Ülke Mali Cumhuriyeti

Mali ya da resmî adıyla Mali Cumhuriyeti (Fransızca: République du Mali), Batı Afrika'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Afrika kıtasının en büyük yedinci ülkesi konumunda olan ülkenin komşuları (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) Cezayir, Nijer, Burkina Faso, Fildişi Sahili, Gine, Senegal ve Moritanya oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Bamako'dur.

Ülke ismi​

Ülkenin ismi tarihte yer alan Mali İmparatorluğu ile bu imparatorlukta yaşanan Malinkeliler'den esinlenerek konulmuştur. Ayrıca ülkede konuşulan dillerden biri olan Bambaraca'da mali kelimesi su aygırı anlamında kullanılmaktadır.

Tarih​

Mali'ye insanlar çok erken bir tarihte yerleşti. Her yerde yok olmuş uygarlıkların izlerine rastlanır: Özellikle Nijer'in taşma alanında dikili taşlar, ölü odaları, tümülüs, tellemlerin yerleştiği Bandiagara yarlarındaki mağaralar (aşağı yukarı bin yılı). Tarım ve göçebe hayvancılıkla uğraşan bu toplulukların Sahra'yı geçerek Akdeniz dünyasıyla ilişki kurmaları çok eski tarihlere uzanır.

Sahil sınırında, Soninke kavminin (sarakole) bulunduğu yerde, Orta Senegal'den Nijer'in taşma alanına ve Tişit Dahar'ından (Moritanya) 14 derece enlemine dek uzanan Gana İmparatorluğu bu şekilde gelişti. Kumbi Saleh sitinde olduğu sanılan başkent, Müslümanlığı yayan kuzey Afrikalı tüccarların sık sık uğradığı bir ticaret merkeziydi; İslamlığı Gana'ya Murabıt istilacılar yerleştirdi (1076). Murabıtlar'ın tutunamaması üzerine imparatorluk sarsıldı ve parçalanmaya başladı. Sosso kralı Sumanguru Kante 1203'te Gana'ya saldırdı; 1235-1240'ta Mali İmparatorluğu'nun kurucusu Sundiata Keita başkenti yıktı ve toprakları ilhak etti.

7. yüzyılda Koukya'da, 9. yüzyılda Gao'da tarımcı ve balıkçı bir halk olan Songhaylar (Sorkolar) arasında Nijer menderesinin aşağısında şekillenmeye başlayan Mali İmparatorluğu, 15. yüzyılda Mosiler'in saldırısına uğradıysa da aynı yüzyılda yeni bir hegemonya kurdu, Songhay etkisi yavaş yavaş Nijer'in yukarı kesimine doğru, Segu'ya dek yayıldı; ama en parlak döneminde Mali'ye boyun eğdi. Songhaylar yavaş yavaş özgürlüklerini kazandılar ve 1464-1492 arasında hüküm süren önderleri Sonni Ali, Gao Krallığı'nın temellerini attı. Sahra ticaretinin merkezleri olan Timbuktu ve Cenne'yi ele geçirdi ve Mosiller'e, Tuaregler ve Pöller'e karşı silahlı mücadeleye girişti. Sonni Ali'nin valilerinden biri olan Askia Muhammet (1492-1528), kuvvete başvurarak imparatorluğun devamını sağladı. Mali'den Ayr'a dek fethedilen toprakları sağlam bir şekilde örgütledi. Timbuktu ikinci başkent oldu ve aydın müslümanların öncülüğünde büyük bir düşünsel gelişme içine girdi. Birbirini izleyen karışıklık ve huzur dönemlerinin ortasında, Teghaza tuzlaları (Timbuktu'nun 800 km kuzeyinde) konusunda Fas sultanıyla bir çatışma meydana geldi; bu çatışma, 12 Nisan 1591'de Tondibi (Gao'nun kuzeyinde) bozgunundan sonra imparatorluğun çöküşüne yol açtı. Faslılar da Tuaregler karşısında bir varlık gösteremediler ve Tuaregler 1737'de Timbuktu'ya yerleştiler.

