Ansiklopedi Osmanlı ile ABD arasındaki sözleşme - Trablus Antlaşması

Trablus Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında 4 Kasım 1796 tarihinde imzalanan bir antlaşmadır. Osmanlı-ABD Sözleşmesi olarak da bilinmektedir. 1783 tarihinde yeni yeni denizciliğe adım atan ABD, Isaak Stevens komutanlığında Maria adlı gemi ile seyir halindeydi. Üzerinde ABD bayrağı bulanan gemi, Atlas Okyanusu Cadiz açıklarında Osmanlı Devleti tarafından ele geçirilmiştir. Maria adlı gemiden sonra tek tek gemileri ele geçiren Osmanlı, en sonunda 11 ABD gemisini daha ele geçirdi. Bunun üzerine 27 Mart 1794 tarihinde Amerikan Kongresi toplandı. Kongrede alınan karar sonucunda devlet başkanı olan George Washington’a 700.000 altın harcayarak Osmanlı donanmasına karşı koyabilecek güçte ve yeterlilikte gemiler üretmesi için bazı yetkiler sunuldu ancak bu durum da yeterli olmadı. Beylerbeyi Cezayirli Gazi Hasan Paşa hem ABD askerlerini esir alıyor hem de gemilerine el koyuyordu.

---

.

---

Başka bir çare bulamayan ABD, 5 Eylül 1795 tarihinde Osmanlı Devleti ile bir antlaşma imzalamayı kabul etti. Antlaşmada yer alan hükümlere göre ABD, Atlas Okyanusu’nda ve Akdeniz’de Amerikan bayrağı taşıyan gemilere dokunulmaması ve Cezayir’de bulunan esirlerin teslim edilmesi karşılığında Osmanlı Devleti’ne tek seferlik 642 bin altın ve yılda 12 bin altın (21.600 dolar) verecekti. Bu antlaşmayı Osmanlı Hükümeti adına Cezayir Beylerbeyi Cezayirli Gazi Hasan Paşa (Hasan Dayı) imzalarken, ABD adına Joseph Donaldson imzalamıştır.

Trablus Antlaşmasının Önemi​

22 maddelik olan bu antlaşmanın dili Türkçe’dir. ABD tarihinde imzaladığı antlaşmalar arasında kendi dilinde olmayan, yabancı bir dilde olan tek antlaşma Trablus Antlaşması’dır. ABD’nin tarihi boyunca vergi ödemeyi kabul ettiği tek ülke Osmanlı Devleti’dir ve bu olay, bu antlaşma ile belgelenmiş durumdadır. ABD’nin vergi ödemeyi kabul ettiğini gösteren bu antlaşmaya 1818 yılına kadar bağlı kalınmıştır.