İçindekiler
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO), Türkiye’de çok sesli müziği yayma, tanıtma sevdirme, Türk bestecilerin eserlerini yurtdışında seslendirme amaçlarına hizmet eden Ankara'da yerleşik senfoni orkestrasıdır. Dünyada, kuruluşundan itibaren varlığını kesintisiz sürdüren en eski orkestralardan biridir.Tarihi
1826'da Osmanlı padişahı II. Mahmut devrinde İstanbul'da batılı bir bando oluşturmak düşüncesiyle "Mızıka-ı Hümayun" adı ile kurulan topluluk, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın temelini oluşturur. Mızıka’ı Humayun 1924 yılında Atatürk'ün isteği ile Ankara'ya taşındı ve 1932 yılında "Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası" adını alarak Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı olarak hizmetlerine devam etti. 1957 yılında Riyaset-i Cumhur Senfoni Orkestrası adını almış orkestra günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlıdır.Osmanlı dönemi
Mehter takımı yerine batılı bir askerî bando oluşturmak için kurulan Mızıka-ı Hümayun, zamanla çeşitli müzik, sahne sanatı ve eğlence dallarını bünyesinde toplayan bir örgüt olmuştu. Orkestranın başına başlangıçta İstanbul'da yaşayan Fransız uyruklu bir sanatçı getirildiyse de yetersiz olduğu görülünce Sardunya Hükümeti'nin tavsiyesi üzerine davet edilen Giuseppe Donizetti 17 Eylül 1828 tarihinde İstanbul'a gelerek Orkestra Şefliği'ne atandı. Donizetti, 1856'daki ölümüne kadar görevini sürdürdü. Donizetti'nin yerine İtalyan sanatçı Callisto Guatelli orkestranın yönetimine getirildi. Callisto’nun 1899'da ölümünden sonra Aranda Paşa orkestrayı yönetti. 1908 yılında flütist Saffet Atabinen ilk Türk şef olarak orkestranın başına geçti ve orkestraya yenilikler getirdi.Mızıka-ı Humayun’un ilk parlak sanatsal yükselişi, 1919 yılında 60 kişilik kadrosu ile Avrupa kentlerinde verilen konserler ile gerçekleşti. Konser öncesinde Mızıka-ı Humayun yönetciliği ile orkestra şefliği birbirinden ayrılarak Osman Zeki Üngör ilk defa bağımsız bir orkestra şefi olarak göreve başlamış, Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında orkestra, Osmanlı Padişahı'na bağlı bir kurum olarak varlığını devam ettirdi, saltanat kaldırılınca halifeye bağlandı ve Makam-ı Hilafet Mızıkası adını almıştır.
Cumhuriyet dönemi
Hilafetin kaldırılmasında 8 gün sonra, 11 Mart 1924'te orkestra, TBMM'nin karşısındaki binada ilk konserini verdi. Yeni hükümetin önünde ilk sınavını böylece veren orkestra, 27 Nisan 1924 tarihinde dönemin Türkiye Cumhurbaşkanı Atatürk'ün emri ile Ankara'ya taşındı. Osman Zeki Üngör'ün yönetiminde çalışmalarına devam eden orkestra, Türk Ocağı'ndaki konserlerin yanı sıra radyo konserlerine ağırlık verdi.Cumhuriyet dönemindeki ilk yurtdışı turnesi 1926 yılında gerçekleşti. "Karadeniz Gemisi"ndeki Yerli Malı Sergisi'nin Avrupa sahil şehirlerine yaptığı 4 aylık geziye katılan orkestra büyük ilgi gördü. Yine Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı'na 1932 yılına kadar bağlı olarak çalışmayı sürdüren orkestra, 23 Haziran 1932 tarihinde Zeki Üngör'ün çabaları ile Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlandı. Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak cumhuriyet ile özdeşleşti. Bu adın alınması ile bando ve orkestra kesin olarak birbirlerinden ayrıldı. Zeki Üngör 1934'te orkestradan ayrıldı.
Orkestra yönetimi
Orkestrada idari ve sanat otoritesi 1951 yılına kadar tek şefte toplanmış. Orkestra sanatçıları aynı yıl kendilerine bir yönetim kurulu seçtiler. Bu yönetim şekli 1957'de "Kuruluş Özel Yasası" ile resmileşmiş, orkestra yönetimi yönetim kurulu ve teknik kurul olmak üzere iki organa ayrılmış, her sene tekrarlanan bir seçimle orkestrayı yönetecek 5 kişilik yönetim kurulu belirlenmeye başlanmış ve seçilen yönetim kurulu orkestranın senelik programını belirlemeye, teknik kurul ise yabancı şef ve solistlerin seçimini yapmaya başlamıştır.Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu, Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın konserlerini verdiği ve provalarını gerçekleştirdiği 800 kişilik konser salonudur.Altındağ ilçesine bağlı Ulus semtinde Gençlik Parkı’nın güneyinde, Talatpaşa Bulvarı üzerinde bulunur. 1958’de sergi evi olarak inşa edilen bina 1961’de orkestraya tahsis edilerek 1962’de mimar Ertuğrul Özakdemir ve Feridun Helvacıoğlu tarafından konser salonuna dönüştürülmüştür. İnşa edildiği dönemin mimiarî özelliklerini taşıyan yapının dışında gri, kırmızı, fildişi renkli traverten kullanılmıştır ve bu özelliğiyle Ankara Opera Sahnesi'ne benzer.
Bodrum üzerine tek kat olarak tasarlanan binanın üst kat fuayesi 1990’larda yenilenmiştir. 2001 yılında bir restorasyon geçiren bina, 2007 yılında boşaltıldı; yürütülen bir iyileştirme projesinin ardından 2008-2009 konser sezonunda yeniden kullanıma açıldı. İyileştirme projesi ile sanatçı kulisi dışında tüm mekanları yenilendi; akustik kalitesi yükseltildi.
Fuayede heykeltıraş Tolga Kınalı’nın imzasını taşıyan Atatürk rölyefi, önbahçesinde heykeltıraş Eşber Karayalçın’ın “Uçuşan Notalar” isimli heykeli yer almaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser salonunun orgu, 1965 yılında orkestraya bağışlanmış tarihi bir kilise orgudur. İzmirli iş adamı Edmond Giraud’un bağışladığu org, iş adamının ölümünden sonra evinden alınıp Ankara’ya getirilen 5bin borulu org, 1990'larda bozulduktan sonra 2006'da tamir görerek yeniden çalışır hale getirilmiştir.
