Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Saf, katışıksız, temiz, eksiksiz, içinde yabancı madde bulunmayan. "Halis muhlis bir zeytin yağı satarız biz."
Kendi verdiği öğütlere kendisi uymaz.
Bir arada, toplu bulunan şeyleri ya da kimseleri dağıtmak, parçalamak, bu yolla sağa sola, her birini bir yana atmak. "Sizin takımı hallaç pamuğu...
Yakışıksız davranmak, uygunsuz bir söz söylemek veya kötü bir şey yapmak. "Halt etmişsin, bir de utanmadan anlatıyorsun."
Çiğ adam, yersiz ve yakışıksız sözleri, davranışları olan kaba kimse.
İnsana kendi işi ağır gelmez.
Bir işe girişen, o işin güçlüklerini veya masraflarını göze almalıdır.
Kendisinden hiç umulmayan, beklenilmeyen bir kimsenin olumlu davranışı görüldüğünde, "Nasıl oldu da böyle güzel bir iş, bir iyilik yaptı?"...
Birisinden beklenmeyen bir davranış görüldüğünde şaşma ve sitem bildirmek için kullanılan bir söz.
Sona ermeyecek hiçbir iyi durum, yıldızı sönmeyecek hiçbir ünlü yoktur.
"Nasıl oldu da gelebildin? Hiç görünmüyordun, sen de gelir miydin?" anlamında, uzun süre bir yerde görünmeyen kimse için kullanılır.
1. Hemen her işte parmağı vardır.
2. Her işten anlar, her işe karışır ya da her işten anladığı izlenimi verir.
Nazlı büyütülmüş, zora gelmeyen, çıtkırıldım kimse. "Amma hanım evlâdıymışsın, çekil şuradan ben yaparım."
Kötü bir duruma düşmek, zarar ve ziyana uğramak. "Hapı yuttuk desene!"
Hesapsızca, düşüncesizce harcamak, malını, parasını ölçüsüzce, bol bol harcayıp tüketmek.
Bir şeyden gerektiği gibi yararlanamaz olmak. "Senin yüzünü görmek bana haram oldu."
Dinî inançlara aykırı olarak kazanç sağlamak, haksız olarak bir şeye el atmak. "İnsan ol, haram yemek insana kâr getirmez."
Haram kazanç, bir işe yaramadan telef olur gider.
Sütü bozuk kişi, iki kimsenin arasını açar, anlaşmalarına engel olur, soylu kişi ise arabuluculuk yapar, anlaşmalarına yardım eder.
Tastamam, uygun, tıpatıp, gerçekte olduğu gibi. "Söylediklerimi harfi harfine yerine getirdin mi?"