Biyografiler

Antoine-Joseph "Adolphe" Sax, günümüzde kullanılan haliyle saksofonu icat eden ve ilk kullanan mucittir. 6 Kasım 1814'te Belçika'nın Dinant şehrinde doğmuştur. Babası Charles-Joseph Sax da bir müzik aletleri yapımcısıydı. Adolphe genç yaşlarında enstrüman üretmeye başlamıştır. İki flütü ve bir klarnetiyle on beş yaşında bir yarışmaya katılmıştır. Sonradan bu iki enstrümanı öğrenmek için Brüksel'deki Royal School of Singing'e gitmiştir. Okulu bıraktıktan sonra, babası ürettiği enstrümanlarla eve para getirirken, Adolphe'da enstrüman tasarımlarıyla gündeme gelmiştir. Adolpe'un ilk önemli icadı bas klarnette tasarım değişikliğidir. 20 yaşında ürettiği enstrümanın patenti Adolf'a aittir. 7 Şubat 1894'te (79 yaşında) Paris'te ölmüştür...

Ahî Evran, veya tam adıyla Şeyh Nasirüddin Mahmud Ahî Evran bin Abbas (d. 1171 - ö. 12 Nisan 1261) Ahiliğin kurucusu sayılan debbağların (dericilerin) piri, 32 çeşit esnaf ve sanatkârın lideri. Hayâtı ve şâhsiyeti Ahi Evran'nın doğum tarihi kesin olmamakla birlikte 1171 yılında İran'ın Hoy kasabasında dünyaya geldiği tahmin edilmektedir. Hoy kasabası daha Büyük Selçuklu hükümdârı Tuğrul Bey'den beri Türkmen yerleşim bölgesidir. Ahi Evran'ın çocukluğu ve tahsil devresi Azerbaycan'da geçmiştir. Bundan sonra Horasan ve Maveraünnehir bölgesine gelip o yöredeki büyük üstadlardan dersler almıştır. 1203 veya 1204 yılında Bağdat'a gelmiş ve burada tanıştığı Evhaddü'd Din Kirmanî'nin tavsiyesiyle Abbasi halifesi Nasır Lidinillah'ın kurmuş...

Ahizade Hüseyin Efendi, (1572 - 1634) alim, şair ve devlet adamıdır. Osmanlı tarihinde idam edilen ilk Osmanlı şeyhülislamıdır. 1572 yılında doğmuştur. II. Selim devri kazaskerlerinden Ahizade Mehmed Efendi’nin oğludur. Hüdai mahlasıyla divan geleneğine bağlı kalarak yazdığı şiirler vardır. İlk tahsilinden sonra 1589'da Hoca Sadeddin Efendi’ye intisap etti. Çeşitli yerlerde ve daha sonra da İstanbul’daki Sahn-ı Seman (1599), Şehzade (1601), Süleymaniye (1601), Süleymaniye Darülhadis (1603) ve Hakaniyye-i Vefa (1603) gibi medreselerde müderrislik yaptı. Ardından kadılık mesleğine geçerek 1604-1632 yılları arasında Bursa Kadılığı, üç kere İstanbul Kadılığı, iki kere Anadolu Kazaskerliği üç kere de Rumeli Kazaskerliği görevlerinde...

Bağdat’ta doğdu. Doğum tarihi olarak yakın zamanlara kadar 1883 ile 1887 arasında değişik tarihler gösterilmişse de M. Kaya Bilgegil’in Millî Eğitim Bakanlığı Arşivi’nden (D/6490 numaralı dosya) tesbit ettiği yeni bilgilere göre, bu tarihin hicrî 1304, rûmî 1303 (1887) olduğu kesinlik kazanmıştır. Baba tarafından Bağdatlı Âlûsîzâdeler’e, anne tarafından da Kâhyazâdeler’e mensuptur. Her iki aileden de müfessir, fakih ve din adamları yetişmiştir. Babasının Arabistan vilâyetlerindeki vazifeleri sebebiyle düzensiz bir tahsil gördü. Çok sevdiği annesinin ölümü üzerine babasıyla İstanbul’a geldi. Bir yıl Numûne-i Terakkî Mektebi’ne devam ettikten sonra (1896), Galatasaray Sultânîsi’ne yatılı olarak girdi (1897). Mezun olunca (1907) Reji...

