İçindekiler
Abhazya Cumhuriyeti (Abhazca: Canlar Ülkesi), 1000 yılı aşan tarihi ile zengin, doğal güzellikleriyle Karadeniz kıyısında, Akdeniz ikliminin yaşandığı bir ülkedir. Coğrafyasında 8. yüzyıldan itibaren Leon II ile yönetilen Abhazya Krallığı vardı. Abhazya'nın yerleşik halkı dünyanın en eski uluslarından birisidir.
Karadenizin doğu kıyısında, Güney Kafkasya'nın kuzey batısında yer alan fiilen bağımsız ve kısmen tanınan bir ülkedir. Kuzey sınırında Rusya, doğusunda Gürcistan ile çevirilidir. 1992'deki savaşın ardından de jure (hukuki) parçası olan Gürcistan Cumhuriyeti'nden 1994 yılında bağımsızlığını ilan etmiş bağımsız bir devletidir. Adını, bugünde bölgenin halkı olan Abhazlardan alır. Abhazya, 8.660 km²’lik bir alanı kapsar. Bölgede 243.000 kişi yaşamaktadır. (2015 tahmini)
Gürcistan’ın merkezi yönetiminin desteğindeki özerk yönetim ise, bölgenin eski statüsünün korunmasından yanadır. Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi Sohum’dur.
Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği Konseyi gibi uluslararası örgütler Abhazya’yı Gürcistan’ın bir parçası olarak tanımakta ve anlaşmazlığın her iki tarafın barışçı yollarla çözümlemesini istemektedir. Bununla birlikte, bugünkü nüfusunun büyük bölümü Abhazya’yı egemen bir devlet olarak kabul etmektedir.
Yine Kırmızı renk, vatan için dökülen kanları, yedi yıldız ise hem Abhazya'nın yedi tarihi bölgesini hem de yedi kutsal mekanı ve mitolojik yedi kardeşi sembolise etmektedir. Açık el dosta selam düşmana ise dur! anlamına gelmektedir. Bayraktaki 4 yeşil renkli şerit islamı ve Abhazya'nın cennet doğasını, 3 beyaz renkli şerit ise saflığı, temizliği ve Hristiyanlığı ifade eder. Bu renk çizgilerinin toplamı olan 7 sayısı tarihi bölgeler ve mitolojik kardeşlerin yanısıra Abhaz Dini, Mitolojisi ve kültürü içinde de büyük önem ve kutsiyet arzeder.
Amblemin genel görünüşü bir zırhı andırır ve iki eşit parçaya bölünür. Parçalardan biri yeşil, diğeri beyazdır. Dış kenarları ve içindeki semboller altın rengindedir. Aşağıda bir adet büyük, yukarıda küçük 2 adet 8 uçlu yıldız bulunur. Bu amblemin tam ortasında Araş adında ata binen ve okunu gökyüzüne gönderen, Nart destanlarının en önemli kahramanı Sasrukua bulunur. Bu amblemde yeşil renk gençlik ve hayatı, beyaz ise ruh temizliğini simgeliyor. 8 uçlu büyük yıldız ise güneşi simgeliyor. 2 küçük yıldız doğu ile batıyı simgeliyor.
Ritsa Gölü
Abhazya, Kuzeybatı Kafkasya'da Karadeniz’in kuzey kıyılarında 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Kafkas Dağları Abhazya’yı kuzey ve kuzeydoğuda, Rusya Federasyonu içindeki Çerkesya topraklarından ayırır. Abhazya’nın doğusunda Gürcistan yer alır. Güney ve güneybatısı Karadeniz’le çevrelenmiştir.
Abhazya’nın büyük bölümü (yaklaşık % 75) dağlardan oluşur. Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerinde, düz alanlarda ve alçak kesimlerde yerleşmiştir. Büyük Kafkas Dağları bölgeyi kuzeyden tamamen kuşatır. Dağların yüksekliği pek çok yerde 4.000 m civarındadır. İklimi genel olarak ılımandır.