17. yüzyılda gücünü ortaya koyan Bambaralar'ın kurduğu Segu Krallığı'na sırasıyla, kuruluş tarihinden 1770'e dek Kullibali ve özellikle Ngolo (1770-1790), Manson (ya da Monzon) [1790-1808] ve Daa (1808-1827) adlı krallarla Diaralar egemen oldu. Krallık, Kaarta'da Cenne ve Timbuktu'yla Yatenga'ya (Mosiler) dek yayıldı. 18. yüzyıl sonundan itibaren Manson, isyancı vasallarla (özellikle Kaarta ve Timbuktu) uğraştı; krallık, 19. yüzyılda gerilemeye başladı.

19. yüzyıl başında Ahmedu Şeyhu'nun (1818-1844) kurduğu Masina pöl İmparatorluğu, müslümanlık adına animist Bambaralar ve Bobolar'ın yanı sıra Mağribliler ve Tuaregler'le çatıştı, hatta Timbuktu'yu işgal etti. Oğlu Ahmedu Şeyhu (1844-1853), babasının savaşçı ve örgütçü niteliklerine sahip çıktı. Bununla birlikte, 1857'de, Fransızlar'ın Senegal ırmağı kıyılarından attığı Takruri murabıt Elhac Ömer, Nioro'ya yerleşti, Bambaralar'ı Segu'dan çıkarınca oğlu Ahmedu burada 1861'den 1890'a dek hüküm sürdü ve 1862'de Masina'ya egemen oldu. Yeğeni Tidiani kral oldu ve Bandiagara'ya yerleşerek ülkeyi 1893'e dek yönetti.

Gine ve Mali arasındaki çatışmalar 1874'ten sonra diula Samori Ture'nin öncülüğünde yeni bir devletin hareket noktası oldu. Samori Ture, önce, bir diula hanedanına boyun eğmiş bir senufo ülkesi olan Kenedugu'la çatıştı. Bu ülkenin kralı Tieba, Sikasso kalesinden başarılı bir şekilde direnince (1887) Samori Ture Dabakala'ya (Fildişi Kıyısı) yerleşerek Buguni ve Sikasso bölgesinde operasyona devam etti; tek gerçek engel olarak karşısına çıkan Fransızlar tarafından Gine'ye püskürtüldü ve 1898'de esir düştü.

Senegal vadisinden başlayan Fransız askeri müdahalesinin ilk işi Medine kalesinin yapımı oldu (1857). Bunu çeşitli misyonlar izledi:Mage (1863), Soleillet (1878), Gallieni (1880). Nijer'de Kayes demiryolunun yapımına girişildi (1881-1904), 1883'te Bamako işgal edildi; kademeli olan işgal harekatı, 1893'te albay Archinard'ın yönetiminde topyekün bir nitelik kazandı ve 1898'de, Tieba'nın kardeşi Ba Bemba'nın hüküm sürdüğü Sikasso'nun alınmasıyla tamamlandı.

İşgal edilen topraklar 1904'te, başkenti önce Kayes, sonra 1908'de Bamako olmak üzere Haut-Senegal-Niger sömürgesini oluşturdu.Sömürgenin adı 1920'de Fransız Sudanı olarak değiştirilirken doğu topraklarının 1919'da ayrılmasıyla Yukarı Volta (Burkina Faso) kuruldu. Göçebe Mağribliler'in yaşadığı 15. paralelin kuzeyindeki topraklar 1945'te Moritanya'ya bırakıldı.Fransız Sudanı 1899'dan 1959'a dek Fransız Batı Afrikası Federayonu'na, yani Dakar genel valiliğine bağlı kaldı.

