İçindekiler
Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Ouagadougou'dur.
Devletin ulusal bayrağı Pan-Afrika renkleri olan kırmızı, yeşil ve sarı renklerden oluşmaktadır. Bayrağı yatay bir şekilde iki eşit parçaya bölen kırmızı, devrim sırasında akan kanı ve hayatını kaybeden ulusu sembolize ederken, yeşil renk ülkenin verimli topraklarını temsil etmektedir. Bayrağın tam ortasında bulunan sarı renkli beş köşeli yıldız ise sembolik olarak demokratik halk devrimini ifade etmektedir.
Ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile Fransa'dan bağımsızlığını kazandığında kullandığı ve ülkenin ismini de aldığı Volta nehrinin üç kolu olan Siyah Volta Nehri, Beyaz Volta Nehri ve Kırmızı Volta Nehri'nden yola çıkarak oluşturulan üç eşit yatay şeritli siyah-beyaz-kırmızı bayrak 1983 yılında hükumete karşı gerçekleştirilen darbe sonucu değiştirilmiş ve günümüzde de kullanılan bayrak oluşturulmuştur.
Burkina Faso armasının orta kısmında bulunan kalkan içerisinde Burkina Faso bayrağı konumlandırılmıştır. Kalkanın arka kısmında çapraz şekilde konumlandırılmış ve gerek görüldüğü takdirde anavatanın savunulacağını simgeleyen iki adat mızrak bulunmaktadır. Mızrakların bittiği noktada iki mızrak arasına denk gelecek şekilde konumlandırılmış halkın bilginin peşinde olduğunu simgeleyen sayfaları açık kitap bulunmaktadır. Kalkanın her iki yanında Burkina Faso halkının onurunu simgeleyen, şaha kalkmış ve kalkanı tutan iki adet beyaz at bulunmaktadır. Mızrağın her iki ucunda da yer alan sloganlar dairesel bir şekil oluşturmaktadır. Üst kısımda yer alan sloganda ülkenin ismi Burkina Faso yazarken, her iki ucunda darı bulunan alt kısımda yer alan sloganda ise Birlik, İlerleme, Adalet (Unité, Progrès, Justice) yazmaktadır.
Burkina Faso, Yukarı Volta ismi ile 5 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazandığında farklı bir armayı resmi olarak kullanmaya başlamıştır. 1984 yılında ülke içerisinde gerçekleştirilen devrim ile hem ülkenin ismi, hem bayrağı hem de arması değiştirilmiştir. Bu devrim neticesinde yeni ismi Burkina Faso olarak 1984-1997 yılları arasında devrime ve rejime uygun, diğer sosyalist cumhuriyetlerde de görülebilen simgelerle bir arma kullanılmıştır.
Bugünkü Burkina Faso'nun kurulu olduğu bölgelere ilk gelen Avrupalı Alman Heinrich Barth’tır. Afrika kıtası üzerine yaptığı araştırmalar neticesinde kuzeyden gelerek Liptoko'ya ulaşmış, ziyaret ettiği Dori üzerinden Timbuktu'ya geçmiştir.
1884-1885 yılları arasında gerçekleştirilen Berlin Konferansı sırasında Fransa, Büyük Britanya, Almanya ve Sudan'ın batı bölgeleri için birbirleriyle girdikleri sömürgecilik yarışı kapsamında, Mossi yöneticileri ile gerçekleştirdikleri himaye altına alma çabaları sonuç vermemiştir. Bunun üzerine Fransa 1896 yılında askeri güçleri ile başkent Ouagadougou'yu alarak Mossi yöneticilerinin kaçmasını sağlamış ve bölgeyi kontrolü altına almıştır. Bu tarihten sonra yerel idareciler ile yapılan himaye anlaşmaları ile günden güne hakim olduğu bölgeleri çoğaltan Fransa günümüzde Burkina Faso'nun kurulu olduğu tüm bölgeyi kısa sürede sömürgesi olarak elde etmiştir.
Bölge 1904 yılında Fransız Batı Afrikası içerisinde sömürge yönetim bölgesi olan Yukarı Senegal ve Nijer sömürge yönetiminin bir parçası olmuş, 1919 yılında ise Yukarı Volta adı altında bu yapıdan ayrılarak yine Fransız Batı Afrikası sömürge sistemine bağlı olarak yeni bir sömürge yönetim bölgesi olarak ilan edilmiştir.
Uzun dönem Fransız sömürgesi olan ülkede 1950'li yıllar ile birlikte bağımsızlık düşünceleri dile getirilmeye başlanmıştı, Fransa'nın 1956 yılında çıkardığı ve denizaşırı topraklarında reformları hedef alan loi-cadre Defferre yasası ile birlikte yerel hükumetler daha fazla söz sahibi olur konuma gelmiştir. 1958 yılında gerçekleştirilen referandum neticesinde ülke Fransa ile işbirliği içerisinde olan özerk bir cumhuriyet statüsüne sahip olmuştur. Yukarı Volta 1960 yılında yaşanan Afrika Yılı kapsamında Fransa'dan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Ülkenin kurulu olduğu bölümler Fransa sömürgesi olduğu dönemlerde Volta nehrinin üst bölümünde kaldığı için Fransızcada Haute-Volta (Yukarı Volta) olarak adlandırılmış, bu isim bağımsızlık kazanıldıktan sonra da ülke ismi olarak kullanılmaya devam edilmiştir. 1983 yılında Thomas Sankara önderliğinde gerçekleştirilen devrim neticesinde Yukarı Volta’nın ismini onurlu insanların yaşadığı anayurt anlamına gelen Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Burkina Mossilerin dili olan Mòoré dilinde onurlu, bozulmayan anlamında kullanılırken, faso kelimesi de Dioula dilinde 'anavatan, baba ocağı (fa: baba, so: ev, köy) anlamına gelmektedir. Bu iki kelimenin birleştirilmesi ile ülke ismi oluşturulmuş ve günümüzde de kullanılmaktadır.
Ülkenin toplamda sahip olduğu 3.193 km sınırın 306 km'si Benin, 584 km'si Fildişi Sahili, 549 km'si Gana, 1.000 km'si Mali, 628 km'si Nijer ve 126 km'si ise Togo ile oluşmaktadır.
Burkina Faso batı Afrika'nın iç kesimlerinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi konumundadır. Burkina Faso'nun sahip olduğu 274.200 km²'lik ülke toprağının 400 km² alanı sulak alan durumundadır. Ülke konum olarak Nijer Nehri ile Sahra Çölü'nün güneyinde yer almaktadır. Ülkenin dörtte üçlük bir bölümü düz yüzeylerden oluşmaktadır. Burada söz konusu olan yüzeyler deniz seviyesinden 250 – 300 m yükseklikte bulunan düz ovaları meydana getirmektedir. Ülke topraklarının üzerinde bulunduğu plato çoğunlukla yer yer tepelerin ve dağ adalarının yer aldığı düzlüklerden, dağlardan ve erozyona direnen yer ile bağlantısı bulunmayan granit kayalardan oluşmaktadır. Ülkenin güneybatı bölümünün yer aldığı kısımlar kumtaşlarının birleşiminde oluşan yer yüzeyi ile kaplı olup, bu alanda 749 m ile ülkenin en yüksek noktasını da oluşturan Tena Kourou dağı yer almaktadır. Ülkenin en alçak noktasını ise 125 m ile Oti nehri oluşturmaktadır.