Başlıca gelir kaynağı turizmdir. Bir turizm cenneti olan Abhazya, doğal güzelliği sayesinde ülkeye yurt dışından çok fazla sayıda turist çekmektedir. Tkuarçal bölgesinde dünyanın en iyi kömürleri üretilmektedir. Tarihte de İpek Yolunun denize açılan kapısı olan Abhazya, zengin kömür havzasına ve değerli mermer yataklarına sahiptir. Abhazya’daki ağaç çeşitliliği nedeniyle bu zamana kadar önemli bir gelir kaynağı olan ağaç ürünleri sektörü, son zamanlarda ormanların koruma altına alınmasıyla askıya alınmıştır. 2012 yılının ilk yarısında Abhazya'nın başlıca ticaret ortakları Rusya (%64) ve Türkiye (%18) olmuştur. 1996 yılında Abhazya'ya uygulanan Bağımsız Devletler Topluluğu ekonomik yaptırımları halen yürürlükte ancak Rusya, 6 Mart 2008'de artık onlara katılmayacağını ve "tarihinin geç kaldığı, bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasının engellediğini ve haksız yere sıkıntıya neden olduğunu" bildirdi. Abhazya halkı için " Rusya aynı zamanda diğer Bağımsız Devletler Topluluğu üyelerine de benzer adımlar atmaya çağırdı ancak Tiflis'teki protesto ve diğer BDT ülkelerinden destek almadı.
Gagra
Abhazya Cumhuriyeti çok popüler tatil ve turizm yerlerinden biridir. Sovyetlet Birliği döneminde, Abhazya, tercih edilen tatil bölgelerinden biriydi. Eşsiz doğası, tarihi mekanları, temiz havası ve senelik 200 güneşli günü ile turistleri sürükleyen Abhazya her sene bir milyon cevarında turist almaktadır.
Otel, Kaplıca dinlenme sayısı: 70
Günlük yatak sayısı: 14.500
Seyahat acentalar ve tur operatör sayısı: 80
Pitsunda
Tarım, Abhazya'nın ekonomisinin esasıdır ve tarım sektörü için 420.600 hektar arazi ayrılmıştır. Olumlu çevresel koşullara rağmen, 1992-1993 te yaşanan savaş, verdiği zararlar sebebiyle tarım sektörünü ciddi oranda etkilemiştir. Geleneksel olarak, Abhazyada çay, tütün, narenciye, fındık, üzüm yetiştirilmiştir ve hayvancılık gelişmiştir. Cumhuriyet, tarım sektörü yeniden canlandırma amacıyla büyük yatırımlar yapıyor ve destek veriyor. Şu an üzüm, çay, tütün, narenciye plantasyonları, kivi dikim için alanları, tavuk çiftlikleri ve balıkçılığı yeniden canlandırmak için ciddi çalışmalar ve yatırımlar yapılmaktadır.Tarım ürünleri işleyecek farklı fabrikaların kurulması ve gelecekte, hazırlanacak ürünleri hem Abhazya içinde hem diğer ülkelere satışlarının yapılabileceği gerekli alt yapılar ve bunların projeleri hızla gerçekleştirilmektedir .
Ana ve ihraç edilen tarımsal ürünlerin başında narenciyede mandalina, limon, portakal gelmektedir.Aynı şekilde üzüm, fındık, çay, mısır, defne, kivi, hurma başta olmak üzere bir çok sebze yetiştirilmektedir.
Ahali Atoni Manastırı
Abhazya (tüm etnik gruplar dahil) dini nüfusunun çoğunluğunu Ortodoks Hıristiyanlar ve Sünni Müslümanlar oluşturmaktadır. Abhazya'da yaşayan Ermenilerin çoğunluğu Ermeni Apostolik Kilisesi'ne mensuptur. Ancak, çoğu Hıristiyan ya da Müslüman dini görevlerini yerine getirememektedir. Çok az sayıda Yahudi, Yehova'nın Şahitleri ve yeni dinlere inanan kişilerde vardır. Kararname yürürlükte olmamasına rağmen Yehova Şahitleri organizasyonu resmen, 1995 yılından bu yana yasaklanmış durumdadır.
Gürcistan anayasalarına göre, Abhazya Özerk Cumhuriyeti ve Abhazya fiili Cumhuriyeti bütün dinlerden olan kişiler (yanı sıra ateistler) kanun önünde eşit haklara sahiptir.
Abhazya Savaşı'ndan bu yana Gürcü Ortodoks Kilisesi bölgede faaliyet yapamaz olmuştur.
Abhaz sporcular Rus vatandaşları gibi uluslararası yarışmalara katılarak Abhaz nüfusunun çoğunluğu Rus vatandaşlığı da almıştır. Boks (2005 Avrupa Şampiyonu David Arşba; 2006 Rusya Şampiyonası ödül kazanan Aslan Ahba) ve serbest güreşte (2006 American Airlines Serbest Güreş Turnuvası galibi Denis Tsargush) büyük başarılar elde edinilmiştir.
