olayın oluşumu​

Tatbikat, normal seyrinde sürdürülür ve ana safhası biter. Gemiler için: tatbikatın intikal yani üslerine geri dönüş safhası başlar. Akşam saatlerinde: gemilerin tümü: uyku-dinlenme pozisyonuna girerler.

Tam bu sırada: 2 güdümlü mermi: Muavenet gemisinde: köprü üstüne isabet eder ve burayı havaya uçurur. Köprü: Türkiye Cumhuriyetini temsil etmesi ve bayrak taşıması nedeniyle; büyük anlam taşımaktadır. Olayın en tatsız yanlarından birisi bu.

Hemen arkasından ise, ikinci bir mermi. Birinci mermi: doğrudan köprüye isabet eder. İkinci mermi ise: köprünün hemen önünde bulunan, ikinci taret ile köprü arasında patlar.

Güdümlü roketlerin ateşlendikten sonra, iki gemi arasındaki uzaklığı en fazla, 1 saniyede aldığı düşünüldüğünde, Muavenet personelinin, herhangi bir koruyucu tedbir alamamıştır.

Geminin beyni durumundaki kaptan köşkünde onarılmayacak derecede hasar oluşur. Geminin kaptanı gemi mürettebatından, ölen, 5 kişi arasındadır. Makine subayı, geminin komutasını alır.

Saratoga uçak gemisinden kalkan bir helikopter ile bir kısım Amerikalı Muavenet gemisine gelirler. Gemideki: güdümlü mermi parçalarını toplamak isterler. Ancak geminin komutasını alan Makine subayı, buna izin vermez ve Amerikalılar gemiden uzaklaştırılırlar.

Olayın araştırılması​

Olayın ayrıntıları incelendiğinde gelişimi ortaya çıkar.

muavenet2.jpg muavenet2.jpg


Saratoga uçak gemisi, yeşil konumda bulunan Muavenet gemisine karşı nedeni bilinmez bir şekilde alarm durumuna geçmiştir. En yüksek alarm durumu emri verilir, ama bu emrin kim tarafından ve neden verildiği asla öğrenilemez. Daha sonra yine nedeni bilinmez bir şekilde Amerikan Saratoga uçak gemisinden iki güdümlü "Sea Sparrow" füzesinin atıldığı ve Muavenet gemisinin, bu güdümlü mermilerle vurulduğu anlaşılır.

Sea-sparrow tipi güdümlü mermiler aslında hava hedeflerine karşı kullanılmaktadır. Ama yakın mesafede su üstü hedeflere karşı da kullanılmaları mümkün.

Ancak, bu tür güdümlü mermilerin atış kontrol sistemleri gemilerde, savaş harekat merkezi denilen yerde bulunur. Yani, bu tür bir füzeyi harekete geçirmek için muhtemelen, 15-20 arası düğmeye basmak gerekir. Çoğu zaman ise bu düğmelerin bir kısmı anahtarlı bir kilit mekanizması ile korunur.

Aynı zamanda, bu güdümlü mermilerin ateşlenmesi için, güdümü sağlayan atış kontrol radarının belli bir hedefe kilitlenmesi gerekir ki radar kilitlendiğinde, alarm verir ve bu alarmın, savaş harekat merkezinde görev yapan Amerikalı personel tarafından duyulmaması imkansızdır. Ama, zaten alarm durumu verilmiş, emri veren kim ve neden alarm durumu verildiği asla belirlenemedi.

Devletin zirvesi olayı üzücü bir kaza olarak nitelendirdi. İlerleyen yıllarda ise olayın ayrıntıları ortaya çıkmaya başladı. Olaydan 11 yıl sonra Saratoga uçak gemisinde yapılan çekimler ajanslar tarafından yayınlandı. Ama, niye ve neden sorularının yanıtları bulunamadı. Amerikan mahkemeleri bile, olayın bir ihmal veya askeri kaza değil, siyasi bir olay olduğu konusundaki yargılarını alenen ilan ettiler.

Olayın kamuoyu tarafından bilinmeyen yönleri​

O gece tatbikat bitmiş ve Muavenette tek vardiya düzenine geçilmişti. Yani basında yazıldığı gibi Saratogayla, Muavenet karşılıklı eğitim yapmıyorlardı.

1. Füzelerin kilitlendiğini algılayan Muavenet, Saratogayı telsizle uyardığı halde buna neden yanıt verilmedi?
2. Dinlenme anında köprü üstünde Muavenetin komutanı ne yapıyordu?
3. Füzeler ateşlenmeden hemen önce Muavenetin 52 ve 53 numaralı 5,38'lik toplarının namluları neden saratogaya dönmüştü?
4. Füzeler isabet ettikten sonra neden uzun süre Saratogadan Muavenete yardıma gidilmedi? (O an Muavenete en yakın gemi Saratogaydı)
5. ABD donanmasının bütün kazaları neden hep Saratogaya kısmet olmuştu?
6. Muavenet olayından sonra sabıka listesi hayli kabarık olan Saratoga neden apar topar hizmet dışı edildi?


Kaynak:
https://tr.wikipedia.org/wiki/TCG_Muavenet_(DM-357)
https://forum.donanimhaber.com/abd-gemimizi-nasil-batirdi--40219107
http://tarihinizinde.com/muavenet-gemimizin-vurulmasi/
 
Bunlar da ilginizi çekebilir...
Erdoğan CHP'den özür diler mi?
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Sohbet Odası
  • 0    3K
Geri