Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Babaya itaat etmeyen kimse, ana ve babaya itaat etmeyi buyuran Tanrı’yı da tanımıyor demektir.
1. Yanmak, tutuşmak.
2. Ateşli silâhın patlaması.
3. Telâşlanmak, öfkelenmek, heyecanlanmak, coşmak. "Silâh birden ateş aldı."
Bir iş ya da olay önüne geçilemez, tehlikeli bir durum almak. "Ateş bacayı sarmadan çabuk gidelim buradan!"
Aşırı ölçüde sıkılmak, heyecanlanmak, utanmak sonucu vücutta sıcaklığın artması, yüzün kızarması. "O paha biçilmez vazoyu kırınca bedenini birden...
Kişi, zararlı bir eylemin sözünü etmekle kendisini zarara sokmuş olmaz.
Bir acıyı onu çekenden başkası tam anlayamaz veya aynı ölçüde üzülemez.
1. Çok kızgın, öfkeli davranışlar göstermek.
2. Çok çalışkan, hareketli ve becerikli olmak.
3. Ateşli silâhlarla yapılan atışa son vermek...
Küçük de olsa birtakım belirtilerin önemli olaylara işaret olduğunu anlatan bir söz.
Çok pahalı. "Yeni daireler ateş pahası, nasıl alacağız?"
Çok öfkeli olmak, ağır sözler söylemek. "Öğretmen kapıyı kıran öğrencilere ateş püskürdü."
Birini çok tehlikeli bir işe bile bile sokmak. "Hiç aldırmadan, biricik kızını o adamla evlendirip ateşe atamazsın değil mi?"
1. Ateşli silâhla mermi atmak.
2. Bir şeyi ateşin üzerinde tutarak ısıtmak. "Zalim askerler zavallı köylüleri yaylım ateşine tuttular."
1. Bir yeri bilerek yakıp yok etmek.
2. Aşırı ölçüde telâşlandırmak.
3. Bir toplumu, bir ülkeyi kargaşalık içine sürükleyerek yıkıma uğratmak...
Birinin yüzünden büyük haksızlığa uğramak, zarar görmek. "Eğer bu malı satamazsam senin ateşine yanmış olacağım."
Çok tehlikeli, zarar verecek bir işin üstüne üstüne gitmek ya da böyle bir işe girişmek. "Bırak o silâhı elinden! Ateşle oynadığının farkında...
İçinde bulunulan acı, sıkıntılı, dayanılmaz durumu anlatmak için söylenir. "İflas etmem, ateşten gömlek giymem demektir."
"Fırsat kaçtı, artık yapılacak şey kalmadı" anlamında kullanılır. "Sen daha dur, atı alan Üsküdar`ı çoktan geçti."
Her bakımdan güçlü, dilediğini yapabilir. "Zalimlere karşı durmak mı istiyorsun? Atın eşkin, kılıcın keskin olmalı!"
İyi düşünmeden yaptığımız işlerden pişman olarak geri dönmek isteriz ama artık iş işten geçmiştir.
Değerli ama talihsiz kimseler, kişiliklerine uygun olmayan ağır ve aşağılık işlerde kullanılırlar.