Kaynak:
Abhazya Cumhuriyeti - Ülke Profili
Abhazya - Vikipedi
Karadenizin doğu kıyısında, Güney Kafkasya'nın kuzey batısında yer alan fiilen bağımsız ve kısmen tanınan bir ülkedir. Kuzey sınırında Rusya, doğusunda Gürcistan ile çevirilidir. 1992'deki savaşın ardından de jure (hukuki) parçası olan Gürcistan Cumhuriyeti'nden 1994 yılında bağımsızlığını ilan etmiş bağımsız bir devletidir. Adını, bugünde bölgenin halkı olan Abhazlardan alır. Abhazya, 8.660 km²’lik bir alanı kapsar. Bölgede 243.000 kişi yaşamaktadır. (2015 tahmini)
Abhazya'nın Siyasal Statüsü
1990'ların başındaki savaşın ardından Sohum’a egemen olan ve ayrılma yanlısı güçler 1994 yılında bağımsızlığını ilan etmiş, ama Abhazya Cumhuriyeti adını taşıyan bu yönetim bazı ülkeler tarafından tanınmıştır. Rusya, Nikaragua, Venezuela, Nauru, Vanuatu, Suriye ile birlikte de facto bağımsız ülkeler Güney Osetya ve Transdinyester ülkenin bağımsızlığını tanıyan ülkeler olmuştur. İlerleyen süreçte Vanuatu ve Tuvalu gerçekleştirdikleri bu tanıma işlemlerini geri çekmişlerdir.Gürcistan’ın merkezi yönetiminin desteğindeki özerk yönetim ise, bölgenin eski statüsünün korunmasından yanadır. Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti’nin yönetim merkezi Sohum’dur.
Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği Konseyi gibi uluslararası örgütler Abhazya’yı Gürcistan’ın bir parçası olarak tanımakta ve anlaşmazlığın her iki tarafın barışçı yollarla çözümlemesini istemektedir. Bununla birlikte, bugünkü nüfusunun büyük bölümü Abhazya’yı egemen bir devlet olarak kabul etmektedir.
Bayrak
Bayraktaki kırmızı zemin üzerine açık el ve yedi yıldız 1200 yıllık Abhazya Devletini temsil eder. Kırmızı zemin üzerine açık el aynı zamanda Abhaz Krallığının da sembolüdür.Yine Kırmızı renk, vatan için dökülen kanları, yedi yıldız ise hem Abhazya'nın yedi tarihi bölgesini hem de yedi kutsal mekanı ve mitolojik yedi kardeşi sembolise etmektedir. Açık el dosta selam düşmana ise dur! anlamına gelmektedir. Bayraktaki 4 yeşil renkli şerit islamı ve Abhazya'nın cennet doğasını, 3 beyaz renkli şerit ise saflığı, temizliği ve Hristiyanlığı ifade eder. Bu renk çizgilerinin toplamı olan 7 sayısı tarihi bölgeler ve mitolojik kardeşlerin yanısıra Abhaz Dini, Mitolojisi ve kültürü içinde de büyük önem ve kutsiyet arzeder.
Arma
Amblemin genel görünüşü bir zırhı andırır ve iki eşit parçaya bölünür. Parçalardan biri yeşil, diğeri beyazdır. Dış kenarları ve içindeki semboller altın rengindedir. Aşağıda bir adet büyük, yukarıda küçük 2 adet 8 uçlu yıldız bulunur. Bu amblemin tam ortasında Araş adında ata binen ve okunu gökyüzüne gönderen, Nart destanlarının en önemli kahramanı Sasrukua bulunur. Bu amblemde yeşil renk gençlik ve hayatı, beyaz ise ruh temizliğini simgeliyor. 8 uçlu büyük yıldız ise güneşi simgeliyor. 2 küçük yıldız doğu ile batıyı simgeliyor.Coğrafya ve iklim
Abhazya Cumhuriyeti Karadeniz'in kuzeybatı kıyısında, Avrupa ve Asya sınılarında, Rusya ve Gürcistan arasında yer alır. Yüksekliği pek çok yerde 4000 metreye ulaşan Kafkas Dağları, kuzeyden gelebilecek soğuk rüzgarların önünde tam bir set oluşturarak yazların sıcak ve nemli,kışların ılık ve yağışlı subtropikal ılıman bir iklim oluşmasını sağlar. Ülkenin yaklaşık % 64 lük bölümü dağlık alanlardan oluşur. Yerleşim alanları kıyı kesimlerinde ve daha alçak kesimlerde bulunur.Ritsa Gölü
Abhazya, Kuzeybatı Kafkasya'da Karadeniz’in kuzey kıyılarında 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Kafkas Dağları Abhazya’yı kuzey ve kuzeydoğuda, Rusya Federasyonu içindeki Çerkesya topraklarından ayırır. Abhazya’nın doğusunda Gürcistan yer alır. Güney ve güneybatısı Karadeniz’le çevrelenmiştir.