Ahmet Hikmet Müftüoğlu (3 Haziran 1870 - 19 Mayıs 1927), Türk yazar ve diplomat. Diplomat olarak görev yaparken bir yandan da edebiyatla uğraşmış olan Ahmet Hikmet Bey, başlangıçta Servet-i Fünun Topluluğu içinde yer almış, daha sonra bu toplulukla bağlarını kopararak Türkçülük akımını benimsemiş bir yazardır. Hikâyelerini topladığı "Çağlayanlar" adlı kitabı, uyandırdığı milliyetçilik duyguları ile milli edebiyatta önemli yere sahiptir. Ahmet Hikmet Müftüoğlu Yazar ve diplomat. 1870 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Müftüoğlu Sezai Beydir. Dedesi Yunanlılar tarafından şehid edilen Mora Müftüsü Abdülhalim Efendidir. Dedesinin müftü olması sebebiyle "Müftüoğlu" adını almıştır. Ahmed Hikmet, sık sık hastalanması sebebiyle okula...

Ahmed İzzet Paşa (Ahmet İzzet Furgaç; 1864, Nasliç, Manastır Vilayeti - 31 Mart 1937, İstanbul), I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır. Askerlik kariyeri Ahmed İzzet Paşa Arnavutluk'un en köklü ayan ailelerinin birinden gelir. 1884'te Harbiye Mektebi'ni, ertesi yıl Erkân-ı Harb okulunu bitirdi. 1891-1894 yıllarında Almanya'ya gönderilerek Alman ordusunda kurmay eğitimi aldı. Makedonya, Suriye ve Hicaz'da görevlendirildi. 1903-1906'da mirliva (tuğgeneral) rütbesiyle Yemen'deki Osmanlı ordusunun kurmay başkanlığını yaptı. 1908 Devrimi'nden hemen sonra erkân-ı harbiye-umumiye riyasetine (genelkurmay başkanlığına) atandı. 1914'e dek bu görevde kaldı. Osmanlı ordusunun Alman...

Ahmed Midhat (1844; Tophane, İstanbul - 28 Aralık 1912, İstanbul), Türk yazar, gazeteci ve yayıncı. Tanzimat dönemi yazarlarındandır. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. 187Ahmed Midhat Efendi (1844-1912)0'te Devir (Çağ) adıyla bir gazete çıkardı ancak ilk sayıda kapandı. Çok kısa zaman sonra Bedir adıyla çıktı. 1878'de çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921'e kadar sürdürmüş olan Tercüman-ı Hakikat gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biri olmuştur. Kabri Fatih Camii içinde II. Mehmed'in türbesinin de bulunduğu ayrı kısımdadır. Millî Eğitim Bakanlığının 100 büyük Türk edebiyatçısı listesinde yer almaktadır. Yaşamı 1844 yılında İstanbul'un Tophane semtinde dünyaya geldi...

Ahmed Şefik Midhat Paşa (18 Ekim 1822, İstanbul - 8 Mayıs 1884, Taif, Suudi Arabistan), Osmanlı devlet adamı, iki kez sadrazam, Tuna, Aydın ve Suriye Valisi, ilk Osmanlı anayasası olan Kânûn-ı Esâsî'yi hazırlayan kurulun başkanı. Midhat Paşa, Padişah Abdülaziz (1861-1876) döneminde savunduğu reform politikalarıyla tanınmış ve iki kez sadrazamlık yapmıştır. Valilikteki başarılarını sadrazamlığında gösterememiş, ilk sadaretinde Mısır’a dış borçlanma yetkisi veren fermanı yayınlayarak Mısır’ın İngiliz hâkimiyetine girmesine sebep olmuştur. Ayrıca açığı olan bütçeyi fazla vermiş gibi göstermesi, görevden alınmasına sebep olmuştur. 1876’da Abdülaziz’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan askeri darbenin liderlerinden biri olmuş, aynı yıl...

