Dilimiz görünür olan kısmından boğazımızdaki gırtlak kapağına kadar uzanır. Kaslardan, tat tomurcuklarını barındıran papillalardan ve mukoza tabakasından oluşur. Dil kanseri bu dokuların herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Ancak sıklıkla dil kenarında ve altında görülür. Dudak kanserinden sonra en sık görülen ağız kanseri türüdür.
Dil Kanserinin Belirtileri
Dil kanseri durumunda, çoğu zaman aşağıda sıralanan belirtilerden biri veya birkaçı görülür:
Özellikle çene ve kulakla ilgili olan belirtiler dil kanserinin ilerlemiş olabileceği şüphesini doğurur:
Bu belirtiler başka hastalıklarda da görülebilmektedir. Dil kanserinde ayırıcı olan husus ise belirtilerin iki haftadan daha uzun süre iyileşmemesidir.
Dil Kanserinin Nedenleri
Dil kanseri, dil hücrelerinde DNA’ların değişime uğraması sonucu ortaya çıkar. Bu duruma sebep olan nedenler şunlardır:
1 Sigara
Sigara, puro, nargile, pipo ve her türlü tütün mamulü dilde kanser riskini artırır. Buna çiğnenebilir tütün mamulleri de dahildir. Bu ürünler dil hücrelerinde tahrişe yol açar. Tahriş olan ve kullanılamaz duruma gelen hücre kayıplarını telafi edebilmek için hücre bölünmeleri hızlanır, kontrolsüzleşir. Özellikle uzun süreli tahriş ve yıpranma sonrasında dil kanseri riski artmaktadır.
2 Alkol
Alkol de kullanımı oranında tütün mamullerine benzer bir etki yapar. Dil kanseri vakalarının yaklaşık yüzde yirmi beşinde hasta sigara kullanmamakta, alkol kullanmaktadır.
3 HPV
Cinsel ilişki yolu ile bulaşan HPV (human papillomavirus) mikroorganizmaları oral seks ile dile taşınarak dil kanserine yol açabilmektedir.
4 Ağız İçi Aparatları
Farklı nedenlerle ağıza yerleştirilmiş protez diş gibi aparatlar sağlıklı oturmadıklarında dilde tahrişe neden olabilirler. Uzun süre aynı noktada sürtünme ve batma yolları ile tahriş devam ederse dil kanseri görülme riski artar.
5 Genetik ve Yaşam Koşullarına Dair Bazı Faktörler
Şu koşullardaki hastalarda dil kanseri görülme riski daha yüksektir:
6 Kanserojen Maddeler
Çalıştığı ortam, yaşadığı çevre ve tükettiği besinler itibariyle bazı kişilerde dil kanseri riski daha fazladır.
Kanserojen maddeler ne yazık ki çok fazla çeşitlilik göstermektedir. Gıda katkı maddeleri, tekrar tekrar kullanılan yağlar örnek gösterilebilir. Son dönemde yapılan araştırmalar sonucunda sucuk ve sosis gibi işlenmiş etlerin de kanser riskini artırdığı ifade edilmektedir.
Kömür tozu, duman gibi maddeler güçlü kanserojenlerdendir. Özellikle uçucu olan veya gıda olarak tüketilen kanserojen maddeler dile doğrudan temasları yüzünden dil kanseri riskini daha fazla artırırlar.
Dil Kanseri Tedavisi
Diğer kanser türlerinde olduğu gibi dil kanserinde de erken teşhis çok önemlidir. Erken teşhisle kanser tamamen iyileştirilebilir.
Kanserli bölgenin büyüklüğü, diğer ağız bölgelerine yayılma durumu, kanserin karakteristik özelliği ve müdahale zamanı gibi parametrelerce aşağıdaki tedavi yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanabilir:
1 Standart Cerrahi Müdahale
Birden fazla ameliyat seçeneği söz konusu olabilir. Erken teşhis edilen vakalarda, kanserli bölge küçükse kolay bir ameliyatla kesilip çıkarılabilir. Bu ameliyatın yapılması için kanserin tekrarlamayacağı ve yayılmayacağı ihtimalleri baskın görülmelidir.
