Ansiklopedi Gök taşı

GÖK TAŞI​

Gök taşı ya da meteorit, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Meteorit düşen nesnenin katı bir kalıntısıdır. Bu nesne kuyruklu yıldız, asteroit veya meteordur. Bütün bunlar dış uzaydan herhangi bir gezegene veya dünya'nın atmosferine girer ve genellikle de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışırlar. Objeler dünyanın atmosferine girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve sonrasında bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteora dönüşmüş olur ve "ateş topu" oluşturur. Kayan yıldız olarak da bilinir. Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.

Gök taşları, Dünya atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girerler. Sürtünmeden meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde yeryüzüne inebilir. Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak her sene gerçekleşen meteor yağmurları bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok bilineni ise Perseid yağmurudur.

Gözlendiği sırada atmosfere ve dünya'ya çarpmayı teğet geçen göktaşlarına meteor kayması denir. Diğer hepsi meteorit bulguları olarak bilinir. Nisan 2016 itibarı ile, dünyada kayıtlara geçmiş 1140 kayma gerçekleşmiştir. 38,660'dan fazla iyi belgelenmiş meteorit bulgusu olmuştur.

Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir: taşlı göktaşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; demir göktaşları daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir; ve taşlı-demir göktaşları hem metal hem de kaya materyali içerir. Modern sınıflandırmalar, göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayırmaktadır: 2 mm'den küçük olan göktaşları mikrometeor olarak adlandırılır. Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay'da veya Mars'ta bulunurlar.

Dünya'da tek parça kalmış en büyük meteorid olan Hoba Arizona çöllerinin kuzeyindeki, Barringer meteor krateri Morasko adlı göktaşının açmış olduğu krater Arizona'daki Barringer krateri, çarpma (İngilizce: impact) yoluyla meydana geldiği ispat edilen ilk kraterdir.
 

Ekli dosyalar

  • Hoba_meteoridi_df0afae5e7ab1f61.jpg
    Hoba_meteoridi_df0afae5e7ab1f61.jpg
    123.8 KB · Görüntüleme: 5
  • Barringer_krateri_296a4fbf219bdd76.jpg
    Barringer_krateri_296a4fbf219bdd76.jpg
    88.3 KB · Görüntüleme: 2
  • Morasko_kraterI_a253b47bbb533af3.jpg
    Morasko_kraterI_a253b47bbb533af3.jpg
    183.1 KB · Görüntüleme: 1
Bunlar da ilginizi çekebilir...
Doğada Kilit Taşı Türler
  • Ugur
  • Ugur,
  • Hayvanlar Alemi
  • 0    275
Hamile Kadının Taşı
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    3K
Zebercet Taşı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
  • Kaptan43
  • Kaptan43,
  • Genel Kültür
  • 0    1K
Güneş Taşı - Sunstone
  • Ugur
  • Ugur,
  • Ansiklopedi
  • 0    1K
Geri