Ülke genelinde 2067 farklı bitki türü bulunmaktadır. Bu bitki türlerin çoğunluğunu ise Poaceae ve Faboideae bitkileri oluşturmaktadır. Doğal ortamda yetişen birçok bitki türü hammadde, hayvan yemi, gıda ya da tıbbi alanda kullanılmaktadır. Burada özellikle ülke genelinde sık görülen Baobab, Néré, Karité, Demirhindi gibi ağaç türleri bu tür kullanımlarda önemli bir yer kaplamaktadır.
Sahel ile Sudan kuşakları arasında yer alan ülkede bu kuşaklar arasındaki geçişler bitki örtüsü üzerinde de kendisini göstermektedir. Özellikle yıllık ortalama yağış miktarına göre belirginleşen farklılıklara göre ülke kuzeyinde kurak bir yer yüzeyi bulunmaktadır. Sahel kuşağında dikenli çalıların hakim olduğu bitki örtüsü gözlemlenmekte olup, seyrek aralıklarla Baobab, Ziziphus mauritiana gibi ağaçlar ile Yabani kimyongiller gibi bitkiler yer almaktadır. Ülkede yağışların diğer bölgelere göre daha çok olduğu güney bölgelerde ise Akasya ağaçları, sık çalılıklar, Combretaceae gibi bitki türleri ile geniş çayırlık alanlar bulunmaktadır. Ülkenin güneyine doğru ilerledikçe ağaçlar sıklaşarak korular, ormanlık alanlar oluşturmaktadır. Bu bölgelerde yine aynı şekilde nehir boyunca oluşan ağaçlık alanlar görülebilmektedir.
Ülke yaban hayat açısından zengin bir konumda bulunsa da, son yıllarda nüfus baskısı ve tarımsal alanların artması nedeniyle yaşam alanları kısıtlanan yaban hayvan türlerini tehlike altına almaktadır. Günümüzde ülke genelinde fil, su aygırı, antilop, maymun türleri, leopar gibi yaban hayvanları gözlemlenmekte olup, zürafa ve çita gibi memeli hayvanlar yaşanan sorunlar nedeniyle bu ülkede artık gözlemlenememektedir. Burkina Faso genelinde ayrıca 495 farklı kuş türü tespit edilmiş olup, deve kuşu, leylek, şahin gibi elliye yakın yırtıcı kuş, boynuzgaga, yalıçapkınıgiller ve arı kuşugiller türleri bunlardan birkaç tanesini oluşturmaktadır. Ülkede bulunan timsah ise halk tarafından genellikle kutsal olarak kabul edilmekte olup, nehirlerde ve mares olarak adlandırılan sulak alanlarda yaşamaktadır.
Burkina Faso'da son olarak 2006 yılında gerçekleştirilen resmi sayım sonuçlarına göre 14.017.262 nüfus tespit edilmiştir. 2006 yılından sonra bir daha resmi sayım gerçekleştirilmemiş olup, 2014 tahmini sayım sonuçlarına göre 18.365.123 nüfus belirlenmiştir. Ülke içerisindeki nüfus yoğunluğu 61 kişi/km² düzeyindedir. Ülke nüfusunun büyük bir bölümü başkentte ve ülkenin batısında yer alan Bobo-Dioulasso şehrinde yaşamaktadır.
Burkina Faso genç bir nüfusa sahip olup, 2016 tahmini verilerine göre nüfusun %65,12'si 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %2,44'ü 65 yaş ve üzerindedir.
0-14 yaş: %45.04 (erkek 4,402,311/kadın 4,386,518)
15-24 yaş: %20.08 (erkek 1,966,644/kadın 1,951,722)
25-54 yaş: %29.28 (erkek 2,898,407/kadın 2,813,923)
55-64 yaş: %3.16 (erkek 267,763/kadın 349,433)
65 yaş ve üzeri: %2.44 (erkek 178,127/kadın 297,685)
Şehirde yaşayanların oranı 2015 verilerine göre %29,9 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2016 tahmini verilerine göre %3,01 düzeyindedir.
Ülke genelinde en büyük etnik grubu nüfusun %40'ı ile Mossi etnik grubu oluşturmaktadır. Nüfusun geri kalan kısmını ise birçok etnik grup paylaşmakta olup, burada da Bobolar (%14), Senufolar (%9), Gurmalar (%8) en yüksek nüfus oranına sahip diğer etnik grupları oluşturmaktadırlar.
Ülke genelinde daimi olarak 3200 Fransa vatandaşı da yaşamakta olup, bu sayı projeler kapsamında yardım kuruluşları adına ülkeye gelen Fransızlar ile birlikte 20.000 kişiyi bulabilmektedir. Burkina Faso'da ayrıca Lübnan'dan gelen yaklaşık 600 kişilik bir toplulukta yaşamaktadır.
Burkina Faso genelinde yerel etnik dinlere inananların oranı günümüzde de yüksek oranda gözlemlenebilmektedir. Yerel dinlere inananların oranı %15 seviyesinde bulunmaktadır. Mossilerin yerel dininde tanrı olarak kabul edilen Wẽnde dünyayı yarattıktan sonra yeniden insan olarak dünyaya geri geldiği inancı hakimdir. Söz konusu ilahın çeşitli dönemlerde de farklı mekanlarda farklı boyut ve şekillerde dünyada bulunduğuna inanılmaktadır.
Ülke genelinde uzun süre Mossilerin kuzeyden başlayarak yayılan İslamiyete direnci 18. yüzyılda Mossi krallığı olan Wogodogo Krallığı'nın kralı Moogo naaba Doulgou'nun İslamiyeti seçmesi neticesinde kırılmış ve ülke genelinde İslami inançlara göre yaşamını idame ettirenlerin oranında artış gözlemlenmiştir. Günümüzde ülkede hakim olan din İslamiyet olup, nüfusunun %60,5'i bu inanca göre yaşamını sürdürmektedir. Hristiyan dinine inananların oranı %23,2 düzeyinde olup, bu oran içerisinde Katolik mezhebine mensup Hristiyanların oranı %19, Protestan mezhebine mensup olanların orası ise %4,2 seviyesindedir.
