Ansiklopedi Asala Terör Örgütü

ASALA (İngilizce: Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia tamlamasının kısaltmasıdır; Ermenice: Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակ Hayastani Azatagrut'yan Hay Gaghtni Banak) veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1973 ve 1985 yılları arası Türkiye dahil 16farklı ülkede Türk ve diğer mülki ve diplomatik hedeflere karşı terör eylemlerinde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi Ermeni terör örgütüdür.

Bazı kaynaklarda (kimi tarafsız kaynaklar da dahil olmak üzere) terör örgütü olarak nitelendirilmektedir. 1980-1990 yıllarında ABD'nin terör örgütü listesinde de yer almaktaydı.

Tarihi​

1975 yılında Lübnan İç Savaşı esnasında, Beyrut şehrinde, sempatizan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin yardımı ile Agop Agopyan tarafından kurulmuştur. Agopyan'a göre, örgütün temel amaçları Ermeni ilkesininin dünya kamuoyuna tanıtılması ve yurtdışı Ermeni toplumunda milliyetçi duygunun yükseltilmesi olmuştur. ASALA özellikle bağımsız bir Ermenistan kurmak, Ermeni Soykırım iddialarını Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine kabul ettirmek, tazminat ödettirmek ve iddia edilen Ermeni vatanına topraklarını devrettirmek için çalışmıştır. ASALA militanları bir dönem Yunanistan ve Suriye İstihbarat servislerinin her türlü eğitim, öğrenim ve lojistik destek kolaylıklarından yararlanmışlardır.

Terör örgütü olarak tanınması​

ASALA, 1980 yıllarında ABD tarafından resmi olarak terör örgütü listesine alınmıştır. Fakat, 1985 yılından sonra aktif olmayan ASALA, ABD'nin 2001'de hazırladığı "Yabancı Terörist Örgütler (Foreign Terrorist Organisations)" listesine ve "Ülkeye Girişi Yasak Olan Teröristler (US Terrorist Exclusion List)" listesine, Birleşik Krallık'ın "Yasadışı Gruplar (UK Proscribed Group)" listesine, Avustralya'nın, Kanada'nın, Avrupa Birliği'nin ve Rusya'nın "Tanımlanmış Gruplar (Specified Groups)" listelerine dahildir.

Eylemleri​

1975-1985 arası ASALA saldırıları
1970'li ve 1980'li yıllarda, genelde Türk hedeflere karşı saldıran ASALA, aynı zamanda değişik nedenlerle Madrid'te Trans World Airlines ve Los Angeles'ta Air Canada ofislerini de bombaladı. ABD ve Kanada hedeflerine karşı bu türlü saldırılar örgütün Ermeni milliyetçiliği ile birlikte, PKK gibi, Marksist-Leninist ideolojisine bağlılığı ile açıklanabilir.

Ermeni teröründe, Türkiye'deki iç huzursuzluğun zirveye çıktığı 1979 yılından itibaren büyük bir artış gözlenmeye başlandı. Ermeni teröristler, 21 ülkenin 38 kentinde, 39'u silahlı, 70'i bombalı, biri de işgal şeklinde olmak üzere toplam 110 terör olayı gerçekleştirmişlerdir. Bu saldırılarda Türkiye'nin 42 diplomatı ile 4 yabancı uyruklu kişi hayatını kaybederken, 15 Türk ve 66 yabancı uyruklu kişi de yaralanmıştır.

ASALA'nin Türkiye içinde ilk terör eylemi 1982'nin 7 Ağustos tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda gerçekleştirdiği bomba saldırısı olmuştur. Saldırı sonucunda 9 kişi hayatını kaybetmiş, 72 kişi yaralanmıştır.

ASALA'ya mal edilen saldırılar farklı kaynaklarda değişiklikler arz etmektedir. Amerikan hükümet kaynaklarına göre 1968'den itibaren ASALA, 84 olayda 299 kişiyi yaralamış 46 kişiyi öldürmüştür.

Paris'te Türk Hava Yollarını bombalayan örgüt üyelerine 30 ay ceza verilmiştir. 1983 Temmuz'unda gerçekleşen Orly Havaalanı katliamında 8 kişi ölüp 52 kişi yaralanmıştır.

ASALA, kendi milliyetçi hedeflerinin yanı sıra Marksizm-Leninizmi de desteklemiş, benzer eğilimleri olan İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), PKK/Kongra-Gel/KADEK, ve Kızıl İtalyan Tugayları (Italian Red Brigades) gibi diğer uluslararası silahlı örgütler ile işbirliği yapmıştır.

1985 yılından sonra ASALA tarafından kayda değer bir terör eylemi gerçekleştirilmemiştir.

