Yumrubaş (bulb), geminin tekne yapısının bölümlerinden biridir. Teknenin başında, baş bodoslamanın alt tarafında geminin yüklü halde su kesimi düzeyi ile omurga arasında ileri doğru, soğan ya da yumru biçiminde bir çıkıntı oluşturur.Yumrubaş su hattı uzunluğu 15 metreden fazla olan teknelerde ve azami hızla seyredildiğinde etkilidir. Bu nedenle küçük teknelerde verimli olmayacağı için kullanılmaz.
Yumrubaşın temel görevi, suda ilerleyen bir teknenin yarattığı olağan dalga dizgesini önceleyen bir dalga yaratmaktır. Belli bir hızda söz konusu dalganın çukuru gemi baş bodoslamasının suyu yarmasıyla oluşan dalganın tepesiyle üst üste gelir ve onu sıfırlar. Böylece hidrodinamik direnç azalır ve gemi aynı gücü kullanarak daha hızla ilerler. Ayrıca ilk dalganın sırtı daha öne kayar ve bu da yüzerlik uzunluğunu gizil olarak arttırmak suretiyle teknenin azami teorik hızını yükseltir. Yumrubaş genel olarak yakıt tüketiminde değişik oranlarda bir tasarruf sağlar.
Yumrubaşın modern gemi inşaatının ana unsurlarından birisi olarak ortaya çıkması ilk hali olan "koçbaşı" (ram) ile başlamıştır. 1778'de Fransız bilim adamı Charles Bossut'un ve 1867'de İngiliz mühendis William Froude'un yumrubaşın direnç azaltıcı etkileri üzerine yaptıkları deneysel çalışmalar nihayet 1905 yılında Amerikalı mühendis David Watson Taylor tarafından uygulamaya geçirilmiş ve Amerikan savaş gemisi USS Delaware yumrubaş kullanılarak tasarlanmıştır. Modern anlamda bilinen yumrubaşın asıl geliştiricisi Dr. Takao Inui olmuştur. T. Unui, yumrubaşı motoryattan süper tankerlere kadar neredeyse tüm gemi formatlarına uygulamıştır.
Yumrubaş çalışma prensibi