Ülkede 1991 yılında kabul edilen anayasa ile birlikte ülke tarihinin dördüncü cumhuriyeti oluşturulmuştur. Burkina Faso'daki mevcut başkanlık sistemi Fransa modelini baz almaktadır. Kasım 2005 tarihinde gerçekleştirilen ve devlet başkanı Blaise Compaoré'nin oyların %80,4'ünü alarak üçüncü kez göreve seçildiği seçimler, muhalefetin boykot etmediği ilk seçimler olarak kaydedilmiştir. Compaoré 2000 yılında gerçekleştirdiği anayasa değişikliği ile iki dönem devlet başkanlığı sonrası bir iki dönem daha hakkı elde etmiş ve 21 Kasım 2010 yılında gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerinde dördüncü dönem yönetim hakkını da elde ederek seçimleri kazanmıştır. Ülkenin başbakanı devlet başkanı tarafından atanmakta olup, son olarak 18 Nisan 2011 ile 30 Ekim 2014 tarihlerinde Luc-Adolphe Tiao bu görevi üstlenmiştir. Burkina Faso'da parlamento seçimleri her beş yılda bir gerçekleştirilmekte olup, günümüzde parlamento da mevcut olan 127 sandalyenin 70 tanesi hükumet partisi olan Congrès pour la démocratie et le progrès (CDP)'ye aittir.
Ordu, komşu ülke Fildişi Sahili'nde yaşanan iç savaş neticesinde söz konusu ülkenin özellikle kuzey bölgelerinde yaşanan Burkina Faso vatandaşlarının haklarını korumak için ordunun savaşa dahil olabileceğini ifade etmiştir. Bu yaşanan süreçte de Fildişi Sahili'de Burkina Faso'nun ayrılıkçı gruplara destek vererek mühimmat sağladığı iddiasında bulunmuştur.
Demiryolu
Burkina Faso'da Abidjan - Nijer Hattı olarak adlandırılan bir adet demiryolu hattı bulunmakta olup, bu hat Fildişi Sahili'nin liman ve ticaret kenti Abidjan ile başkent Ouagadougou'yu birbirine bağlamaktadır. Fildişi Sahili'nde yaşanan iç savaş sıkıntısı nedeniyle kara ülkesi olan Burkina Faso için sıkıntılı geçen bu süreç hattın ülkenin özellikle ticari ürünlerini deniz yollarına ulaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Güncel olarak da bu hatta hem yük hem de yolcu taşımacılığı gerçekleştirilmektedir. Sankara döneminde hattın uzunluğu burada bulunan yeraltı zenginliklerini daha kolay taşıyabilmek adına her ne kadar Kaya şehrine kadar uzatılması için gerekli çalışmalar gerçekleştirildiyse de, bu faaliyetler Sankara döneminin son bulması ile sonlandırılmıştır.
Havayolu
Ülke genelinde var olan 33 havaalanından sadece 2 tanesinin pisti asfaltlanmış konumdadır. Başkent Ouagadougou'da bulunan ve aynı zamanda ülkenin en büyük havaalanı konumunda olan Ouagadougou Airport havaalanı ile Bobo-Dioulasso'da bulunan havaalanı ülkenin uluslararası standartlara uygun iki havaalanını oluşturmaktadır.
Ülke, merkezi başkent Ouagadougou'da bulunan Air Burkina ismi ile bir adet ulusal havayolu şirketine sahiptir. Şirket 17 Mart 1967 yılında Air Volta ismi ile kurulduktan sonra Fransa menşeli firmalar tarafından gerçekleştirilen uçuşları gerçekleştirmeye başlamış, şirket ismi ise daha sonra ülkede gerçekleştirilen Sankara devrimlerine uygun olarak devletleştirilerek bugünkü adını almıştır. Burkina Faso'nun da katılımcılarından biri olarak Fransa ile birlikte birçok Afrika ülkesi tarafından birlikte işletilen Air Afrique havayolu şirketinin maddi sıkıntılar sonucu 2002 yılında iflas etmesinin de etkisi ile Air Burkina şirketinin bir kısmı 2001 yılında özelleştirilmiştir.
Air Burkina havayolları yurt içi uçuşlarının yanı sıra yedi farklı ülkeye karşılıklı uçuşlar düzenlemektedir. Yurt dışı uçuşlarını gerçekleştirildiği ülkeler şu şekildedir: Benin, Fildişi Sahili, Gana, Mali, Nijer, Senegal ve Togo
Karayolu
Ülke genelinde 12.506 km karayolu bulunmakta olup, bunların 2.001 km'si asfaltlanmış konumdadır. Dünya Bankası'nın 2001 yılında yaptığı değerlendirmede Burkina Faso ulaşım ağı özellikle bölge ülkeleri olan Mali, Fildişi Sahili, GAna, Togo ve Nijer'e bağlantıları ile iyi olarak değerlendirilmiştir
Burkina Faso dünyanın en fakir ve az gelişmiş ülkelerinden biri konumundadır. Ülke HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) (Türkçe: Gelişmekte olan yüksek borçlu ülkeler) ülkelerden biri olarak kabul edilmektedir. 2005 yılında Dünya Bankası ve IMF HIPC borçların yeniden yapılandırılması kapsamında ülkenin dış borçlarının silinmesi kararlaştırılmıştır. Burkina Faso İnsani Gelişim Endeksi 2013 raporuna göre 187 ülke içerisinde 181. sırada yer almıştır.
Ülkede Satın alma gücü paritesine göre Gayrisafi yurt içi hasıla 2013 tahmini verilerine göre 26,51 milyar Dolar seviyesinde olup, bu değere göre kişi başı düşen gelir 1.500 Dolar seviyesindedir.
Tarım
Ülke nüfusunun yaklaşık olarak %90'ı şahsi tüketim ve kullanım için tarımsal ürünler ekmektedir. Bu ekilen ürünlerin çoğunluğunu darı, mısır, sorgum ve pirinç oluşturmaktadır. Ülkenin güney kesimlerinde bu ürünlere ek olarak ayrıca manyok, yam ve şeker kamışı ekimi de gerçekleştirilmektedir. Burkina Faso'nun ihracatını gerçekleştirdiği ürünlerin başında ise fıstık ve pamuk gelmektedir.
Ülke genelinde yaşanan elverişsiz iklim şartları tarımsal ürünlerin ekiminde ve mahsulün toplanmasında zorluklar yaşatabilmektedir. Belirli dönemlerde yaşanabilen uzun kuraklık dönemleri özellikle kuzey bölümlerinde kıtlık sorunlarını beraberinde getirmektedir.
Her ne kadar Burkina Faso pamuğunun kalitesi yüksek düzeyde de olsa gelişmiş sanayi ülkelerinden gelen yüksek sübvansiyonlar nedeniyle dünya pazarlarına ihracatında sorunlar yaşanabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı ülkenin pamuk ticareti ABD ve AB tarafından sağlanan sübvansiyonlarla ilerlemektedir. Dönemin devlet başkanı Blaise Compaoré Afrika pamuğunun dünya pazarlarına ulaştırılamama durumdan rahatsız olan diğer Afrika ülkeleri ile birlikte toplantılar gerçekleştirmiş, sübvansiyonların kaldırılması yönünde girişimlerde bulunmuştur. Burkina Faso ekonomisi gerçekleştirilen ihracatın %50'sini pamuğun oluşturması nedeniyle dünya piyasasında gerçekleşen dalgalanmalardan olumsuz yönde etkilenebilmektedir.
2005 yılında başlatılan yeni bir proje ile buğday ekimine geçilmiştir. Bu proje ile dış ülkelere olan bağımlılığın azaltılması ve uzun vadede de buğday ihracatının başlatılması amaçlanmıştır.
