Memet Baydur, (9 Ağustos 1951, Ankara - 24 Kasım 2001, İstanbul) Türk oyun yazarı.Hayatı
Memet Baydur, 9 Ağustos 1951 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Altmışlı yıllarda Ankara Sanat Tiyatrosu ile sevdalandı tiyatroya. Orta öğrenimini Ankara’da bitirdikten sonra uzun yıllar Londra ve Paris'te yaşadı. 1974 yılında İngiltere'ye giderek Londra Üniversitesi'nde sosyoloji eğitimi görmekte iken öğrenimini yarıda bırakarak Türkiye'ye döndü. Kısa öyküler yazan Memet Baydur’un ilk yazısı 1979 yılında "Yeni İnsan" dergisinde çıktı.Daha sonra Milliyet Sanat, Gösteri, Kitap-lık ve Sanat Dünyamız dergilerinde yazı ve öyküleri çıkmaya başladı. Dışişleri Bakanlığında çalışan ve büyükelçi olan eşi Sina Baydur’un atandığı görev yerleri nedeniyle değişik ülkelerde bulundu. 1982 yılında Afrika’ya Kenya'nın başkenti Nairobi’ye gitti. 1982-1986 yılları arasında Afrika'da Kenya Toplu İletişim Okulu'nda sinema tarihi ve sinematografi dersleri verdi.
1982 yılında Ankara'dayken yazdığı ilk oyunu olan Limon'u edebiyat çevrelerinden tanıdığı ve ölümüne kadar dostluğunu sürdürdüğü Adalet Ağaoğlu vasıtası ile Müşfik Kenter'e okutur. Limon, 1984 yılında Müşfik Kenter tarafından sahnelenir ve hem yazarına hem yönetmenine ödül getirir.
1988-1992 yılları arasında Madrid'teki Uluslararası Akdeniz Tiyatro Enstitüsü'nün kurucu üyeleri arasında yer aldı. 1991 yılında Kadın İstasyonu adlı oyunu Fransızcaya çevrildi, Marsilya'da, Richard Martin yönetimindeki Toursky Tiyatrosunda sahnelendi ve oyunu kendisi yönetti.
1992'den itibaren Bonn Tiyatro Bienali'nin Türkiye danışmanlığını yaptı. Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı'nda sinema dersleri verdi, Cumhuriyet gazetesinde yazılar yazdı.
1982 yılında yazdığı "Limon" ve "Cumhuriyet Kızı", "Kadın İstasyonu", "Yangın Yerinde Orkideler", "Düdüklüde Kıymalı Bamya" ve "Yeşil Papağan Limited", “Kamyon” gibi oyunları Devlet Tiyatroları ve çeşitli illerdeki Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi.
1996 yılında eşinin işi gereği Washington D.C. yakınlarında Virginia eyaletinin McLean şehrinde bulundular.
Memet Baydur, çoğu Devlet Tiyatrosu sahnelerinde ve özel tiyatrolarda sahnelenmiş 23 tiyatro oyunu yazmıştır. Memet Baydur'un oyunları çağdaş geleneksel Türk mizah anlayışının buruk-alaycı tavrını sürdüren, şaka ile ciddi arasında gidip gelen, gerçeğin benzerini değil, sahneye özgü oyunsu bir gerçekliği yakalamaya çalışan yapıtlardır. Benimsenmiş değerleri sorguya çeker. İçi boşalmış doğruları, kalıplaşmış kuralları yerinden oynatmaya çalışır.
Oyunlarını İngilizce, Fransızca ve ispanyolcaya çevirdi. Bazı kitapları onun ölümünden sonra derlenip basılmıştır.
Memet Baydur, Türkiye’nin kadın büyükelçilerinden Melek Sina Baydur ile evli idi. Yunus adında bir oğlu vardır.
1974 yılında İngiltere'ye giderek Londra Üniversitesi'nde sosyoloji eğitimi gören Baydur, öğrenimini yarıda bırakarak Türkiye'ye döndü. Kısa öyküler yazan Baydur'un bazı öyküleri yayımlanmaya başladı. İlk yazısı 1979'da "Yeni İnsan" dergisinde yayımlandı. Milliyet Sanat, Gösteri, Kitap-lık ve Sanat Dünyamız dergilerinde yazı ve öyküleri çıkmaya başladıktan sonra, 1982 yılında Afrika'ya giderek Kenya'da "Toplu İletişim Okulu"nda Sinema tarihi, sinematografi ve tiyatro üzerine dersler verdi. Diplomat olan eşi Sina Baydur'un atandığı görev yerleri nedeniyle değişik ülkelerde bulundu.
Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı'nda sinema dersleri verdi, Cumhuriyet gazetesinde yazılar yazdı. İspanya'ya gitti ve Madrid Uluslararası Akdeniz Tiyatro Enstitüsü'nün kurucu üyeleri arasında yer aldı. 1992'den itibaren Bonn Tiyatro Bienali'nin Türkiye danışmanlığını görevinde bulunan Memet Baydur, oyun yazarlığına Afrika'dayken başladı. Oyunlarında Türkçe dil kullanımı konusunda oldukça başarılı olan yazar, ABD'de tedavi gördüğü kanser rahatsızlığından sonra, genç sayılabilecek bir yaşta İstanbul'da yaşamını yitirdi.
Ödülleri
- 1984, Sanat Kurum En Başarılı Oyun Yazarı, Limon
- 1988, İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü - İkincilik
- 2000, 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü, (Güne Bakan Cam Kırıkları), İlk Kez O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı
Eserleri
- Sessiz Güvercinler Ülkesinde Cumhuriyet Yazıları, 2006, İletişim Yay., ISBN 978-975-05-0416-7
- Mektuplaşmalar, 2005, İletişim Yay., ISBN 978-975-05-0332-0
- Sinema Yazıları Bütün Eserleri 2, 2004, İletişim Yay., ISBN 978-975-05-0236-1
- Lozan Gün Gece / Oyun Ölüm / Kuşluk Zamanı, 2003, İletişim Yay., ISBN 978-975-05-0154-8
- Toplu Oyunları 5 Maskeli Süvari / Menekşe Korsanları, 2000, Mitos - Boyut Yayınları
- Toplu Oyunları 4 Elma Hırsızları, Yalancının Resmi, Genel Anlamda Öpüşme, Çin Kelebeği, 1997, Mitos - Boyut Yayınları, ISBN 978-975-8106-20-2
- Toplu Oyunları-3 Yeşil Papağan Limited / Sevgi Ayakları / Kamyon, 1994, Mitos - Boyut Yayınları
- Tensing, 1994, Mitos - Boyut Yayınları
- Kutu Kutu, 1995, Mitos - Boyut Yayınları, ISBN 979-975-8023-10-2
- Uccello'nun Kuşları, 2002, İletişim Yay., ISBN 978-975-05-0016-9
- Yangın Yerinde Orkideler, 1991, Remzi Kitabevi Yay., ISBN 975-14-0233-6
- Cumhuriyet Kızı, 1990, Remzi Kitabevi Yay., ISBN 975-14-0201-8
- Toplu Oyunları 1 Doğum / Limon / Yalnızlığın Oyuncakları / Kadın İstasyonu, 1993, Mitos - Boyut Yayınları, ISBN 975-508-057-0
- Toplu Oyunları-2 Düdüklüde Kıymalı Bamya / Aşk / Vladimir Komarov, 1993, Mitos - Boyut Yayınları, ISBN 975-7468-40-1
- Gözün Kahverengi Suyu Hikayeler 1974-1994, 1995, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 975-363-428-5
