Hayvanlar Alemi Büyük Akrabalarının Gölgesinde Kalan Küçük Yaban Kedileri

Küçük kediler, kedigiller familyasının bir alt familyasıdır. Eski sınıflandırmalarda kedigiller üç gruba ayrılırdı, küçük kedilerin yanında büyük kediler (Pantherinae) ve bir de yalnızca çita türünü içeren (Acinonychinae) alt familyası kabul edilirdi.

Moleküler genetik araştırmalardan sonra çitanın en yakın akrabaları puma ve yaguarundi olduğu ve bundan dolayı küçük kedilerden sayılması gerektiği öne sürüldü. Mermer kedisinin büyük kedilerden sayılması ve küçük kediler grubunun bu daha genişletilmiş yeni şekli ile hala doğal bir grup (Monophylum) olup olmadıkları tartışmalıdır.

Küçük kediler adına rağmen bu gruba ait türlerin hepsi küçük değildir (örneğin puma). Küçük kedilerin en önemli ortak özelliklerinden birisi, büyük kedilerden farklı olarak kükreyememeleridir. Küçük kedilerin aksine büyük kediler sadece nefes verirken mırlayabilir.

İşte büyük akrabalarının gölgesinde kalan 30 küçük yaban kedisi...

And kedisi​

and_kedisi.jpg and_kedisi.jpg


And kedisi Güney Amerika'ya özgü bir türdür. Güney Amerika'nın görece zor geçiş imkânı veren And bölgelerinde yaşar. Bu yüzden hakkındaki bilimsel veriler halen daha tam belli değildir. Örneğin türün ilk film kayıtları, henüz 2000'den sonraki yıllarda Christian Baumeister tarafından oluşturulmuştur.

Yaşamak için 3000 ile 5000 metre arasındaki yüksek bölgeleri tercih eder.

And kedisi, aynı bölgede yaşayan pampa kedisine oldukça benzer. Tam olarak farklılıkları henüz kesinleşmemiştir. Müzelerde inceleme objesi olarak çok az sayıda örnek mevcut olduğundan, bilimsel çalışmalar halen yürütülmektedir.

Gövde boyu yaklaşık 70–75 cm, kuyruk uzunluğu 45 cm'dir. Ağırlığı 4–7 kg gelir. Kürkü uzun kıllı (soğuktan korumalı), ana renk tonu boz-kahve olup siyah lekeler bulunur. Kuyruğunda halka şeritler vardır.

Afrika Altın Kedisi​

afrika_altin_kedisi.jpg afrika_altin_kedisi.jpg


Afrika altın kedisi (Profelis aurata), kedigiller familyasından tropik ormanlarda yaşayan bir kedi türüdür.

Tropik ormanlarda tek başına yaşayan bir gece hayvanıdır. 20–25 cm'lik kuyruğuyla birlikte uzunluğu 90–100 cm, omuz yüksekliği 40 cm'dir. Kürkünün üst bölümleri kızılımsı kahverengi, alt bölümleri ise beyaz üstüne koyu renk beneklidir.

Afrika altın kedisi tırmanabilir ama öncelikle yerde avlanır. Avlarını kemirgenler, kuşlar ve küçük maymunlar kapsar. Bu kedi hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır.

Asya Altın Kedisi​

asya_altin_kedisi.jpg asya_altin_kedisi.jpg


Asya altın kedisi Hindistan'da ve Güneydoğu Asya'da yaşayan bir kedi türüdür.

Asya altın kedisi ormanlarda yaşar. Hiç lekesiz ve kalın olan kürkünün üst bölümleri koyu kızıl-kahverengi, alt bölümleri daha soluktur; yüzünde beyaz ve siyah benekler bulunur. Yetişkinlerin uzunluğu, 40–48 cm'lik kuyruğu dışında 75–85 cm'dir.

Kuşları ve küçük memelileri avlayarak beslenir; doğumdan önce ağaç kovuklarına ya da korunaklı yerlere sığınarak iki ya da üç yavru doğurur.

Bayağı vaşak​

vasak.jpg vasak.jpg


Bayağı vaşak (Lynx lynx), kedigiller familyasından Avrasya'da yaygın olan bir vaşak türüdür. Türkçede "vaşak" denildiği zaman neredeyse hep bu tür kast edilir.

Bayağı vaşağın yaşadığı coğrafya itibarıyla vücut özellikleri de farklılık gösterebilir. Bayağı vaşaklar arasında Türkiye ve Kafkas dağlarında yaşayan alt türler ve Sibirya'da yaşayan alt türler diğer bayağı vaşaklara göre daha büyüktürler. Bu vaşakların dişileri 24-36 kg arasında erkekleri de 32-45 kg arasındadır. Vücut uzunlukları ise kuyrukları hariç 140 cm kadardır. Buna 25-35 cm arasında kuyruk da eklenince ortalama 170 cm kadar olmaktadır.

Vaşak yaklaşık 200 yıl öncesine kadar batıdan doğuya İspanya'dan Pasifik Okyanusu'na ve kuzeyden güneye Sibirya'dan kuzey İran 'a ve Filistin'e kadar uzanan büyük bir bölgede yaşamaktaydı. 19. asır da Avrupa'nın vaşakları yok olmaya başlamışlardır. Mesela Almanya'da en son vaşak 1846'da vurulmuştur. 1960 yılına kadar Batı Avrupa'da vaşak tamamen yok edilmiştir. Kuzey ve Doğu Avrupa'da, ve Asya'da sayılarını muhafaza edebilmiştir.

Günümüzde Batı Avrupa'da birçok "doğal ortamına gönderme projeleri" uygulanmakta dolayısıyla vaşak nüfusu Batı Avrupa'da bazı ufak bölgelerde artmaya başlamıştır.

Vaşak bir orman hayvanıdır, ağaçsız açık alanlardan ve yerleşim yerlerinden mümkün oldukça uzak durur, kayalık ve dağlık bölgeleri tercih eder.

Bayağı vaşaklar Türkiye'de Tunceli,Antalya, Ardahan, Bolu, Çankırı, Kars, Kastamonu, Erzurum, Sivas, Artvin ve Rize'de bulunur.

