Ülke Letonya Cumhuriyeti

Letonya (Letonca: Latvija ) ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti (Latvijas Republika), Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Beyaz Rusya ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

Tarih​

Letonya tarihi bugünkü Letonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Orta Çağ : İnsanların Litvanya topraklarına ilk olarak yerleşmesinin son Buzul Çağı'nın sona erdiği MÖ 10000 yılı civarında olduğu sanılmaktadır. MÖ 2500 civarında bölgeye Hint-Avrupa kavimleri yerleşti ve MÖ 2000 civarında Baltık halklarının etnik bilinci oluşmaya başladı. Günümüzdeki Letonyalılar ve Litvanyalılar bu Baltık halklarından gelmektedirler. İlk Çağ ve Orta Çağ'da mevcut olan çeşitli Baltık halkları (tarih boyunca eriyerek yok olmuşlar, sadece bu iki halk günümüze kadar ulaşmışlardır.

12. yüzyılda bölgeye ticaret amacıyla gelen Cermenler bölgede yaşayan Pagan Baltık ve Fin-Ugor halklarını Hristiyanlığa davet ettiler. İsteksiz halka Hristiyanlığı zorla kabul ettirmek amacıyla Papa tarafından asker gönderildiği bilinmektedir. Letonya'nın başkenti Riga 1201 yılında Cermenler tarafından kuruldu. 13. yüzyılda Töton şövalyeleri Estonya ve Letonya topraklarında Livonya Konfederasyonu adı verilen bir konfederasyon kurdular. 1282 yılında Riga dahil birçok Letonya kentleri Kuzey Alman Ticaret ortaklığı olan Hansa Birliği'ne katıldılar. Böylece Riga Doğu Baltık ticaret yollarında önemli bir yer kazandı.

Leh ve İsveç egemenliği: 1558–1582 yılları arasında Rusya'yla Lehistan, Litvanya ve Danimarka arasında yapılan Livonya Savaşı Rusya'nın yenilgisiyle sonuçlanınca bölge önce Litvanya Grandüklüğü, sonra da Lehistan-Litvanya Birliği'nin eline geçti. Bu dönemde yayılmaya başlayan Protestanlık Letonya'yı da etkiledi. Bazı bölgeler Luthercilik etkisi altında girerken, diğer bölgeler Katolik kaldı. 1600-1629 yılları arasındaki Lehistan-İsveç Savaşı Lehistan'ın yenilgisiyle sonuçlandı. Riga İsveç'in eline geçti. Diğer bölgeler Lehistan'ın elinde kaldı. Lehistan'ın 1793 yılında parçalanmasından sonra da Letonya Çarlık Rusyası'nın eline geçti.

Rusya egemenliği : 19. yüzyılda Letonya hızla gelişerek Rusya'nın en gelişmiş bölgelerinden biri haline geldi. Serflik kaldırıldı. Sanayi gelişti. Bağımsızlık talepleri yükseldi. Letonya'daki Rus egemenliği I. Dünya Savaşı'na kadar devam etti. Savaş sırasında Letonyalılar hem Alman hem de Rus tarafında savaştılar. Savaşın sona ermesiyle 18 Kasım 1918 tarihinde Letonya bağımsızlığını ilan etti. 22 Eylül 1921'de de Milletler Cemiyeti'ne üye kabul edildi. 1930'larda Letonya Avrupa'nın en zengin bölgelerinden biri haline geldi.

Yakın tarih: II. Dünya Savaşı'ndan önce Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında yapılan Molotov Ribbentrop Paktı sonucu Letonya SSCB'nin kontrolü altına girdi. Ancak 1 Temmuz 1941 tarihinde Alman ordusu Riga'ya girdi ve Letonya'nın büyük bir bölümü Alman ordusu tarafından işgal edildi ve ülkenin Yahudi halkı holokosta tabi tutuldu. 85.000 civarında Yahudi Letonya vatandaşı öldürüldü.

1944 yılında Sovyet ordusu Letonya'ya girdi ve böylece Alman işgali sona erdi. Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilan edildi. 1941-1952 yılları arasında Litvanya Stalinizm'in en katı örneklerinden birine sahne oldu.