Abhazya’nın büyük bölümü (yaklaşık % 75) dağlardan oluşur. Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerinde, düz alanlarda ve alçak kesimlerde yerleşmiştir. Büyük Kafkas Dağları bölgeyi kuzeyden tamamen kuşatır. Dağların yüksekliği pek çok yerde 4.000 m civarındadır. İklimi genel olarak ılımandır.
Flora
Abhazyanın florası çok büyük ve zengindir. İçerisinde 3500 den fazla farklı çeşit bitki vardır. 180’ni ağaç ve çalı türü, diğerleri de ot türüdür. Yaklaşık 400’ ü Kafkasya endemikleridir ve 100’ü sadece Abhazya'da yetişmektedir.Ekonomi
Başlıca gelir kaynağı turizmdir. Bir turizm cenneti olan Abhazya, doğal güzelliği sayesinde ülkeye yurt dışından çok fazla sayıda turist çekmektedir. Tkuarçal bölgesinde dünyanın en iyi kömürleri üretilmektedir. Tarihte de İpek Yolunun denize açılan kapısı olan Abhazya, zengin kömür havzasına ve değerli mermer yataklarına sahiptir. Abhazya’daki ağaç çeşitliliği nedeniyle bu zamana kadar önemli bir gelir kaynağı olan ağaç ürünleri sektörü, son zamanlarda ormanların koruma altına alınmasıyla askıya alınmıştır. 2012 yılının ilk yarısında Abhazya'nın başlıca ticaret ortakları Rusya (%64) ve Türkiye (%18) olmuştur. 1996 yılında Abhazya'ya uygulanan Bağımsız Devletler Topluluğu ekonomik yaptırımları halen yürürlükte ancak Rusya, 6 Mart 2008'de artık onlara katılmayacağını ve "tarihinin geç kaldığı, bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasının engellediğini ve haksız yere sıkıntıya neden olduğunu" bildirdi. Abhazya halkı için " Rusya aynı zamanda diğer Bağımsız Devletler Topluluğu üyelerine de benzer adımlar atmaya çağırdı ancak Tiflis'teki protesto ve diğer BDT ülkelerinden destek almadı.Doğal kaynaklar
Abhazya'nın doğal kaynakları; kömür rezervleri (5,3 milyon ton dan fazladır), turba, dolomit, mermer, granit, kalker, gabro-diyabaz, tebeşir, tüf, barit, kurşun, gümüş ve çeşitli inşaat malzemelerinden oluşmaktadır. Abhazya, su kaynaklarının zenginliği ile coğrafyasının önde gelen ülkelerinden biridir. Senelik, bir km2 ‘ ye 1,7 milyon küpten fazla akar su miktarı düşmektedir. 120 nehirlerin toplam uzunluğu 5 bin km'den fazladır, çoğunluğu dağ akarsularıdır ve bu hidroelektrik gelişimi için çok uygundur. Orman alanları , topraklarının %57 (497 bin hektar) sini kaplamaktadır ve toplam tomruk rezervi yaklaşık 83 milyon metrekübü bulmaktadır.Turizm
Gagra
Abhazya Cumhuriyeti çok popüler tatil ve turizm yerlerinden biridir. Sovyetlet Birliği döneminde, Abhazya, tercih edilen tatil bölgelerinden biriydi. Eşsiz doğası, tarihi mekanları, temiz havası ve senelik 200 güneşli günü ile turistleri sürükleyen Abhazya her sene bir milyon cevarında turist almaktadır.
