Biyografiler

Ruşen Eşref Ünaydın (1892 - 21 Eylül 1959), gazeteci, siyasetçi ve diplomat. Galatasaray Sultanisi'ni ve Darülfünûn Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. Askeri Baytar Âlisi'nde, Darülmuallimini Âli'de, Türkçe ve Fransızca öğretmenliği yaptı. Yazarlık hayatına 1914 yılında mütercimlikle başladı. 1918 yılında Yeni Gün muhabiri olarak Kafkasya'ya, Tasviri Efkar muhabiri olarak Sivas'a gitti. Servet-i Fünun, Donanma, Tedrisat, Türk Yurdu ve Yeni Mecmuada yayımladığı mülakat, mensur şiir ve hatıra türünde yazılarıyla tanındı. Dergi ve gazetelerde mülakat ve gezi türünde yazıları yayımlandı. 1920 yılında TBMM Hükûmeti'nin çağrısı üzerine İnebolu yoluyla Ankara'ya giderek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 1922 yılında Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti...

Ruzi Nazar, 97 yaşında hayata veda etti. Yakınları sessiz sedasız, Türkiye’de adı saklı bir yere defnettiler onu. Hiç resmi röportaj vermedi, çünkü konuşsa bırakın Türkiye’yi dünya tarihi bile değişebilirdi. Sovyet topraklarında bir Özbek olarak, 1917 Ekim Devrimi sırasında dünyaya geldi. İç savaş, yoksulluk, açlık zamanıydı. Okulda din karşıtlığı, evde İslam öğretildi ona. Komünist Parti’ye karşı dağa çıkanları, yakınlarının Stalin şiddetine kurban gidişini gördü. Bağımsız ve özgür Türkistan hayalini bu yüzden kurdu. Önce üvey ağabeyi, ardından 1939’da babası öldürüldü. Aynı yıl, Alman ordusu Polonya’ya saldırınca II. Dünya Savaşı başladı. Sovyet askeri olarak savaşa katıldı. 2 Ocak 1940’ta Margilan Tren...

Sabahattin Ali (25 Şubat 1907, Eğridere, Gümülcine - 2 Nisan 1948, Kırklareli), yazar ve şair. Sabahattin Ali, Edirne'nin Gümülcine Sancağına bağlı Eğridere kazasında 25 Şubat 1907'de dünyaya geldi. Babasının mesleğinden dolayı sürekli taşınan Sabahattin Ali, ilköğretimini ülkenin çeşitli yerlerinde tamamladı. Edremit'te yaşadıkları süre boyunca, ailesiyle beraber Yunan işgalinden dolayı maddi-manevi zor zamanlar geçirdi. Sonraları, Balıkesir Muallim Mektebi'ne parasız ve yatılı olarak başladı. Bu senelerde yaşadıklarını kimi zaman şiir, kimi zaman da öykü ve denemeleri ile kaleme alan Sabahattin Ali, çeşitli gazete ve dergilere şiirlerini gönderdi. Arkadaşları ile okul gazetesi çıkaran Sabahattin Ali için, bu senelerin önemi çok...

Sabahattin Kudret Aksal (25 Nisan 1920, İstanbul - 19 Nisan 1993, İstanbul), şair, senarist ve yazar. Hayatı 1937'de Işık Lisesinden mezun oldu. 1943'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi. 1943-1948 arasında İstanbul'da çeşitli liselerde felsefe dersleri verdi. 1950'de kısa bir süre iş müfettişliği yaptı. İstanbul Konservatuvarı Müdürlüğü, belediye yazı işleri müdürlüğü, belediye iktisat müfettişliği görevlerinde bulundu. 1961'de Şehir Tiyatrosu Müdürü oldu. Belediye Konservatuvarı Estetik Ve Psikoloji öğretmenliğinden emekli oldu. İlk şiiri 1938’de Varlık dergisinde, ilk öyküsü 1940'ta Küllük dergisinde çıktı. İlk oyunu Evin Üstündeki Bulut 1948’de oynandı. 1940'lardaki yeni edebiyat hareketi içinde yer...

