Biyografi Lagari Hasan Çelebi - Roketle Uçan İlk Türk

Roketle uçan ilk Türk - Lagari Hasan Çelebi Roketle uçan ilk Türk - Lagari Hasan Çelebi
IV. Murat dönemi`nde (1623-1640) yaşamış bir Türk bilginidir. Kendi icadı olan 64 kg.'lık barut ile çalışan, yedi kollu roketle Sarayburnu açıklarında göğe yükselmiş ve yine kendi yapmış oldugu ilkel paraşütle denize inmeyi başarmıştır. Padişahın huzuruna getirilmiş ve yetmiş akçe aylık ile sipahi yazılmıştır. Sonra Kırım'a Selamet Giray Han'ın emrine verilmiş ve orada ölmüştür. Bu döneme ait bilgiler Evliya Çelebi`nin Seyahatnamesi`nden aktarılmıştır.

Füzeciliğin atası olarak kabul edilen ünlü Türk bilgini/mucidi Lagari Hasan Çelebi, 17. yüzyıl başlarında barut dolu haznesi bulunan basit bir hava roketi icat edip, barutun itme gücüne dayalı tepki prensibini kullanarak ilk kez havalanmayı başarmıştır.

Hasan Çelebi'nin, kendi icadı olan füzeye benzer, yedi kollu 50 okka barut macunu yüklü fişekle havaya uçup, sonra kartalınkine benzeyen kanatlarla salimen denize inmesi ise, roket tekniğinde çığır açan ve havacılık tarihine geçen bir başka muhteşem hadisedir.

Hasan Çelebi, Hezarfen Ahmed Çelebi ile aynı dönemde yaşamış ve çalışmalarında onu örnek almıştır. Hezarfen'in keşif gösterisinden daha muhteşem olan keşfini, Padişah IV. Murad'ın huzurunda, kızı Kaya Sultan'ın 1633 yılındaki doğum gecesinde tertiplenen akika şenliğinde sergilemiştir.

Yaklaşık 250-300 metre kadar havalandığı ve 20 saniye boyunca havada kaldığı ölçülmüş; barutu tükendikten sonra vücuduna bağladığı kanatlar sayesinde Boğaziçi'ne oldukça yumuşak bir iniş yapmıştır.

Sultan Murad'ın takdir, övgü ve ihsanına mazhar olan bu gösteriyi, Evliya Çelebi şöyle hikâye etmiştir:

"Lâgarî Hasan Çelebi, Murad Han'ın, Kaya Sultan adlı yıldız gibi temiz kızı doğduğu gece akika şenliği oldu. Bu Lâgarî Hasan, elli okka barut macunundan, yedi kollu bir fişenkicad etti. Sarayburnu'nda, hünkâr huzurunda fişenge bindi. Talebeleri fitili ateşlediler. Lâgarî: 'Padişahım! Seni Allah'a ısmarladım, İsa Nebi (Allah tarafından göğe çekildiğinden olsa gerek) ile konuşmaya gidiyorum.' diyerek dualar ederek göklere çıktı.

Yanında olan fişenkleri ateş edip denizin yüzünü aydınlattı. Gökkubbede, büyük fişenkliğin barutu kalmayıp da yere doğru inerken denize indi. Oradan yüzerek çıplak olarak Padişahın huzuruna geldi. Yeri öperek 'Padişahım! İsa Nebi sana selam eyledi.' diye şakaya başladı. Bir kese akça ihsan olunup, yetmiş akça ile sipahi yazıldı.

Modern Roket Teknolojisinin Öncüsü​

Sonuç itibariyle Lagari Hasan Çelebi, Avrupa'da ilk ciddi roket denemelerinin yapılmasından yaklaşık 250 yıl önce roketle uçuş keşfini başarıyla gerçekleştirmiştir. Rus roket tekniği bilgini S. N. Kuzmenko'nun yaptığı araştırmalara göre, 17. yüzyıldan sonra ilk olarak Rusya'da Ukrayna bölgesinde roket tekniğiyle ilgili bilimsel çalışmalar başlamıştır.

Rokete ait ilk tarife, Ukrayna'da 1650 yılında rastlanmıştır. Sonraları, Nikolojev ve K. I. Konstantinov (1818-1871), Rus roket tekniğinin bugünkü seviyesine gelmesini sağlayan çalışmalarını, yine Ukrayna'da bu ilk çalışmalar üzerine bina etmiştir.

Ukrayna'daki ilk Rus roket tekniği çalışmalarının, Lagari Hasan Çelebi'nin Kırım'da ikamet ederken ölmesinden hemen sonra başlaması da oldukça enteresandır. Bu noktada, Rus roket tekniğinin gelişmesinde Hasan Çelebi ve talebelerinin tesiri olabileceği kuvvetle muhtemeldir. Rus bilim adamı S. N. Kuzmenkoda bu görüşü benimsemiş ve bunu destekleyici mahiyette Rus arşivlerinde kayıtlara rastladığını belirtmiştir.
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
Bunlar da ilginizi çekebilir...
Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı Kapatıldı
  • Ugur
  • Ugur,
  • Güncel
  • 3    1K
Yedi Sekiz Hasan Paşa (1831-1905)
  • Ugur
  • Ugur,
  • Biyografiler
  • 0    1K
Abaza Hasan Paşa (?-1659)
  • Ugur
  • Ugur,
  • Biyografiler
  • 0    1K
Hasan Saka (1885–1960)
  • Ugur
  • Ugur,
  • Biyografiler
  • 0    1K
Geri