Maden
Ülke toprakları içerisinde bulunan çok az yeraltı madeni gün yüzüne çıkarılabilmektedir. Bu madenlerin başında altın ve mangan gelmektedir. Yeraltı zenginliklerinin genelde ulaşım ağı açısından yetersiz konumda olan kuzey bölgelerde olması madenlere ulaşmada ve çıkarılan ürünlerin sevkiyatında büyük bir problem olarak gösterilmektedir. Burkina Faso yetkilileri uzun yıllardır bu bölgeye demiryolu hattının uzatılması yönünde çalışmalar gerçekleştirse de bu hedef henüz gerçekleştirilememiştir.
Sanayi
Burkina Faso sanayisi özellikle var olan demiryolu hattının 1933 yılında Abidjan'a kadar uzatılması ve bu sayede denize bağlantısı olmayan bir ülke olarak liman kentine ulaşması neticesinde gelişim göstermiştir. Bobo-Dioulasso'da açılan bira fabrikası, petrol değirmenleri ve motorlu bisiklet üretimi yapan fabrika bu alanda ilk olma özelliğini taşımış, şehrin ticari anlamda kalkınmasında önemli pay sahibi olmuştur. Başkent Ouagadougou'nun ticari olarak kalkınabilmesi için gerekli olan demiryolu hattı bağlantısı 30 yıl sonra gerçekleştirilmiş, bu güzergahın da devreye girmesiyle de başkent ekonomik olarak kalkınmasını gerçekleştirmiştir. Bağımsızlığının elde edilmesi ile birlikte oluşturulan pamuk fabrikaları kısa süre içerisinde tekrar kapatılmak durumunda kalınmıştır.
Gelenek
Burkina Faso sınırları içerisinde yaşayan 60 farklı etnik grup kültürel gelenekler açısından zenginlik oluşturmaktadır. Gruplar içerisinde birçok sebepten dolayı kutlamalar ve seremoniler gerçekleştirilmekte olup, Sudan savanalarında yaşanan topluluklar gibi müzik, dans ve maske kullanımı gibi pek çok görsel şölen bu kutlama ve seremonilerde sergilenmektedir. Bu bölgelerde kabilelerin sözlü tarihini ve geleneklerini kuşaktan kuşağa anlatan kişiler olarak bilinen griotlar önemli rol oynamaktadır. Bu kişiler söz konusu kutlama ve eğlencelerde de şarkıcı, dansçı olarak da yer alabilmektedirler.
Ülke genelinde el sanatları da önemli bir yere sahip olmakta olup, çömlekçilik, sepet yapımı, tunç ahşap işlemeciliği sık olarak gerçekleştirilen el sanatları konumundadır.
Müzik
Burkina Faso'da yaşayan yerlilerin günlük hayatında davul ve balafon adını verdikleri bir çeşit ksilofon önemli bir yere sahiptir. Yerel halk arasında gerçekleştirilen kutlama ve eğlencelerde geleneksel müzikler bu müzik aletleri ile gerçekleştirilmektedir.
Edebiyat
Ülke genelinde yerel halk arasında var olan sözlü aktarımlar ve buna bağlı olarak toplum arasında okuma yazma oranının yeterli seviyede olmaması nedeniyle Burkina Faso'da günümüzde edebiyat pek önemli bir yere sahip bir konumda değildir. Özellikle batı Afrika ülkelerinin edebi açısında gelişim gösterdiği dönemlerde ülkenin entelektüelleri II.Dünya Savaşı sonrası Yukarı Volta'nın yeniden oluşturulması için çalışmış ve bu nedenle ülke edebiyatına katkı sunamamışlardır. Her ne kadar Antoine Dim Delobsom 1934 yılında Mossi efsaneleri ve mitleri hakkında bir eser yayımlanmış olsa da, Nazi Boni tarafından 1962 yılında yayımlanan Crépuscule des temps anciens adlı eseri Burkina Faso edebiyatının başlangıcı olarak kabul görmektedir. Günümüzde kadın yazarlar Burkina Faso'da önemli rol oynarken, Monique Ilboudo, Bernadette Sanou ve Sophie Kam kadın yazarlardan bazılarıdır.
Bayrak
Burkina Faso bayrağı günümüzde kullanılan hali ile resmi olarak 4 Ağustos 1984 yılında kabul edilmiştir.Devletin ulusal bayrağı Pan-Afrika renkleri olan kırmızı, yeşil ve sarı renklerden oluşmaktadır. Bayrağı yatay bir şekilde iki eşit parçaya bölen kırmızı, devrim sırasında akan kanı ve hayatını kaybeden ulusu sembolize ederken, yeşil renk ülkenin verimli topraklarını temsil etmektedir. Bayrağın tam ortasında bulunan sarı renkli beş köşeli yıldız ise sembolik olarak demokratik halk devrimini ifade etmektedir.
Ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile Fransa'dan bağımsızlığını kazandığında kullandığı ve ülkenin ismini de aldığı Volta nehrinin üç kolu olan Siyah Volta Nehri, Beyaz Volta Nehri ve Kırmızı Volta Nehri'nden yola çıkarak oluşturulan üç eşit yatay şeritli siyah-beyaz-kırmızı bayrak 1983 yılında hükumete karşı gerçekleştirilen darbe sonucu değiştirilmiş ve günümüzde de kullanılan bayrak oluşturulmuştur.
Arma
Burkina Faso armasının orta kısmında bulunan kalkan içerisinde Burkina Faso bayrağı konumlandırılmıştır. Kalkanın arka kısmında çapraz şekilde konumlandırılmış ve gerek görüldüğü takdirde anavatanın savunulacağını simgeleyen iki adat mızrak bulunmaktadır. Mızrakların bittiği noktada iki mızrak arasına denk gelecek şekilde konumlandırılmış halkın bilginin peşinde olduğunu simgeleyen sayfaları açık kitap bulunmaktadır. Kalkanın her iki yanında Burkina Faso halkının onurunu simgeleyen, şaha kalkmış ve kalkanı tutan iki adet beyaz at bulunmaktadır. Mızrağın her iki ucunda da yer alan sloganlar dairesel bir şekil oluşturmaktadır. Üst kısımda yer alan sloganda ülkenin ismi Burkina Faso yazarken, her iki ucunda darı bulunan alt kısımda yer alan sloganda ise Birlik, İlerleme, Adalet (Unité, Progrès, Justice) yazmaktadır.Burkina Faso, Yukarı Volta ismi ile 5 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazandığında farklı bir armayı resmi olarak kullanmaya başlamıştır. 1984 yılında ülke içerisinde gerçekleştirilen devrim ile hem ülkenin ismi, hem bayrağı hem de arması değiştirilmiştir. Bu devrim neticesinde yeni ismi Burkina Faso olarak 1984-1997 yılları arasında devrime ve rejime uygun, diğer sosyalist cumhuriyetlerde de görülebilen simgelerle bir arma kullanılmıştır.
