Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
Gözle oranlanarak belirtilen miktar, gözle yapılan ölçme ya da oranlama. "Kumaşı göz kararı ölçüp verdi."
Bütün dikkatiyle bakmak. "Yoldan geçen adama göz kesildi."
1. Hiç duraksayıp çekinmeden.
2. Acımadan, merhamet etmeden. "Çocuklar göz kırpmadan oyun oynuyorlardı."
Karşısındakine göz kapağını açıp kapatarak işaret vermek, bu şekilde meramını anlatmaya çalışmak, bir şeyi onayladığını ya da doğru olmadığını...
1. Hiç uyumamak.
2. Tehlikeye aldırmamak. "Bu gece hiç göz kırpmadım, hep seni düşündüm."
1. Korumak, bakmak, gözetmek.
2. Görme ve işitme yoluyla öğrenmeye çalışmak. "Yolda ona göz kulak ol da başına bir şey gelmesin."
Göz emeği harcamak, gözün dikkatini, elin emeğini gerektiren ince bir iş yapmak ve işte uzun süre çalışmak. "Onca göz nuru döktüğü el işleri...
Dikkate almak. Herhangi bir durumun nasıl bir sonuca yol açacağını hesaba katmak. "Yola çıkıyorsunuz ama yağmuru da göz önünde tutun."
Belli etmemeye çalışarak, başını çevirmeden göz kenarı ile yandan bakmak. "Yabancı askerlere göz ucuyla bakmaya başladı."
Kabahatlerini, kusurlarını hoş karşılamak, görmezlikten gelmek, bağışlamak. "Sana bu yaşa gelinceye kadar göz yumdum, ama artık yeter."
1. Hoş görmemek, bağışlamamak.
2. Hiç uyumamak. "Sabaha kadar gözlerimi yummadım."
Korkutmak, tehdit etmek, istediğini yaptırmak için yıldırmak. "Ona öyle bir gözdağı verin ki bir daha buralara ayak basmasın!"
Çok özlemek, hasret çekmek. "Yıllardan beri gözümde tüten köyüme yarın kavuşuyorum!"
Bir malın elinden çıkmasına katlanmak, bir şeyden vazgeçmek ve yokluğuna razı olmak. "Evi ister istemez gözden çıkardılar."
Kendisine daha önce duyulan sevgi ve ilgiyi kaybetmek. "Eskisi gibi top oynayamayan Ali bir senede gözden düştü."
1. Okumak.
2. Durumu incelemek.
3. Niteliğini anlamak için bir şeyin her yanına bakmak. "Yapılan işleri gözden geçirdiniz mi?"
Ayrı düşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır.
"Ayrı düşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır" anlamında kullanılır.
Farkına varılmamak, ortadan çekilmek, görülmemek. "Nasıl oldu da gözden kaçırdık onu."
Ortadan çekilmek, görünmez olmak. "Adam biraz önce buradaydı ama gözden kayboldu."