Libero (veya süpürücü), eğer rakip savunma hattını kırmayı başarırsa ortaya çıkan çok yönlü "süpürücü" defans oyuncusudur. Bu pozisyon, belli oyunculara markaj yapan diğer defans oyuncularından daha hareketlidir. Bu nedenle İtalyancada "serbest" anlamına gelen libero adını alır.
Avusturyalı teknik direktör Karl Rappan, 1930'larda İsviçre kulübü Servette'de kullandığı catenaccio veya verrou (Fransızcada "kapı sürgüsü/zinciri") sisteminde bir oyuncuyu orta sahadan defans hattının gerisindeki bir pozisyona taşımış ve bu oyuncuyu arka çizgiyi koruyan "son adam" ve atakları tekrar başlatan bir oyuncu olarak kullanmıştır. Bu yüzden libero rolünün öncüsü olarak kabul edilmiştir. 1930'larda ve 1940'larda İsviçre'nin teknik direktörü olan Rappan, kalecinin hemen önünde konumlanmış olan verrouilleur adı verilen defansif süpürücü pozisyonunda oynamıştır.
1940'larda Sovyet kulübü Krılya Sovetov ile geçirdiği süre boyunca Alexander Kuzmich Abramov, defansif taktiğinde Volzhskaya Zashchepka veya "Volga Clip" olarak bilinen süpürücüye benzer bir oyuncu kullanmıştı. Verrou sisteminden farklı olarak onun sistemi o kadar esnek değildi ve 2-3-5'ten ziyade WM'nin gelişmiş bir versiyonuydu. Ancak bu taktik aynı zamanda derine inen ve bunun sonucunda defansif orta yarının beklerin arkasına geçmesine izin veren yarı beklerden birini içeriyordu.
İtalya'da libero pozisyonu, Nereo Rocco'nın ve Helenio Herrera'nın catenaccio'yu kullanmasıyla popüler hâle geldi. Gianni Brera tarafından icat edildiği düşünülen bu pozisyon için mevcut İtalyanca terim olan libero, bu rolü tanımlayan İtalyanca libero da impegni di marcatura ("markaj görevlerinden muaf") rolünden gelmekteydi. Aynı zamanda "battitore libero" (İtalyanca "serbest vurucu", yani bir oyuncu savunmayı geçmişse, takım arkadaşlarından sonra müdahale etme özgürlüğü verilen bir oyuncu) olarak da biliniyordu. İtalyan futbolunda libero pozisyonundaki futbolculara genellikle altı numaralı forma veriliyordu.
İtalya'daki libero rolünün ilk öncüllerinden biri, 1940'larda Salernitana tarafından catenaccio'nun öncülü olan 'vianema' sisteminde kullanıldı. Sistem, kulübün oyuncularından biri olan Antonio Valese'nin teknik direktörü Giuseppe Viani'ye verdiği bir fikirden esinlenilmişti.
Süpürücü oyunculardan kontra-atak hamleleri yapması beklense de, tipik stoperlerden daha iyi top kontrolü ve pas geçirme kabiliyeti gerektirdiğinden yetenekleri genellikle savunma alanlarıyla sınırlıdır. Örneğin 1960'lardaki İtalyan futbolunda kullanılan catenaccio oyun sistemi, sadece arka çizgide dolanan "tamamen savunmacı" bir süpürücü kullanmaktadır. Helenio Herrera'nın Grande Inter ekibinde yer verdiği Armando Picchi, bu rolün daha geleneksel çeşidinin bir öncüsüdür.
Daha modern libero, tipik libero'nun savunma niteliklerine sahipken rakibin kontra-atağı sırasında ortaya çıkabilir. Bazı süpürücüler ileriye doğru hareket edip topu ileri doğru dağıtırken, diğerleri pası alır ve rakip takımın kendini zahmete sokmasına gerek kalmadan topu rakipten uzaklaştırır. Süpürücü, topu dağıtmak için ileri yönlenirse hızlı bir toparlanma yapması ve pozisyonuna geri dönmesi gerekir. Modern futbolda kullanımı oldukça azalmıştır.
