Eflatun Cem Güney, (1896, Hekimhan, Malatya - 2 Ocak 1981), Türk öykü ve masal yazarı, derleyicisi.Hayatı
Folklor araştırmacısı, çocuk edebiyatçısı (D. 1896, Hekimhan / (o yıllarda Sivas’a bağlı) Malatya-Ö. 2 Ocak 1981, İstanbul). Sivas Fevziye İptidaisini, Sivas İdadisini ve Sivas Sultanisini (Lisesini) bitirdikten (1918) sonra aynı yıl ilk resmî görevi olan Konya Öksüzler Yurdu Türkçe öğretmenliğine atandı. Konya, Eskişehir, Kayseri, Sivas, Samsun, Afyon, Kütahya liseleri (1919-43) ile İstanbul Haydarpaşa Lisesinde öğretmenlik (1943-50), Topkapı Sarayı Müzesi Müdür yardımcılığı (1950-56), İstanbul Halk Eğitim başkanlığı (1956-61) yaptı. 1961 yılında yaş haddinden emekli edildi. Ancak 1970 yılına kadar halk eğitimi teşkilâtında çalışmak ve halka yönelik eserler hazırlamakla görevlendirildi. Türk halk masallarını derleme ve özlerine dokunmaksızın yazıya geçirme çalışmalarıyla ün kazandı.Fıkra ve incelemeleri Konya, Kayseri ve Kütahya’da çıkan gazeteler ile kendi çıkardığı İrşad (Konya), Kuvâ-yı Milliye’nin yayın organı olan Öğüt gazetesinde, Duygu ve Düşünce (Sivas), Duygu ve Dilek (Samsun), Taşpınar (Afyon) dergilerinde yer aldı. Eskişehir’de İstiklâl (1919), Kayseri’de Nafi Atuf Kansu ile Misâk-ı Millî, Sivas’ta Duygu ve Düşünce, Samsun’da Duygu ve Dilek, Afyon’da Taşpınar dergilerini çıkardı. Kütahya’da İl Özel İdaresinin Kütahya gazetesini idare etti. Başka mahalli gazete ve dergilerde halk kültürü ve folklor ağırlıklı yazıları, fıkra ve şiirleri yayımlandı. Cirit, güreş, at koşusu gibi geleneksel sporlarla ilgilendi.
Açıl Sofram Açıl kitabına aldığı masalları, Danimarka Hans Christian Andersen Masal Kurumunun 55 milletten şeref listesine aldığı on bir eser arasında en iyisi seçilerek Andersen Payesi Şeref Diploması ve Dünya Çocuk Edebiyatı Sertifikası’yla ödüllendirildi (1950). Dede Korkud Masalları adlı eseriyle de aynı armağanı ikinci defa aldı (1960).
“Anadolu’nun bir folklor hazinesi olduğu inancıyla yola çıkan Eflâtun Cem, elli yaşına bastığı yıllarda ise, resmî görevleri dışında kendisini tamamıyla halk edebiyatı ve halk bilgisi (folklor) çalışmalarına vermiş ve yıllar boyunca halk ağızlarından ve cönklerden sabırla derlediği masal, efsâne ve halk hikâyelerini mümkün olduğu kadar asıllarına sadık kalarak halk ağzı ve halk zevkine uygun düşecek tarzda yeniden kaleme almış ve onları temiz bir Türkçe ve sürükleyici bir üslupla işlemiş, böylece halk kültür ürünlerine bir sanat ve edebiyat eseri olma niteliği kazandırmada üstün bir başarı göstermiştir.”
Edebi Kişiliği:
- Masal edebiyatımız denildiğinde akla gelen en önemli sanatçıdır.
- Danimarka’da bulunan Andersen Kurumu; 1956 yılında “Açıl Sofram Açıl” adlı eseriyle yazara Dünya Çocuk Edebiyatı Onur Belgesi vermiştir.
- Yazdığı eserler ile ödüller kazanmış olan sanatçı, birçok masalın günümüz Türkçesiyle ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
- Milli Eğitim Bakanlığı’nca, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü yardımcılığına atanmış, İstanbul Radyosu’nda “Bir Varmış Bir Yokmuş?” adlı bir program yapmıştır.
- Geleneksel halk hikâyelerini ve masalları derlemiştir.
- “Masalcı Baba” unvanını almıştır.
Eserleri
Masal Kitapları
- 1. Nar Tanesi (1945)
- 2. Akıl Kutusu (1947)
- 3. En Güzel Türk Masalları (1948)
- 4. Altın Heybe
- 5. Kül Kedisi
- 6. Felek Sillesi (1948)
- 7. Açıl Sofram Açıl ve Congoloz Baba (1949)
- 8. Kara Yılan ve Kara Gülmez (1949)
- 9. Bir Varmış Bir Yokmuş (1956)
- 10. Evvel Zaman İçinde (1957)
- 11. Gökten Üç Elma Düştü (1960)
- 12. Az Gittim Uz Gittim (1961)
- 13. Gülen Ayva Ağlayan Nar (1969)
- 14. Al Elma Yeşil Elma (1969)
- 15. Sabır Taşı (1969)
- 16. Hasırcı Baba- Keloğlan (1969)
- 17. Aygın Baygın Ses ve Nurtopu (1970)
- 18. Yedi Köyün Yüz Karası (1970)
- 19. Altın Gergef (1971)
- 20. Güldükçe Güller Açan Kız (1971)
- 21. Tellerinde Bülbüller Şakıyan Saz
Halk Edebiyatı Çalışmaları
- 22. Dertli Kaval (1945)
- 23. Dede Korkut Masalları (1958)
- 24. Âşık Garip (1958)
- 25. Kerem İle Aslı (1959)
- 26. Tahir İle Zühre (1959)
- 27. Şah İsmail (1957)
- 28. Erzurumlu Emrah (1955)
- 29. Halk Şiiri Antolojisi (1947)
- 30. Âşık Ruhsati (1953)
- 31. Meslekî (1953)
- 32. Kâmilî (1958)
- 33. Halk Türküleri (2 cilt, 1953-1956)
- 34. Nasreddin Hoca Fıkraları (1956)
- 35. Folklor ve Eğitim (1966)
- 36. Folklor ve Halk Edebiyatı (1917)
- 37. Matem Sesleri (1920, şiirler)
- 38. Dumlupınar’a Doğru
- 39. Kara Yazı
- 40. Atatürk - Hayatı ve Eserleri (1963)