Sabiha Gökçen, (22 Mart 1913, Bursa - 22 Mart 2001, Ankara), Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından ve dünyanın ilk kadın savaş uçağı pilotudur. Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevi evladından birisi idi. Uçuş kariyeri boyunca 8.000 saat civarı uçuş gerçekleştirdi; bunlardan otuz ikisi muharebe görevi idi. Adı, Ocak 2001 tarihinde bitirilen İstanbul'un 2. havalimanı olan Sabiha Gökçen Havalimanı'na verilmiştir. Bursa Vilayet Başkatibi olan Hafız Mustafa İzzet Bey ile Hayriye Hanım’ın kızları olan Sabiha, 22 Mart 1913'te Bursa'da dünyaya geldi. Edirne Deftardarı olan babası Hafız İzzet Bey, 'Jön Türk' olduğu gerekçesiyle Bursa'ya sürülmüştü. Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden ve ağabeyi Neşet tarafından büyütülen Sabiha, 1925'te henüz...

Sabiha Tansuğ, (1 Ocak 1933, Yunanistan - 24 Ocak 2023, İzmir) etnolog, koleksiyoner ve Türk kültürü araştırmacısıydı. Anadolu'daki giyim kültürüne dair geniş bir koleksiyonun sahibi olan Tansuğ'un koleksiyonundaki Anadolu başlıklarından olan Ankara başlığı, ilk defa 1971 yılında basılan ve 1989'a kadar tedavülde kalan 50 kuruşluk madeni paranın üzerinde yer almıştır. 2023 yılında, 90 yaşındayken, İzmir'de hayatını kaybetmiştir. Sabiha Tansuğ, 1 Ocak 1933'te Yunanistan'ın Gümülcine kentinde doğdu. Ailesi, Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan nüfus mübadelesi sonrasında Batı Trakya'da kalmasına izin verilen Türk gruplarından biriydi. Çocukluğunu burada geçiren Tansuğ, İkinci Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Almanya tarafından...

Saddam Hüseyin Abdülmecid El-Tikriti (Doğum 28 Nisan 1937, El Avja, Tikrit - Ölüm 30 Aralık 2006, Kadimiye, Bağdat), Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır. (1979-2003). Arap milliyetçiliği ile Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılığı benimsemiş olan Baas Partisi'nin ve daha sonra Baas Partisi Irak Kolu'nun önde gelen bir üyesi olarak bu partiyi iktidara taşıyan 1968 darbesinde anahtar rol oynamıştır. Saddam Hüseyin 1979'da resmen Irak'ın devlet başkanı olmasına rağmen aslında bu tarihten çok daha önce ülkenin gerçek iktidar sahibi olmuştu. Sağlığı iyi durumda olmayan Cumhurbaşkanı Ahmed Hasan el Bekir'in yardımcısı olarak, Baas hükümetini yıkabileceğini düşünen ülke içindeki pek çok güç odağına karşı doğrudan kendisi...

Sadeddin Köpek; Anadolu Selçuklu Devleti’nde vezirlik ve baş mimarlık yapmıştır. II. Gıyaseddin Keyhüsrev ve babası I. Alaeddin Keykubad dönemlerinde görev yapan Sadeddin Köpek, devlet yönetimi konusunda büyük söz sahibi olmuştur. Maliki mezhebinde Köpek manen temiz olduğundan ayrıcalıklı bir hayvandır. Bu isim muhtemelen bu sebeple alınmıştır ya da “Kupeg” ifadesi zamanla “Köpek” şeklini aldığı için… Sadeddin Köpek; I. Alaeddin Keykubad 1237 yılında öldüğünde, I.Alaeddin’in oğullarının taht kavgasına tutuşması sırasında II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in tarafında yer aldı. Bu sırada Köpek, II.Gıyaseddin Keyhüsrev’in kardeşlerinden ikisini ve annesini boğdurttu. Daha sonra Keyhüsrev’in kardeşine taraf oldukları gerekçesiyle Harzemşahlar’ın...

