Brunei ya da resmî adıyla Brunei Barış Ülkesi Devleti, Brunei Darü's-Selam Devleti Güneydoğu Asya'da Borneo adasında yer alan sultanlık. Ülkenin tek komşusu Malezya'dır. Başkenti Bandar Seri Begavan'dır. İslami monarşi ile yönetilen ülkenin resmi dili ise Malayca'dır. Ülkenin gelir kaynaklarının başında doğalgaz ve petrol vardır. Ülke ekonomisi Sultan'ın ve Shell'in elindedir. Katar'dan sonra GSMH ölçütüne göre Dünya'nın en zengin ikinci ülkesi olarak kabul edilmektedir.
Dünya'nın en zengin isimleri arasında yer alan Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah'tır. Petrol ve doğal gaz Brunei'nin 20. yüzyılın sonlarından bu yana gelişen zenginliğinin temeli olmuştur.
Bayrağın sarı rengi Brunei sultanını temsil ediyor. Siyah beyaz çizgiler Brunei’nin başbakanlarını temsil ediyor. Hilal İslam'ı sembolize ederken, şemsiye monarşiyi simgeliyor ve eller hükümetin yardımseverliğini simgeliyor.
Hilal'in altında bir bayrak; her ikisi de Arapça sarı harflerle yazılmıştır:
Hilalde, Brunei'nin ulusal sloganı: “Daima Tanrı'nın rehberliğinde hizmet verin” (الدا المون المحسنون بالهدى) ve altında devletin adı: Brunei Sultanlığı (بروني دارالسلام) yazmaktadır.
Brunei'nin 1959 Anayasası'na göre, Brunei Sultanı Paduka Seri Baginda Sultan Hacı Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, tam yürütme yetkisine sahip devlet başkanıdır. 1962'den bu yana, bu makam iki yılda bir yenilenen acil durum yetkilerini de içeriyor. Brunei, 1962'deki Brunei İsyanı'ndan beri teknik olarak sıkıyönetim altındaydı. Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah ayrıca devletin Başbakanı, Maliye Bakanı ve Savunma Bakanı olarak görev yapıyor. Kraliyet ailesi, Brunei içinde saygın bir statüye sahip.
Brunei, 1996 yılında Olimpiyatlara giriş yaptı; 2008 hariç tüm Yaz Olimpiyatları'nda yarıştı. Ülke badminton, atış, yüzme ve atletizm alanlarında yarıştı, ancak madalya kazanamadı. Brunei, Asya Oyunları'nda dört bronz madalya kazandı. Brunei'de gerçekleşen ilk büyük uluslararası spor etkinliği 1999 Güneydoğu Asya Oyunlarıydı. Tüm zamanların Güneydoğu Asya Oyunları madalya tablosuna göre, Brune sporcuları maçlarda toplam 11 altın madalya kazandı.
Dünya'nın en zengin isimleri arasında yer alan Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah'tır. Petrol ve doğal gaz Brunei'nin 20. yüzyılın sonlarından bu yana gelişen zenginliğinin temeli olmuştur.
Bayrak
Brunei bayrağı sarı zemin gönder kısmının üst tarafından başlayan ve bayrağı çapraz olarak ikiye ayıran bir beyaz bir siyah şerit tarafından bölünmüştür. Bayrağın tam ortasında ulusal amblem bulunmaktadır. Kırmızı sembol, yana bakan iki elin yukarı baktığı bir hilalden oluşur.Bayrağın sarı rengi Brunei sultanını temsil ediyor. Siyah beyaz çizgiler Brunei’nin başbakanlarını temsil ediyor. Hilal İslam'ı sembolize ederken, şemsiye monarşiyi simgeliyor ve eller hükümetin yardımseverliğini simgeliyor.
