İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.
İshak Paşa Sarayı ocaklık olarak Bayazid Sancağına tasarruf eden Kürt beylerinden Mahmut Paşa (sancak beyliği 1720-1768) tarafından yaptırılmış ve onun yeğeni veya akrabası olan İshak Paşa (1775-1799) zamanında yapılan eklemelerle tamamlanmıştır. Harem kapısı üzerindeki 1785 tarihli kitabeden ötürü İshak Paşa adı yerleşmiştir. Bu İshak Paşanın 1789-1790'da vezir rütbesiyle kısa bir süre Çıldır valisi olan diğer İshak Paşa ile herhangi bir ilgisi yoktur.
Mimarı Ahıskalı ustalar olan İshak Paşa Sarayı’nın yapımına 1685 yılında Çıldır Atabeklerinden Çolak Abdi Paşa tarafından başlanılmış, aynı soydan gelen Küçük İshak Paşa zamanında 1784’te (99 yılda) tamamlanmış.
7 bin 600 metrekare bir alan üzerine oturtulan ve 115 metreye 50 metre boyutlarında olan saray, Karaburun tepesi üzerinde terası, iki avlu ile bu avluları çevreleyen çeşitli yapı topluluğundan meydana gelmekte.
Bazı kısımları tek, bazı kısımları iki, bodrum dahil bazı kısımları üç katlı olarak yapılmış. Bir saray için gerekli tüm bölümler (harem, harem odaları, aşevi, hamam, toplantı salonları, eğlence yerleri, mahkeme salonu, cami, çeşitli hizmet odaları, oturma odaları, uşak ve seyis odaları, muhafız koğuşları, cezaevi, erzak depoları, cephanelik, tavlalar, bodrum katlarında çeşitli hizmet odaları vb.) İshak Paşa Sarayı’nda da mevcut.
Sarayın Anıtsal taç kapısı, avlulara çıkan diğer kapılar gibi, kabartma, süsleme ve zengin bitki motifleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini taşıyor.
Saray, tarih ve sanat tarihi yönünden eşsiz bir değere sahip. Tek kubbeli cami, iki ayrı renk taşla örülmüş minaresiyle saraya ilginç bir görünüm kazandırmakta. Zamanın en modern ve ileri anlayışı ile yapılmış olan İshak Paşa Sarayı, Türk saray geleneği ve mimarisinin ana prensiplerine uyulan yapı, güzellik ve azameti bir arada yansıtıyor.
Sarayın ilginç özelliklerinden biri de; taş duvarların içinde görülen boşluklar. Bunlar, sarayın kalorifer tesisatını andıran merkezi ısıtma sistemiyle ısıtıldığını göstermekte.
Bu muazzam yapı, Doğubeyazıt ilçesinin 7 kİlometre doğusunda yer alıyor.
İshak Paşa Sarayı ocaklık olarak Bayazid Sancağına tasarruf eden Kürt beylerinden Mahmut Paşa (sancak beyliği 1720-1768) tarafından yaptırılmış ve onun yeğeni veya akrabası olan İshak Paşa (1775-1799) zamanında yapılan eklemelerle tamamlanmıştır. Harem kapısı üzerindeki 1785 tarihli kitabeden ötürü İshak Paşa adı yerleşmiştir. Bu İshak Paşanın 1789-1790'da vezir rütbesiyle kısa bir süre Çıldır valisi olan diğer İshak Paşa ile herhangi bir ilgisi yoktur.
Mimarı Ahıskalı ustalar olan İshak Paşa Sarayı’nın yapımına 1685 yılında Çıldır Atabeklerinden Çolak Abdi Paşa tarafından başlanılmış, aynı soydan gelen Küçük İshak Paşa zamanında 1784’te (99 yılda) tamamlanmış.
7 bin 600 metrekare bir alan üzerine oturtulan ve 115 metreye 50 metre boyutlarında olan saray, Karaburun tepesi üzerinde terası, iki avlu ile bu avluları çevreleyen çeşitli yapı topluluğundan meydana gelmekte.
Bazı kısımları tek, bazı kısımları iki, bodrum dahil bazı kısımları üç katlı olarak yapılmış. Bir saray için gerekli tüm bölümler (harem, harem odaları, aşevi, hamam, toplantı salonları, eğlence yerleri, mahkeme salonu, cami, çeşitli hizmet odaları, oturma odaları, uşak ve seyis odaları, muhafız koğuşları, cezaevi, erzak depoları, cephanelik, tavlalar, bodrum katlarında çeşitli hizmet odaları vb.) İshak Paşa Sarayı’nda da mevcut.
Sarayın Anıtsal taç kapısı, avlulara çıkan diğer kapılar gibi, kabartma, süsleme ve zengin bitki motifleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini taşıyor.
Saray, tarih ve sanat tarihi yönünden eşsiz bir değere sahip. Tek kubbeli cami, iki ayrı renk taşla örülmüş minaresiyle saraya ilginç bir görünüm kazandırmakta. Zamanın en modern ve ileri anlayışı ile yapılmış olan İshak Paşa Sarayı, Türk saray geleneği ve mimarisinin ana prensiplerine uyulan yapı, güzellik ve azameti bir arada yansıtıyor.
Sarayın ilginç özelliklerinden biri de; taş duvarların içinde görülen boşluklar. Bunlar, sarayın kalorifer tesisatını andıran merkezi ısıtma sistemiyle ısıtıldığını göstermekte.
Bu muazzam yapı, Doğubeyazıt ilçesinin 7 kİlometre doğusunda yer alıyor.