Tarih
Bugünkü Burkina Faso'nun kurulu olduğu bölgelere ilk gelen Avrupalı Alman Heinrich Barth’tır. Afrika kıtası üzerine yaptığı araştırmalar neticesinde kuzeyden gelerek Liptoko'ya ulaşmış, ziyaret ettiği Dori üzerinden Timbuktu'ya geçmiştir.1884-1885 yılları arasında gerçekleştirilen Berlin Konferansı sırasında Fransa, Büyük Britanya, Almanya ve Sudan'ın batı bölgeleri için birbirleriyle girdikleri sömürgecilik yarışı kapsamında, Mossi yöneticileri ile gerçekleştirdikleri himaye altına alma çabaları sonuç vermemiştir. Bunun üzerine Fransa 1896 yılında askeri güçleri ile başkent Ouagadougou'yu alarak Mossi yöneticilerinin kaçmasını sağlamış ve bölgeyi kontrolü altına almıştır. Bu tarihten sonra yerel idareciler ile yapılan himaye anlaşmaları ile günden güne hakim olduğu bölgeleri çoğaltan Fransa günümüzde Burkina Faso'nun kurulu olduğu tüm bölgeyi kısa sürede sömürgesi olarak elde etmiştir.
Bölge 1904 yılında Fransız Batı Afrikası içerisinde sömürge yönetim bölgesi olan Yukarı Senegal ve Nijer sömürge yönetiminin bir parçası olmuş, 1919 yılında ise Yukarı Volta adı altında bu yapıdan ayrılarak yine Fransız Batı Afrikası sömürge sistemine bağlı olarak yeni bir sömürge yönetim bölgesi olarak ilan edilmiştir.
Uzun dönem Fransız sömürgesi olan ülkede 1950'li yıllar ile birlikte bağımsızlık düşünceleri dile getirilmeye başlanmıştı, Fransa'nın 1956 yılında çıkardığı ve denizaşırı topraklarında reformları hedef alan loi-cadre Defferre yasası ile birlikte yerel hükumetler daha fazla söz sahibi olur konuma gelmiştir. 1958 yılında gerçekleştirilen referandum neticesinde ülke Fransa ile işbirliği içerisinde olan özerk bir cumhuriyet statüsüne sahip olmuştur. Yukarı Volta 1960 yılında yaşanan Afrika Yılı kapsamında Fransa'dan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Etimoloji
Ülkenin kurulu olduğu bölümler Fransa sömürgesi olduğu dönemlerde Volta nehrinin üst bölümünde kaldığı için Fransızcada Haute-Volta (Yukarı Volta) olarak adlandırılmış, bu isim bağımsızlık kazanıldıktan sonra da ülke ismi olarak kullanılmaya devam edilmiştir. 1983 yılında Thomas Sankara önderliğinde gerçekleştirilen devrim neticesinde Yukarı Volta’nın ismini onurlu insanların yaşadığı anayurt anlamına gelen Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Burkina Mossilerin dili olan Mòoré dilinde onurlu, bozulmayan anlamında kullanılırken, faso kelimesi de Dioula dilinde 'anavatan, baba ocağı (fa: baba, so: ev, köy) anlamına gelmektedir. Bu iki kelimenin birleştirilmesi ile ülke ismi oluşturulmuş ve günümüzde de kullanılmaktadır.Coğrafya
Ülkenin toplamda sahip olduğu 3.193 km sınırın 306 km'si Benin, 584 km'si Fildişi Sahili, 549 km'si Gana, 1.000 km'si Mali, 628 km'si Nijer ve 126 km'si ise Togo ile oluşmaktadır.Burkina Faso batı Afrika'nın iç kesimlerinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi konumundadır. Burkina Faso'nun sahip olduğu 274.200 km²'lik ülke toprağının 400 km² alanı sulak alan durumundadır. Ülke konum olarak Nijer Nehri ile Sahra Çölü'nün güneyinde yer almaktadır. Ülkenin dörtte üçlük bir bölümü düz yüzeylerden oluşmaktadır. Burada söz konusu olan yüzeyler deniz seviyesinden 250 – 300 m yükseklikte bulunan düz ovaları meydana getirmektedir. Ülke topraklarının üzerinde bulunduğu plato çoğunlukla yer yer tepelerin ve dağ adalarının yer aldığı düzlüklerden, dağlardan ve erozyona direnen yer ile bağlantısı bulunmayan granit kayalardan oluşmaktadır. Ülkenin güneybatı bölümünün yer aldığı kısımlar kumtaşlarının birleşiminde oluşan yer yüzeyi ile kaplı olup, bu alanda 749 m ile ülkenin en yüksek noktasını da oluşturan Tena Kourou dağı yer almaktadır. Ülkenin en alçak noktasını ise 125 m ile Oti nehri oluşturmaktadır.
İklim
Ülkenin kuzeyden güneye doğru olan uzantısında Sahel ile Sudan kuşakları arasında yaşanan geçiş kendisini bitki örtüsü üzerinde de göstermektedir. Kuzey bölgelerde yer alan Sahel kuşağı ülke topraklarının %25'i üzerinde etkili olmaktadır. Bu bölgelerde genel itibarıyla kurak bir iklim hakimdir. Yıl boyunca neredeyse iki aydan daha az bir süre yağan yağmur bıraktığı ortalama yağış miktarı ile 300 mm'nin altındadır. Ülkenin geri kalan bölümünün büyük bir bölümünde Sudan-Sahel iklimi hakimdir. Bu iklimde yağmur dönemleri dört ila beş ay arasında sürmektedir. Ülkenin güney bölgelerinde hakim olan Sudan kuşağında ise yağmur sezonu altı ay kadar sürebilmekte ve yıllık ortalama 1300 mm yağış bırakabilmektedir. Ülke genelinde hava sıcaklıkları 25 °C ila 30 °C arasında yer almakta olup, yine ülke genelinde bugüne kadar ölçülen en düşük ve en yüksek sıcaklıklar 5 °C (1971) ile en düşüğü ve 46 °C (1975) ile en yükseği olmak üzere Markoye'de ölçülmüştür. Burkina Faso genelinde Mart ve Nisan ayları sıcaklıkların en yüksek değerlerde ölçüldüğü, Ocak ve Şubat ayları ise ülke genelinde hava sıcaklıkların en düşük değerde ölçüldüğü aylar konumundadır.Bitki örtüsü ve yaban hayat
Ülke genelinde 2067 farklı bitki türü bulunmaktadır. Bu bitki türlerin çoğunluğunu ise Poaceae ve Faboideae bitkileri oluşturmaktadır. Doğal ortamda yetişen birçok bitki türü hammadde, hayvan yemi, gıda ya da tıbbi alanda kullanılmaktadır. Burada özellikle ülke genelinde sık görülen Baobab, Néré, Karité, Demirhindi gibi ağaç türleri bu tür kullanımlarda önemli bir yer kaplamaktadır.Sahel ile Sudan kuşakları arasında yer alan ülkede bu kuşaklar arasındaki geçişler bitki örtüsü üzerinde de kendisini göstermektedir. Özellikle yıllık ortalama yağış miktarına göre belirginleşen farklılıklara göre ülke kuzeyinde kurak bir yer yüzeyi bulunmaktadır. Sahel kuşağında dikenli çalıların hakim olduğu bitki örtüsü gözlemlenmekte olup, seyrek aralıklarla Baobab, Ziziphus mauritiana gibi ağaçlar ile Yabani kimyongiller gibi bitkiler yer almaktadır. Ülkede yağışların diğer bölgelere göre daha çok olduğu güney bölgelerde ise Akasya ağaçları, sık çalılıklar, Combretaceae gibi bitki türleri ile geniş çayırlık alanlar bulunmaktadır. Ülkenin güneyine doğru ilerledikçe ağaçlar sıklaşarak korular, ormanlık alanlar oluşturmaktadır. Bu bölgelerde yine aynı şekilde nehir boyunca oluşan ağaçlık alanlar görülebilmektedir.