Bu pozisyonun öncüleri daha çok Franz Beckenbauer, Gaetano Scirea ve Elías Figueroa olarak bilinse de bu pozisyonları ilk oynayan futbolcular değildir. Daha önce Alexandru Apolzan, Ivano Blason, Velibor Vasović ve Ján Popluhár gibi futbolcular bu pozisyonda görev yapmıştır.Süpürücü olarak nitelendirilen diğer defans oyuncuları arasında; top yetenekleri, vizyonu ve uzun paslarıyla Bobby Moore, Franco Baresi, Ronald Koeman, Fernando Hierro, Matthias Sammer ve Aldair yer almaktadır.
Liberonun son ve başarılı kullanımı Yunanistan'ın teknik direktörü Otto Rehhagel tarafından 2004 Avrupa Futbol Şampiyonasında gerçekleştirilmiştir. Rehhagel, Traianos Dellas'ı Yunanistan'ın liberosu olarak kullanmış ve Yunanistan'ın kupayı almasında rol oynamıştır.
Her ne kadar bu pozisyonun modern futbolda büyük ölçüde modası geçmiş olsa da bölgesel markaj ve ofsayt tuzağı kullanımı nedeniyle Daniele De Rossi, Leonardo Bonucci, Javi Martínez ve David Luiz gibi bazı oyuncular 3-5-2 ve 3-4-3 dizilişlerinde buna benzer rolde oynamıştır. Bu oyuncular, defansif yeteneklerine ek olarak teknik ve topla oynama kabiliyetleri sayesinde topu geri kazandıktan sonra orta sahadan ilerlemeyi sağlamış ve takımın ikincil oyun kurucusu olarak rol oynamıştır.
Kalelerinden topu rahatça uzaklaştırmak için serbest bırakılan René Higuita, Manuel Neuer, Edwin van der Sar, Fabien Barthez, Marc-André ter Stegen ve Hugo Lloris gibi bazı kaleciler, bu oyun tarzları nedeniyle süpürücü kaleci olarak adlandırılmıştır.
Avusturyalı teknik direktör Karl Rappan, 1930'larda İsviçre kulübü Servette'de kullandığı catenaccio veya verrou (Fransızcada "kapı sürgüsü/zinciri") sisteminde bir oyuncuyu orta sahadan defans hattının gerisindeki bir pozisyona taşımış ve bu oyuncuyu arka çizgiyi koruyan "son adam" ve atakları tekrar başlatan bir oyuncu olarak kullanmıştır. Bu yüzden libero rolünün öncüsü olarak kabul edilmiştir. 1930'larda ve 1940'larda İsviçre'nin teknik direktörü olan Rappan, kalecinin hemen önünde konumlanmış olan verrouilleur adı verilen defansif süpürücü pozisyonunda oynamıştır.
1940'larda Sovyet kulübü Krılya Sovetov ile geçirdiği süre boyunca Alexander Kuzmich Abramov, defansif taktiğinde Volzhskaya Zashchepka veya "Volga Clip" olarak bilinen süpürücüye benzer bir oyuncu kullanmıştı. Verrou sisteminden farklı olarak onun sistemi o kadar esnek değildi ve 2-3-5'ten ziyade WM'nin gelişmiş bir versiyonuydu. Ancak bu taktik aynı zamanda derine inen ve bunun sonucunda defansif orta yarının beklerin arkasına geçmesine izin veren yarı beklerden birini içeriyordu.
İtalya'da libero pozisyonu, Nereo Rocco'nın ve Helenio Herrera'nın catenaccio'yu kullanmasıyla popüler hâle geldi. Gianni Brera tarafından icat edildiği düşünülen bu pozisyon için mevcut İtalyanca terim olan libero, bu rolü tanımlayan İtalyanca libero da impegni di marcatura ("markaj görevlerinden muaf") rolünden gelmekteydi. Aynı zamanda "battitore libero" (İtalyanca "serbest vurucu", yani bir oyuncu savunmayı geçmişse, takım arkadaşlarından sonra müdahale etme özgürlüğü verilen bir oyuncu) olarak da biliniyordu. İtalyan futbolunda libero pozisyonundaki futbolculara genellikle altı numaralı forma veriliyordu.
