Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Okumak, öğrenim görmek için uzun yıllar çalışmak. "Desene boşuna dirsek çürütmüşsün."
Öç almak, kötülük yapmak için fırsat kollamak, öfkesini gösterir durum almak. "Bana diş bilediği bakışlarından belli."
Etkisiz kalmak, güç yetirememek, hükmünü yürütüp sözünü dinletememek. "Bir çocuğa diş geçiremiyorsun, ne biçim annesin sen!"
Kızgınlığını, öfkesini kimi davranışlarıyla belli etmek. "Dediğini yaptıramayınca dişlerini gıcırdatmaya başladı."
Güçlü olduğunu, kendine güvendiğini, saldırabileceğini davranışlarıyla belli etmek, tehdit etmek. "Biraz diş göstersen hemen yola geleceklerdir."
Hatırı sayılır, işe yarar, belirtilmeye değer, önemli."Dişe dokunur bir iş yapmışsın, aferin çocuğum."
"Dıştan görünüşü, herkesi imrendirecek kadar güzel ama içyüzü elverişsiz, kötü, sahibini üzücü" anlamında kullanılır."Ah bir bilseler işin iç...
Yiyeceğinden, içeceğinden vb. ihtiyaçlarından keserek zorla biriktirmek. "Seni, dişimden tırnağımdan artırdığım parayla okuttum!"
Yapabileceği, gücünün yeteceği, becerebileceği, uygun bir durumda."Tam da dişime göre, onu yenebilirim."
Darlığa, sıkıntıya dayanmak, her türlü zorluğa katlanmak. "Biraz daha dişini sıkmalısın, inşallah yakında rahata kavuşacağız."
Çok büyük zorluklara, sıkıntılara, darlıklara katlanarak bütün gücünü kullanıp çalışmak. "Biz bu evi dişimizi tırnağımıza takarak yaptık...
Çok az gelmek (yiyecekler için)."Açlıktan kırılıyorduk, önümüzdeki yiyecekler dişimizin kovuğuna bile gitmeyecek kadardı."
Dize kadar (yükseklik veya alçaklık için)."Çukuru diz boyu kazmışlardı."
1. Dizini yere koyarak oturmak.
2. Teslim olmak. "Düşman askerleri önümüzde diz çökmüşlerdi."
Teslim olmak, boyun eğmek, yenilmek, güçlünün buyruğunu kabullenmek. "Bizim kitabımızda dize gelmek yoktur!"
Kendisine karşı geleni alt ederek buyruğunu dinler duruma getirmek, boyun eğdirmek. "İki saatte düşmanı dize getirebiliriz."
Yönetimi ele geçirmek, işi kendisi yönetmeye başlamak. "Dizginleri ele almazsak fabrika kargaşa içinde boğulup kalacak, üretim yapılamayacak. "
Başıboş bırakmak, sıkı tuttuğu yönetimi gevşetmek. "Yönetim, dizginleri salıverince insanlar rahat bir nefes aldılar."
Çok pişman olmak. "Çocuklarını küçük yaşta eğitmezsen sonradan dizini döversin."
Korkudan, heyecandan, yorgunluktan ayakta duramayacak hâle gelmek. "Yokuşu çıktım ama dizlerimin de bağı çözüldü."