Borneo altın kedisi​

borneo.jpg borneo.jpg


Kedigiller familyasının en seyrek rastlanılan ve en az tanınan türüdür. Güneydoğu Asya'da yaşayan ama Borneo'da bulunmayan Asya altın kedisi ile yakın akrabadır.

Borneo altın kedisi, Asya altın kedisine benzemekte ama ondan daha küçüktür. Vücut uzunluğu 53–70 cm, kuyruk uzunluğu 32–39 cm'ye ulaşır ve ağırlıkları 3–5 kg'ya varabilir.

İki ayrı renkte olabilirler. Kızılkahverengi olanları daha sık görülürken, gri renkli olanlara daha seyrek rastlanılır. Karın kısımları daha açık renkli ve benekli olur.

Borneo altın kedileri sıkı tropik ormanlarda ve kayalık bölgelerde yaşar. Beslenmesi hakkında fazla bilgi bilinmemektedir. Gece aktif olduğu, küçük memelileri, kemirici, maymun ve kuş avladığı tahmin edilir.

Balıkçı Kedi​

balikci_kedi.jpg balikci_kedi.jpg


Balıkçı kedi Güney Asya'da yaşayan bir yaban kedisidir. Yakın akrabası olan bengal kedisine çok benzese de ondan belirgin bir şekilde daha büyüktür.

Gövde uzunluğu 80 cm olup buna ilaveten 30 cm uzunluğunda kuyruğu vardır. Kürkü yeşilimsi gri renktedir ve siyah beneklerle kaplıdır. Ayrıca başında da siyah şeritler vardır. Balıkçı kedi, pençe tırnaklarını tam olarak içeri çekemeyen az sayıdaki kedi cinslerinden biridir. Pençeleri, perdeli donanıma sahiptir.

Balıkçı kedi Güneydoğu Asya'nın tropik ve subtropik bölgelerine yayılmıştır. Hindistan'ın doğu ve güneyinde, karasal Güneydoğu Asya'da, Sri Lanka, Sumatran ve Java'daki 1 milyon kilometrekareden fazla olan dağılım alanlarının tamamında rastlanabilir. Genelde ormanlarda bulunurlar ve sürekli olarak sulak alanlarda görülürler. Bataklıkları, gölleri ve yavaş akan nehirleri tercih ederler; kuvvetli akışı olan nehir ve dereleri tercih etmezler.

Çoğu kedinin aksine balıkçı kedi iyi yüzücüdür. Avlanırken kıyıda dikilip isabetli pençe darbeleriyle balıkları sudan çıkarmakla kalmaz, ayrıca sıklıkla sığ sularda bata çıka yürüyerek yengeç ve diğer su hayvanlarını ararlar. Yüzerek ve dalarak balıkları avlarken, kurbağa, yengeç ve su salyangozlarını da yerler. Zaman zaman karada da avlanarak, fareleri, kuşları, böcekleri yakalarlar. İstisnai olarak kuzu büyüklüğündeki memeli büyük hayvanlar da avları arasındadır.

Çita​

cita.jpg cita.jpg


Çita, kedigiller familyasının ilginç bir üyesi olup, hızlı koşması ile bilinir. Vücudunda benekler ve gözlerinin altından ağzına ve çenesine inen siyah çizgiler vardır. Bu çizgiler güneş ışınlarını çeker ve böylece diğer yırtıcıların aksine günün en sıcak saatlerinde bile daha rahat bir görüş ile avlanabilirler. En bilinen özelliği hızlı koşmasıdır. Dünyanın en hızlı koşan memelisidir.

Aslanlar gibi sürü halinde veya saklanarak avlanmak yerine, yüksek hızının avantajını kullanarak avlanan bir hayvandır. Sıfırdan 108 km/saat hıza sadece 3,1 saniyede erişebilmektedir. 460 metreden fazla koştuğu durumlarda vücut ısısı 46 derecenin üstüne çıkar ve bu da çitanın beynine zarar verebilir. Bu yüzden avlanma sırasındaki koşusu genellikle bir dakikadan daha kısa sürer. Uzmanlar dünyada 10.000'den az vahşi çita olduğunu düşünmektedir.

Dişi çitalar yirmi ile yirmi dört aylıkken ergenliğe erişirler. Öte yandan erkek çitalar bu sürece on iki aylıkken ulaşırlar. Buna karşılık cinsel birleşme üç yaşından evvel nadiren gerçekleşir. Çita yavrularında ölüm oranı yüzde 90'dır. Genellikle sırtlan ve kartalların saldırılarına kurban giderler. Yavrular genellikle 13-20 aylıkken annelerinden ayrılırlar. Çitalar 20 yıldan daha uzun süre yaşayabilirlerse de çoğu zaman ilerleyen yaşla birlikte azalan süratleri dolayısıyla daha kısa yaşarlar.

Doru vaşak​

doru_vasak.jpg doru_vasak.jpg


Doru vaşak kısa kuyruklu yaban kedisi kedigiller familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir vaşak türüdür. Kabul edilmiş 13 alttürüyle Kanada'nın güneyinden Meksika'nın kuzeyine kadar kalan bölgeye yayılmıştır. Yaşadığı çevreye uyum sağlamayı beceren bir avcı olan doru vaşak ormanlık alanlarda, yarı çöl bölgelerde, şehir ve orman kıyılarında olduğu kadar bataklık alanlarda da bulunur. İlk yayıldığı coğrafyada hâlen yaşamını sürdüren türün popülasyon seviyeleri de sağlıklıdır.

Gri ile kahverengi arasında olan postu, bıyıklı suratı ve kara tüylü kulakları ile doru vaşak, orta büyüklükteki diğer Lynx türlerine benzer. Bazı bölgelerde birlikte bulunduğu Kanada vaşağından daha küçüktür ama ev kedisinin yaklaşık iki katıdır. Ön bacaklarında belirgin kara çizgiler bulunur. Ucu kara, kısa kuyrukları vardır.

