Deprem önceden belirlenebilir mi?
Bilim adamları bu konuda ayrılığa düşüyorlar. Kimine göre, "Hayır, deprem önceden anlaşılamaz!", kimine göre de "Evet, anlaşılabilir.." Nitekim, Japonlar bu işte epey ilerideler.
8hr5c9ep.gif
Deprem anında canlıların gösterdiği reaksiyonlar
Kanımca, kesin olarak depremin yeri, gün ve saatini anlamak, henüz mümkün değil. Ama, evet ama, doğaya biraz dikkat edilirse, depremin vurmasından bir müddet önce, deprem vuracağının sinyallerini veriyor.
Bu sinyaller nelerdir?
1.- Insanlardaki anormal davranışlar
2.- Hayvanlarda anormal davranışlar
3.- Gökyüzündeki haberci olaylar
a ) Deprem ısıması
b ) Deprem bulutları ve deprem sisleri
c ) Gökyüzü, güneş, ay ve yıldızlar
4.- Köpeklerde anormal davranışlar
5.- Balıklarda anormal davranışlar
6.- Elektrikli cihazların bozulması
7.- Bitkilerde anormallıklar
1.- Insanların anormal davranışları:
Kimi insanlar deprem öncesi tuhaf bir bitkinlik hissediyor bazıları ise histerik hareketler yapıyor.. Bazı insanlarin başı agrıyor ve/ veya nefes almakta zorluk cektigi gözlenmiş...Miğde bulanması, baş dönmesi de konuşulanlar arasında. Bir ihtimal NASA AMES RESEARCH CENTRE in da bulduğu gibi, yüksek iyonizasyon yer kabuğuna vardığı zaman ve atmosfere yayıldığı an, insanlar üzerinde bu denli dengesizlikler yaratabilir.
2.- Hayvanlarda anormal davranışlar
- Muhabbet Kuşu: Yüksek sesle ötme, çırpınma, gece bile uçma ve yürüme, yememe, neşeli ötmeme.
- Martı: Çembersel olarak uçarlar.Gökyüzünde ağlama, gece bile denizden karaya doğru uçma, çatılarda kümeleşme.
- Yarasa: Dinlenmeksizin daire çizerek uçmak.
- Karga: Garip bir şekilde bağırma, pencerelere ve arabaların metalik kısımlarına pike yapma, hava sıcak olmasına rağmen çatılarda kümeleşme.
- Kırlangıç: Dinlenmeksizin dairesel olarak uçma, göç zamanı olmamasına rağmen tek doğrultuda göç.
- Ördek, kaz, kuğu: Göle girmek istemezler. Göldekiler ölebilir.
- Horoz: Zamansız ötme, tek doğrultuda yukarı doğru sıçrama, telaşla çığlık atma, çırpınma.
- Yarasalar, büyük deprem öncesinde kış uykusundan bile uyanarak uçuşup kümeleşirler.
- Tavuklar, büyük deprem öncesinde telaşla çatiya uçuşurlar.
- Kedi balığı kuma sokulur sonra deprem gelir.
- Su dışına sıçrayan sazan balığı depremi bildirir.
- Büyük deprem öncesi baliklar su yüzeyinde birikerek yüzerler.
- Avlanan balık miktarı depremlerden önce azalir.
- Dip balıkları deprem öncesinde kolay avlanır.
- Altın balığı, akvaryumundaki kumu kazıyarak gizlenmeye çalışır.
- Kışın yuvasını terkeden yılan, deprem habercisidir.
- Kırmızı yusufcuk kümeleri tek doğrultuda uçuşurlar.
- Bal arıları vızıldıyarak kovanını terk eder.
3.a).- Deprem ısıması
Aniden parlama
a.- fotoğraf çekimi sırasında görülen flaş
b.- Işık sağanağı
c.- gürültüsüz şimsek çakışı
Hareketli cisimlerin farklı şekillerde ısıması
d.- ateş topu
e.- ateş direği
f.- ateş çubuğu ya da ateş yayı
g.- ateş borusu ( yukarı doğru genişleyen ısıma)
Parlak alev ve radyasyon
h.- alev
i.- küçük alev
j.- kıılcım
k.- aydinlanma
Hava ve bulutlardaki fosforesans
l.- gökyüzünde yayılan aydınlanma
m.- bulutların aydınlanması
3.b).- Deprem bulutları ve deprem sisleri
3.c).- Gökyüzü, güneş, ay ve yıldızlar
Her zamankinden farklı kızıl gökyüzü deprem habercisidir. Nemli havalar uzun sürdüğünde, gökyuzü sarı göründüğünde ve geceleri kızıl ışımalar uzaklara yayıldığında deprem olur. Güneş halkalarla çevriliyse ya sağanak yağışlar gelir ya da deprem olur. Uzun süren sıcak ve nemli günler deprem getirir. Sönmüş bir ay, sarı bir ay ve farklı renklerdeki ay deprem habercisidir. Sarı sabah güneşi , kırmızı ay ve yanıp sönen yıldızlar deprem habercisidir. Ay düşey bir dogrultu boyunca battı ve deprem oldu.
