Maniheizm

III. yüzyılda İran’da Mani (M. 216-?) tarafından kurulan felsefi içerikli bir din. Müslümanlar, Maniheistlerle VII. yüzyıldan itibaren Mezopotamya ve İran’da karşılaşmışlar, onlara ehlikitap muamelesi yapmışlardır. Kutsal kitapları, Mani’nin sağlığında öğrencileri tarafından kaleme alınan, Hayat İncili, Hayat Hazinesi, Şapuragan, Pragmateia, Sırlar Kitabı, Devler Kitabı ve Mektuplar’dır. Maniheistler âlemin ezelî olduğunu savunurlar. Evrende ışık ve karanlık olmak üzere ikili bir ilah inancını benimserler. Maniheizm’de dua ve oruç önemli bir yer tutar. Ele, dile ve bele sahip olmak Maniheistlerin önemli ilkelerindendir.