Arma
Brunei'nin ulusal amblemi, Brunei bayrağı üzerinde belirgin bir şekilde yer alır. Arma 1940'da kabul edildi. Ulusal amblemin beş ana bileşeni vardır: bayrak, kraliyet şemsiyesi (tören şemsiyesi), kanatlar, eller ve hilal.Hilal'in altında bir bayrak; her ikisi de Arapça sarı harflerle yazılmıştır:
Hilalde, Brunei'nin ulusal sloganı: “Daima Tanrı'nın rehberliğinde hizmet verin” (الدا المون المحسنون بالهدى) ve altında devletin adı: Brunei Sultanlığı (بروني دارالسلام) yazmaktadır.
Tarih
Brunei'nin tarihi, Hintli krallıkların ve imparatorluğun tarihi boyunca etkisi altında bulunan Borneo adasının kuzey kıyısında bulunan yerleşim ve toplumlarla ilgilidir. Brunei’nin İslâmlaşması, onbeşinci yüzyılda, Borneo ve güney Filipinler’in kuzeyini kapsayan bir talasokrasi olan Brune İmparatorluğu’nun oluşmasıyla başladı. 17. yüzyılın sonunda, Brunei daha sonra Brunei İç Savaşı, korsanlık ve Avrupa sömürge genişlemesinin yol açtığı bir düşüş dönemine girdi. Daha sonra Brunei'nin muzaffer olduğu İspanya ile kısa bir savaş oldu. İmparatorluk, Filipinler'deki İspanyollar, güney Borneo'daki Hollandalılar ve Labuan, Sarawak ve Kuzey Borneo'daki İngilizler gibi Batı güçlerinin gelmesiyle birlikte topraklarının çoğunu kaybetti. Brune İmparatorluğu'nun gerilemesi, Brunei'nin topraklarının çoğunu Sarawak'ın Beyaz Rajahlarına vermesi ile on dokuzuncu yüzyılda hızlandı ve mevcut küçük toprakları ve iki bölüme ayrılmasını sağladı. Sultan Haşim Jalilul Alam Aqamaddin, daha sonra İngilizlere 1888'de daha fazla ilhak etmeyi durdurma çağrısında bulundu. Aynı yıl, İngilizler “Koruma Antlaşması” imzaladı ve Brunei 1984’te bağımsızlık kazanıncaya kadar İngiliz koruması altında kaldı.Yönetim
Brunei'nin siyasi sistemi, Melayu İslam Beraja (MIB) kavramı anayasası ve Malay İslam Monarşisinin ulusal geleneği tarafından yönetilmektedir. MIB'nin üç bileşeni, Malay kültürünü, İslam dinini ve monarşi altındaki politik çerçeveyi kapsar. İslami şeriat hukuku bazı durumlarda bunun yerine geçse de, İngiliz ortak hukukuna dayanan yasal bir sistemi vardır. Brunei’nin parlamentosu var ama seçim yok; son seçim 1962'de yapıldı.Brunei'nin 1959 Anayasası'na göre, Brunei Sultanı Paduka Seri Baginda Sultan Hacı Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, tam yürütme yetkisine sahip devlet başkanıdır. 1962'den bu yana, bu makam iki yılda bir yenilenen acil durum yetkilerini de içeriyor. Brunei, 1962'deki Brunei İsyanı'ndan beri teknik olarak sıkıyönetim altındaydı. Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah ayrıca devletin Başbakanı, Maliye Bakanı ve Savunma Bakanı olarak görev yapıyor. Kraliyet ailesi, Brunei içinde saygın bir statüye sahip.
