Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
"Onun bunu yapmaya yetkisi yoktur, böyle bir işe nasıl, hangi yetenekle girişir? Bu işi yapması imkânsızdır" anlamında kullanılır. "Haddine mi...
Yetkisi dışındaki işlere karıştığı için sert bir karşılık vererek onu cezalandırmak, yola getirmek, uslandırmak, yetki sınırını bildirmek...
Kendi değer ve yeteneğini bilmek, üstün görmemek, kendi yapabileceği şeylerin ötesine geçmemek. "Merak etme sen, o haddini bilen bir çocuktur."
Çevresindekileri hiçe sayarak yetkili olmadığı konularda yüksekten atanlara sert karşılıklarla gereken dersler verilir.
Küçümsemek, önem vermemek "Beni hafife alıyorlar ama yanılıyorlar."
Bir anlaşmazlıkta adalet, tarafsızlık, hakkaniyet devreye girdiğinde kimsenin söyleyecek sözü kalmaz.
"Yoktur, bulunmaz, Allah vermemiştir" anlamında kullanılır."Öyle bir diyardayız ki su ve yiyecek Hak getire."
Davasında haklı olduğu meydan çıkmak, emeğinin karşılığını alabilecek duruma gelmek. "Emekliliğe yedi yıl sonra hak kazanacağım."
Haksızlık er geç ortaya çıkar.
Bir konu üzerinde konuşmaması, bildiği şeyi söylememesi karşılığında bir kimseye sağlanan yarar.
1. Birisinin payından bir başkası almış olmak.
2. Bir şeyde veya bir kimsede emeği bulunmak. "Komşumun çok hakkı geçmiştir bana, onunla mutlaka...
1. Güç bir işi başarı ile sonuçlandırmak.
2. Öç almak, yenmek veya cezasını vermek. "Siz onu bana bırakın, hakkından gelmesini bilirim."
Geçen hakkını, emeğini bağışlamak. "Annem inşallah hakkını helâl eder bana."
1. Bir şeyin lâyıkıyla yapılması için ne gerekiyorsa ondan kaçınmamak.
2. Birinin çalışmasını gereğince değerlendirmek, hakkı olan şeyi vermek...
Birinin hakkı olan şeyi vermemek, onu kendisine maletmek. "Dürüst ol, milletin hakkını yeme, yoksa boğazında kalır."
Doğru söz, yanlış yolda çok ilerlemiş kişiyi bile yola getirir.
Aynı durumdaki kimseler, birbirlerinin hâlini daha iyi anlarlar.
Bir kimsenin içinde bulunduğu zor durumu kavrayarak, anlayıp sezerek hoşgörülü olmak, anlayış göstermek. "Dedem hâlden anlayan birisidir, bize iyi...
Düzenlemek, tertiplemek, iyi işler bir duruma getirmek. "Hele şu işleri bir hâle yola koyalım, o zaman tatilini de düşünürüz."
Zengin, oldukça varlıklı, para durumu iyi. "Hasan efendiler mi? Hâli vakti yerinde insanlardır onlar."