2 Radyasyon Tedavisi
Sadece ameliyatın yetersiz kaldığı veya tehlikeli olduğu durumlarda ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanır. Bu tedavi sayesinde kanserli bölge küçültülerek cerrahi müdahaleye hazır hale getirilir.
3 Kemoterapi
Kemoterapi ile kanserli hücreler bazı ilaç ve kimyasallar verilerek öldürülmeye çalışılır.
4 Glosektomi
Daha ciddi vakalarda ise glosektomi adı verilen işlemle dilin büyük bir kısmı veya tamamı yerinden alınmak zorunda kalınabilir. Kanserin çeneye ve diğer alanlara yayılmış olması halinde ise maksilektomi veya mandibulektomi ile çene kemiklerininden parçalar alınabilir.
5 Boyun Diseksiyonu
Kanser boyun lenf bezlerine sıçrarsa, boyun diseksiyonu adı verilen bir operasyonla lenf bezleri çıkarılır.
6 Estetik Ameliyatı
Cerrahi müdahaleler sonrasında veya ihtiyaç duyulan anlarda dil ve ağız işlevlerinin tam olarak yerine getirilebilmesi için bir takım estetik operasyonlar da yapılabilir.
Söz konusu olan bu üç farklı tedavi, dil kanserinin özelliklerine göre farklı kombinlerle kullanılabilir. Asıl olan, ciddi yan etkileri olan radyoterapi ve kemoterapinin olabildiğince az kullanılmasıdır.
Dil Kanserinin Belirtileri
Dil kanseri durumunda, çoğu zaman aşağıda sıralanan belirtilerden biri veya birkaçı görülür:
- Dil üzerinde iyileşmeyen beyaz veya kırmızı benekler
- Dilde kalınlaşan tabaka, sertleşme
- Boğazda takılma hissi
- İyileşmeyen boğaz yarası, boğaz iltihabı
- Dil üzerinde iyileşmeyen yumru, yara ve kabuklanma
- Yutkunma, çiğneme, konuşma esnasında ağrı ve zorluk
- Ağız içinde hissizlik
- Seste, diksiyonda, tat alma duyusunda bozukluk
- Tükürükte sebebi açıklanamayan kan
- Boyun lenf bezlerinde şişlik
Özellikle çene ve kulakla ilgili olan belirtiler dil kanserinin ilerlemiş olabileceği şüphesini doğurur:
- Çene şişmesi sonucu alt ve üst dişlerin birbirine tam oturmaması
- Kulak ağrısı, çene ağrısı
Bu belirtiler başka hastalıklarda da görülebilmektedir. Dil kanserinde ayırıcı olan husus ise belirtilerin iki haftadan daha uzun süre iyileşmemesidir.
Dil Kanserinin Nedenleri
Dil kanseri, dil hücrelerinde DNA’ların değişime uğraması sonucu ortaya çıkar. Bu duruma sebep olan nedenler şunlardır:
1 Sigara
Sigara, puro, nargile, pipo ve her türlü tütün mamulü dilde kanser riskini artırır. Buna çiğnenebilir tütün mamulleri de dahildir. Bu ürünler dil hücrelerinde tahrişe yol açar. Tahriş olan ve kullanılamaz duruma gelen hücre kayıplarını telafi edebilmek için hücre bölünmeleri hızlanır, kontrolsüzleşir. Özellikle uzun süreli tahriş ve yıpranma sonrasında dil kanseri riski artmaktadır.
2 Alkol
Alkol de kullanımı oranında tütün mamullerine benzer bir etki yapar. Dil kanseri vakalarının yaklaşık yüzde yirmi beşinde hasta sigara kullanmamakta, alkol kullanmaktadır.
3 HPV
Cinsel ilişki yolu ile bulaşan HPV (human papillomavirus) mikroorganizmaları oral seks ile dile taşınarak dil kanserine yol açabilmektedir.