24 Kasım 1958'de, referandum sonunda doğan Sudan Cumhuriyeti önce Mali federasyonu içinde Senegal'e bağlıyken, bu federayonun parçalanması üzerine 20 Ağustos 1960'ta tam bağımsızlığına kavuştu ve 22 Eylül 1960'ta da Mali Cumhuriyeti adını aldı. Yeni devlet, Afrika Demokratik topluluğu Sudan birliği (ADTSB) ve önderi, Cumhurbaşkanı Modibo Keita'nın girişimiyle, Batı'dan kopmaksızın sosyalizmi seçti. Ama ekonomisi gelişmedi ve hoşnutsuzluk arttı. Ağustos 1967'de iktidar bütünüyle Modibo Keita'nın başkanlığındaki Devrimi Savunma Ulusal Konseyi'ne devredildi; M.Keita kemerleri sıkma politikası uygulamaya çalıştı.

19 Kasım 1968 hükümet darbesi sonunda ordu iktidarı ele geçirdi ve oluşturduğu Ulusal Kurtuluş Askeri Komitesi, teğmen, sonra albay Musa Traore'yi Devlet başkanlığına getirdi. Eylül 1969'dan itibaren Musa Traore hem Devlet hem de Hükümet başkanlığı görevlerini birden üstlendi. Haziran 1974'te kabul edilen yeni anayasa; ancak bir kez yenilenebilmek üzere beş yıl süreyle Cumhurbaşkanı ve Başbakanın seçilmesini, dört yılda bir yenilenen bir Millet meclisi seçimini ve bir tek partinin kurulmasını öngörüyordu. 1972-1975 arasındaki kuraklığın ağırlaştığı iktisadi güçlüklere çözüm bulunamadı. Fransa, 1980 yılı içinde, bütçeyi dengelemek için yaptığı desteği kesti. Ocak 1981'de general Musa Traore, Mali'nin Batı Afrika Para birliği'ne (ancak 1983'te müdahale etti) yeniden kabul edilmesi talebinde bulundu; tek parti olan Mali Halkı Demokratik Birliği (MHDB,Mart 1979'da kurulmuştu), Şubat 1981'de ekonominin liberalleşmesini kararlaştırdı. General Traore, Burkina Faso ve Mali arasında 1974'ten beri devam eden sınır ihtilafını çözemediği gibi sürüp giden iç bunalımı da kontrol altına alamadı. Mart 1991'de 23 yıllık iktidardan ve dört gün süren şiddetli gösterilerden sonra (Bamako'da askerlerin ateş açması sonucu 100'den fazla ölü) askeri bir darbe ile devrildi. Geçici Halk Selamet Komitesi (GHSK) yarbay Amadou Toumany Toure'nin başkanlığında bir ulusal konferans topladı. Temmuz-ağustos'ta Bamako'da toplanan 1800 delege yeni bir anayasa, yeni bir seçim ve siyasi partiler yasası hazırladı.Anayasa Ocak 1992'de yapılan referandumda onaylandı. Nisan 1992'de yapılan başkanlık, milletvekili ve yerel yönetim seçimlerini Mali'de Demokrasi için İttifak Partisi (ADEMA) kazandı. Partinin adayı Alpha Oumar Konare cumhurbaşkanı seçildi. Eski başkan Traore, 1991 ayaklanması sırasında meydana gelen ölümlerden dolayı yargılanarak Şubat 1993'te ölüm cezasına çarptırıldı.

22 Mart 2012'de, ordudan isyancı askerler devlet televizyonundan ülkenin kontrolünü ele geçirdiklerini açıkladılar. Küçük bir grup asker, cumhurbaşkanlığı sarayının kontrolünü ele geçirdi ve hükûmetin lav edildiğini ve anayasanın askıya alındığını ilan etti. Askerlerin sözcüsü, Devlet Başkanı Amadou Toumani Toure'nin rejiminin ülkenin kuzeyindeki krizi yönetmekteki yetersizliği üzerine harekete geçtiklerini belirtmiştir.