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer (1086 - 8 Mayıs 1157), 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı. Yaşamı Sultan olmadan önce Babası Melikşah, annesi cariye kökenli Taceddin Seferiyye Hatun'dur. Babasının bir seferi sırasında, 1086 yılında Sincar’da doğdu. Babası 1092'de öldüğünde henüz küçüktü. Melikşah'ın ölmesi ile Büyük Selçuklu Devleti bir anarşi içine girdi. Melihşah'ın eşi Terken Hatun, Melikşah'ın küçük yaştaki oğlu ve Sencer'in kardeşi I. Mahmud'un sultanlığını ilan etti. Melihşah'ın büyük oğlu olan Berkyaruk ise taraftarları tarafından Rey şehrine kaçırılıp Sultan ilan edildi. Bunun üzerine Berkyaruk ve I. Mahmud güçleri arasında 17 Ocak 1093 Burûçird'de yapılan savaşta...

Ahmed Süreyya Emin Bey, 1848 yılında İstanbul’da doğmuş, 1923 senesi Nisan ayında İstanbul’da vefat etmiştir. Seri atışlı bir sahra topu icad etmiştir. Babası, Enderunu Hümayun’da yetişmiş olan Mabeyn-i Hümayun baş katibi merhum Emin Bey’dir. Büyük babası Mihrişah Valide Sultan’ın yağlıkçıbaşısı El Hac İbrahim Ağa’dır. Ahmed Süreyya Emin Bey, bir ara Posta ve Telgraf Nezareti İdare Meclisi azalığında bulunmuş , bilahare bu vazifeden kendi isteği ile istifa etmiştir. Ahmed Süreyya Emin Bey’in dünyada ilk olarak seri atışlı bir sahra topu icad etmesi onun fevkalade üstün bir fıtri kabiliyete sahip olduğunu göstermektedir. Zamanın terakkisine en güzel ve en ileri ilhamlarla uyan bu zatın manevi duyguları yüksek bir şahıs olduğu çok...

Ahmet Vefik Paşa (d. 3 Temmuz 1823, İstanbul – ö. 2 Nisan 1891, İstanbul), Osmanlı devlet adamı, diplomatı, çevirmen ve oyun yazarı. İlk ilmî Türkçülerden biridir. İki defa Maarif Nazırlığı (Eğitim Bakanı) yaptı; ilk Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda İstanbul vekili olarak yer aldı ve başkanlığı üstlendi; 4 Şubat 1878 - 18 Nisan 1878 ve 1 Aralık 1882 - 3 Aralık 1882 tarihleri arasında iki defa başvekillik (sadrazamlık, başbakanlık) görevine getirildi. İlk Türkçe sözlüklerden birisi olan “Lehçe-i Osmânî”’nin yazarı olan Paşa, devlet adamlığının yanı sıra 16 dil bilen bir bilim adamıdır. Bursa valiliği sırasında bu kentte bir tiyatro yaptırmakla ün kazanmıştır. Yaşamı Kimi kaynaklara göre 3 Temmuz 1823'te İstanbul’da doğdu (ancak doğum...

Ahmet Çalık (26 Şubat 1994; Yenimahalle, Ankara - 11 Ocak 2022; Gölbaşı, Ankara), Stoper mevkisinde oynamış eski Türk milli futbolcu. Ahmet Çalık, Gençlerbirliği'ndeki performansıyla tanındı. 2004 yılında Gençlerbirliği altyapısında futbola başladı. 1 Temmuz 2011 tarihinde Gençlerbirliği U21 takımında oynamaya başladı. 2012-2013 sezonunda, 21 Nisan 2013 tarihinde Fenerbahçe ile oynanan Süper Lig maçında ilk kez A takım forması giydi. 2016-17 sezonu ara transfer döneminde Galatasaray'a transfer oldu. Ekim 2020'de Galatasaray ile olan sözleşmesini kulübe 1,1 milyon ₺ ödeyerek feshetti. 4 Ekim 2020'de Konyaspor ile 2 yıllık sözleşme imzaladı. Ölümüne kadar Konyaspor'da 51 maçta oynadı ve 1 gol ile 1 asist yaptı. 17 yaş altı millî...