Her ne kadar doru vaşak tavşan avlamayı tercih etse de, böcek ve küçük kemirgenlerden geyiğe kadar her şeyi avlayabilir. Av seçimi yaşadıkları alana, mevsime ve avın çokluğuna bağlıdır. Kedilerin çoğunluğu gibi doru vaşak da yaşadığı bölgeyi belirler ve yalnız yaşar. Pençe izleri, idrar ve dışkı bölge sınırlarını belirlemede kullandığı yöntemlerdlr. Doru vaşak kıştan bahara geçerken çiftleşir ve iki aylık bir gebelik süresi vardır.

Doru vaşak insanlar tarafından hem spor amacıyla hem de kürkleri için yoğun olarak avlanmasına rağmen, popülasyonları esnek olduğunu kanıtlamıştır. Yakalanması zor olan bu avcı Amerika Yerlilerinin mitolojisinde ve Avrupalı yerleşimcilerin folklorunda yer alır.

Geoffroy Kedisi​

geoffroy.jpg geoffroy.jpg


Güney Amerika'nın dağlık bölgelerinde, özellikle Arjantin'de yaşayan kedi türüdür. Bir ev kedisi büyüklüğündedir. Yaklaşık 40 cm'lik kuyruğuyla birlikte uzunluğu 90 cm'yi bulan bu yabanıl kedinin tüyleri boz ya da sarımsı kahverengidir. Dağılım alanlarının güneyinde boz, kuzeyinde ise sarı olarak görülür. Kürkü üzerinde bulunan küçük siyah lekeler karekteristik özelliğidir. Melanizme (komple siyahlık) bu türde sık rastlanır.

Çevik bir hayvan olan geoffroy kedisi dik yamaçlara ve ağaçlara ustaca tırmanarak küçük memelileri ve kuşları avlar.Tavşan ve kemirgenler avları arasındadır. Su içinde balık da avladığından Güney Amerika'da "balık kedisi" olarak da adlandırılır. Geoffroy kedisi geceleri faal bir hayvan olup, gündüzleri ağaçlarda uyur.

Geoffroy kedisi, uzun süre kürk manto üretiminde kullanıldı. Zamanla, akut şekilde nesli tükenme tehdidi altında kalan kedi, CITES sözleşmesinde Ek II listesine dahil edilmiştir. Zaman içinde her türlü ticareti yasaklanmıştır. Bu yasak, Geoffroy kedisi kullanılarak yapılan ürünlerin ticareti gibi kişiler arası Geoffroy kedisi ticaretini de kapsar.

Gri kedi​

gri_kedi.jpg gri_kedi.jpg


Çin'in batısında yaşayan küçük bir yaban kedisi türüdür. Kedigiller içerisinde en az bilgi bilinen türlerinden biridir. Postunun rengi dışında, Avrupa yaban kedisine benzer. 80 cm uzunluğundadır ve kuyruğu da 35 cm kadardır. Postu kum rengidir, altı beyazımsıdır, bacak ve kuyrukta siyah halkalar vardır.

Çin'de, Tibet, Qinghai, Gansu ve Sincan bölgelerinde görülür. İsmine rağmen nadiren tam anlamıyla çölde yaşar. Ayrıca 3000 metrenin üstüne kadar yaşadıkları görülmüştür.

Gececildir, kemirgenler, pikalar (tavşanlarla aynı familyadan, hamstera benzer bir hayvan) ve kuşlarla beslenirler. Çin'de koruma altındadır ancak yine de soyu tükenmektedir çünkü başlıca besin kaynağı olan pikalar yaygın olarak zehirlenmektedir.

İber Vaşağı​

iber_vasagi.jpg iber_vasagi.jpg


İber vaşağı kedigiller familyasından İspanya ve Portekiz'de yaşayan çok ender bir vaşak türüdür.

İber vaşakları görünüm olarak Avrasya vaşağına çok benzerler ama önemli ölçüde daha küçüktürler. 12 kg vücut ağırlıklarıyla bir Avrasya vaşağı ağırlığının üçte ikisinden biraz daha hafiftirler. Postları kuzeydeki akrabasından genelde daha belirgin ve güçlü şekilde lekelidir. Bunların dışında iber vaşağı, tüm tipik vaşak özelliklerine sahiptir. Kısa kuyruk, fırça tüylü kulaklar, kısa güçlü vücut ve uzun bacaklar.

Başlangıçtaki dağılım tüm İspanya ve Portekiz üzerinde uzanıyordu. Bugün yaklaşık 100 birey, birbirinden az ayrılmış popülasyon olarak İber Yarımadası üzerinde dağınık olarak yaşar. Yalnız iber vaşakları, Portekiz Algarve'de, kalanlar İspanya'da yaşar. Her iki büyük popülasyon, Milli park Coto de Doñana ve Sierra de Andújar, Jaén'de yaşar.

Tercih edilen habitat ağaçları olan açık arazidir. İber vaşakları, Avrasya vaşaklarından çok daha az orman hayvanı olarak göze çarpar. İber vaşaklarının bugün genelde dağlarda yaşaması, habitat olarak yüksek konumları tercih etmelerine değil, güçlü kovuşturma ve zulüme dayanmaktadır.

İber vaşakları geceleri aktif yalnız dolaşan hayvanlardır. Başlıca avları, besinlerinin neredeyse % 95 ini oluşturan yaban tavşanlarıdır. İber vaşakları, tavşan mevcudiyetine bu kadar bağımlı olmasından, tavşanların popülasyonlarındaki oynamalar, vaşakların mevcudiyetinde hak eden bir etkiye sahiptir. Yaygın tavşan salgını myxomatosis (tavşan vebası), vaşakların nüfuslarına dolaylı olarak tehdit eder.

Besinlerinin geri kalan % 5 i, kuşlar ve kemirgenlerden oluşur. Bunlar ancak sadece, eğer yaban tavşanı mevcut olmadığı zamanlarda yenir.

Dünyanın en nadir kedilerinden biri olan İber vaşağının sayısı, biliminsanlarının esaret altında yetiştirilen hayvanları doğaya salması ve vaşağın ana besini olan adatavşanı nüfusunun artış göstermesiyle yavaş yavaş yükseliyor.