Mahmut Sadi Irmak (15 Mayıs 1904, Seydişehir, Konya - 11 Kasım 1990, İstanbul), tıp doktoru ve siyasetçi. 36. Türkiye Hükûmeti'ni kurarak 17 Kasım 1974 - 31 Mart 1975 tarihleri arasında Türkiye Cumhuriyeti başbakanlığı yapmıştır. 1904 yılında Konya Seydişehir'de doğdu. İlk öğrenimini, Rüşdiyeyi ve Konya Sultanisi'ni birincilikle bitirip biyoloji öğretmeni oldu. Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi. 1923 yılında İstanbul Üniversitesinde öğrenci olduğu yıllarda üniversitenin Devlet Bursu ile Avrupa'ya öğrenci gönderileceğine dair üniversite duvarlarında gördüğü ilana başvuran 150 kişi arasından seçilen 11 kişiden birisi olarak Berlin Üniversitesi'nde tıp ve biyoloji öğrenimi görüp 1929 yılında pekiyi derece ile tıp...

Mehmed Said Paşa (1838, Erzurum - 1 Mart 1914, İstanbul), Osmanlı devlet ve siyaset adamı. II. Abdülhamid saltanatında yedi kez ve İkinci Meşrutiyet döneminde iki kez olmak üzere, toplam dokuz dönemde dokuz yıla yakın sadrazamlık yapmıştır. Kendi dönemindeki diğer Said paşalara nispetle Küçük Said Paşa veya Şapur Çelebi olarak anılır. Gençlik yıllarında Mabeyn Başkatibi Said Bey lakabıyla ün yapmıştır. Sürekli rakibi Kâmil Paşa ile birlikte II. Abdülhamid döneminin iki simge isminden biri iken, Meşrutiyet'ten sonra yine Kâmil Paşa ile birlikte, iki rakip siyasi zümreden birinin liderliğini üstlenmiştir. Son iki sadrazamlığında Sait Paşa'yı Meclis-i Mebusan'daki İttihat ve Terakki grubu desteklemiş, ve son sadrazamlığı 1912'de...

Safiye Ali (2 Şubat 1894, İstanbul – 5 Temmuz 1952, Dortmund), 1894 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid'in yaverlerinden Ali Kırat Paşa, annesi Şeyhülharem Hacı Emin Paşa'nın kızı Emine Hasene Hanım'dır. Safiye Ali, dört kız kardeşin en küçüğü idi. Ailesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde çeşitli hizmetleriyle tanınmıştır. Dedesi Hacı Emin Paşa 17 yıl Mekke şeyhülislamlığı yapmış ve hâlen aktif beş vakıf kurmuştur. Babasını küçük yaşta kaybeden Safiye Ali, dedesi Emin Paşa'nın Valideçeşme'deki konağında büyüdü. İstanbul'da Amerikan Kız Koleji'nde öğrenim gördü. Ocak 1916'da kolejden mezun oldu. Kolej yıllarında iken tıp doktoru olmaya karar verdi. Kadın hastaların kadın doktorları tercih...

Safiye Ayla Targan, (Doğumu 14 Temmuz 1907, İstanbul – Ölümü 14 Ocak 1998, İstanbul) Klasik Türk müziği sanatçısıdır. Mısırlı Hicazîzade Hafız Abdullah Bey'in kızıdır. Safiye Ayla henüz doğmadan babası vefat etmiştir. Annesini de henüz üç yaşındayken kaybeden Safiye Ayla kimsesiz kalınca Sadabad Sarayı olarak inşa edilmiş Kağıthane'deki Çağlayan Darüleytamı'na (yetimler yurdu) verildi. İlkokulu bitirdikten sonra da Bursa Muallim Mektebi'ne yazıldı. Müziğe küçük yaşta piyano çalarak başladı. Bursa Kız Muallim Mektebi'ni bitirdi ve Beyoğlu'nda ilkokul öğretmenliğine atandı. Eyyubi Mustafa Sunar'dan müzik dersleri alan Ayla, Darüttalim Musiki Heyeti'nin konserlerine katıldıktan bir süre sonra öğretmenlikten ayrıldı ve gazinolarda...