Ülke yaban hayat açısından zengin bir konumda bulunsa da, son yıllarda nüfus baskısı ve tarımsal alanların artması nedeniyle yaşam alanları kısıtlanan yaban hayvan türlerini tehlike altına almaktadır. Günümüzde ülke genelinde fil, su aygırı, antilop, maymun türleri, leopar gibi yaban hayvanları gözlemlenmekte olup, zürafa ve çita gibi memeli hayvanlar yaşanan sorunlar nedeniyle bu ülkede artık gözlemlenememektedir. Burkina Faso genelinde ayrıca 495 farklı kuş türü tespit edilmiş olup, deve kuşu, leylek, şahin gibi elliye yakın yırtıcı kuş, boynuzgaga, yalıçapkınıgiller ve arı kuşugiller türleri bunlardan birkaç tanesini oluşturmaktadır. Ülkede bulunan timsah ise halk tarafından genellikle kutsal olarak kabul edilmekte olup, nehirlerde ve mares olarak adlandırılan sulak alanlarda yaşamaktadır.
Nüfus
Burkina Faso'da son olarak 2006 yılında gerçekleştirilen resmi sayım sonuçlarına göre 14.017.262 nüfus tespit edilmiştir. 2006 yılından sonra bir daha resmi sayım gerçekleştirilmemiş olup, 2014 tahmini sayım sonuçlarına göre 18.365.123 nüfus belirlenmiştir. Ülke içerisindeki nüfus yoğunluğu 61 kişi/km² düzeyindedir. Ülke nüfusunun büyük bir bölümü başkentte ve ülkenin batısında yer alan Bobo-Dioulasso şehrinde yaşamaktadır.Burkina Faso genç bir nüfusa sahip olup, 2016 tahmini verilerine göre nüfusun %65,12'si 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %2,44'ü 65 yaş ve üzerindedir.
0-14 yaş: %45.04 (erkek 4,402,311/kadın 4,386,518)
15-24 yaş: %20.08 (erkek 1,966,644/kadın 1,951,722)
25-54 yaş: %29.28 (erkek 2,898,407/kadın 2,813,923)
55-64 yaş: %3.16 (erkek 267,763/kadın 349,433)
65 yaş ve üzeri: %2.44 (erkek 178,127/kadın 297,685)
Şehirde yaşayanların oranı 2015 verilerine göre %29,9 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2016 tahmini verilerine göre %3,01 düzeyindedir.
Etnik gruplar
Ülke genelinde en büyük etnik grubu nüfusun %40'ı ile Mossi etnik grubu oluşturmaktadır. Nüfusun geri kalan kısmını ise birçok etnik grup paylaşmakta olup, burada da Bobolar (%14), Senufolar (%9), Gurmalar (%8) en yüksek nüfus oranına sahip diğer etnik grupları oluşturmaktadırlar.Ülke genelinde daimi olarak 3200 Fransa vatandaşı da yaşamakta olup, bu sayı projeler kapsamında yardım kuruluşları adına ülkeye gelen Fransızlar ile birlikte 20.000 kişiyi bulabilmektedir. Burkina Faso'da ayrıca Lübnan'dan gelen yaklaşık 600 kişilik bir toplulukta yaşamaktadır.
Dil
Ülkenin Fransa sömürgeciliğinden kurtularak bağımsızlığını ilan etmesi sonucu ülkenin resmi dili koloni ülkesi Fransa'nın dili olan Fransızca seçilmiştir. Son dönemde Fransızca kullananların oranı artsa da bu dili anadili olarak konuşanlar ülke genelinde azınlıkta bulunmaktadırlar. Ülke genelinde yerel diller olan Mòoré, Fulfulde ve Dioula dilleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle ülkenin batı bölgelerinde Dioula dili hem günlük hayatta hem de ticari hayatta yoğun olarak konuşulmaktadır. Bu yerel dillerin haricinde Arapça'da ticari hayatta kullanılmakta olup, Bissa, San, Boboda, Gurma, Lobiri, Koromfe ve Bwamu gibi Nijer-Kongo dilleri de ülkenin geri kalan kısımlarında yaygın bir şekilde konuşulmaktadır.Din
Burkina Faso genelinde yerel etnik dinlere inananların oranı günümüzde de yüksek oranda gözlemlenebilmektedir. Yerel dinlere inananların oranı %15 seviyesinde bulunmaktadır. Mossilerin yerel dininde tanrı olarak kabul edilen Wẽnde dünyayı yarattıktan sonra yeniden insan olarak dünyaya geri geldiği inancı hakimdir. Söz konusu ilahın çeşitli dönemlerde de farklı mekanlarda farklı boyut ve şekillerde dünyada bulunduğuna inanılmaktadır.Ülke genelinde uzun süre Mossilerin kuzeyden başlayarak yayılan İslamiyete direnci 18. yüzyılda Mossi krallığı olan Wogodogo Krallığı'nın kralı Moogo naaba Doulgou'nun İslamiyeti seçmesi neticesinde kırılmış ve ülke genelinde İslami inançlara göre yaşamını idame ettirenlerin oranında artış gözlemlenmiştir. Günümüzde ülkede hakim olan din İslamiyet olup, nüfusunun %60,5'i bu inanca göre yaşamını sürdürmektedir. Hristiyan dinine inananların oranı %23,2 düzeyinde olup, bu oran içerisinde Katolik mezhebine mensup Hristiyanların oranı %19, Protestan mezhebine mensup olanların orası ise %4,2 seviyesindedir.