Iriomote kedisi​

iriomote.jpg iriomote.jpg


Iriomote kedisi kedigiller familyasından yırtıcı bir kedi türüdür. Sadece Japonya'nın RyÅ«kyÅ« Adaları'nın en güneyindeki adası olan Iriomote'da yaşar. İlk 1967 yılında bilimsel olarak tanımlanmıştır. Bölgesel diyalektte Yamamayaa ("dağ kedisi") veya Yamapikaryaa ("dağ parlak gözlüsü") veya İriomote Adası yerlileri tarafından da Pingiimayaa ("kaçmış kedi") olarak bilinir.

Bu kedinin postu koyu kahverengi olup, şerit şeklinde sıralanmış koyu lekelerle kaplıdır. Vücudu uzun, organları görece kısa, kuyruk yine aynı şekilde bodur ve kalındır. Kulaklar küçük ve yuvarlağımsı olup, diğer birçok kedi türlerindeki gibi arka tarafında beyaz bir leke bulunur. Büyüklük bakımından ev kedisi ile kıyaslanabilir. Vücut uzunluğu yaklaşık 60 cm, kuyruğu ise 20 cm civarındadır. Erkekler 4.2 kg civarında olup, ortalama olarak 3.2 kilogram gelen dişilerden daha ağırdır.

Iriomote kedisi, Iriomote Adası'nda yaşayan hayvanların hemen hemen tamamıyla beslenen bir etoburdur. Menülerinde Meyve yarasaları (Uçanköpekler), Keme gibi memeliler, kuşlar, Scincidae, amfibyumlar, yengeçler bulunur.

Iriomote kedisi en nadir kedi türü olup, ayrıca kedigiller familyasının en küçük dağılım alanına da sahip olanıdır. Zira Iriomote Adası sadece 290 kilometrekare bir alanı kaplar. Tür tamamen koruma altındadır. Yaşam alanının daralması ve yol-araç trafiği şüphesiz tehdit oluşturur. Toplam popülasyonu sadece 100 yetişkin örnekten ibaret olduğu tahmin edilir. Aslında bu sayı 1980'lerden beri sabittir ve tür IUCN listesinde tehdit altında olarak listelenmiştir.

Kanada Vaşağı​

kanada_vasagi.jpg kanada_vasagi.jpg


Kanada vaşağı Kanada'da , Alaska'nın güney kesimlerinde Kuzey Oregon, Kuzey Idaho, Kayalık Dağları Bölgesi'nde (Wyoming, Kuzey Colorado) yaşayan kedigiller familyasının bir vaşak türüdür.

Vücut uzunluğu 75–105 cm tutar ve 8 ile 13,5 kilogram arasında gelir. Omuz yüksekliği yaklaşık 60 cm'dir.

Vaşaklar doğası gereği yalnız dolaşır ve sadece geceleri avlanırlar. İyi gözleri ve iyi koku alma duyuları onlara, avlarının izini bulmalarında ve takip etmelerinde yardımcı olur. Vaşaklar hızlı koşucu olmasalar da lakin bunun için dayanıklıdırlar. Bazen avlarını kilometrelerce kovalarlar. Bunların dışında iyi birer yüzücü ve tırmanıcıdırlar.

Küçük geyikler, porsuk, tavşangiller, tilki, sincap, balık ve kuşlar ile beslenirler. Sadece mecbur kaldıkları zamanlarda leş de yerler. Evcil hayvanlara büyük zarar verebilirler. Bu sebepten bu kediler halen daha avlanmaktadırlar.

Kanada vaşağının çiftleşme zamanı Mart başında başlar, Nisan başı ve ortasına kadar devam eder. 63 günlük bir gebeliğin ardından ortalama olarak iki ile dört kadar yavru dünyaya gelir. Hatta ender olarak altı kadar yavrunun doğduğu olur. Yavrular doğduğunda kör ama bol kıllıdırlar. Gözleri 10 gün sonra açılır ve yavrular yaklaşık 2 ay sonra kovuğu terk ederler. Genellikle anneleriyle avlanmaya giderler.

Kaplan kedisi​

kaplan_kedisi.jpg kaplan_kedisi.jpg


Kaplan kedisi Güney Amerika'ya özgü bir kedi türüdür. Kosta Rika'dan Brezilya'ya kadar Latin Amerika'nın tropik yağmur ormanlarında yaşar. Çoğunlukla yerde bulunur, ancak çok iyi tırmanıcıdır. Anavatanında tigrillo veya oncilla olarak da adlandırılır.

Kaplan kedisi başından, gövde sonuna kadar yaklaşık 40–50 cm ölçülür. Buna ilaveten 30–40 cm uzunluğunda kuyruk gelir. Ev kedisinden biraz daha büyük olup, ancak tartıda 2–3 kg daha az gelir. Şekli ve kürk deseni oseloya ve maymun kedisine çok benzer. Bu üç türün birbirinden ayrı tutulması zordur. Kaplan kedisinde kuyruk görece daha kısa, gözler birbirinden daha ayrık, kulaklar biraz daha büyüktür. Kaplan kedisinde, doğuştan komple siyah renklilik olan melanizm sık görülür.

Avları arasında kemirgenler ve kuşlar bulunur. 10-15 yıl yaşarlar.

Akut olarak nesli tükenme tehditi altındadır ve CITES sözleşmesinde, Ek.I listesine konmuştur. Bu, üçüncü şahısların her türlü kaplan kedisi ticaretini ve kaplan kedisi ile imal edilmiş ürünlerin ticaretini yasaklar.

Karakulak​

karakulak.jpg karakulak.jpg


Karakulak (Caracal caracal), kedigiller (Felidae) familyasından vahşi bir hayvan türü. Dış görünümü ile vaşağa çok benzeyip Step vaşağı, Mısır vaşağı gibi adlarla da anılmış olsa da daha sonraları moleküler DNA çalışmaları ile, tamamen farklı bir tür olup Afrika altın kedisi ve Serval ile yakın akraba olduğu gösterilmiştir. Türkiye'de bulunan yabani kedilerden biridir. Türkçe isminden uyarlanma olan Latince ismi Caracal caracal, TÜBİTAK tarafından geliştirilen bilgisayar işletim sistemi Pardus 2007.2 sürümüne de adını vermiştir.

