-
Ömer bin Hattab (581-644) Hz. Muhammed'in sahabesi, İslam Devleti'nin
Ebu Bekir'den sonraki Başkanı ve Halifesidir (634-644). Sünni inancına göre dört Raşit Halife'nin (Hulefa-i Raşidin) ikincisidir. Şiâ, Ömer bin Hattab'ın halifeliğini tanımaz. Aşere-i Mübeşşeredendir. Sünniler Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer-ul Faruk" diye anarlar. Cesareti ve adaleti ile tanınır.
Hz. Ömer, Mekke'de Beni Adi kabilesinde doğdu. Babası Hattab bin Hufeyl, annesi Fatıma bin Haşam Beni Mahzum kabilesindendi. Ailesi orta sınıfa mensuptu. Babası tüccardı ve kabilesinde zekâsıyla meşhurdu, çok tanrıcıydı (putperest idi). Çocukluğundan itibaren deve çobanlığı yapmaya başladı. Küçük yaşta okuma yazma öğrendi. İslam öncesi dönemde okur yazarlık nadiren vardı. Arap edebiyatı ve şiirle ilgilendi. Ergenlik döneminde ata binme, dövüş sporları ve güreş öğrendi. Uzun boyu ve fiziksel üstünlüğü ile iyi bir güreşçiydi. Ayrıca iyi bir hatip olduğundan babasının yanında kabileler arası anlaşmazlıklarda hakemlik yaptı. Tüccarlık yaparken Roma ve Pers şehirlerine gitti ve buradaki düşünürlerle tanışma imkanı bulmuş oldu.
Hz. Ömer, Mekke gayrimüslimlerince Muhammed'i öldürmek üzere görevlendirilmiş, yolda bu niyetini anlayan bir sahabe tarafından, hedef saptırmak amacıyla, gizli bir Müslüman olan kız kardeşinin evine yönlendirilmiş, önce gidip onunla ilgilenmesi söylenmiştir.
Müslüman oluşu
Kız kardeşinin evine geldiğinde evden gelen Kur'an sesini işiten Hz. Ömer "Göklerde ve yerde ne varsa Allah'ı tesbih etmektedir..." diye başlayan Kur'an ayetlerinden (Taha ve
Hadid surelerinin ilk ayetleri) etkilenerek Müslüman olmuştur.
Halife oluşu
Hz. Ebubekir'in yaklaşık iki yıllık süren halifeliği hastalanıp vefat etmesiyle son bulmuştur. Son günlerinde ashabın görüşlerini alarak yerine Halife olarak Hz. Ömer'i tavsiye etmiştir, ahitnameyi Hz. Osman'a yazdırmıştır.
Halifelik dönemi (634-644)
Ömer bin Hattab döneminde Bizans ile yapılan Yarmuk, Halep, Ecnadin, Demirköprü, Dathin, Firaz ve Qarteen muharebeleri ile
Mısır,
Suriye,
Lübnan ve
Filistin; Sasaniler ile yapılan
Köprü, Nihavend, Kadisiye muharebeleri ile de
Irak'ın tamamı ve
İran'ın büyük bir kısmı feth edildi. Ömer bin Hattab döneminde hilafet dahilden güçlendi. Hz. Ömer adaletli bir hükümdardı, devlet memurları ve valileri her zaman kontrol ederdi. Beytülmal'ı müslümanlar arasında en iyi şekilde bölüştürmüştür. Kendisi çok fakirdi, aylık geliri sadece 16–20 dirhemdi.
Vefatı
Miladi
1 Kasım 644'te, kendisinden alınan verginin azaltılmasını isteyen, ancak talebi kabul edilmeyen Fars Ebû Lü'lüe tarafından Medine'de sabah namazında hançerle saldırıya uğradı. Saldırgan intihar ederken Ömer bin Hattab üç gün sonra vefat etti.