Ahmet Davutoğlu (d. 26 Şubat 1959, Konya), Türk siyasetçi, uluslararası ilişkiler uzmanı, akademisyen ve büyükelçi, Gelecek Partisi'nin kurucu Genel Başkanı, eski Dışişleri Bakanı, eski Başbakan Vekili, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2. genel başkanı ve Türkiye Başbakanı. 2014–2016 yılları arasında AK Parti genel başkanlığı ve Başbakanlık görevini sürdürmüştür. Bu görevinden önce 2009–2014 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmeti ve 61. Türkiye Hükûmeti'nde Dışişleri Bakanı olarak yer almıştır. 2003–2009 yılları arasında o dönem başbakanlık yapan Erdoğan'ın ve Abdullah Gül'ün dış politika danışmanlığını yapmıştır. 2011, Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri'nde AK Parti Konya...

Ahmet Fikri Tüzer (1878, Şumnu, Bulgaristan - 16 Ağustos 1942), bürokrat ve siyasetçi. 12. ve 13. hükümetlerde İçişleri Bakanlığı, 8-9 Temmuz 1942 tarihinde vekaleten başbakanlık yaptı. 1924-1927 yılları arası Sağlık Bakanlığı Müsteşarlığı yaptı. 3, 4, 5. ve 6. dönemlerde (1927-1942) Erzurum Milletvekilliği yaptı. 1942 yılında 12. ve 13. hükümetlerde İçişleri Bakanlığı yaptı. 7 temmuz 1942'de başbakan Refik Saydam kalp krizi geçirip vefat edince, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, o zamanın içişleri bakanı olan Ahmet Fikri Tüzer'e vekaleten başbakanlık görevi verdi. Bir gün sonra da Şükrü Saracoğlu yeni kabineyi kurunca İçişleri Bakanlığına geri döndü. 16 Ağustos 1942'de görevi başında iken vefat etti.

Ahmet Hamdi Tanpınar (23 Haziran 1901, İstanbul - 24 Ocak 1962, İstanbul), Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir. Cumhuriyet neslinin ilk öğretmenlerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar; "Bursa'da Zaman" şiiri ile geniş bir okuyucu kitlesi tarafından tanınmış bir şairdir. Şiir, hikâye, roman, deneme, makale, edebiyat tarihi gibi birçok türe yönelen Tanpınar, Yirmi Beş Senenin Mısraları” adı altında beş yazılık bir deneme serisi de yayımlamıştır. TBMM VII. dönem Maraş milletvekilidir . Hayatı 23 Haziran 1901'de Şehzadebaşı’nda doğdu. Babası Gürcü asıllı Hüseyin Fikri Efendi, annesi Nesime Bahriye Hanım’dır. Tanpınar, ailenin üç çocuğundan en küçüğüdür. Çocukluğu, kadı olan babasının görev...

Ahmet Kudsi Tecer (4 Eylül 1901, Kudüs - 23 Temmuz 1967, İstanbul), Türk öğretmen, şair, oyun yazarı, siyasetçi. Halk kültürü alanında çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları, Karacaoğlan ve Yunus Emre’nin hayatına ışık tutmuştur. Ünlü halk şairi Aşık Veysel’i Türkiye'ye tanıtan, halk müziği derlemecisi Muzaffer Sarısözen'i keşfeden kişidir. 1930'larda adını şiir alanında duyuran edebiyatçının en çok bilinen eseri, Münir Ceyhan tarafından bir okul şarkısı haline getirilen Orada Bir Köy Var Uzakta adlı şiirdir. Tecer, şairliğinin yanı sıra kaynağını yerli ve millî unsurlardan alan tiyatro eserleri vermiş bir oyun yazarıdır. VI. dönem Seyhan, VII. Dönem Şanlıurfa milletvekili olarak TBMM’de görev yapmıştır. Yaşamı 1901’de Kudüs’te...