Latince ismi Türkçeden gelmektedir. Orta Asya'daki Türkler tarafından kulak çevresindeki siyahlıktan ötürü bu şekilde adlandırılmıştır. Yapılan araştırmalarda dünyaya Orta Asya 'dan Türkler ile yayıldığı kanıtlanmıştır.

Ortalama ağırlıkları erkeklerde 12–18 kg, dişilerde ise 8–13 kg arasındadır. Omuz yükseklikleri 40–50 cm, vücut uzunlukları 75–90 cm'dir. Bunun dışında 30–35 cm uzunluğunda bir kuyruğa sahiptir. Karakulak'ın kuyruğunun üst kısmında etrafında beyaz tüylerden oluşmuş püskül bulunan siyah bir çizgi vardır. Rengi genelde kahverengi tondadır ve üzerinde gri ya da beyaz benekler bulunur. Karakulağın kulaklarının ucunda sivri tüy kümecikleri vardır. Kulaklarının üst kısmının kenarları siyah tüylüdür.

Kara Ayaklı Kedi​

kara_ayakli_kedi.jpg kara_ayakli_kedi.jpg


Güney Afrika, Botsvana, Zimbabwe ve Namibya'da ki step ve savanalarda görülen bir kedi türüdür. Dünyanın en küçük kedi türlerinden biridir.

Vücuduna göre büyük kafası dikkat çekicidir. Jaguarı andıran desenleri vardır. İki yanağını kateden siyah çizgiler bulunur. Ayak tabanları siyahtır. Ayağın altındaki tüyler sıcak, yakıcı kumlarda yanmasını önler. Aynı zamanda yer altı böceklerini yakalamasına yardımcı olur. Çizgili olan kuyruğu kafa ve vücut uzunluğunun yarısı kadardır. Ev kedisine benzer. Erkekleri 42.5 – 50 cm dişileri ise 33.7 - 36.8 cm. arasında boya sahiptir.

Yalnız yaşar ve gececildir. Yaşam alanına bağlıdır. Küçük hayvanları avlar. Kemirgenler, örümcekler, böcek ve kuşlar diyetinde yer alan hayvanlardan bazılarıdır.

Erkek kara ayaklı kedi, birkaç dişinin bölgesinde dolaştığından genellikle çok eşlidir. Gebelik süresi 68 gündür. Kasım-Aralık ayında, 1-3 yavru doğururlar. Yavrular 5 haftalık olduğunda anne, yuvalarına canlı yakaladığı avını getirir ve yakalamalarına izin verir. Bu dönemden sonra 2 hafta içinde yavrular yuvadan ayrılabilecek çağa gelir.

Kum Kedisi (Benekli kedi)​

kum_kedisi.jpg kum_kedisi.jpg


Kuzey Afrika, Güneybatı Asya ve Orta Asya'da yaşayan az rastlanan yaban kedisi türüdür.

Benekli kedi hemen hemen evcil kediyle aynı büyüklüktedir; uzunluğu 45–60 cm, kuyruk uzunluğu da buna yakındır. Yetişkin bir benekli kedinin bile yüz ifadesinin yavru evcil kediye benzemesi dikkat çekicidir. Uzun ve yumuşak tüylü kürkü soluk kahverengi ile kahverengimsi boz arası bir renktedir; gövdesinde, kenarları koyu renkli iri lekeler, bacakları ile kuyruğunda daha küçük, koyu renkli benekler bulunur. Bir gece hayvanı olan benekli kedi cangıllarda yaşar ve çoğunlukla kuşları, yılanları ve diğer sürüngenleri avlayarak beslenir.

Çöl koşullarına uyum sağlayan kedi, su ihtiyacını avlandığı hayvanlardan karşılayabilmekte ve su içmeden yaşayabilmektedir. Vücuduna göre en uzun kulaklara sahip kedi türlerinden biridir.

Margay (Maymun Kedi)​

margay.jpg margay.jpg


Margay, dış görünüş olarak oseloya benzer. Ancak biraz daha küçük olup, maymun gibi uzun kuyrukludur. Kürkü sarımsı-kahverengi olup, şerit halinde tertip edilmiş halka şeklinde koyu lekelere sahiptir. Kafası kısa ve yuvarlaktır. Her bir kulağının arkasında ise birçok diğer kedi türünde olduğu gibi beyaz bir leke taşır. Bu hayvanlar 46 dan 79 santimetre gövde uzunluğuna ulaşabilirler. Kuyruk 33 ile 51 cm arasında olurken, ağırlığı 2,6 ile 4 kg arasında değişir.

Margay, Orta- ve Güney Amerika'da, Andlar'ın doğusunda dağılmıştır. Dağılım bölgesi, Kuzey Meksika'dan Uruguay ve Arjantin'e kadar uzanır. Yaşam alanı ormanlar, temelinde tropik ve yarı tropik yağmur ormanlarıdır.

Margay mükemmel bir tırmanıcıdır ve bu yüzden ağaç oselosu adı da verilir. Neredeyse hayatının tamamını ağaç üstünde geçirir. Arka bacaklarını içeri doğru çok açık çevirebilir. Böylece arka bacaklarından denge bularak aşağıya asılması mümkündür. Başı yukarıda bir ağaçtan aşağı inebilen tek kedi türüdür.

Hem gündüz hem de gece faal olabilir ve yılın çoğu zamanı yalnız yaşar. Sadece çiftleşme zamanı bazen kısa süreli beraberlik kurar. 15 ile 43 kilometrekare büyüklüğünde kendilerine ait olan bir alanları vardır.

Bütün kediler gibi Margay da ağırlıklı etoburdur. Memelilerle (kemiriciler, primatlar gibi) beslenirken, kuşlar, onların yumurtaları, kertenkeleler ve ağaç kurbağaları da besinleri arasındadır.