İsyancı kuvvetlerin Ocak 2013 tarihinde ülkenin güney bölgelerini de kontrol altına alma çabaları karşısında dönemin geçici olarak makamda bulunan devlet başkanı Dioncounda Traoré eski sömürge ülkesi Fransa'dan askerî yardım talep etmiştir. Bu talep neticesinde gerçekleştirilen Serval Harekâtı kapsamında bölge isyancılardan kurtarılmış ve yeniden Mali ordusunun denetimine verilmiştir.

Mali Bayrağı​

Mali bayrağı günümüzde kullanılan hali ile 1 Mart 1961 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

Bayrak, uzun yıllar sömürgesi olduğu Fransa'nın dikey üç şeritli bayrağından esinlenerek oluşturulmuştur. Birçok Afrika ülkesinin bayrağında da görmenin mümkün olduğu Pan-Afrikan renkleri olan yeşil, sarı ve kırmızıdan meydana gelmektedir. Bayrağı üç eşit parçaya bölen renklerden göndere çekilen tarafta bulunan yeşil ülkenin doğasını sembolize ederken, sarı ülkede var olan zengin yeraltı madenlerini ve saflığı, kırmızı ise bağımsızlık mücadelesi sırasında akıtılan kanı ifade etmektedir.

Mali'de 1959 ile 1960 yılları arasında kendisi gibi eski Fransa sömürgesi bölgesi olan Senegal ile birlikte oluşturduğu Mali Federasyonu döneminde, günümüzdeki bayrağa benzer bir bayrak kullanılmış, sarı şeritin ortasında siyah çizgi adam gösterilmiştir.

Mali yine aynı şekilde 1961-1962 yılları arasında kısa bir süre için Gana ve Gine ile birlikte oluşturulan Afrika Devletler Birliği'nin bir üyesi olarak bu birliğin bayrağını kullanmıştır. Kısa ömürlü olan bu birliğin dağılması sonrasında Mali tekrar kendi bayrağını kullanmıştır.

Mali bayrağı ile Gine bayrağı birbirine benzerlik göstermekte olup, her iki bayrak arasındaki fark yeşil ile kırmızının yer değiştirmesidir.

Mali Arması​

Mali arması, Afrika ülkesi Mali tarafından kullanılan resmi devlet armasıdır.

Arma açık mavi bir daireden oluşmaktadır. Dairenin üst kenarında siyah ile ülkenin Fransızca resmi adı olan Republique du Mali (Türkçe:Mali Cumhuriyeti) yazarken, dairenin alt kenarında da yine Fransızca ülkenin ulusal sloganı olan Un peuple, un but, une foi (Türkçe:Tek Millet, Tek Amaç, Tek İnanç) yer almaktadır. Dairenin orta kısmında yer alan ve eski Mali İmparatorluğu'nu simgelemek üzere konumlandırılan Jenne Büyük Camii görseli üzerinde de barışı simgeleyen kanatları açık sola bakan güvercin yer almaktadır. Dairenin alt kısmında ise yazının üzerine konumlandırılan altın sarısı doğan güneş görseli ise umudu simgelemektedir. Dairenin orta bölümünde ise camii görselinin sağında ve solunda yer almak üzere beyaz ok ve yay görseli konumlandırılmıştır.

Ülke güncel kullanımda olan armanın benzerini ilk olarak 1961 yılında kullanmaya başlamış, 1973 yılından itibaren de resmi devlet arması olarak kabul etmiştir. Söz konusu arma üzerinde 1982 yılında yapılan renk değişikliği ile birlikte küçük güncellemeler ile günümüzdeki arma oluşturulmuştur.