1980'lerin sonunda Sovyetler Birliği çözülmeye başladı. Baltık Ülkelerinde Sovyet baskısına karşı eylemler yapıldı. 23 Ağustos 1989 tarihinde Litvanya, Letonya ve Estonya'daki halk el ele tutuşarak Tallinn'den Riga'ya oradan da Vilnius'a kadar uzanan 600 kilometrelik bir insan zinciri oluşturarak dünyaya seslerini duyurmayı başardılar. Şarkı Devrimi adıyla anılan bu devrimi takiben 21 Ağustos 1991 tarihinde Letonya SSCB'den bağımsızlığını ilan etti. 2004 yılında da Letonya Avrupa Birliği'ne ve NATO'ya üye kabul edildi.

Bayrak​

Letonya Bayrağı En üstte kestane rengi, ortada eni kestane renkli şeridin yarısı kadar beyaz şerit ve en altta yeniden kestane renkli şerit olmak üzere üç yatay şeritten oluşur.

İklim ve Hava durumu​

Kuzey Avrupa'da bulunan Letonya konum itibari ile soğuk bir iklim kuşağı içerisinde yer almaktadır ve belirgin olarak iki sezonu bulunmaktadır; Yaz ve Kış. Nemli bir havası olan ülkede neredeyse 9 ay kış sezonu olarak geçmektedir ve sıcaklıklar -20'lere kadar düşmektedir. Yaz aylarında ise sıcaklıklar 23 dereceye kadar yükselmektedir.

Ekonomi​

Letonya'nın ekonomisine büyük ölçüde özel sektör hâkimdir. Ekonomik krizden çıkış stratejisini, “dış krediyle beslenen ithalata dayalı büyüme” yerine, 2010 yılından itibaren “ihracata dayalı büyüme ”ye dayandırılmaktadır. İşsizlik oranı yüksek olan ülkede bu sıkıntıyı en aza indirmek için çalışmalar yapılmaktadır.

Din ve İnanç​

Ülke nüfusu çoğunlukla Hıristiyan dinine mensuptur. Letonya nüfusunun yüzde 34,2'si kendisini Lüterci, yüzde 24,1'i i, Roma Katolik'i, yüzde 17,8'i i, Roma Katolikleri, Rus Ortodoks'u ve geriye kalan yüzdelik kesimi diğer dinlere bağlı olarak tanımlamaktadır.

Konuşulan Diller​

Letonya'nın resmi dili Letoncadır. Sovyet döneminin etkisinden dolayı ülkenin çoğunluğu Rusça bilmektedir. Arnavutlar genelde ikiden fazla dil konuşmaktadırlar. İngilizce ve Almanca okullarda eğitim dili olarak öğretilmektedir. Özellikle iş ve turizm sektöründe İngilizce oldukça yaygın kullanılmaktadır.

Kültür​

Letonya halkı hakkında düşünceler genellikle oldukça negatif oldukları yönünde gelişmektedir. Dostluk uzun vadede gelişen çok ciddi bir mesele olarak görülmesinden dolayıdır ki ilişki kurmak konusunda oldukça mesafelidirler.

Avrupa ülkeleri arasında en güvenilir ülkelerden biri konumundadır. Küçük bir suç oranı yine de bulunmaktadır ancak genelde kendi başına yolculuk yapmak oldukça güvenlidir. Dikkat edilmesi gerekenler bisiklet hırsızlığı ve araç içinde değerli şeyler bırakmamaktır. Orman yollarında karşınıza çıkabilecek vahşi hayvanlara zarar vermemek ve kaza yapmamak adına dikkat etmekte fayda vardır.

Bir Letonyalılara için SSCB bağlamında etnik bir konudan söz edilirken dikkatli olunmalıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet rejiminin hâkim olduğu Rusya'nın bir ili konumuna gelen Letonya'da, SSCB'yi övmek özellikle gençler tarafından hoş karşılanmamaktadır. Birçok ücretsiz kablosuz internet kafelerde, kütüphanelerde ve Riga Havaalanı mevcuttur.