Mermer kedisi​

mermer_kedisi.jpg mermer_kedisi.jpg


Güneydoğu Asya'da yaşayan küçük bir kedi türüdür. Malezya Yarımadası'ndan Himalayalar'ın eteklerine kadar ve Sumatra ile Borneo'da dağılmıştır. Tropik yağmur ormanları yaşam alanıdır.

Ev kedisinden biraz daha büyüktür. Uzunluğu 55 cm olup, buna ilaveten 50 cm uzunluğunda bir kuyruk gelir. Postunun deseni, kendisinden çok daha büyük olan bulutlu parsa benzer. Postunda sarı zemin üzerinde büyük, siyah ve iç kısımlarında kenar kısımlardan daha soluk olan, düzensiz şekilli, lekeler vardır. Akrabası olmadığı halde figür olarak, aynı bölgelerde yayılım gösteren bengal kedisini andırır. Mermer kedisi çok sık olarak, kediler için tipik olan kambur duruşu alır. Öyle ki çok uzun süre boyunca başka bir duruş göstermediği olur.

Tek başına dolaşan mermer kedisi, sincapları, kurbağaları, kuşları ve böcekleri avlar. Yere bağımlı Bengal kedisinden farklı olarak mermer kedisi, çoğunlukla ağaçların dalları üzerinde hareket eder. Böylece Bengal ve mermer kedileri birbirleriyle rekabet oluşturmazlar.

Büyüklüğü sebebiyle mermer kedisi doğal olarak, yıllar boyunca, küçük kediler (Felinae) alt familyasına dahil edilmiştir. Modern DNA analizlerinden sonra şaşırtıcı olarak, bu kedinin büyük ihtimalle aslan, kaplan gibi büyük kedilerle (Pantherinae) çok daha yakın akraba olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Hatta bu kedi, büyük ve küçük kediler arasında bağlantı elemanlığına yakın durumdadır. Ayrıca mermer kedisinin, vaşaklarla akraba olabileceği yönünde de yeni emareler mevcuttur.

Oselo​

oselo.jpg oselo.jpg


Oselo (Leopardus pardalis), kedigiller familyasının Leopardus cinsine ait türdür. Meksika, Güney Amerika ve Orta Amerika'da yaşar. ABD Texas'ın güneydoğusunda da görülür. Ağırlığı 8-12 kg, uzunluğu kuyruğu ile birlikte 92-144 cm arasındadır.

Salvador Dali'nin meşhur kedisi Babou Oselo türündendir.


Pampa kedisi​

pampa_kedisi.jpg pampa_kedisi.jpg


Pampa kedisi Güney Amerika'ya özgü bir türdür. Brezilya'dan Patagonya'ya kadar step düzlüklerde yaşar. Ayrıca Güney ve Orta-batı Güney Amerika'nın (Ekvador'dan güneye) And bölgelerinde'de rastlanır. Pampa kedisi, hem açık arazi de hem de kendisine uygun ormanlarda bulunur.

Görünüm açısından pampa kedileri, Güney Amerika'nın farklı bölgelerinde önemli ölçüde farklılaşır. Bu durum, sınıflandırılmada zorluklara yol açar.

Kürk rengi, renk skalasında siyahtan sarıya, sarıdan açık boz renge kadar uzanır. Kürkü bazı kısımlarda çok uzun olduğundan yele izlenimi bırakır. Bu durum kedinin olduğundan büyük görünmesine sebep olur. Pampa kedisinin gövde uzunluğu 70 cm, kuyruk uzunluğu ise 30 cm'dir. Omuz boyu yüksekliği 60 cm tutar. Yetişkin bir pampa kedisinin ağırlığı 3 kg ile (doğal ortamda) 7 Kg (esaret altında) aralığında değişir.

Pampa kedisi ağırlıklı olarak gece aktifdir. Küçük kemirgenlerle ve yerde yaşayan küçük kuşlarla beslenir. Patagonya sahillerinde yaşayan pampa kedileri penguenleri ve civcivleri avlama konusunda uzmanlaşmıştır. Yaşadıkları alanda, kümesleri yağmaladıkları sık sık bildirilir.

Pampa kedileri, Nisan-Temmuz aralığında çifleşirler ve bir batında bir ile üç arasında yavru dünyaya getirirler.

Pars Kedisi​

pars_kedisi.jpg pars_kedisi.jpg


Pars kedisi Güney ve Doğu Asya'da görülen bir kedi türüdür. Yaklaşık olarak bir ev kedisi büyüklüğünde olan pars kedisi, devasa dağılım alanında, çok sayıda renk varyasyonları ve alt türleri ile ortaya çıkar.

Bu türün değişkenliği çok büyüktür. Doğu Sibirya'daki bengal kedileri Endonezya Adaları'ndankilerden oldukça farklı görünürler. Güneyde ana renk leoparlarınki gibi sarımsıyken buna karşın kuzeyde boz kahverengidir. Vücut siyah lekelerle kaplı olup, kafasında siyah şeritler bulunur. Bu lekeler kuzey populasyonunda iri rozetler halindeyken güney bengal kedilerinde küçük benekler şeklindedir. Büyüklüğü, 45 cm vücut boyu ve 20 cm kuyruk uzunluğu (Java) ile 60 cm vücut boyu ve 40 cm kuyruk uzunluğu (Sibirya) arasında değişir.

Pars kedisi daima suya yakın yaşar. Bunun dışında habitattan başka özel bir talebi yoktur. Tropik yağmur ormanları gibi iğne yapraklı ormanlar, bozkırlar ve dağlar da mekanlarıdır. Yerleşim yerlerinin yakınına gelmekten çekinmeyip, kimi zaman tarlalarda dolaşır.

Dağılımı, Güney Sibirya Amur Nehri bölgesinden, Kore ve Çin üzerinden Hindistan, Pakistan ve Endonezya'ya kadar uzanır. Bengal kedisi, Quelpart, Tsushima, Tayvan, Hainan, Sumatra, Java, Borneo, Bali, Lombok adalarında ve merkezi Filipinler'in birkaç adasında yaşar. Bu bölgede, kimi zaman kendi başına bağımsız tür olarak tanımlanan çok sayıda alt türe ayrılır.