Eğitim
Burkina Faso'da 15 yaş ve üzerinde olan nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı 2007 tahmini verilerine göre %28,7 seviyesindedir. Bu oran erkeklerde %36,7 iken, kadınlarda %21,6 seviyesindedir. Ülkede ilkokul altı yıl sürmekte olup, okullarda kullanılan dil Fransızca'dır. Bu durum kabilelerinde sadece kendi yerel dillerini öğrenen birçok çocuğu okullardan uzak tutmaktadır. Ülke genelinde devlet okullarının yanı sıra özel okullar ile Katolik Kilisesi'nin yönetiminde olan okullar bulunmakta olup, bu okullar genel olarak ücretsiz eğitim sunmaktadırlar. Ancak okullar burada kayıt ve idari gider adı altında talep ettikleri ücretler nedeniyle ücretsiz eğitimin dışına çıkabilmekte, bu sebepten dolayı da bu ücretleri karşılayamayacak konumda olan ailelerin çocuklarının da okula gitmemesine ayrı bir sebep oluşturmaktadır. Eğitim öğretim döneminde gerekli olan defter ve kitap ihtiyaçları da aileler tarafından karşılanan ülkenin belli bölgelerinde yapımı düşünülen okullar için de o bölgede yaşayan nüfustan yardım yapması talep edilebilmektedir. Belli okullarda sınıf mevcudiyeti 120 kişiye kadar çıkan ülkede, okulların birçoğunda da elektrik ve su bağlantıları bulunmamaktadır.Siyaset
Ülkede 1991 yılında kabul edilen anayasa ile birlikte ülke tarihinin dördüncü cumhuriyeti oluşturulmuştur. Burkina Faso'daki mevcut başkanlık sistemi Fransa modelini baz almaktadır. Kasım 2005 tarihinde gerçekleştirilen ve devlet başkanı Blaise Compaoré'nin oyların %80,4'ünü alarak üçüncü kez göreve seçildiği seçimler, muhalefetin boykot etmediği ilk seçimler olarak kaydedilmiştir. Compaoré 2000 yılında gerçekleştirdiği anayasa değişikliği ile iki dönem devlet başkanlığı sonrası bir iki dönem daha hakkı elde etmiş ve 21 Kasım 2010 yılında gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerinde dördüncü dönem yönetim hakkını da elde ederek seçimleri kazanmıştır. Ülkenin başbakanı devlet başkanı tarafından atanmakta olup, son olarak 18 Nisan 2011 ile 30 Ekim 2014 tarihlerinde Luc-Adolphe Tiao bu görevi üstlenmiştir. Burkina Faso'da parlamento seçimleri her beş yılda bir gerçekleştirilmekte olup, günümüzde parlamento da mevcut olan 127 sandalyenin 70 tanesi hükumet partisi olan Congrès pour la démocratie et le progrès (CDP)'ye aittir.Ordu
Forces armées nationales olarak adlandırılan Burkina Faso ordusu 1960 yılında kurulmuş olup, güncel olarak bünyesinde 10.800 personel bulundurmaktadır. Ülkenin bağımsızlığını kazanması neticesinde 1961 yılında orduda emir komuta koloni ülkesi Fransa tarafından Burkina Fasolu yetkililere devredilmiştir. Süreç içerisinde Burkina Faso ordusu gerçekleştirdiği askeri darbeler ile yönetime el koyarak ülke idaresini ele almışlardır. Ayrıca 1980'li yıllarda Mali ile de Agacher Şeridi Savaşı kapsamında karşı karşıya gelen ordu, burada yaşanan kısa süreli çatışmalarda yer almıştır.Ordu, komşu ülke Fildişi Sahili'nde yaşanan iç savaş neticesinde söz konusu ülkenin özellikle kuzey bölgelerinde yaşanan Burkina Faso vatandaşlarının haklarını korumak için ordunun savaşa dahil olabileceğini ifade etmiştir. Bu yaşanan süreçte de Fildişi Sahili'de Burkina Faso'nun ayrılıkçı gruplara destek vererek mühimmat sağladığı iddiasında bulunmuştur.
Ulaşım
DemiryoluBurkina Faso'da Abidjan - Nijer Hattı olarak adlandırılan bir adet demiryolu hattı bulunmakta olup, bu hat Fildişi Sahili'nin liman ve ticaret kenti Abidjan ile başkent Ouagadougou'yu birbirine bağlamaktadır. Fildişi Sahili'nde yaşanan iç savaş sıkıntısı nedeniyle kara ülkesi olan Burkina Faso için sıkıntılı geçen bu süreç hattın ülkenin özellikle ticari ürünlerini deniz yollarına ulaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Güncel olarak da bu hatta hem yük hem de yolcu taşımacılığı gerçekleştirilmektedir. Sankara döneminde hattın uzunluğu burada bulunan yeraltı zenginliklerini daha kolay taşıyabilmek adına her ne kadar Kaya şehrine kadar uzatılması için gerekli çalışmalar gerçekleştirildiyse de, bu faaliyetler Sankara döneminin son bulması ile sonlandırılmıştır.
Havayolu
Ülke genelinde var olan 33 havaalanından sadece 2 tanesinin pisti asfaltlanmış konumdadır. Başkent Ouagadougou'da bulunan ve aynı zamanda ülkenin en büyük havaalanı konumunda olan Ouagadougou Airport havaalanı ile Bobo-Dioulasso'da bulunan havaalanı ülkenin uluslararası standartlara uygun iki havaalanını oluşturmaktadır.
Ülke, merkezi başkent Ouagadougou'da bulunan Air Burkina ismi ile bir adet ulusal havayolu şirketine sahiptir. Şirket 17 Mart 1967 yılında Air Volta ismi ile kurulduktan sonra Fransa menşeli firmalar tarafından gerçekleştirilen uçuşları gerçekleştirmeye başlamış, şirket ismi ise daha sonra ülkede gerçekleştirilen Sankara devrimlerine uygun olarak devletleştirilerek bugünkü adını almıştır. Burkina Faso'nun da katılımcılarından biri olarak Fransa ile birlikte birçok Afrika ülkesi tarafından birlikte işletilen Air Afrique havayolu şirketinin maddi sıkıntılar sonucu 2002 yılında iflas etmesinin de etkisi ile Air Burkina şirketinin bir kısmı 2001 yılında özelleştirilmiştir.
Air Burkina havayolları yurt içi uçuşlarının yanı sıra yedi farklı ülkeye karşılıklı uçuşlar düzenlemektedir. Yurt dışı uçuşlarını gerçekleştirildiği ülkeler şu şekildedir: Benin, Fildişi Sahili, Gana, Mali, Nijer, Senegal ve Togo
Karayolu
Ülke genelinde 12.506 km karayolu bulunmakta olup, bunların 2.001 km'si asfaltlanmış konumdadır. Dünya Bankası'nın 2001 yılında yaptığı değerlendirmede Burkina Faso ulaşım ağı özellikle bölge ülkeleri olan Mali, Fildişi Sahili, GAna, Togo ve Nijer'e bağlantıları ile iyi olarak değerlendirilmiştir
Ekonomi
Burkina Faso dünyanın en fakir ve az gelişmiş ülkelerinden biri konumundadır. Ülke HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) (Türkçe: Gelişmekte olan yüksek borçlu ülkeler) ülkelerden biri olarak kabul edilmektedir. 2005 yılında Dünya Bankası ve IMF HIPC borçların yeniden yapılandırılması kapsamında ülkenin dış borçlarının silinmesi kararlaştırılmıştır. Burkina Faso İnsani Gelişim Endeksi 2013 raporuna göre 187 ülke içerisinde 181. sırada yer almıştır.Ülkede Satın alma gücü paritesine göre Gayrisafi yurt içi hasıla 2013 tahmini verilerine göre 26,51 milyar Dolar seviyesinde olup, bu değere göre kişi başı düşen gelir 1.500 Dolar seviyesindedir.