Ekonomi
Brunei'nin zengin ekonomisi, yabancı ve yerli girişimcilik, hükümet düzenlemeleri, refah önlemleri ve köy geleneğinin bir karışımıdır. Ham petrol ve doğal gaz üretimi, GSYİH'nın yaklaşık %90'ını oluşturuyor. Günlük yaklaşık 167.000 varil petrol üretiliyor ve Brunei'yi Güneydoğu Asya'daki dördüncü en büyük petrol üreticisi yapıyor. Aynı zamanda günde yaklaşık 25,3 milyon metreküp sıvılaştırılmış doğal gaz üreterek Brunei'yi dünyanın en büyük dokuzuncu doğal gaz ihracatçısı yapıyor.Demografi
Brunei'ye özgü etnik kökenler arasında Belait, Brunei Bisaya (yakınlardaki Filipinler Bisaya / Visaya ile karıştırılmamalıdır), yerli Brunei Malay, Dusun, Kedayan, Lun Bawang, Murut ve Tutong yer alır. Brunei'nin 2016'daki nüfusu 423.196 kişi olup, bunun %76'sı kentsel bölgelerde yaşamaktadır. Kentleşme oranı 2010'dan 2015'e kadar yılda %2.13 olarak tahmin edilmektedir. Ortalama yaşam süresi 77.7 yıldır. 2014 yılında nüfusun %65.7'si Malay, %10,3'ü Çinli, %3,4'ü yerli, %20,6'sı ise daha küçük gruplar oluşturuyordu. Brunei'nin resmi dili Malayca'dır. Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Brunei'deki dilin daha fazla kullanılmasını amaçlayan bir dil hareketi için destek vermektedir.İklim ve coğrafya
Brunei iklimi, yağışlı yüksek irtifalarda tropikal ekvator ve nemli subtropikaldir. Bandar Seri Begawan şehrinde iki mevsimli tropikal iklim görülmektedir. Kuru mevsim aşırı sıcak (24 ila 36 °C), ıslak veya yağışlı mevsim genellikle ılık ve yağışlıdır (20 - 28 °C). Ülkenin çoğu doğuda dağ, batıda tepelik ova olan düz bir kıyı ovasıdır. En düşük noktası deniz seviyesinde ve en yüksek yeri Bukit Pagon dağıdır (1.850 m).Dil
Brunei'nin resmi dili, hem Latin alfabesi hem de Arap alfabesi kullanılan Standart Malay dilidir. Yerel lehçe, Melayu Brunei (Brunei Malay), en çok konuşulan dildir. Brunei'nin resmi ana dili Malaycadır ancak İngilizce, okulların çoğunda zorunlu olduğu için yaygın olarak konuşulmaktadır.Din
Brunei'nin resmi dini İslamdır. Brunealı Malezyalıların çoğunluğu da dahil olmak üzere nüfusun üçte ikisi İslam'a bağlıdır. Uygulanan diğer inançlar, Budizm (çoğunlukla Çinliler tarafından %13) ve Hristiyanlıktır (% 10). Çoğunlukla Çinli olan Freethinkers, nüfusun yaklaşık %7'sini oluşturuyor. Birçoğu, Budizm, Konfüçyüsçülük ve Taoizm unsurlarıyla bir tür din uygulasalar da, kendilerini resmi olarak hiçbir dini uygulamamayı, dolayısıyla resmi nüfus sayımlarında ateist olarak nitelendirmeyi tercih ediyorlar. Yerli dinlerin inananları nüfusun yaklaşık %2'sidir.Spor
Brunei'deki en popüler spor futboldur. Brunei Millî Futbol Takımı 1969'da FIFA'ya katıldı, ancak fazla bir başarı elde edemedi. İki futbol ligi Brunei Süper Ligi ve Brunei Premier Ligidir.Brunei, 1996 yılında Olimpiyatlara giriş yaptı; 2008 hariç tüm Yaz Olimpiyatları'nda yarıştı. Ülke badminton, atış, yüzme ve atletizm alanlarında yarıştı, ancak madalya kazanamadı. Brunei, Asya Oyunları'nda dört bronz madalya kazandı. Brunei'de gerçekleşen ilk büyük uluslararası spor etkinliği 1999 Güneydoğu Asya Oyunlarıydı. Tüm zamanların Güneydoğu Asya Oyunları madalya tablosuna göre, Brune sporcuları maçlarda toplam 11 altın madalya kazandı.