Pars kedisi, geceleri faal tek başına dolaşan bir hayvan olup, gündüzleri ağaç kovuklarında ya da kaya yarıklarında uyur. Genelde yerde hareket etse de çok iyi de tırmanabilir. Pars kedisi sudan korkmayıp, engellerden geçmek veya balık avlamak için yüzer. Bu anlamda pars kedisi, kıyıya yakın küçük adacıklarda yerleşim kurabilir. Avları arasında fareler, tavşanlar, kuşlar, böcekler, sürüngenler ve balıklar ile yengeçler bulunur.

Paslı kedi​

pasli_kedi.jpg pasli_kedi.jpg


Paslı kedi (Prionailurus rubiginosus) küçük bir yaban kedisidir. Bengal kedisi ile yakın akrabadır.

Paslı kedi 40 cm'lik gövde boyu ve 20 cm kuyruk uzunluğu ile en küçük kedilerdendir. Adını boz sarı kürkü üzerindeki paslı-kahverengi lekelerden alır. Görünümü bengal kedisine çok benzer; ancak benekleri daha az belirgindir ve rengi atmış, soluk bir izlenim bırakır.

Paslı kedinin, biri Hindistan'ın güney ucu ve diğeri Sri Lanka olmak üzere birbirinden ayrı iki popülasyonu bulunur. Buralarda farklı ortamlarda yaşarlar. Paslı kediler Sri Lanka'da yağmur ormanları'nda bulunurken, Hindistan'daki popülasyonları kuru ve açık alanları mekân tutarlar. Yaygın bir teoriye göre Hindistan'daki bengal kedisi ile olan rekabet, paslı kedileri daha uygunsuz yaşam alanlarına çekilmeye zorlamıştır. Sri Lanka'da ise paslı kedileri ormandan kovabilecek bengal kedisi bulunmamaktadır.

Paslı kediler tek başına hareket eden gece faal olan kediler olup, yaşam tarzları büyük ölçüde bengal kedilerine benzer. Kuşları, fareleri, kertenkeleleri ve böcekleri avlarlar. Çok iyi tırmanıcı olmalarına rağmen genelde yerde hareket ederler.

Puma (Dağ aslanı)​

puma.jpg puma.jpg


Puma, Kuzey ve Güney Amerika'da yaşayan, kedigiller familyasından yırtıcı bir hayvan türüdür. Çok geniş bir alana yayılan puma değişik habitatlarda çok çeşitli renklerde ve cüssededir. Amerika kıtasında jaguardan sonra ikinci en büyük kedi olan puma, kaplan, aslan ve jaguardan sonra dünyanın en büyük dördüncü kedisidir.

Kuzey Amerika'daki pumalar tropik leoparlardan daha da büyük olsa bile puma kükreyemediği için büyük kediler arasında sayılmaz ve Panthera cinsi içinde değil de Puma cinsi içinde sınıflandırılır.

Hem pusu hem de takip avını yapabilen pumanın avları da oldukça çeşitlidir. Ana besini geyikdir fakat aynı zamanda fare, tavşan, evcil kedi ve köpek, alpaka, sürü hayvanlarını da avlar. Sürekli olarak saklanan bir kedi olan puma insanlardan uzak durur fakat çok nadir de olsa insanlara saldırdığı görülmüştür

Sazlık Kedisi​

sazlik_kedisi.jpg sazlik_kedisi.jpg


Uzun bacaklı ve kısa kuyruklu bir yaban kedisidir. Asya'nın nemli bölgelerinde yaşar.

Sazlık kedisinin belirgin bir iz ve işareti olmayan bej rengi kürkü vardır. Sadece kuyruğunda siyah halkalar bulunur. Kulaklarının ucunda vaşağı çağrıştıran siyah kıllı perçemler bulunur. Bu onun bataklık vaşağı olarak da tanımlanmasına yol açar. Vücut boyu 70 cm olup buna ilaveten 30 cm kuyruk gelir.

Sazlık kedisi genelde sazlıkları mekân tutan, tek başına hareket eden bir kedidir. Özellikle gündüz faal olarak görünür. Suya bağımlı olmasına rağmen ağırlıklı olarak tavşan, fare, kuş gibi kara hayvanlarını avlar.

86 günlük bir gebeliğin ardından sazlık kedisi 3-4 yavru dünyaya getirir. Azami ömrü 14 yıldır.

Serval​

serval.jpg serval.jpg


Serval orta boyutlu vahşi bir kedidir. 85 cm uzunluktadır, 40 cm civarında da kuyruk uzunluğu bulunur. Uzun bacakları ve kısa sayılabilecek kuyruğu ile narin bir hayvandır. Uzun, oval kulakları birbirlerine yakındırlar. Postunun deseni değişiklik gösterir.

Ağırlığı dişilerde 9-16 kg, erkeklerde 12-25 kg arasındadır.

Şili orman kedisi​

sili_orman_kedisi.jpg sili_orman_kedisi.jpg


Şili orman kedisi, Kuzey ve Güney Amerika'daki yaban kedisi türlerinin en küçüğüdür. Gövde uzunluğu 40–50 cm, ağırlığı ise 2-3 kg arasında gelir. Kürkü grili bej rengi olup küçük siyah beneklerle kaplıdır. Yakın akrabası Geoffroy kedisi ile karşılaştırıldığında bu tür belirgin bir şekilde ince bir yüze sahiptir. Geniş pençeleri ve gür 20–25 cm uzunluğunda kuyruğu vardır. Kulaklarının arkası dikkat çekici beyaz bir lekesi olan siyah renktedir. Komple siyah renklilik bu türde , en başta dağlık kesimlerindekilerde sık görülür. Chiloé ve Guaitecas Adaları'nda siyah form ana formdur.

Yaban kedisi​

yaban_kedisi.jpg yaban_kedisi.jpg


Yaban kedisi (Felis silvestris), kedigiller (Felidae) familyasından bir kedi türüdür. Avrupa, Batı Asya ve Afrika kıtalarında farklı alt türleri ile geniş bir coğrafyada yaygındır. Afrika yaban kedisi alt türü ev kedisinin atası olarak kabul edilir. Yaban kedisinin doğal yayılımı Batı Avrupa'da İskoçya'dan, Orta ve Doğu Avrupa'dan Orta Asya'ya ve Hindistan'a kadar uzanır. Ayrıca Afrika'nın tropik ormanları kuşağı haricinde Afrika'nın büyük bir kısmında yaygındır.