Eğer bir Letonyalı tarafından evlerine davet edildiyseniz davet edinilen eve, küçük bir hediye, bir şişe şarap, bir kutu çikolata veya bir buket çiçek götürmek kibarlık olarak görülmektedir. Ancak kırmızı güller cenaze merasimlerinde kullanıldığından dolayı onları tercih etmemek iyi bir seçenek olacaktır.

Festivaller​

Letonya müzik, tarih, kültür, spor, dini olaylar, film ve tiyatro, Letonya çocuk ve aile etkinlikleri dâhil olmak üzere birçok kutlamaya ev sahipliği yapmaktadır.

1873 yılında bir şarkı festivali olarak başlayan "Latvian Song and Dance Festival" Letonya'nın en önemli kültür etkinliklerinden biridir. Günümüzde çeşitli korolar, halk dansları topluluğu, mızıka vb. canlı performanslar, yarışmalar, sergiler, konserler, geçit törenleri ve ortak konserler festivaldeki kültür etkinliklerinden bazılarıdır. Beş yılda bir düzenlenen festival esnasında Riga yerel kıyafetler giymiş, bir sürü mutlu insanlar dolmaktadır.

"Saulkrasti Jazz" festivali her yıl Temmuz ayı sonunda düzenlenen yıllık caz festivali. Birçok yabancı ve Letonyalı müzisyen bu festivalde sahne almaktadır.

Skanu Mezs, birçok ülkeden gelen müzikle ve sanatla ilgilenenler için adeta bir hazinedir. Her yıl ekim ayında düzenlenen festivale deneysel müzik sanatçıları, sanatçılar ve film yapımcıları katılmaktadır.

Üç Baltık ülkesinin en büyük ve en popüler müzik festivali "Positivus" her yıl Salacgriva kıyı kasabasında Temmuz ayında 35 bin seyirciyi bir araya toplar. Önceki yıllarda önemli yıldızlarından Muse, Scissor Sisters ve Fatboy Slim festivalde sahne almıştır.

Mutfak​

Letonya mutfağı, komşu ülkelerden etkilenmiştir. Letonya mutfağını genellikle tarım ürünleri oluşur, çoğu ana öğünde et yer almaktadır. Ülkenin Baltık Denizi'ne olan konumundan ötürü bolca balık tüketimi söz konusudur. Çavdar, buğday, yulaf, bezelye, pancar ve patates; tütsülenmiş domuz pastırması, sosis, domuz eti ve diğer ürünleri ve çiğ balık yaygındır.

Yemeklerin birçoğu kimyon, özellikle peynir ve ekmek ile tatlandırılmaktadır.

Ülkenin geniş bir ekmek, süt ürünleri, dondurma ve tatlı yelpazesi bulunmaktadır. Siyah ekmek, Letonya'nın gıda tüketiminin son derece önemli bir parçasıdır. Siyah ekmeğin birçok türü vardır ve beyaz ekmeğe göre çok daha sağlıklı ve iyi olduğu düşünülmektedir.

Letonya'nın en egzotik yemeklerinden biri maizes zupa adı verilen, meyve ve siyah ekmek ile yapılan tatlı bir çorbadır.

Tatlı bir aperitif olan Biezpiena sieriņs mutlaka denenmesi gerekenler arasındadır. Birçok çeşidi vardır, en popüler olanları ise Karum ve Baltais'dir.

Letonya'da en sık tüketilen alkollü içecek biradır. Aldaris, Livu ve Sencu gibi bira arkaları hemen hemen her yerde satılmaktadır. Ancak yerel halkın küçük fabrikalarda ürettiği yerel biralar olan Bauskas, Tervete ve Piebalgas denenmesi gerekenler arasındır.

Letonya'daki Türk Elçiliği​

Adres: A.Pumpura iela 2, Riga, LV-1010 Latvia

Telefon: 00 371 6 782 16 00
Faks: 00 371 6 732 03 34
E-posta: embassy.riga@mfa.gov.tr


İnternet sitesi: T.C. Dışişleri Bakanlığı Riga Büyükelçiliği
Çalışma Saatleri: Pazartesi - Cuma (09.30 -12.30)(14.00 -17.00)