Coğrafya​

Ülkenin deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 343 m düzeyindedir. Ülkenin en yüksek noktasını Hombori Toldo Dağı oluşturmakta olup, dağın zirvesi 1.155 m yüksekliktedir. Ülkenin en alçak noktasını ise 23 m ile Sénégal Nehri oluşturmaktadır.

Ülkenin toplamda sahip olduğu 7.908 km sınırın 1.359 km'si Cezayir, 1.325 km'si Burkina Faso, 599 km'si Fildişi Sahili, 1.062 km'si Gine, 2.236 km'si Moritanya, 838 km'si Nijer ve 489 km'si ise Senegal ile oluşmaktadır. Ülke, kıta içerisinde kara ülkesi konumunda olduğu için herhangi bir denize kıyısı bulunmamaktadır.

Sekiz ayrı bölgeden oluşan Mali'nin kuzeydeki sınırları Sahra Çölü'nün tam ortasına ulaşır. Ülke nüfusun çoğunun yaşadığı yeri olan güneydeki bölgede ise Nijer ve Senegal nehirlerini içermektedir.

Günümüzün Mali Cumhuriyeti, bir zamanlar üç tane Batı Afrika imparatorluğunun bir parçasıydı: Gana İmparatorluğu, Mali İmparatorluğu (ülkenin ismi bu imparatorluktan türetilmiştir) ve Songhay İmparatorluğu. 19. yüzyılın sonuna doğru Mali, Fransız idaresinin altına alınarak Fransız Sudanı'nın bir parçası oldu. 1959'da Mali, Senegal ile Mali Federasyonu olarak bağımsızlığını kazandı. Bir yıl sonra Mali Federasyonu bağımsız Mali devleti oldu. Uzun bir tek-partili dönemden sonraki 1991 darbesinin ardından yeni bir anayasa yazıldı ve Mali demokratik, çok-partili bir devlet oldu.

İklim ve Hava​

Ülkede üç farklı iklim çeşidi hâkimiyetini korur. Öncelikli olarak ülkenin yarısından fazlasının bulunduğu kuzey kesimleri Sahara Çölü’nün devamı olarak kabul edilebilir ve çöl ikliminin her özelliğini gösterir; oldukça kurak, güneşli ve sıcak bir hava etkilidir. Orta kesimlerde yarı kurak bir iklim etkili olurken, güneyde tropikal iklim kendini hissettirir. Nüfusun büyük bölümünün yerleşmiş olduğu güney bölümünün iklimi olan tropik bölgede oldukça yağışlı yaz ayları dönemini normal bir kış sezonu ve ardından baharda oldukça kuru bir hava hâkim olur.

Nüfus​

Temmuz 2007'de Mali'nin tahminî nüfusu 12 milyondu ve nüfusun büyüme oranı %2,96'dır. Mali nüfusu ağırlıkla kırsalda yaşamakta olup, şehirde yaşayanların oranı %39,9 düzeyindedir. Malililerin %5 ila %10 arasındaki bir oran göçebedir. Nüfusun %90'undan fazlası ülkenin güney kısmında, özellikle 1 milyon kişilik nüfusu olan Bamako'da yaşamaktadır.

2007'de Malililer'in %48'i on beş yaşından daha genç, %49'ü 15 ve 64 yaşları arasında, %3'ü ise 65'ten daha yaşlıydı. Medyan yaş 15,9 idi. 2007'deki doğum oranı her 1.000 kişi için 49,6 tane doğum, doğurganlık oranı ise her kadın için 7,4 tane çocuk. 2007'deki ölüm oranı, her 1.000 kişi için 16,5 tane ölüm. Doğumda beklenen yaşam süresi toplam 49,5 sene (erkekler için 47,6 ve kadınlar için 51,5). 2007'de her 1.000 tane doğum için 106 tane ölüm ile Mali, dünyanın en yüksek bebek ölüm oranlarına sahiptir.

Mali genç bir nüfusa sahip olup, 2017 tahmini verilerine göre %67,01'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %3,03'ü 65 yaş ve üzerindedir.