4.- Köpeklerde anormal davranışlar
Kopeklerin felaketlerden once insanlari evlerinden cikararak hayat kurtardiklarini anlatan hikayeler Cin, Japonya ve Avrupa'da da eskiden beri anlatilir. Kopekler, depremlerden once yakinlarinda birileri varmiscasina tuhaf davranirlar. Bazilari gorunmez bir dusman tarafindan kistirilmis gibi davranirlar. Bazilari ise yasadiklari ortamlari terk eder, daglara cekilebilir ve deprem sonrasinda evlerine geri donerler. Tangshang Depremi oncesinde bir kopegin aniden vahsileserek sahibini isirmasi da haberci olaya ornek gosterilebilir. Kopegin bu davranisina bakilarak onun kuduz oldugu sanilmis ve oldurulmustur. Ancak kisa sure sonra Tangshang Depremi yasanmistir.
Yasamlarini, Kobe depreminin hemen oncesinde kopegi tarafindan uyandirilmasina borclu olan pek cok kisi vardir. Bir kopek ise normalde parka gitmekten hoslandigi halde, Kobe depreminden 1 hafta once, deprem merkezi yakininda parka gitmekten israrla kacindigi anlatilmistir.
Anormal hayvan davranislari konusunda, ABD da hazirlanan internet web sayfasinda, kaybolan evcil hayvan sayilarinin depremlerden 2 hafta kadar once onemli bir artis gosterdigi bildirilmektedir.
5.- Baliklarda anormal davranislar
Kobe depreminden once Nishinomiya'daki golcukte tek dogrulukta dizilmis sayisiz balik gorulmustur. Suma akvaryumundaki yunus baliklari depremden 1 gun once asabilesmislerdir. Bazi akvaryum baliklarinin ise su yuzeyinden akvaryum tabanina indikleri gozlenmistir.
X-isini kristalografi, fizikci T.Terada, buyuk Kanto Depremi (1923) oncesinde avlanan balik miktarinda anormal artis saptamisti. Kobe depremi oncesinde de benzer bir artis gozlenmistir. Bu sonuclar, baliklarin deprem oncesinden kendi dogal yasam ortamlarini terk ettikleri ve baska bolgelerde yakalandiklari fikrini destekler gorunmektedir.
6.- Elektrikli cihazlarin bozulmasi
Kobe depremi oncesinde, elektrikli cihazlarin gecici olarak bozuldugunu ya da isleyisinde anormalliklar oldugunu gosteren pek cok olaya tanik olunmustur. Telefon sistemlerinde parazitlenme ve alarm sesleri, buzdolabindan gelen rahatsiz edici gurultuler, depremden birkac gun oncesinden birkac saat oncesine kadar olabilen kapali durumdaki radyo ve TV lerin kendiliginden acilip- kapanmasi cogu kisiyi sasirtmis ve kuskuya dusurmustur.
Bu tur olaylar Ansei kayitlarina da gecmistir. Bu kayitlarda, gozluk cami magazasinin reklam kagitlarini tutturmak icin kullanilan miknatis uzerindeki demir civilerin Ansei depreminden 2 saat once dokuldugunden soz ettirir. Miknatis, demiri cekme ozelligini depremlerden sonra yeniden kazanmistir. 2 saat zaman farki dusunuldugunde , bu olayla sismik p-dalgalari arasinda bir iliski kurulamayacagi gorulur. Bu kayitlarda pusula ignesinin de depremden once siddetle titrestigi bildirilmektedir.
Çin Hava kuvvetlerinin Mig jet askeri ucagindaki elektrikli cihazlardan bir pusulanin depremden hemen once deprem merkezi uzerindeki ucus sirasinda bozuldugu soylenmisti...
HERHALDE MANYETIK ALAN YUZUNDEN.....
200 bin kisinin olumuyle sonuclanan buyuk Tangshang Depremi'nden once floresan lambalar sonuklesmistir. Deprem merkezinden 160 km uzaklikta Beijing'de ise bazi elektronik saatlerin depremden once durdugu da ilgili raporlarda belirtilmektedir. Yine ayni bolgede depremden 8 saat once kuvars saatlerin durdugu da bildirilmektedir. Bu olaylar buyuk artci depremler oncesinde de yinelenmistir.
- Kuvars saat: Şaşırtıcı bir biçimde normalden ileri ya da geri kalması.
- Floresan lamba: Depremden birkaç dakika önce ani voltaj düşüklüğü Nedeniyle sönükleşme ya da ani parlama.