Örgütün hedef seçimi​

Hedeflerin dağılım yüzdeleri şu şekildedir:

  • Sivil şahıslar ve malları %2
  • Havaalanları ve havayolu şirketleri %34
  • İş yeri %14Diplomatik hedefler %41
  • Basın-yayın %1
  • Dini şahıslar ve kuruluşlar %1
  • Taşımacılık %2
  • Diğer %2

Hedefler​

  • Mehmet Baydar, Santa Barbara, Kalifornia, Başkonsolos, 27 Ocak 1973
  • Bahadır Demir, Konsolos, Santa Barbara, Kalifornia, 27 Ocak 1973
  • Kemal Arıkan, 28 Ocak 1982 tarihinde ESAK üyeleri Hampig Sassounian ve bir suç ortağı tarafından Los Angeles'te öldürüldü.
  • Daniş Tunalıgil, Viyana, Büyükelçi, 27 Ekim 1975
  • İsmail Erez, Paris, Büyükelçi, 24 Ekim 1975.
  • Talip Yener, Şoför, Paris, 24 Ekim 1975
  • Oktar Cirit, Türk Büyükelçiliği Birinci Sekreteri, Beyrut, 16 Şubat 1976
  • Taha Carım, Vatikan City, Büyükelçi, 9 Haziran 1977.
  • Necla Kuneralp, Madrid, Madrid Türk Büyükelçisinin eşi, Zeki Kuneralp, 2 Haziran 1978
  • Beşir Balcıoğlu, Madrid, Emekli Büyükelçi,Bayan Kuneralp'ın erkek kardeşi 2 Haziran 1978
  • Ahmet Benler, Lahey, Büyükelçinin oğlu, 12 Ekim 1979
  • Yılmaz Çolpan, Paris, Turizm Müşaviri, 22 Aralık 1979.
  • Galip Özmen, Atina, Ataşe, 31 Temmuz 1980
  • Neslihan Özmen, Atina, Ataşe Özmen'in kızı, 31 Temmuz 1980
  • Şarık Arıyak, Sidney, Başkonsolos, 17 Aralık 1980
  • Engin Sever, Ataşe, 17 Aralık 1980
  • Reşat Moralı, Paris, Çalışma Ataşesi, 4 Mart 1981
  • Tecelli Arı, Din Görevlisi, 4 Mart 1981
  • M. Savaş Yergüç, Cenevre, Yerel Sekreter, 9 Haziran 1981
  • Cemal Özen, Paris, Ataşe, 24 Eylül 1981
  • Kemal Arıkan, Los Angeles / Başkonsolos, 28 Ocak 1982
  • Orhan Gündüz, Boston, Fahri Başkonsolos, 4 Mayıs 1982
  • Erkut Akbay, Lizbon, İdâri Ataşe, 7 Haziran 1982
  • Atilla Altıkat, Ottawa, Albay, Askerî Ataşe, 27 Ağustos 1982
  • Bora Süelkan, Burgaz, İdâri Ataşe, 9 Eylül 1982
  • Nadide Akbay, Lizbon, İdâri Ataşenin karısı, 8 Ocak 1983
  • Galip Balkar, Belgrad, Büyükelçi, 9 Mart 1983
  • Dursun Aksoy, Brüksel, İdâri Ataşe, 14 Temmuz 1983
  • Cahide Mıhçıoğlu, Lizbon, Danışmanın karısı, 27 Temmuz 1983
  • Işık Yönder, Tahran, Yerel Sekreterin karısı, 28 Nisan 1984
  • Erdoğan Özen, Viyana, Çalışma Ataşesi, 20 Haziran 1984
  • Evner Ergun, Viyana, Uluslararası Memur, 19 Kasım 1984
  • Çetin Görgü, Atina, Basın Ataşesi, 7 Ekim 1991
  • Çağlar Yücel, Bağdat, Ataşe, 11 Aralık 1993
  • Haluk Sipahioğlu, Türk Büyükelçiliği Müşaviri, Atina, 4 Temmuz 1994

Dağılışı​

1983 Paris Orly Havaalanı saldırısından sonra örgüt birçok ufak gruba bölünmüştür. Zamanla örgüt içi çekişmeler ve anlaşmazlıklar ortaya çıkmış, kurucularından Agop Agopyan 1983 yılında öldürülmüş, Ermeni halkından da yeterli destek görememiş ve nihayet 1994 yılında tarih sahnesinden tamamen çekilmiştir.
 
Anayasa
Bunlar da ilginizi çekebilir...
FETÖ masala da sızmış!
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Güncel
  • 0    3K
Terör ve Terörizm nedir ?
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Ansiklopedi
  • 0    3K
Güneş Doğudan, Terör Batıdan Yükselir - Ahmet ANAPALI
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Sohbet Odası
  • 0    3K
Terör örgütünün medyası susturulamaz! - Süleyman ÖZIŞIK
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Sohbet Odası
  • 0    2K
Geri