4 Ağız İçi Aparatları
Farklı nedenlerle ağıza yerleştirilmiş protez diş gibi aparatlar sağlıklı oturmadıklarında dilde tahrişe neden olabilirler. Uzun süre aynı noktada sürtünme ve batma yolları ile tahriş devam ederse dil kanseri görülme riski artar.
5 Genetik ve Yaşam Koşullarına Dair Bazı Faktörler
Şu koşullardaki hastalarda dil kanseri görülme riski daha yüksektir:
- Kanser geçmişi olan aile fertlerine sahip kişilerde
- Geçmişte başka tür kansere yakalanmış kişilerde
- Yaşlılarda. Yaş arttıkça risk artar.
- Beslenmesinde meyve ve sebzeye yeterince ağırlık vermeyen kişilerde
6 Kanserojen Maddeler
Çalıştığı ortam, yaşadığı çevre ve tükettiği besinler itibariyle bazı kişilerde dil kanseri riski daha fazladır.
Kanserojen maddeler ne yazık ki çok fazla çeşitlilik göstermektedir. Gıda katkı maddeleri, tekrar tekrar kullanılan yağlar örnek gösterilebilir. Son dönemde yapılan araştırmalar sonucunda sucuk ve sosis gibi işlenmiş etlerin de kanser riskini artırdığı ifade edilmektedir.
Kömür tozu, duman gibi maddeler güçlü kanserojenlerdendir. Özellikle uçucu olan veya gıda olarak tüketilen kanserojen maddeler dile doğrudan temasları yüzünden dil kanseri riskini daha fazla artırırlar.
Dil Kanseri Tedavisi
Diğer kanser türlerinde olduğu gibi dil kanserinde de erken teşhis çok önemlidir. Erken teşhisle kanser tamamen iyileştirilebilir.
Kanserli bölgenin büyüklüğü, diğer ağız bölgelerine yayılma durumu, kanserin karakteristik özelliği ve müdahale zamanı gibi parametrelerce aşağıdaki tedavi yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanabilir:
1 Standart Cerrahi Müdahale
Birden fazla ameliyat seçeneği söz konusu olabilir. Erken teşhis edilen vakalarda, kanserli bölge küçükse kolay bir ameliyatla kesilip çıkarılabilir. Bu ameliyatın yapılması için kanserin tekrarlamayacağı ve yayılmayacağı ihtimalleri baskın görülmelidir.
2 Radyasyon Tedavisi
Sadece ameliyatın yetersiz kaldığı veya tehlikeli olduğu durumlarda ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanır. Bu tedavi sayesinde kanserli bölge küçültülerek cerrahi müdahaleye hazır hale getirilir.
3 Kemoterapi
Kemoterapi ile kanserli hücreler bazı ilaç ve kimyasallar verilerek öldürülmeye çalışılır.
4 Glosektomi
Daha ciddi vakalarda ise glosektomi adı verilen işlemle dilin büyük bir kısmı veya tamamı yerinden alınmak zorunda kalınabilir. Kanserin çeneye ve diğer alanlara yayılmış olması halinde ise maksilektomi veya mandibulektomi ile çene kemiklerininden parçalar alınabilir.
5 Boyun Diseksiyonu
Kanser boyun lenf bezlerine sıçrarsa, boyun diseksiyonu adı verilen bir operasyonla lenf bezleri çıkarılır.
6 Estetik Ameliyatı
Cerrahi müdahaleler sonrasında veya ihtiyaç duyulan anlarda dil ve ağız işlevlerinin tam olarak yerine getirilebilmesi için bir takım estetik operasyonlar da yapılabilir.
Söz konusu olan bu üç farklı tedavi, dil kanserinin özelliklerine göre farklı kombinlerle kullanılabilir. Asıl olan, ciddi yan etkileri olan radyoterapi ve kemoterapinin olabildiğince az kullanılmasıdır.
