Ansiklopedi Cer Motoru Nedir?

Cer Motoru lokomotifin hareketini sağlayan motordur. Hem iş hem de enerji makinaları kapsamına girer.

Dizel motora bağlı olan alternatör alternatif akım üretir. Alternatif akım redresörle doğrusal akıma çevrilir. Enerji kumanda ve kumanda masasına gider. Kumandadan gelen enerji cer motoruna aktarılır. Tekerlere bağlı olan cer motoru lokomotifi hareket ettirir.

cer-motoru.jpg cer-motoru.jpg


Dizel motor tarafından tahrik edilen generatörden veya katanerden beslenen trafodan elde edilen elektrik enerjisini, mekanik enerjiye çeviren elektrik makinelerine cer motoru denir. Genel olarak lokomotif bojisine monte edilen her bir aksa bir adet olmak üzere doğrudan dişli olarak irtibatlandırılırlar. Lokomotif cer gücünü sağlamak için aks ve tekerlekleri döndürürler.

Cer motorundan mekanik enerjinin alındığı pinyon dişli, cer motoru endüvi miline bağlı olup imalat ve bakım aşamalarında endüvinin mekanik ve elektriki olarak balans ayarı yapılmaktadır. Cer motorunun verimliliği, elektriksel eksen ile mekanik eksenin uyumluluğuna bağlıdır. Mekanik eksenin sağlanması için ise endüvi balansının dışında cer motorunun dingile uygun şekilde konumlandırılması ve mekanik bağlantılarının iyi yapılması gerekir. Cer motorunun bojiye ve dingile montajında;

a) Dingildeki cer dişlisi ile cer motorundaki pinyon dişli birbirine oturtulur.
b) Dingile bağlantısı; ağırlığı taşıyıcı yataklar üzerinde bulunmak koşuluyla kep vasıtasıyla yapılır.
c) Dişlilerin üzerini örten dişli kutusu, kep koluna irtibatlanır.
d) Askı kulakları vasıtasıyla elastiki olarak bojiye irtibatlanır.

Dişli Kutusu​

Pinyon ve cer dişlilerini, dış etkilerden korur ve yağlama yağına depoluk yapar. Cer motoru kepine bağlanır. Bir üst ve bir alt yarım olmak üzere iki parçadan oluşur. Her iki yarının birleşme yerinde, aks ve dişli çark taraflarında sızdırmazlık contaları kullanılır. Dişliler için yağ ikmali ve yağ düzeyinin kontrolü, dolgu kapağı deliğinden yapılır. Genelde yağlama yağı olarak katran türü kalın yağ kullanılır. İnce yağ kullanılan tipleri de vardır. Dişli kutusunda yağ sızıntısı olmamalıdır. Bağlantı cıvataları gevşek olmamalıdır.

Cer Motorunun Bojiyle Bağlantısı​

Boji (Bogie) Boji (Bogie)
Dingil üzerine taşıyıcı yatak kepleri ve dişliler vasıtasıyla irtibatlandırılan cer motorları, ayrıca lokomotif bojisine elastiki olarak irtibatlanır. Bu bağlantı cer motoruna, dayanma noktası teşkil etmektedir. Bağlantı kopukluğunda cer motorunun dingil üzerinde dönmesi gibi olumsuz durumla karşılaşılır. Bağlantı şekilleri lokomotif tiplerine göre farklılık göstermektedir. Elastiki irtibatın nedeni; dingile irtibatlı bulunan cer motorunun dingille birlikte, bojiden kısmen de olsa ayrı olarak süspansiyonunun olmasıdır. Bağlantıda elastikiyeti sağlayan parçalara süspansiyon farklılığından kaynaklanan yükün dışında, özellikle cer motorunun yüke girmesinde ve yükten çıkmasında da görev düşmektedir. Bojiye yapılan bu bağlantıya, cer motor askı tertibatı da denilmektedir.


Cer Motor Arızaları ve sebepleri​

- Cer motorlarının sargı izolasyon değerlerinin düşmesi nedeniyle kaçak arızaları görülür
- Cer motorlarının bağlantılarında ve içlerinde biriken pislikler arızaya neden olur.
- Kömürlerin aşınma limiti değerinin altına düşmesi kolektör yüzeyi bozulmalarına neden olur.
- Rulman arızası nedeniyle cer motoru dönmeme arızaları olur.
- Patinaj nedeniyle aşırı sürat yapıp endüvi sargıları fretaj açar.
- Pinyon dişli kırılması veya dişli sıyırması görülür.
- Kablo başlığı kesme arızaları görülür.

Dikkat edilecek hususlar​

- Bakım periyotlarında cer motorlarına basınçlı hava tutularak temizlik yapılmalıdır.
- Bakım periyotlarında rulmanlara uygun yağ ilavesi yapılmalıdır.
- Lokomotif azami hızı aşılmamalı ve yağışlı havalarda kumlama yapılmalıdır. 32
- Yüksek gerilimdeki cer motor takat kablolarının gevşekliği kontrol edilmelidir.
- Dişli kutuları kontrol edilerek yağ kaçakları giderilmelidir.
- Bakım periyotlarında kamçısı çıkmış, aşınma limitine yaklaşmış kömürler değiştirilmelidir.

cer-motoru-1.png cer-motoru-1.png


Cer Motorlarının Soğutulması​

Cer motorları, lokomotif şasesi üzerinde bulunan ve farklı şekillerde tahrik edilen üfürücüler (blöverler) tarafından soğutulmaktadır. Üfürücü çıkışından alınan basınçlı hava, lokomotif şasesinde bulunan deliklere hava kanalları vasıtasıyla getirilir. Şase üzerinde bulunan deliklerden cer motorları hava giriş deliklerine ise lastik körük bağlantısı ile sağlanır.

Kaynak: muhendisbeyinler.net, wikipedia
 
Çok güzel bir motor 500km hız yapıyor.
 
Çok güzel bilgiler.Teşekkürler.
 
Bunlar da ilginizi çekebilir...
Ahmet Kutsi Tecer (1901-1967)
  • MURATS44
  • MURATS44,
  • Biyografiler
  • 0    968
Mona Roza Serdar Tuncer
  • M
  • Muhtazaf,
  • Müzik
  • 1    2K
Mahmut Tuncer - Ankara
  • Ugur
  • Ugur,
  • Video Galerisi
  • 0    5K
İslam’ın Özü Alevilikten gecer.
  • Kaptan43
  • Kaptan43,
  • Güncel
  • 0    4K
Geri