Yerel olarak birçok alt türlerin var olması uzun süre boyunca sınıflandırmasında karmaşıklığa yol açmıştır. Günümüzde klasik olarak üç alt türe ayrılmaktadır.

Avrupa yaban kedisi veya Orman kedisi (Felis silvestris silvestris), İngiliz adalarında, Avrupa'da, bazı Akdeniz adalarında ve kısmen Güneybatı Asya'da yaşar ve gür kuyruğu ile dikkati çeker. Postu çok sık tüylüdür ve çizgileri gayet belirgindir.
Afrika yaban kedisi (Felis silvestris lybica), Afrika'da, Arap Yarımadasın'da ve Güneybatı Asya'nın Arap Yarımadasına bitişik olan kısmında ve bazı Akdeniz Adalarında yaşar. En mühim özellikleri sivri kuyruğu, kulakların arkasındaki kızıl renk ve fazla belli olmayan çizgileridir.
Asya yaban kedisi veya Bozkır kedisi (Felis silvestris ornata), Orta Doğu'dan Orta Asya'ya, Batı Hindistan'a, Kuzeydoğu Çin'den Moğolistan'a kadar yaygındır. Dış görünümü ile Afrika yaban kedisini andırır. Aralarındaki en mühim farkı çizgilerden daha çok benekli olan postudur.

Modern bilimin yaptığı genetik araştırmalar bu sınıflandırmayı desteklemektedir. Ancak Afrika yaban kedisinin merkez ve güney Afrika'da yaşayanları kuzey Afrika ve Orta doğu'da yaşayanlarıdan genetik farkları olduğu ve bunların iki ayrı alt tür olduğu öne sürülmüştür. Bundan dolayı kuzeyde yaşayan alt türe Felis silvestris cafra adı verilmiştir. Çoğu bilimcilerin ayrı bir tür olduğunu savundukları gri kedi de yaban kedisinin Felis silvestris bieti adlı diğer bir alt türü olabilir.

Afrika yaban kedisi tüm ev kedilerinin (Felis silvestris catus) atası olarak kabul edilir. Ancak bazı bilimciler başka alt türlerinde karışmış olabileceğini savunmaktadır.

Yaguarundi​

yaguarondi.jpg yaguarondi.jpg


Yaguarundi (Puma yaguarondi), kedigiller familyasının Güney Amerika'da yaşayan bir üyesidir.

Yaguarindiler uzun kuyruklu, kısa bacaklı kedilerdir. Vücutları 65 cm (+45 cm kuyruk) uzunluğunda olur. İki farklı renk varyasyonları vardır; bazıları gri tüylü, bazıları kırmızımsı kahverengi tüylü olurlar. Eskiden bu ayrı renklerinden dolayı, iki ayrı tür olarak sınıflanırlardı, ama daha ayrıntılı araştırmalardan sonra, iki renk varyasyonun da birbirleriyle çiftleştikleri ve kardeş yavruların bazılarının kırmızı ve bazılarının ise gri olabildikleri ortaya çıkmıştır.

Yaguaundi Güney ve Kuzey Amerika'nin, Teksas'dan Uruguay ve Bolivya'ya kadar varan bir coğrafyanın tropik ve subtropik bölgelerinde bulunur. Az ağacı olan ormanlar, çalılık alanlar ve ormanların kenarları gibi farklı alanlara ayak uydurmuştur. Tamamen bitkisiz açık alanlarda ya da yağmur ormanlarında pek sık rastlanılmaz.

Yaguarundi, geceleri aktif bir avcı olarak, kemiriciler, tavşanlar, kuşlar ve sürüngenleri avlar. Zarif vucudu ile çalıların arasında sessizce dolaşabilir. İsterse tırmanabilir de, ama bu kabiliyetini sadece zor durumlarda kullanır. Çok iyi bir yüzücüdür, ve bazı bölgelerde hatta balık avcılığı üzerine uzmanlaşmıştır.

Gebelik 65 gün sürer ve sonunda 2-3 yavru dünyaya gelir. Yaguarundiler genelde senede iki kez yavrularlar.

Eski sınıflandırmalarda Yaguarundiler, Herpailurus adında ayrı bir cins olarak kabul edilirlerdi. Modern moleküler genetik araştırmalardan sonra artık puma cinsine ait olduğu kabul edilmektedir.

Yassıbaş Kedi​

yassibas.jpg yassibas.jpg


Yassıbaş kedi Güneydoğu Asya'da bulunan küçük vahşi bir kedi türüdür. Gövde uzunluğu 30–50 cm, ağırlığı ise 1.5-3 kg arasında gelir.



Kaynak:
Wildlife Conservation Network | News and Stories from the Field
http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/subat_2017/golgedeki-kediler-/3872
http://1.bp.blogspot.com/-bSflU0QCO...Aj0/86Zklo9lx1E/s1600/africangoldencat1sm.jpg
https://tr.wikipedia.org/wiki/Küçük_kediler
 
iber_vasagi.jpg iber_vasagi.jpg


Bunu alip beslesekmi evde, hic olmazsa iki isi birden görür. Eve köpek almayada gerek kalmaz. :)
 
Maşaallah hepsi birbirinden güzel.Rabbim öyle büyük ki bir cinsden bile ne çok tür çıkarıyor.hayran kalmamak elde değil
 
Şu an ayağımın dibinde yatan kedim bunlardan daha vahşidir. :)
 
Bunlar da ilginizi çekebilir...
Icon Of The Seas - Dünyanın En Büyük Yolcu Gemisi
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 1    73
Cullinan Elması - Şimdiye Kadar Bulunan En Büyük Elmas
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    173
Büyük Yeşil Duvar Projesi
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    207
Sahra Çölü - Büyük Sahra
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    309
Geri