Tarım
Ülke nüfusunun yaklaşık olarak %90'ı şahsi tüketim ve kullanım için tarımsal ürünler ekmektedir. Bu ekilen ürünlerin çoğunluğunu darı, mısır, sorgum ve pirinç oluşturmaktadır. Ülkenin güney kesimlerinde bu ürünlere ek olarak ayrıca manyok, yam ve şeker kamışı ekimi de gerçekleştirilmektedir. Burkina Faso'nun ihracatını gerçekleştirdiği ürünlerin başında ise fıstık ve pamuk gelmektedir.
Ülke genelinde yaşanan elverişsiz iklim şartları tarımsal ürünlerin ekiminde ve mahsulün toplanmasında zorluklar yaşatabilmektedir. Belirli dönemlerde yaşanabilen uzun kuraklık dönemleri özellikle kuzey bölümlerinde kıtlık sorunlarını beraberinde getirmektedir.
Her ne kadar Burkina Faso pamuğunun kalitesi yüksek düzeyde de olsa gelişmiş sanayi ülkelerinden gelen yüksek sübvansiyonlar nedeniyle dünya pazarlarına ihracatında sorunlar yaşanabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı ülkenin pamuk ticareti ABD ve AB tarafından sağlanan sübvansiyonlarla ilerlemektedir. Dönemin devlet başkanı Blaise Compaoré Afrika pamuğunun dünya pazarlarına ulaştırılamama durumdan rahatsız olan diğer Afrika ülkeleri ile birlikte toplantılar gerçekleştirmiş, sübvansiyonların kaldırılması yönünde girişimlerde bulunmuştur. Burkina Faso ekonomisi gerçekleştirilen ihracatın %50'sini pamuğun oluşturması nedeniyle dünya piyasasında gerçekleşen dalgalanmalardan olumsuz yönde etkilenebilmektedir.
2005 yılında başlatılan yeni bir proje ile buğday ekimine geçilmiştir. Bu proje ile dış ülkelere olan bağımlılığın azaltılması ve uzun vadede de buğday ihracatının başlatılması amaçlanmıştır.
Maden
Ülke toprakları içerisinde bulunan çok az yeraltı madeni gün yüzüne çıkarılabilmektedir. Bu madenlerin başında altın ve mangan gelmektedir. Yeraltı zenginliklerinin genelde ulaşım ağı açısından yetersiz konumda olan kuzey bölgelerde olması madenlere ulaşmada ve çıkarılan ürünlerin sevkiyatında büyük bir problem olarak gösterilmektedir. Burkina Faso yetkilileri uzun yıllardır bu bölgeye demiryolu hattının uzatılması yönünde çalışmalar gerçekleştirse de bu hedef henüz gerçekleştirilememiştir.
Sanayi
Burkina Faso sanayisi özellikle var olan demiryolu hattının 1933 yılında Abidjan'a kadar uzatılması ve bu sayede denize bağlantısı olmayan bir ülke olarak liman kentine ulaşması neticesinde gelişim göstermiştir. Bobo-Dioulasso'da açılan bira fabrikası, petrol değirmenleri ve motorlu bisiklet üretimi yapan fabrika bu alanda ilk olma özelliğini taşımış, şehrin ticari anlamda kalkınmasında önemli pay sahibi olmuştur. Başkent Ouagadougou'nun ticari olarak kalkınabilmesi için gerekli olan demiryolu hattı bağlantısı 30 yıl sonra gerçekleştirilmiş, bu güzergahın da devreye girmesiyle de başkent ekonomik olarak kalkınmasını gerçekleştirmiştir. Bağımsızlığının elde edilmesi ile birlikte oluşturulan pamuk fabrikaları kısa süre içerisinde tekrar kapatılmak durumunda kalınmıştır.
Spor
Ülke genelinde en çok sevilen spor futbol olup, Fédération Burkinabè de Football (FBF) 'de ulusal federasyon konumundadır. 1960 yılında bağımsızlığın kazanılması sonucu oluşan federasyon, 1964 yılında da FIFA üyesi olmuştur. Burkina Faso millî futbol takımı tarihinin en önemli başarılarını 2013 Afrika Uluslar Kupası'nda elde edilen ikincilik ile kendi ülkelerinde gerçekleştirilen 1998 Afrika Uluslar Kupası'nda elde edilen dördüncülük olmuştur. Burkina Faso futbol liginde çoğu başkent Ouagadougou'dan olmak üzere 14 farklı takım şampiyonluk için mücadele etmektedir.Kültür
GelenekBurkina Faso sınırları içerisinde yaşayan 60 farklı etnik grup kültürel gelenekler açısından zenginlik oluşturmaktadır. Gruplar içerisinde birçok sebepten dolayı kutlamalar ve seremoniler gerçekleştirilmekte olup, Sudan savanalarında yaşanan topluluklar gibi müzik, dans ve maske kullanımı gibi pek çok görsel şölen bu kutlama ve seremonilerde sergilenmektedir. Bu bölgelerde kabilelerin sözlü tarihini ve geleneklerini kuşaktan kuşağa anlatan kişiler olarak bilinen griotlar önemli rol oynamaktadır. Bu kişiler söz konusu kutlama ve eğlencelerde de şarkıcı, dansçı olarak da yer alabilmektedirler.
Ülke genelinde el sanatları da önemli bir yere sahip olmakta olup, çömlekçilik, sepet yapımı, tunç ahşap işlemeciliği sık olarak gerçekleştirilen el sanatları konumundadır.
Müzik
Burkina Faso'da yaşayan yerlilerin günlük hayatında davul ve balafon adını verdikleri bir çeşit ksilofon önemli bir yere sahiptir. Yerel halk arasında gerçekleştirilen kutlama ve eğlencelerde geleneksel müzikler bu müzik aletleri ile gerçekleştirilmektedir.
Edebiyat
Ülke genelinde yerel halk arasında var olan sözlü aktarımlar ve buna bağlı olarak toplum arasında okuma yazma oranının yeterli seviyede olmaması nedeniyle Burkina Faso'da günümüzde edebiyat pek önemli bir yere sahip bir konumda değildir. Özellikle batı Afrika ülkelerinin edebi açısında gelişim gösterdiği dönemlerde ülkenin entelektüelleri II.Dünya Savaşı sonrası Yukarı Volta'nın yeniden oluşturulması için çalışmış ve bu nedenle ülke edebiyatına katkı sunamamışlardır. Her ne kadar Antoine Dim Delobsom 1934 yılında Mossi efsaneleri ve mitleri hakkında bir eser yayımlanmış olsa da, Nazi Boni tarafından 1962 yılında yayımlanan Crépuscule des temps anciens adlı eseri Burkina Faso edebiyatının başlangıcı olarak kabul görmektedir. Günümüzde kadın yazarlar Burkina Faso'da önemli rol oynarken, Monique Ilboudo, Bernadette Sanou ve Sophie Kam kadın yazarlardan bazılarıdır.