Safiye Hüseyin (Elbi) 1881 yılında doğmuştur. İngiltere’de deniz ateşesi olan Ahmet Paşa’nın kızıdır. Annesi İngiliz soylularından Hammond Wilward’ın kızı Josephine Wilward’dır. Büyükbabası Miralay Şükrü Bey Kırım Savaşında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Deniz yarbayı Hüseyin Bey’le evlendi. 1964 Temmuz’unda İstanbul’da vefat etti. Balkan Savaşına hemşire olarak katıldı. Balkan savaşı ve I. Dünya Savaşı döneminde İstanbullu hanımların fahri olarak hemşirelik yapmalarına öncü oldu. Dr. Besim Ömer Paşa ile çalıştı. I.Dünya Savaşı sonunda Avrupa’nın çeşitli ülkelerindeki Türk esirleri ve öğrencilerine yardım etmek, Kızılhaç Teşkilatı’yla görüşmek için Avrupa’ya gönderildi...

Safiye Valide Sultan veya Melike Safiye Valide Sultan (1550 - 1619), Osmanlı Padişahı III. Murad'ın eşi ve Sultan III. Mehmed'in annesidir Kimliği Kökeni hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte çeşitli rivayetler vardır. O dönemin Venedik kaynaklarında Dukakin'de Rezi köyünde doğduğu ve Arnavut kökenli olduğu belirtilir. III. Murad'ın ilk saltanat yıllarında İstanbul'da bulunan Alman elçilik heyetinden rahip Stephan Gerlach ise Safiye Sultan'ın Bosna kökenli olduğunu söyler ve Sultan Murad'a şehzadelik yıllarında Ferhad Paşa tarafından hediye edildiğini yazar. Babasının Korfu valisi, gerçek adının Cecilia Baffo olduğu, Venedik'le Korfu arasında seyahat ederken Osmanlı korsanları tarafından Adriyatik denizinde kaçırılıp Şehzade...

Sait Faik Abasıyanık (18, 22 ya da 23 Kasım 1906 – 11 Mayıs 1954), Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir. Modern Türk hikâyeciliğinin öncülerinden olan Sait Faik, getirdiği yenilikler nedeniyle, "kökü kendisinde olan" bir yazar olarak kabul edilir. Klasik öykü tekniğini yıkarak, doğayı ve insanları basit, samimi, iyi ve kötü taraflarıyla, olduğu gibi ama aynı zamanda şiirsel ve usta bir dille anlattı. Döneminin pek çok sanatçısından farklı olarak, kendisini Batı'daki gelişmelerle sınırlamadı, hiçbir edebî anlayışın etkisinde hareket etmedi, belli bir tarzın...

Salah Birsel, (14 Kasım 1919, Bandırma - 10 Mart 1999, İstanbul) şair ve deneme yazarı. İzmir, İstanbul ve Ankara'da uzun yıllar yaşadıktan sonra İstanbul'a yerleşti. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdikten sonra, iş müfettişliği, kitaplık ve basımevi müdürlüğü gibi görevlerde bulundu. Aynı zamanda Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyeliği de yaptı. Yaşamı Asıl adının Ahmet Selahattin olduğunu söyleyen Salah Birsel, 1919 yılında Bandırma'da doğmuş, ortaöğretimini İzmir Erkek Lisesi'nde (1937) yapmış, yüksek öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümü'nde tamamlamıştır (1948). Birsel, fakülteye gittiği yıllarda Nişantaşı Ortaokulu'nda başladığı Fransızca öğretmenliğine (1943) mezun olduktan sonra da...

