Türkopol (Yunanca Turkopouloi: "Türk Oğulları"), Haçlı Seferleri döneminde Haçlılar tarafından paralı asker olarak tutulan özellikle süvari okçuluğunda yetkin Türk kökenli paralı askerlerdir.
Çeşitli ordularda yer almalarına rağmen Türkopoller şövalyelerden daha düşük bir sınıf olarak kabul ediliyor ve bu yönde kimi sınırlamalara maruz bırakılıyorlardı. Yemeklerde diğer süvarilerle birlikte yemek yemelerine izin verilmezdi.
Büyük Yunan Ansiklopedisi'nde Türkopoller'in Bizans ordusunda ilk olarak Aleksios Kommenos döneminde 1097 İznik Kuşatması sırasında yer aldıkları belirtilmektedir.
Türklerin savaş sanatındaki kabiliyetleri, at üzerindeki hızları ve yine at üstündeki ok atma kabiliyetleri, başta Doğu Roma (Bizans) olmak üzere pek çok batılı devleti etkiliyordu. Bu sebeple başta Bizans olmak üzere, 11. yy.'ın sonlarında batıdan kutsal toprakları ele geçirmek için gelen Haçlılar da bu adına "Türkopol" denen birliklere kendi ordularında yer vermeye başladılar. Bu askerler savaşlarda ağır zırhlı haçlı şovalyelerine göre daha hızlıydılar ve bu nedenle müslümanlar ile yapılan muharebelerde Haçlılar'ın ağır kalma problemini gidermiş oluyorlardı. Haçlılar, Türkopolleri ilk olarak Bizans ordusunda gördüler ve buradan esinlenerek onlara, kendi ordularında ücretli olarak yer vermeye başladılar.
Türkopollerin, Türkopolcü adı verilen ayrı bir liderleri olurdu. Bu kişi muharebe sırasında tüm Türkopol birliğine komuta ederdi. Tapınak Şövalyelerinin komuta kademesi mutlaka paralı askerlere ve özel olarak da Türkopollere komuta eden bir komutanı içerirdi. Tapınak Şövalyelerinin Büyük Ustasının mutlaka bir Türkopol tercümanı olurdu.
İlk Haçlılar Birinci Haçlı seferi için Anadolu topraklarına geldiklerinde Türkopolleri Bizans ordusu içinde görürler. Bu birlikler anne babaları Türk ve Yunan olan kişilerden oluşmuştur. Bazıları Hıristiyan olmakla beraber aralarında Müslüman olanların da var olduğu bilinmektedir. Bu dönemde kurulan Haçlı devletleri de hafif süvari olarak Türkopolleri kullanacaktır.
Haçlı devletleri çoğunlukla Hıristiyanlığı seçmiş Selçuklu Türkleriyle Suriye bölgesindeki Ortodoks Hıristiyanları paralı asker olarak tercih etmiştir. Türkopoller Kutsal Topraklarda hafif süvari olarak yardımcı birlikler olarak Müslüman Ordularına karşı kullanılmıştır. Batılı şövalyelere göre daha hafif zırhları olan Türkopoller daha hızlı hareket edebiliyor ok, mızrak gibi silahlar kullanıyordu. Hafif bir zırhlı yelek ve sivri metal başlık giymekteydiler.
Bu dönemde Haçlılarla yoğun bir şekilde savaşan Müslüman Memlûkler Türkopolleri hain olarak değerlendirir ve esir edilenleri derhal öldürürdü. Töton Şövalyeleri bünyesinde hafif süvarilere Türkopol denmiştir.
Türkopoller, müslümanların galip geldiği 1187 Hıttin Savaşı'nda Selahaddin Eyyubi'ye karşı Haçlı tarafında yer aldılar. Akka'nın Haçlılar'dan kurtarılmasından sonra da kutsal topraklardan ayrıldılar. Tapınak Şovalyeleri bünyesinde olanlar Kıbrıs'a, Hospitalier Şövalyeleri maiyetinde bulunanlar ise Rodos ve Malta'ya gittiler.
Günümüzde artık Malta Şövalyeleri olarak anılan Hospitalier Şövalyeleri içinde halen bir Türkopol sorumlusu bulunmaktadır.
