Biyografi Ömer Seyfettin (1884-1920)

Ömer Seyfettin, (11 Mart 1884, Gönen, Balıkesir - 6 Mart 1920, İstanbul), yazar, asker ve öğretmen.

Yaşamı​

11 Mart 1884 yılında Gönen, Balıkesir'de doğdu. Yüzbaşı Ömer Şevki Bey'le, Fatma Hanım'ın ikisi küçük yaşlarda ölen dört çocuğundan biridir. Öğrenimine Gönen'de bir mahalle mektebinde başladı. Ömer Şevki Bey'in görevinin nakli dolayısıyla Gönen'den ayrılan aile, İnebolu ve Ayancık'tan sonra İstanbul'a geldi.

Ömer Seyfettin, önce Mekteb-i Osmanî'ye, 1893 ders yılı başında Askerî Baytar Rüştiyesi'nin subay çocukları için açılmış özel sınıfına kaydedildi. Bu okulu 1896'da tamamlayarak Kuleli Askeri İdadisi'ne yazıldı. Daha sonra Edirne Askerî İdadîsi'ne naklolarak eğitimine, arkadaşı Enis Avni ile birlikte burada devam etti. İlk edebi çalışmaları olan şiirlerini Edirne’deki öğrenciliği sırasında yazdı.

1900'de idadîyi bitirerek İstanbul'a döndü ve Mekteb-i Harbiye-i Şahâne'ye başladı. İstanbul’da Mecmua-i Edebiye dergisinde şiirlerinin yayımlanmasıyla yayın dünyasına girdi. Tenezzüh adlı ilk hikâyesi bu dönemde, 13 Nisan 1902 tarihinde Sabah dergisinde yayımlandı. 1903 yılında Makedonya'da çıkan karışıklık üzerine "sınıf-ı müstacele" denilen bir hakla okulundan imtihansız şekilde, 19 yaşında mezun oldu.

İzmir​

Ömer Seyfettin, mezuniyetten sonra piyade asteğmeni rütbesiyle, merkezi Selanik'te bulunan Üçüncü Ordu'nun İzmir Redif Tümeni'ne bağlı Kuşadası Redif Taburu'na tayin edildi. 1906'da İzmir Jandarma Okulu'na öğretmen olarak atandı. Bu vesileyle İzmir'deki fikrî ve edebî faaliyetleri ve bunlar içerisinde yer alan gençleri tanıma fırsatı buldu. Nitekim batı kültürünü tanıyan Baha Tevfik'ten Fransızca bilgisini artırmak için teşvik gördü; Necip Türkçü'den ise sade Türkçe ve millî bir dille yapılan millî edebiyat konusunda fikirler edindi.

Selanik ve Genç Kalemler dergisi​

Ocak 1909'da Selanik Üçüncü Ordu'da görevlendirildi. Manastır, Pirlepe, Köprülü, Cumâ-yı Bâlâ kasaba ve köylerinde görev yaptı. Razlık (günümüzde Bulgaristan'da) kasabasının Yakorit köyünde bölük komutanlığı yaptı. Balkan çetecilerinin Türk düşmanlığını dile getirdiği Bomba, Beyaz Lâle, Tuhaf Bir Zulüm adlı hikâyeleri bu görevleri sırasında edindiği izlenimler sonucu yazdı. Yazıları ve hikâyeleri İstanbul’da ve Selanik’te çıkan çeşitli dergilerde takma isimlerle yayımlandı. Ali Canip’e yazdığı meşhur mektubu da bu sırada Yakorit’te yayımlanmıştır. Ömer Seyfettin’in dil konusunda görüşlerini özetleyen bu mektup, Yeni Lisan hareketinin başlamasına vesile olmuştur.

1910 yılında Ziya Gökalp’in de arzu ve tavsiyesi ile tazminatını ödeyip askerlik görevinden ayrıldı. Hayatını yazar ve öğretmen olarak sürdürmek üzere Selanik’e yerleşti. Rumeli’nin tek Türk bilim ve edebiyat dergisi olarak Selanik'te çıkarılan Hüsün ve Şiir dergisinin ismi, Akil Koyuncu'nun istek ve ısrarı üzerine Genç Kalemler'e çevrildikten sonra 11 Nisan 1911'de Ömer Seyfettin'in Yeni Lisan isimli ilk başyazısı imzasız olarak yayınlandı.