Saliha Dilâşub Sultan (1627-1689, İstanbul) Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ı, padişah II. Süleyman'ın annesi ve Sultan İbrahim'in eşiydi. Yaşamı Saraya ne zaman alındığı ve milliyeti kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı kaynaklara göre adının Katerina olduğu ve Sırp asıllı olduğu tahmin edilmektedir. I. İbrahim'in 1641'de evlendiği ikinci eşidir. II. Süleyman, Ümmügülsüm Sultan ile Ayşe Sultan’ın annesi ve Üçüncü Haseki olduğu öne sürülmüştür. Sultan İbrahim tahttan indirildikten sonra eski saraya yollanmış hayatının büyük çoğunluğu orada geçirmiştir. Oğlu II. Süleyman'ın 8 Kasım 1687 tarihinde tahta çıkması üzerine, Sâliha Dil-Âşûb Sultan, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da çok masraflı ve uzun sürecek olan Osmanlı-Kutsal...

Saliha Sebkati Sultan (1680 - 21 Eylül 1739, İstanbul) Osmanlı padişahı I. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'nın eşi. Bazı kaynaklarda İstanbul doğumlu olduğu iddia edilmiştir ancak kökeni, saraya alınışı hakkında bilgi bulunmamaktadır. Çocukluğunu Haliç’in kuzey kesimindeki mahallelerde geçirdi. IV. Mehmet’in eşi Rabia Gülnuş Valide Sultan tarafından saraya alınarak iyi bir eğitim gördü. İlerleyen zamanlarda oğlu II. Mustafa ile evlendirildi. 1696 tarihinde Sultan I. Mahmud'u dünyaya getirdi. Oğlunun 1730 yılında tahta çıkmasıyla Valide Sultan oldu. Oğlunun 24 yıllık saltanatının ilk 9 yılı boyunca Valide Sultan olarak kaldı. İstanbul Azapkapı’da 1732-1733 yılında Saliha Sultan Çeşmesi'ni yaptırmıştır. Sokollu...

Salvador Dali, (Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, 11 Mayıs 1904 – 23 Ocak 1989) teknik becerisi, hassas çizim yeteneği ve çalışmalarındaki çarpıcı ve tuhaf görüntülerle tanınan İspanyol sürrealist bir sanatçıydı. İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Figueres'te doğan Dalí, güzel sanatlar alanında resmi eğitimini Madrid'de aldı. Küçük yaşlardan itibaren Empresyonizm ve Rönesans ustalarından etkilenen sanatçı, Kübizm ve avangard akımlara giderek daha fazla ilgi duymaya başladı. 1920'lerin sonlarında Sürrealizme yaklaştı ve 1929'da Sürrealist gruba katıldı ve kısa sürede bu grubun önde gelen temsilcilerinden biri oldu. En tanınmış eseri Belleğin Azmi, Ağustos 1931'de tamamladı. Dalí, 1940'ta ticari başarı elde ettiği Amerika...

Sami Paşazade Sezai (1859, İstanbul - 26 Nisan 1936 İstanbul) realist öykücü, romancı. Türk Edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern kısa hikâyenin kurucularındandır. Yaşamı Sami Paşazade Sezai 1859 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Tanzimat devrinin ileri gelen isimlerinden, Osmanlı Devleti’nin ilk Maarif Nazırı (Eğitim bakanı) Abdurrahman Sami Paşa ile Paşa’nın ikinci eşi olan Gürcü asıllı Dilârâyiş Hanım’ın oğludur. Babasının Taşkasap’taki konağında özel öğrenim gördü. Konaktaki eğitim yıllarında Farsça, Arapça, Fransızca, Almanca; daha sonra Londra’da görev yaptığı yıllarda...