Ahmet Mekin, (doğum adıyla Ahmet Kurteli, 6 Ağustos 1932, İstanbul), Türk sinema ve tiyatro oyuncusu. Bakırköy Halkevi'nde sahneye çıktı. 1957'de Mahşere Kadar filmiyle sinemaya geçti. Zaman zaman tiyatroya da dönerek 200'e yakın filmde oynadı. Karakter rollerinde başarılı oldu. Önemli filmleri arasında Osman Seden'in Aşktan da Üstün (1961), Tarık Dursun'un Kelebekler Çift Uçar (1964), Halit Refiğ'in Gurbet Kuşları (1964) ve Bir Türk'e Gönül Verdim (1969), Lütfi Ö. Akad'ın Düğün (1973), Atıf Yılmaz'ın Selvi Boylum Al Yazmalım (1978) ve Feyzi Tuna'nın Seni Kalbime Gömdüm (1982) ile Kuyucaklı Yusuf (1985) adlı yapıtları sayılabilir. Mekin, 1969'da Güngör Dilmen'in İttihat ve Terakki oyununda rol aldı. 1972'de Dostlar Tiyatrosu'nda...

Ahmet Muhip Dıranas, (d. 1909, Sinop - ö. 21 Haziran 1980, Ankara) Türk şair, yazar. Hayatı 1909 yılında Sinop'un Erfelek ilçesi Salı köyünde doğdu. İlkokulu Sinop’ta, ortaokul ve liseyi 1929'da Ankara Erkek Lisesi’nde tamamladı. Ankara Erkek Lisesi'nde Faruk Nâfiz Çamlıbel ile Ahmet Hamdi Tanpınar'ın öğrencisi oldu. Ankara Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra Hâkimiyet-i Millîye gazetesinde çalıştı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne iki yıl devam ettikten sonra Güzel Sanatlar Akademisi kütüphane memurluğu göreviyle İstanbul'a gitti. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi felsefe bölümünde okudu. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nde, halkevlerinde, Çocuk Esirgeme Kurumu'nda çeşitli görevlerde bulundu. Anadolu Ajansı, Devlet...

Ahmet Necdet Sezer (13 Eylül 1941, Afyonkarahisar), Türk hukukçu ve devlet adamı. Türkiye'nin 15. Anayasa Mahkemesi başkanı ve 10. cumhurbaşkanıdır. 1983 ve 1988 yılları arasında Yargıtay üyeliği yapan Sezer, 1988 ve 1998 yılları arasında da Anayasa Mahkemesi üyeliği, 1998'den 2000 yılına kadar da Anayasa Mahkemesi Başkanlığı yaptı. 2000 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde 3. tur sonunda gereken oy sayısının üzerine çıkarak Cumhurbaşkanlığı görevine seçildi, 2007 yılında Cumhurbaşkanlığı görevini Abdullah Gül'e devretti. 1964 yılında Semra Kürümoğlu ile evlenen Sezer; Zeynep (1966), Ebru (1973) ve Levent (1973) adlarında 3 çocuk babasıdır. İlk yılları ve eğitimi Ahmet Necdet Sezer, 13 Eylül 1941 tarihinde Afyonkarahisar'da dünyaya...

Ahmet Necip Fazıl Kısakürek (26 Mayıs 1904, İstanbul - 25 Mayıs 1983, İstanbul), Türk şair, romancı, oyun yazarı. Necip Fazıl, 24 yaşındayken yayımladığı ikinci şiir kitabı Kaldırımlar ile tanınmıştır. 1934 yılına kadar sadece şair olarak tanınmış ve o devirde Türk basınının merkezi olan Bâb-ı Âli'nin önde gelen isimleri arasında yer almıştır. 1934 yılında Abdülhakîm Arvâsî ile tanıştıktan sonra büyük bir değişim yaşayan Kısakürek, 1943-1978 arasında 512 sayı yayımlanan Büyük Doğu dergisi yoluyla İslamcı görüşlerini kamuoyuna duyuran ve Büyük Doğu Hareketi'ne önderlik eden bir şairdir. Dergi, Türkiye'de antisemitizmin yayılmasında öncü bir rol oynamıştır. Yaşamı Ailesi ve çocukluk yılları 1904 yılında İstanbul’da Maraşlı bir ailenin...