Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Bir kimseye yaptıklarından ötürü sorular sormak ve cevaplarını istemek. "Mahkûmu hemen sorguya çekmişler."
Bir kişinin nasıl bir insan olduğu konuşmasından belli olur, soyunu sopunu öğrenmeye gerek yoktur.
1. Ne iyi ne kötü, orta derecede.
2. Hemen hemen, aşağı yukarı, yaklaşık olarak. "Şöyle böyle üç yıl oldu onunla görüşemedik. "
İçinden geleni söyleyen bir kişinin sözlerine inanmak istediğimiz için bu sözleri ona Tanrı söyletiyor diye düşünürüz.
1. Her şeyini, varını yoğunu elinden almak.
2. (Hırsız) bir yeri ya da kişiyi iyice soymak. "Dükkânı soyup soğana çevirmişler."
Paylanmak, azarlanmak, biri kendisine darılmak. "Durup dururken babamdan söz işittik yine."
Bir konu hakkında konuşmaya başlamak. "Toplantıda felsefeden söz açtı."
1. Konuşmaya başlamak için toplantı başkanından izin almak, öyle konuşmaya başlamak.
2. Birinin bir iş yapacağını kesin olarak bildirmesini...
Bir kimsenin kendisini inciten sözüne benzer şekilde cevap vermek. "Benim söz altında kalacağımı sanıyordu."
Bir konu, herkesin ağzına dökülmek, sorumsuz ve yetkisiz kimselerin düşünce bildirdikleri duruma gelmek.
"Verdiğim sözü yerine getireceğim, ondan dönmeyeceğim, Cenab-ı Hakk’ın bir olduğunda şüphe yoktur, ona nasıl inanıyorsam, verdiğim sözün...
Bir olayla ilgili olarak aynı şeyleri söylemek üzere anlaşmak, aynı görüşte olmak. "Onunla söz birliği mi ettiniz?"
1. Ortalıkta bir rivayet dolaşmak.
2. Hakkında dedikodu yapılır olmak. "Bir daha görüşmek istemiyorum, hakkımızda söz çıkacak diye korkuyorum."
Verilen bir öğüdü, bir sözü tutmak, davranışlarını buna uydurmak. "Sözümü dinleseydin başına bunlar gelmezdi!"
Dediğini yaptırmak. "Oğluna söz geçirdin mi ki bana karışıyorsun?"
Bir davranışından veya sözünden ötürü eleştiriye uğramak, kötülenmek, yakınları kendisine darılmak.
Gerçekliği, doğruluğu kesin ve açık olan, tersi savunulamayan. "Söz götürmez işler bunlar."
Susmak bazen konuşmaktan daha iyi sonuç verir.
Onu inciten, onuruna dokunan söze dayanamayıp karşılık verir olmak. "Bu sözleri kaldırmamı beklemiyordun herhalde?"
Evlenmek için anlaşıp kesin karar vermek. "Söz kesildi, iki ay sonra düğün olacak. "