0-14 yaş: %48.17 (erkek 4,330,370/kadın 4,285,171)
15-24 yaş: %18.84 (erkek 1,604,914/kadın 1,765,479)
25-54 yaş: %26.26 (erkek 2,171,171/kadın 2,525,109)
55-64 yaş: %3.7 (erkek 335,023/kadın 326,910)
65 yaş ve üzeri: %3.03 (erkek 270,856/kadın 270,242)

Şehirde yaşayanların oranı 2017 verilerine göre %41,4 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2017 tahmini verilerine göre %3,02 düzeyindedir.

Din​

İslam 11. yüzyılda Batı Afrika'ya gelmiştir. 13. yüzyılda Jenne'de kendine has mimarisi ile tanılan, 1907'de yenilenen Jenne Büyük Camii inşa edildi. Jenne kasabası, Camii ve civar köyleri 1988'de UNESCO Dünya Miras Listesi'ne eklendi. Ülkenin %95'e yakını Müslüman (çoğunlukla Sünni ve Şii), yaklaşık %2,5'i Hristiyan (yaklaşık üçte ikisi olan Roma Katolik ve üçte biri Protestan) ve kalan %3'ü de yerli veya geleneksel animist inançlar olmak üzere diğer dinlere inanmaktadır.

Dil​

Sömürge dönemi sonrası Fransa'nın miras olarak bıraktığı Fransızca ülkenin resmi dilli konumundadır. Resmî dile Fransızca'nın dışında on üç adet ulusal dil bulunmaktadır. Bu diller Bambaraca, Bomuca, Bozoca, Dogonca, Maasinankoorence, Hasaniye Arapçası, Minyankaca, Kita Maninkaca, Soninkece, Koyrabori Sennice, Senaraca, Tamaşekce ve Kassonkece olup, birçok kişi tarafından konuşulmaktadır. Bu diller içerisinde en yaygın dil konumunda olan Bambaraca dili nüfusun %46'sı tarafından konuşulmaktadır.

Sosyal hayat​

Eğitim : Ülke genelinde okula gitme zorunluluğu bulunmaktadır ve yedi yaş ile on altı yaş arasında çocukların dokuz yıl okula gitme zorunluluğu vardır. Ülkede okuma-yazma bilmeyenlerin oranı %65'in üzerindedir. Ülkede 15 yaş ve üzeri erkeklerde okuma-yazma oranı %45,1 iken, aynı kategoride kadınlarda %22,2 düzeyindedir. Eğitimin ücretsiz olarak verilmesine rağmen, bu olanaklardan faydalanabilen nüfus çok az sayıdadır. Ülkenin en büyük üniversitesini başkentte bulunan Bamako Üniversitesi oluşturmaktadır.

Sağlık : Ülkede var olan sağlık hizmetleri yaşanan tifo, sıtma, cüzzam, AIDS, uyku hastalığı ve diğer hastalıkların üstesinden gelme konusunda yeterlilik arz edememektedir. Ülke nüfusunun %24,7'si tam teçhizatlı sağlık hizmeti alabilmektedir. Nüfus içerisinde HIV virüsünen yakalanan 15 ile 49 yaşları arasındaki yetişkin topluluğun oranı %1 düzeyindedir.

Ekonomi : Ülkenin ekonomik altyapısını başlıca tarım ve balıkçılık oluşturmaktadır. Mali'nin bazı doğal kaynakları altın, uranyum ve tuzdur.

Festivaller​

Segou Festivali : Şubat ayı Mali’de oldukça hareketli ve eğlenceli geçer. Şubat ayını güzelleştiren etkinliklerden en önemlisi Segou Şubat Festivalidir. Müzik, dans, kukla gösterileri, Nijer nehri boyunca pirogue denilen bot yarışları festivalin güzelliklerindendir. Bunun dışında heykeller, resimler, fotoğraflar ve ülkenin birçok sanatçısının bu festivalde buluşması bu etkinliğin Mali’nin kültürel değerlerini yansıttığının en önemli göstergesidir.