Kaynak:
tr.wikipedia.org
Çeşitli ordularda yer almalarına rağmen Türkopoller şövalyelerden daha düşük bir sınıf olarak kabul ediliyor ve bu yönde kimi sınırlamalara maruz bırakılıyorlardı. Yemeklerde diğer süvarilerle birlikte yemek yemelerine izin verilmezdi.Büyük Yunan Ansiklopedisi'nde Türkopoller'in Bizans ordusunda ilk olarak Aleksios Kommenos döneminde 1097 İznik Kuşatması sırasında yer aldıkları belirtilmektedir.
Türklerin savaş sanatındaki kabiliyetleri, at üzerindeki hızları ve yine at üstündeki ok atma kabiliyetleri, başta Doğu Roma (Bizans) olmak üzere pek çok batılı devleti etkiliyordu. Bu sebeple başta Bizans olmak üzere, 11. yy.'ın sonlarında batıdan kutsal toprakları ele geçirmek için gelen Haçlılar da bu adına "Türkopol" denen birliklere kendi ordularında yer vermeye başladılar. Bu askerler savaşlarda ağır zırhlı haçlı şovalyelerine göre daha hızlıydılar ve bu nedenle müslümanlar ile yapılan muharebelerde Haçlılar'ın ağır kalma problemini gidermiş oluyorlardı. Haçlılar, Türkopolleri ilk olarak Bizans ordusunda gördüler ve buradan esinlenerek onlara, kendi ordularında ücretli olarak yer vermeye başladılar.
Türkopollerin, Türkopolcü adı verilen ayrı bir liderleri olurdu. Bu kişi muharebe sırasında tüm Türkopol birliğine komuta ederdi. Tapınak Şövalyelerinin komuta kademesi mutlaka paralı askerlere ve özel olarak da Türkopollere komuta eden bir komutanı içerirdi. Tapınak Şövalyelerinin Büyük Ustasının mutlaka bir Türkopol tercümanı olurdu.
İlk Haçlılar Birinci Haçlı seferi için Anadolu topraklarına geldiklerinde Türkopolleri Bizans ordusu içinde görürler. Bu birlikler anne babaları Türk ve Yunan olan kişilerden oluşmuştur. Bazıları Hıristiyan olmakla beraber aralarında Müslüman olanların da var olduğu bilinmektedir. Bu dönemde kurulan Haçlı devletleri de hafif süvari olarak Türkopolleri kullanacaktır.
Haçlı devletleri çoğunlukla Hıristiyanlığı seçmiş Selçuklu Türkleriyle Suriye bölgesindeki Ortodoks Hıristiyanları paralı asker olarak tercih etmiştir. Türkopoller Kutsal Topraklarda hafif süvari olarak yardımcı birlikler olarak Müslüman Ordularına karşı kullanılmıştır. Batılı şövalyelere göre daha hafif zırhları olan Türkopoller daha hızlı hareket edebiliyor ok, mızrak gibi silahlar kullanıyordu. Hafif bir zırhlı yelek ve sivri metal başlık giymekteydiler.
Bu dönemde Haçlılarla yoğun bir şekilde savaşan Müslüman Memlûkler Türkopolleri hain olarak değerlendirir ve esir edilenleri derhal öldürürdü. Töton Şövalyeleri bünyesinde hafif süvarilere Türkopol denmiştir.
Türkopoller, müslümanların galip geldiği 1187 Hıttin Savaşı'nda Selahaddin Eyyubi'ye karşı Haçlı tarafında yer aldılar. Akka'nın Haçlılar'dan kurtarılmasından sonra da kutsal topraklardan ayrıldılar. Tapınak Şovalyeleri bünyesinde olanlar Kıbrıs'a, Hospitalier Şövalyeleri maiyetinde bulunanlar ise Rodos ve Malta'ya gittiler.
Günümüzde artık Malta Şövalyeleri olarak anılan Hospitalier Şövalyeleri içinde halen bir Türkopol sorumlusu bulunmaktadır.
Kaynak:
Türkopol - Vikipedi
tr.wikipedia.org
