- Görüntüleme: 5K
- Cevaplar: 1
-
EOKA Kıbrıs Rumlarının Enosis amacını gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Birleşik Krallık idaresine karşı kurulmuştur. Örgüt, self-determinasyon ilkesini BM'ye sunmuş, ancak BM bunu kabul etmemiştir. Neden olarak da adada iki etnik kökenden insanlar olmasını gösterilmiştir.
EOKA 1950'li yılların başlarında Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanması için Georgios Grivas liderliğinde kurulmuştur.
Filistin'de gerilla yöntemlerini kullanarak İngilizler ile savaşan ve sonunda İngilizlerin Filistin'i terk etmek zorunda bırakan Irgun'u örnek almıştır. Yunan İç Savaşı'nda Yunan komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür.
Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL taraftarları ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıs Türklerini hedef alan saldırılara başlamıştır.
1971 yılında Başkan ve Başpiskopos III. Makarios'un Kıbrıs'ta Türklerin adayı terk etmelerini hedefleyen yöntemlerini yetersiz gören Yunanistan'ın cunta yönetimi yine Grivas yönetiminde EOKA örgütünü canlandırdılar.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar EOKA, Kıbrıslı Rumlardan kısmen destek görmüştü. Ancak sonrasında Makarios'u bile hedef alan EOKA yapılanmasına Kıbrıslı Rumlar destek vermediler. Bu nedenle örgütün 1971 sonrası dönemi EOKA-B diye ayrılmaktadır. Ancak adadaki Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri Kıbrıs Rum halkından çok daha fanatiktiler ve adanın zaman geçirmeden Yunanistan'a bağlanmasını istiyorlardı.
15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan askerî cuntası lideri Dimitri İyonidas'ın emri ile Nikos Sampson liderliğinde Başkan ve Başpiskopos Makarios'u deviren Kıbrıs Muhafız Kuvvetleri adada dikta yönetimi ilan ettiler.
Türkiye Cumhuriyeti'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde başlattığı Kıbrıs Harekâtı sırasında ise EOKA dağılmıştır.EOKA-B
"EOKA-B" ilk defa 19 Temmuz 1974 tarihinde Makarios tarafından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yapılan konuşmalarda kullanılan ayırıcı tanımlamadır.
Kıbrıs adasında kurulan EOKA, 1970 yılına kadar İngilizlere, komünistlere ve Kıbrıslı Türklere karşı eylemlerde bulunmuştu. Ancak 1971 yılında Yunanistan Askerî Cuntası lideri Dimitri İyonidas, Makarios'un yönetiminin yöntemlerini Kıbrıslı Türklerin yok edilmesi için yeterli bulmayarak EOKA'yı tekrar aktif olması için örgüte para ve silah yardımı yapmaya başlamıştır.
Makarios daha sonra Nikos Sampson liderliğinde kendisine darbe yapılmasına kadar giden bu eylemler dönemini, daha önce kendisi tarafından onaylanan terör eylemleri döneminden ayırabilmek için EOKA-B deyimini kullanmıştır.
PEKA
PEKA (Politiki Epitropi Kypriakou Agona, Türkçe: Kıbrıs Mücadelesi Siyasi Komitesi); Yunanistan ile Kıbrıs adası'nın birleşmesi için Birleşik Krallık'ın yönetimine karşı 1956 - 1959 yılları arasında faaliyetlerde bulunan EOKA'nın siyasi kanadıdır. 1956 yılında şu amaçlar doğrultusunda kurulmuştur;
- Siyasi ve askeri mücadelede ortak çalışma.
- Yunan - Kıbrıs Rum halkı arasında birlikteliği sağlama.
- Dünya kamuoyununa mücadelesini anlatma.
- Yunanistan ile birleşme çabalarını gerçekleştirme (Enosis).