- Telsiz: Parazitleşmeler nedeniyle konuşmaların dinlenememesi.
- Telefon: Depremden birkaç dakika öncesinde telefonun kendiliğinden çalması.
- Cep telefonu: Ani şarj bitmesi, tarihinde , saatinde değişmeler.Depremden birkaç dakika öncesinde cep telefonu üzerindeki küçük renkli lambaların, yanıp sönme frekansının değişimi, deprem sırasında ışık yayması.
- Araba motoru: Depremden birkaç dakika önce çalışan motorda anlaşılmaz gürültü, motorun ters yönde döndüğünün fark edilmesi.
- Oto teybi: Hafıza karışıklığı, kanal atlama.
- Radyo: Parazitleşme, kendiliğinden kanal karışıklığı, yankılanma.
- Televizyon: Depremden günler önce başlayan parazitleşme, kendiliğinden kanal atlama, ses şiddetinin kendiliğinden yükselip alçalması, uzaktan kumanda aletinin çalışmaması.
- Video: Kapalı olmasına rağmen kendiliğinden açılıp kapanma.
- Çamaşır Makinesi: Boşaltma motorunun çalışmaması.
- Buzdolabı: Normalde çok sessiz çalışırken garip sesler çıkarma.
- Pusulalar: Kendiliğinden ani sapmalar.
7.- Bitkilerde anormalliklar
Bitkilerin depremler oncesinde erken tomurcuklandiklarini, erken cicek actiklarini, yeniden ciceklendiklerini anlatan edebi referanslar vardir. Sus bitkileri ve fundalarin, armut, kayisi ve seftali agaclarinin mevsimi olmadigi halde depremlerden once cicek actiklari bildirilmistir. Afetin gelisi sulardan anlasiliyor.
Istanbul Teknik Üniversitesi Avrasya Bilimleri Enstitüsü ögretim görevlisi jeolog ve jeofizikçi Prof. Dr. Aykut Barka, geçmiste hiçbir degisime ugramamis ama birden bire sicakligi artan sulardaki farkliliklarin hizla incelenmesi gerektigini söyledi. "Bunu hemen deprem geliyor diye degerlendirmek zordur" diyen Prof. Barka, dogada depremden önceki degisikleri söyle siraladi:
* Kuyularda sularin yükselmesi veya alçalmasi,
* Dip baliklarinin yüzeyde dolasmasi,
* Yeraltinda yasayan hayvanlarin hepsinin yüzeye çikmasi,
* 30 - 40 senedir belli düzende çalisan termal kaplicalarda su sicakliginin birden artmasi,
* Hayvan davranislarinin anormallesmesi ve hirçinlasmasi,
* Yeraltindan çikan radon gazinin suya karisimi ve suyun degismesi,
* Teknik aktivitenin belirli yerde artmasi.
- Meyve ağaçları: Erken çiçek açar ve erken meyve verir.
- Ot ve ağaç dalı: Yüzeyleri kızarır, yanar.
- Erguvan ağacı: Ağaç yapraklarında normal döneminden önce sararma ve dökülme, bazı türlerinde kuruma.
- Begonya: Saksı çiçeklerinde içe doğru kıvrılarak kapanmış ve buruşmuş yapraklar, normalde çiçek açarken deprem öncesindeki yaz çiçeklenme olmayışı.
- Yaprağı Güzel: Yaprakların aniden solması, büzülmesi ve kuruması.
- Çam ağacı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış, dalların gövdeye bağlı kısımlarındaki yapraklarda deprem sonrasında yanık gibi kavrulma tespiti.
- Paşa kılıcı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış ve hızlı büyüme.
- Afrika kökenli salon bitkileri ve akşam sefası: Suyu çekilircesine yapraklarda solma.
SON 2 SAAT BELİRTİLERİ
- Çevre dinlenmesi: Doğada tam bir sessizlik. Hayvan sesleri olmayacak. Uğultu kesin değil ama olabilir.
- Gökyüzü izlenmesi: Gök cisimlerinin yakınlığı, gökte ya da yerde mavi, sarı alev topları.
- Karıncaların banyo ve wc. lere hücumu ve bir zincir halinde yukarılara , çatıya doğru tırmanmaları. M 7 üstü beklendiğinde % 90 ının kendiliklerinden ölümü.
- Deniz analarının ışık saçması.
- Denizde fay geçen yüzeyde görünümün düz, diğer tarafların dalgalı oluşu.
- Deprem sisi. (Bildiğimiz sis görüntüsü)
- MR çekilememesi.
- Kuaförlerde fön çekilememesi (Saç tellerinde aşırı elektriklenme nedeni ile).
- Mıknatısların asılı bulundukları yerden yere düşmesi. (M7 civarlarındakinde) . Genelde büyükçe bir mıknatıs buzdolabı kapağına yerleştirilerek gözlem yapılır