Çöl Festivali : Diğer Şubat ayı etkinliklerinden olan Çöl Festivali’nde eğlenceli müzik etkinlikleri düzenlenir. Mali’nin kuzey şehirlerinden en önemlisi olan Timbuktu’dadüzenlenen bu festival geçmişten gelen bir geleneğin devamıdır. Çölde düzenlenen müzik etkinliklerini devam ettiren günümüz Mali halkı sessiz çöl gecelerinde müziğe doyarlar.

Büyük Camii Sıvaması : Enteresan fakat oldukça etkileyici diğer bir etkinlik ise Djenne’deki çamurdan yapılmış büyük caminin her sene Nisan ile Mayıs ayları arasında bir tarihte halk tarafından çamurla sıvanmasıdır. Kadını, erkeği ve çocuğuyla şehirdeki herkes bu etkinliğe katılır, bazıları su getirirken çocuklar camiye sıva yapmak için yükseklere çıkartılır. Sonrasında dans ve yerli çalgıların çalınması gibi eğlenceli aktivitelerle bu bayram kutlanır.

Dogon Maskesi Festivali : Nisan ayında düzenlenen bu maske festivali Mali’nin tamamı tarafından kutlanan büyük bir organizasyondur. Dogon maskesi sadece bu festivalde kullanılmaz, diğer önemli etkinliklerden olan Diamwari Festivali’nde de önemli bir yer teşkil eder. Dogon Maskesi Festivali boyunca erkekler bu maskeyi takar ve ölüleri ruhlarını korurken kötü ruhları da uzaklaştırmaya çalışırlar. Dogon eski dinlerden gelen bir isim olarak yaratıcı tanrıçanın adıdır. Bunun dışında bufalo ve sırtlan maskeleri de kabilelerin simgesi olarak bu festivalin sonlarına doğru giyilir.

Mali Mutfağı​

Mali mutfağında dünya çapında bilinen en önemli yemek soslu pirinç pilavıdır. Bu pilavı yer fıstığı, domates, yağ ya da bulunabilirse balık veya et ile sunmaktadırlar. Ülkenin kuzey kısmında öğünlerin önemli bir kısmını kuskus karşılar. Şehirlerde daha modern yemek imkânı bulunabilirken, başta Fransız olmak üzere Çin, İtalyan, Lübnan ve başka birçok mutfağın Mali’de görülebilmesi mümkündür.

Fakat Afrika ülkelerinde görülen hastalıkların başında olan diare (ishal) hastalığı suyun kirli olmasından kaynaklandığı için az pişirilen batı mutfağı ve doğu mutfağı yemeklerinde hastalık riski artmaktadır. Bunun yerine Mali mutfağının yemekleri saatlerce pişerek hazırlanır. Dışarıdan su içilmemesi gerekirken, salata ve pişmemiş sebze yemeklerini tercih etmemek en doğrusu olacaktır. Tropik iklimin güzelliklerini görebileceğiniz Mali’de sağlık sorunlarına dikkat ettiğiniz sürece oldukça güzel lezzetler tadacağınıza emin olabilirsiniz. Son olarak alkolün pek fazla görülmediğini, Müslüman bir ülke olarak Mali’nin alkole karşı resmi olmasa bile tavır aldığını söylemek mümkündür.

Mali'deki Türk Elçiliği​

BAMAKO BÜYÜKELÇİLİĞİ

Adres: L’Ambassade de Turquie, Chancellerie, Cité du Niger, M-105, Niarela – Bamako / République du Mali
Telefon: + 223 77 70 00 07, + 223 70 07 10 08, + 223 77 70 88 88
Faks: 00 223- 44 29 00 01

ambassade.bamako@mfa.gov.tr