Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Bir işi yapabilmek için kendini çok zorlamak. "Ikınıp sıkınarak özür diledi."
Yersiz, kırıcı, yaralayıcı biçimde konuşmak.
Söz ve davranışta ölçü dışına çıkmak, gereksiz, aşırı davranışta bulunmak ve haddi aşmak. "O saygısız adamın daha fazla ileri gitmesine fırsat...
1. İlk doğan çocuk.
2. İlk sevgili.
Amaca başkalarından önce ulaşan, işinin ehlidir ve kazançlı çıkar.
1. Hak dini olan İslâm’ı kabul etmek.
2. En sonunda doğruyu söylemek.
3. Önceden kabul etmediği şeyi sonradan kabul edip uymak. "İmana gel...
Issız, sessiz olmak, bir yerde hiçbir canlı yaratık bulunmamak. "Adada in cin top oynuyordu sanki."
Titizlik göstermek, bir şeyi en ince ayrıntılarına kadar araştırmak, gözden geçirmek. "O kadar da ince eleyip sık dokunacak bir iş değil, kaygılanma."
Çok az veya pek önemsiz. "Ne akılsız adam bunlar, kavga etmelerine sebep olan mesele incir çekirdeğini doldurmaz bile, ayırın şunları."
Felç olmak, bedenin bir yeri hareketsiz ve duygusuz duruma gelmek. "Adamın sağ yanına inme inmiş diyorlar."
Bir kimsenin, bir şeyin değerini ancak o konuda uzmanlığı olanlar bilir.
"Olabilir, doğaldır, hoş karşılamak gerekir" anlamında kullanılır.
Birçok hastalık insana ayağını üşütmesi, ata da tırnağı yoluyla gelir.
Kişinin zaman zaman şaşırmasını, yanılmasını hoş görmek gerekir.
Toprağın her kesimi ayrı ayrı nitelikler taşıdığı gibi insanlar da birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler.
İnsan doğduğu yeri değil geçimini sağladığı yeri yurt edinir.
Birini çekiştirmek.
İyi, anlayışlı, ahlak sahibi insan. "İnsan evlâdı olmasaydı, tanımadığı birine onca yardım yapar mıydı?"
İnsanların karakterini çabucak anlayacak duruma gelmiş (olmak). "Dedem insan sarrafıdır, onu bir görse ne biçim bir adam olduğunu hemen anlayıverir."
Kişinin çocukluğundaki huyları, özellikleri yaşlılığında da değişmez.