Balkan Savaşı ve esaret​

Genç Kalemler yazı heyetini oluşturanlar, Balkan Savaşı'nın başlaması üzerine dağılmak zorunda kaldı. Ömer Seyfettin’in sivil hayatı bir yıl kadar sürmüştü. Yeniden orduya çağrılan yazar, Yanya Kuşatması sırasında, Kanlıtepe'de 20 Ocak 1913 tarihinde 21 askeriyle birlikte esir düştü.

Atina yakınlarındaki Nafliyon kasabasında geçen ve 28 Kasım 1913 tarihinde sona eren on aylık esareti sırasında sürekli okudu. Mehdi, Hürriyet Bayrakları gibi hikâyelerini bu dönemde yazdı. Hikâyeleri Türk Yurdu'nda yayımlandı. Esareti süresince gerek okuyarak, gerekse yazarak, yazarlık hayatı için önemli olacak tecrübeler kazandı.

İstanbul ve Türk Sözü Dergisi​

Ömer Seyfettin, 15 Kasım 1913'te esareti bitince İstanbul'a döndü. 23 Ocak 1913'te Enver Paşa'nın organize ettiği Bâb-ı Âli Baskını'na katıldı. Bir yıl kadar sonra, 23 Şubat 1914'te askerlikten ayrıldı ve Kabataş Sultanisi'nde edebiyat öğretmenliği görevine girerek, yazarlık ve öğretmenlikle hayatını kazanmaya başladı. Türk Sözü dergisinin başyazarlığına getirildi ve burada Türkçü düşüncenin sözcülüğünü yapan yazılar yazdı.

1915'te İttihat ve Terakki Fırkası ileri gelenlerinden Doktor Besim Ethem Bey'in kızı Calibe Hanım'la evlendi. Bu evlilik Fahire Güner isimli bir kız çocuğuna rağmen, 3 Eylül 1918'de sonlandı ve Ömer Seyfettin yeniden yalnızlığa döndü. Gerek bozulan evliliği gerekse I. Dünya Savaşı yenilgisini görmesi onu etkiledi. Anadolu’da uzun seyahatlere çıkarak bu olumsuz havadan kurtulmaya ve her hafta en az bir hikâye yazmaya çalıştı.

Son yılları​

1917'den ölüm tarihi olan 6 Mart 1920'ye kadar geçen zamanda, birçok olumsuz duruma rağmen verimli bir hikâyecilik döneminin içinde olmuştur. Bu dönemde on kitap dolduran yazar, 125 de hikâye yazdı. Hikâye ve makaleleri Yeni Mecmua, Şair, Donanma, Büyük Mecmua, Yeni Dünya, Diken ve Türk Kadını gibi dergilerle Vakit, Zaman ve İfham gazetelerinde yayınlandı. Bir yandan da öğretmenlik görevini sürdürdü.

Ölümü​

25 Şubat 1920'de hastalığı artmaya başladı ve 4 Mart'ta hastaneye kaldırıldı. 6 Mart 1920'de hayatını kaybetti. Önceden teşhis edilememiş olmakla beraber, yapılan otopsi sonucunda hastalığının "şeker" olduğu anlaşıldı. Naaşı önce Kadıköy Kuşdili Mahmut Baba Mezarlığı'na defnedildi. Daha sonra buradan yol geçeceği veya bölgeye araba garajı yapılacağı gerekçesiyle mezarı, 23 Ağustos 1939'da Zincirlikuyu Mezarlığı'na nakledildi.

Ölümünden sonra​

En yakın arkadaşı Ali Canip Yöntem, onun hayatını ve mizacını anlatan, en kuvvetli hikâyelerini içeren Ömer Seyfettin ve Hayatı adlı bir kitap yazdı ve bu kitap 1935 yılında yayımlandı. Kısa bir süre sonra da bütün hikâyeleri bir kitap serisi halinde basıldı. Bu hikâyeler günümüzde de okunmaktadır.