İtalya'daki libero rolünün ilk öncüllerinden biri, 1940'larda Salernitana tarafından catenaccio'nun öncülü olan 'vianema' sisteminde kullanıldı. Sistem, kulübün oyuncularından biri olan Antonio Valese'nin teknik direktörü Giuseppe Viani'ye verdiği bir fikirden esinlenilmişti.
Süpürücü oyunculardan kontra-atak hamleleri yapması beklense de, tipik stoperlerden daha iyi top kontrolü ve pas geçirme kabiliyeti gerektirdiğinden yetenekleri genellikle savunma alanlarıyla sınırlıdır. Örneğin 1960'lardaki İtalyan futbolunda kullanılan catenaccio oyun sistemi, sadece arka çizgide dolanan "tamamen savunmacı" bir süpürücü kullanmaktadır. Helenio Herrera'nın Grande Inter ekibinde yer verdiği Armando Picchi, bu rolün daha geleneksel çeşidinin bir öncüsüdür.
Daha modern libero, tipik libero'nun savunma niteliklerine sahipken rakibin kontra-atağı sırasında ortaya çıkabilir. Bazı süpürücüler ileriye doğru hareket edip topu ileri doğru dağıtırken, diğerleri pası alır ve rakip takımın kendini zahmete sokmasına gerek kalmadan topu rakipten uzaklaştırır. Süpürücü, topu dağıtmak için ileri yönlenirse hızlı bir toparlanma yapması ve pozisyonuna geri dönmesi gerekir. Modern futbolda kullanımı oldukça azalmıştır.
Bu pozisyonun öncüleri daha çok Franz Beckenbauer, Gaetano Scirea ve Elías Figueroa olarak bilinse de bu pozisyonları ilk oynayan futbolcular değildir. Daha önce Alexandru Apolzan, Ivano Blason, Velibor Vasović ve Ján Popluhár gibi futbolcular bu pozisyonda görev yapmıştır.Süpürücü olarak nitelendirilen diğer defans oyuncuları arasında; top yetenekleri, vizyonu ve uzun paslarıyla Bobby Moore, Franco Baresi, Ronald Koeman, Fernando Hierro, Matthias Sammer ve Aldair yer almaktadır.
Liberonun son ve başarılı kullanımı Yunanistan'ın teknik direktörü Otto Rehhagel tarafından 2004 Avrupa Futbol Şampiyonasında gerçekleştirilmiştir. Rehhagel, Traianos Dellas'ı Yunanistan'ın liberosu olarak kullanmış ve Yunanistan'ın kupayı almasında rol oynamıştır.
Her ne kadar bu pozisyonun modern futbolda büyük ölçüde modası geçmiş olsa da bölgesel markaj ve ofsayt tuzağı kullanımı nedeniyle Daniele De Rossi, Leonardo Bonucci, Javi Martínez ve David Luiz gibi bazı oyuncular 3-5-2 ve 3-4-3 dizilişlerinde buna benzer rolde oynamıştır. Bu oyuncular, defansif yeteneklerine ek olarak teknik ve topla oynama kabiliyetleri sayesinde topu geri kazandıktan sonra orta sahadan ilerlemeyi sağlamış ve takımın ikincil oyun kurucusu olarak rol oynamıştır.
Kalelerinden topu rahatça uzaklaştırmak için serbest bırakılan René Higuita, Manuel Neuer, Edwin van der Sar, Fabien Barthez, Marc-André ter Stegen ve Hugo Lloris gibi bazı kaleciler, bu oyun tarzları nedeniyle süpürücü kaleci olarak adlandırılmıştır.