Otel, Kaplıca dinlenme sayısı: 70
Günlük yatak sayısı: 14.500
Seyahat acentalar ve tur operatör sayısı: 80
Tarım
Pitsunda
Tarım, Abhazya'nın ekonomisinin esasıdır ve tarım sektörü için 420.600 hektar arazi ayrılmıştır. Olumlu çevresel koşullara rağmen, 1992-1993 te yaşanan savaş, verdiği zararlar sebebiyle tarım sektörünü ciddi oranda etkilemiştir. Geleneksel olarak, Abhazyada çay, tütün, narenciye, fındık, üzüm yetiştirilmiştir ve hayvancılık gelişmiştir. Cumhuriyet, tarım sektörü yeniden canlandırma amacıyla büyük yatırımlar yapıyor ve destek veriyor. Şu an üzüm, çay, tütün, narenciye plantasyonları, kivi dikim için alanları, tavuk çiftlikleri ve balıkçılığı yeniden canlandırmak için ciddi çalışmalar ve yatırımlar yapılmaktadır.Tarım ürünleri işleyecek farklı fabrikaların kurulması ve gelecekte, hazırlanacak ürünleri hem Abhazya içinde hem diğer ülkelere satışlarının yapılabileceği gerekli alt yapılar ve bunların projeleri hızla gerçekleştirilmektedir .
Ana ve ihraç edilen tarımsal ürünlerin başında narenciyede mandalina, limon, portakal gelmektedir.Aynı şekilde üzüm, fındık, çay, mısır, defne, kivi, hurma başta olmak üzere bir çok sebze yetiştirilmektedir.
Kültür
Abhazlar, diğer Kuzey Kafkas halklarından (Adıgeler, Ubıhlar) farklı ve ancak aynı köke mensup bir kültüre sahiptir. Kültürlerine son derece düşkün olan Abhazlarda kadına önem başta gelen değerlerdendir. Abhazlarda kadının yeri erkekler kadar önemlidir. Abhaz kadını erkekler gibi at biner, misafir geldiğinde erkeklerle oturabilir, en az erkekler kadar söz söyleme ve düşünce özgürlüğü hakkına sahiptir. Abhazlar, Adigeler'deki Xabze gibi, kendi kültürlerine "Apsuara" derler.Din
Ahali Atoni Manastırı
Abhazya (tüm etnik gruplar dahil) dini nüfusunun çoğunluğunu Ortodoks Hıristiyanlar ve Sünni Müslümanlar oluşturmaktadır. Abhazya'da yaşayan Ermenilerin çoğunluğu Ermeni Apostolik Kilisesi'ne mensuptur. Ancak, çoğu Hıristiyan ya da Müslüman dini görevlerini yerine getirememektedir. Çok az sayıda Yahudi, Yehova'nın Şahitleri ve yeni dinlere inanan kişilerde vardır. Kararname yürürlükte olmamasına rağmen Yehova Şahitleri organizasyonu resmen, 1995 yılından bu yana yasaklanmış durumdadır.
Gürcistan anayasalarına göre, Abhazya Özerk Cumhuriyeti ve Abhazya fiili Cumhuriyeti bütün dinlerden olan kişiler (yanı sıra ateistler) kanun önünde eşit haklara sahiptir.
Abhazya Savaşı'ndan bu yana Gürcü Ortodoks Kilisesi bölgede faaliyet yapamaz olmuştur.
Eğitim
Abhazya'da çocuklar 6 yaşında eğitime başlar ve 17 yaşında mezun olurlar. Eğitim seviyesi %98.6, zorunlu eğitim yaşı 11dir. Abhazya'da sadece 1 üniversite vardır.Spor
Futbol, Sovyet zamanında Abhazya'da en popüler spor oldu. Cumhuriyetin resmi spor kulübü olan Dinamo Sohum, Sovyet futbolunun çoğunlukla alt liglerinde oynadı. Ancak, Abhazya Gürcü ekibi FC Dinamo Tiflis ve diğer Sovyet takımlarıyla oynayarak birçok yetenekli futbolcu yetiştirmiştir. Vitaly Daraselia, Nikita (Mkrtych) Simonian, Avtandil Gogoberidze, Niyazbey Dzyapshipa, Giorgi Gavasheli, Temuri Ketsbaia ve Akhrik Tsveiba yerlileri Sovyetler Birliği'nin en önemli futbolcular arasında yer almıştır.Abhaz sporcular Rus vatandaşları gibi uluslararası yarışmalara katılarak Abhaz nüfusunun çoğunluğu Rus vatandaşlığı da almıştır. Boks (2005 Avrupa Şampiyonu David Arşba; 2006 Rusya Şampiyonası ödül kazanan Aslan Ahba) ve serbest güreşte (2006 American Airlines Serbest Güreş Turnuvası galibi Denis Tsargush) büyük başarılar elde edinilmiştir.
Kaynak:
Abhazya Cumhuriyeti - Ülke Profili
Abhazya - Vikipedi
