Nebula ya da bulutsu uzayda bulunan ve geniş alanlara yayılmış olan kozmik toz, hidrojen, helyum ve diğer iyonize gazlardan oluşan bulutsu yapıdır. Bir bulutsu uzayda bulunan dev toz ve gaz bulutudur. Bazı bulutsular süpernova olarak ölen yıldızların açığa çıkardığı gaz ve toz tarafından meydana gelir. Diğer bulutsular da yeni yıldızların oluştuğu bölgelerde bulunurlar. Bu sebepten dolayı bazı bulutsulara “yıldız oluşum yerleri” adı verilir.
Bir nebula, oluşmadan önce bir yıldızdır. Bu yıldız büyüdükten sonra ya beyaz cüce nötron yıldızı ya da bir karadelik olur. Fakat bütün yıldızlar bunlardan biri olmadan önce kırmızı süperdev hâline gelir. Bu yıldızlar çok büyük oldukları için içten gelen basınç ve yüksek (100.000.000 °C) sıcaklığın etkisiyle uzay boşluğuna gaz salarlar.
Bu gaz püskürmeleri oldukça büyük ve hızlıdır. Daha sonraları bu gazlar yakınlaşarak bir gaz bulutu oluştururlar. Bu gaz bulutunun sıcaklığı 15.000 °C'den fazladır. Bu sıcaklık ve çeşitli basınçlar oradaki gazlar (hidrojen) ile birleşerek füzyon reaksiyonu başlatırlar. Bu füzyon reaksiyonu yeni bir yıldızın ilk temelleridir. Daha sonra o minik yıldızlar büyür ve anakol yıldızına dönüştüğü zaman ana yıldız kadar olmasa da gaz püskürtmesi yaparlar. Bu arada ana yıldız kahverengi veya beyaz cüce olup ömrünü demir ve karbon yığını olarak tamamlamıştır.
Nebula oluşumu
Carina Bulutsusu. Fotoğrafta gözüken pembe bulutların içindeki ufak noktalar yeni oluşmuş yıldızlardır.
Bu gaz püskürmeleri oldukça büyük ve hızlıdır. Daha sonraları bu gazlar yakınlaşarak bir gaz bulutu oluştururlar. Bu gaz bulutunun sıcaklığı 15.000 °C'den fazladır. Bu sıcaklık ve çeşitli basınçlar oradaki gazlar (hidrojen) ile birleşerek füzyon reaksiyonu başlatırlar. Bu füzyon reaksiyonu yeni bir yıldızın ilk temelleridir. Daha sonra o minik yıldızlar büyür ve anakol yıldızına dönüştüğü zaman ana yıldız kadar olmasa da gaz püskürtmesi yaparlar. Bu arada ana yıldız kahverengi veya beyaz cüce olup ömrünü demir ve karbon yığını olarak tamamlamıştır.
Bulutsuların içinde yıldızlar nasıl oluşur?
Bulutsular çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşurlar. Bulutsuların içerisindeki gazlar ve tozlar seyrek biçimdedir. Fakat kütle çekimi yavaş yavaş toz ve gaz parçacıklarını çekmeye başlar ve bu parçalar birleşip büyüdükçe kütle çekimleri artar. Daha sonra bu birleşen parçalar o kadar büyük hale gelirki kendi kütle çekimi altında göçer ve bu göçme bulutun merkezindeki materyalin ısınmasına yol açar. Bu sıcak merkez ise bir yıldızın başlangıç safhasıdır.Bulutsular Nerededir?
Bulutsular yıldızlar arasında kalan uzayda yer alırlar. Dünya en yakın bulutsunun adı Helix Bulutsusudur. Helix bulutsusu Güneş’e benzeyen ölmüş bir yıldızın kalıntısıdır. Dünya’dan yaklaşık olarak 700 ışık yılı uzaktadır.
