Feydamid Projesi: Türkiye'nin Engellenen Uzay Aracı Projesi

Feydamid Projesi, Türkiye’nin ilk yerli ve milli uzay aracı geliştirme girişimi olarak, ülkemizin bilim ve teknoloji tarihinde bir dönüm noktasıdır. Yalnızca bir mühendislik başarısı değil; aynı zamanda stratejik, kültürel ve bilimsel bir kalkınma hamlesi olarak tanımlanabilecek Feydamid, Türkiye’nin uzayda kendi kimliğini oluşturmasına olanak tanıyacak öncü bir projedir.



Bu proje, Türkiye’nin hem bilimsel bağımsızlığını güçlendirmeyi hem de genç nesillere uzay ve havacılık alanında ilham verecek bir rol modeli oluşturmayı amaçlamaktadır. Feydamid Projesi, Türkiye'nin gelecek yüzyıl vizyonunun bir parçası olarak gökyüzünü değil, uzayı hedeflemekteydi.

“Feydamid Projesi”, Türkiye’nin 1960’lı yıllarda başlattığı ve zamanla unutulan ilk uzay uçuş girişimlerinden biridir. Proje, elektrik mühendisi Fevzi Yertut liderliğinde, 15 mühendislik arkadaşının katkısıyla geliştirilmiştir. “Feydamid” ismi, “Fevzi Yertut Danser Midan” ifadesinin kısaltmasıdır.

Projenin Amacı ve Stratejik Önemi​

Feydamid’in temel amacı, tamamen yerli ve milli teknolojiler kullanılarak geliştirilecek bir uzay aracı ile Türkiye’nin ilk defa yörüngeye kendi mühendisliğiyle ürettiği bir platformu göndermesidir. Bu hedef yalnızca teknik bir başarıya ulaşmak anlamına gelmemektedir; aynı zamanda:

• Uzay teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak,
• Stratejik ve savunma alanında uzaydan bağımsız veri elde edebilmek,
• Yüksek katma değerli bir teknoloji alanında söz sahibi olmak,
• Yerli Ar-Ge ve inovasyonu teşvik etmek gibi pek çok yapısal hedefi içermektedir.

Feydamid, Türkiye'nin “uzayda egemenlik” vizyonunu hayata geçiren ilk somut adım olma niteliği taşımaktadır.

Feydamid Projesi’nin hedefi, atmosferde ve uzayda uçabilen, uçan daire (UFO) benzeri bir araç geliştirmekti. Bu araç, “Midan” adı verilen disk şeklinde bir tasarıma sahipti ve “Balem” adlı motor sistemiyle çalışması planlanıyordu. Motorun, ne benzin ne de nükleer enerjiyle değil, hareketli elektron enerjisiyle çalışması öngörülüyordu. Araç, atmosferde saatte 40.000 km, uzayda ise 200.000 km hıza ulaşabilecek şekilde tasarlanmıştı.

Vizyon: Sadece Göndermek Değil, Yön Vermek​

Feydamid, sadece bir uzay aracı gönderme projesi değil; Türkiye’nin küresel uzay politikalarına yön verebilecek bir aktör olmasının ön adımıdır. Bu projeyle birlikte Türkiye:

• Kendi uzay haritasını çizebilecek,
• Uzaydan bağımsız veri toplayarak stratejik analizler yapabilecek,
• Uluslararası iş birlikleri geliştirebilecek donanıma sahip olacaktır.

Sonuç: Gökyüzü Sınır Değil, Başlangıçtır​

Feydamid, yalnızca bir teknolojik girişim değil; milletimizin bilimsel cesaretinin, stratejik kararlılığının ve gelecek vizyonunun bir yansımasıdır. Gökyüzü, artık sadece bakılan değil, ulaşılan ve şekillendirilen bir alan haline gelmektedir. Feydamid ile birlikte Türkiye, geleceğin uzay medeniyetinde yerini alacak, kendi uydusunu, istasyonunu ve belki bir gün kendi astronotunu uzaya gönderecek adımların temellerini atmaktadır.

Bu büyük vizyonun bir parçası olmak, yalnızca mühendislerin değil, tüm milletin ortak hayalidir.

Neden Gerçekleşmedi?​

Proje, TÜBİTAK dahil olmak üzere birçok kuruma sunulmasına rağmen yeterli destek alamadı. Bu nedenle, zamanla rafa kaldırıldı ve tarihin tozlu raflarında yerini aldı. Fevzi Yertut, projenin hayata geçmesi durumunda Türkiye’nin uzay alanında öncü bir konuma gelebileceğini belirtmiştir. Keşke devam etseydi. Kimbilir? Belkide devlet bu çalışmayı bir şekilde devam ettiriyor olabilir.