Eserleri​

Öyküleri​

• 1/2
• Acaba Ne İdi?
• Acıklı Bir Hikâye
• Açık Hava Mektebi
• Akşam Sefası
• Ant
• Antiseptik
• Apandisit
• Ashab-ı Kehfimiz
• Asilzadeler
• Aşk Dalgası
• Aşk ve Ayak Parmakları
• At
• Ay Sonunda
• Ayın Takdiri!
• Bahar ve Kelebekler
• Baharın Tesiri
• Balkon
• Başını Vermeyen Şehit
• Beşeriyet ve Köpek
• Beyaz Lale
• Beynamaz
• Bilgi Bucağında
• Binecek Şey
• Bir Çocuk Aleko
• Bir Hatıra
• Bir Hayır
• Bir Kayışın Tesiri
• Bir Temiz Havlu Uğruna
• Bir Vasiyetname
• Birdenbire
• Bit
• Bomba
• Boykotaj Düşmanı
• Busenin Şekl-i İptidaisi
• Büyücü
• Cesaret
• Çakmak
• Çanakkale'den Sonra
• Çirkin Bir Hakikat
• Çirkinliğin Esrarı
• Dama Taşları
• Deve
• Devletin Menfaati Uğruna
• Diyet
• Dünyanın Nizamı
• Düşünme Zamanı
• Eleğimsağma
• Elma
• Erkek Mektubu
• Ezeli Bir Roman
• Falaka
• Ferman
• Fon Sadriştayn’ın Karısı
• Fon Sadriştayn’ın Oğlu
• Forsa
• Foya
• Gayet Büyük Bir Adam
• Gizli Mabet
• Gurultu
• Hafiften Bir Seda
• Harem
• Havyar
• Herkesin İçtiği
• Heykel
• Horoz
• Hürriyet Bayrakları
• Hürriyet Gecesi
• Hürriyete Layık Bir Kahraman
• İffet
• İhtiyarlıkta mı Gençlikte mi?
• İki Mebus
• İlk Cinayet
• İlk Düşen Ak
• İlk Namaz
• İnat
• İrtica Haberi
• Kaç Yerinden?
• Karmanyolacılar
• Kaşağı
• Kazın Ayağı
• Kerâmet
• Kesik Bıyık
• Kıskançlık
• Kızıl Elma Neresi?
• Koleksiyon
• Korkunç Bir Ceza
• Kurbağa Duası
• Kurumuş Ağaçlar
• Küçük Hikâye
• Külah
• Kütük
• Lokanta Esrarı
• Mahcupluk İmtihanı
• Makul Bir Dönüş
• Mehdi
• Mehmaemken
• Memlekete Mektup
• Mermer Tezgâh
• Miras
• Muhteri
• Müjde
• Mürebbiye
• Nadan
• Nakarat
• Namus
• Nasıl Kurtarmış?
• Nezle
• Niçin Zengin Olmamış?
• Nişanlılar
• Pamuk İpliği
• Pembe İncili Kaftan
• Perili Köşk
• Piç
• Pireler
• Primo Türk Çocuğu
• Rüşvet
• Sahir'e Karşı
• Sebat
• Sivrisinek
• Sultanlığın Sonu
• Şefkate İman
• Şîmeler
• Tam Bir Görüş
• Tarih Ezeli Bir Tekerrürdür
• Tavuklar
• Teke Tek
• Tenezzüh
• Terakki
• Teselli
• Topuz
• Tos!
• Tuğra
• Tuhaf Bir Zulüm
• Türbe
• Türkçe Reçete
• Tütün
• Uçurumun Kenarında
• Uzun Ömür
• Üç Nasihat
• Velinimet
• Vire
• Yalnız Efe
• Yaşasın Dolap
• Yemin
• Yeni Bir Hediye
• Yuf Borusu Seni Bekliyor
• Yüksek Ökçeler
• Yüz Akı
• Zeytin Ekmek

Risale​

• Yarınki Turan Devleti