Super Moderator
- Görüntüleme: 7K
- Cevaplar: 3
Günümüzde ev veya iş yerlerinde kullandığımız ampulleri alırken nelere dikkat ediyoruz? Bir ampulü alırken ne kadar ömrünün olduğunu hiç düşündünüz mü? Bu yazımızda tanıtacağımız ampul ise tam 120 yıldır yanmaya devam ediyor. Kullandığımız ampullerin ömrü bu kadar kısayken 120 yaşında ki ampulün sırrı nedir?
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde Livermore İtfaiye Müdürlüğüne hediye edilen ampul tam 120 yaşında. 1903, 1937 ve 1976 yıllarında yaşanan elektrik kesintileri dışında hiç sönmediği söyleniyor.
60 wattlık ampulün şu anda ise 4 wattlık ışık yaydığı söyleniyor. Bu ampulü icat eden kişinin ise Edison ile “En iyi ampulü ben yaparım.” rekabetine giren Adolphe Chailet olduğu bilinmektedir.
Şimdi onca yıldır çalışmasıyla bilim adamlarını şaşırtan, Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeye hak kazanmış ampulün sırrını birlikte inceleyelim.
Bilim adamları ampulün sırrını ortaya çıkartamamışlardır. Fakat nedeninin planlı eskitme denilen kavramla ilgili olduğu söylenilmektedir. Planlı eskitmenin ne olduğu nasıl işlediği ile ilgili biraz bilgi verelim.
Planlı eskitme, ürünün belirli bir kullanımının ardından işlevini yitirmesi olarak tanımlanır. Bunu yapan kişiler ise üretici firmalardır. Çünkü bir ürüne ihtiyacı olan kişi mağazalardan ürünü tedarik eder.
Ürün belli zaman sonra ömrünü doldurduğunda tüketici tekrar bu ürünü yeniden almak zorunda kalacaktır. Bu da üreticinin işlerini artıracaktır.
Şimdi bir x cihazı üreticisi düşünelim. Üreticimiz, ürünlerini önceden tasarlayacak ve en düşük özellikli x cihazından başlayarak belli aralıklarla ürünlerini piyasaya sürecektir. Bu sayede bir önceki cihazın özelliği ihtiyaçları karşılamada zorlanacak ve tüketiciyi bir sonraki modeli almak için psikolojik baskı yapacaktır. Bu olaya da endüstride sistematik eskitme adı verilir. 1900’lü yıllarda planlı eskitme zorunlu hale getirilmek istense de bu olmadı.
Bunun yerine 1950 yılında planlı eskitmeyi zorunlu hale getirmek yerine, insanlar için ürünleri çekici hale getirilmesi hedeflendi. Şimdi tekrar konumuza dönerek gizemli ampulün sırrını ortaya koyalım. Araştırmalarımızdan yola çıkarak lambanın üretildiği dönemde planlı eskitme kavramı yoktu diyebiliriz. Yani o dönemlerde bir ürün yüzyıllar boyunca kullanılabilmesi için tasarlanıyordu.
Günümüzden bir tespit yapacak olursak; ürün aldığımız bir mağazaya, ürün tamiri için gittiğimizde müşteri temsilcisinin ‘bunu yaptırmak, yenisini almaktan daha pahalı olur.’ demesinin nedeni de bariz planlı eskitme kavramının var olduğunu ortaya koyar.
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde Livermore İtfaiye Müdürlüğüne hediye edilen ampul tam 120 yaşında. 1903, 1937 ve 1976 yıllarında yaşanan elektrik kesintileri dışında hiç sönmediği söyleniyor.
60 wattlık ampulün şu anda ise 4 wattlık ışık yaydığı söyleniyor. Bu ampulü icat eden kişinin ise Edison ile “En iyi ampulü ben yaparım.” rekabetine giren Adolphe Chailet olduğu bilinmektedir.
Şimdi onca yıldır çalışmasıyla bilim adamlarını şaşırtan, Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeye hak kazanmış ampulün sırrını birlikte inceleyelim.
Bilim adamları ampulün sırrını ortaya çıkartamamışlardır. Fakat nedeninin planlı eskitme denilen kavramla ilgili olduğu söylenilmektedir. Planlı eskitmenin ne olduğu nasıl işlediği ile ilgili biraz bilgi verelim.
Planlı eskitme, ürünün belirli bir kullanımının ardından işlevini yitirmesi olarak tanımlanır. Bunu yapan kişiler ise üretici firmalardır. Çünkü bir ürüne ihtiyacı olan kişi mağazalardan ürünü tedarik eder.
Ürün belli zaman sonra ömrünü doldurduğunda tüketici tekrar bu ürünü yeniden almak zorunda kalacaktır. Bu da üreticinin işlerini artıracaktır.
110yillika.webp
Şimdi bir x cihazı üreticisi düşünelim. Üreticimiz, ürünlerini önceden tasarlayacak ve en düşük özellikli x cihazından başlayarak belli aralıklarla ürünlerini piyasaya sürecektir. Bu sayede bir önceki cihazın özelliği ihtiyaçları karşılamada zorlanacak ve tüketiciyi bir sonraki modeli almak için psikolojik baskı yapacaktır. Bu olaya da endüstride sistematik eskitme adı verilir. 1900’lü yıllarda planlı eskitme zorunlu hale getirilmek istense de bu olmadı.
Bunun yerine 1950 yılında planlı eskitmeyi zorunlu hale getirmek yerine, insanlar için ürünleri çekici hale getirilmesi hedeflendi. Şimdi tekrar konumuza dönerek gizemli ampulün sırrını ortaya koyalım. Araştırmalarımızdan yola çıkarak lambanın üretildiği dönemde planlı eskitme kavramı yoktu diyebiliriz. Yani o dönemlerde bir ürün yüzyıllar boyunca kullanılabilmesi için tasarlanıyordu.
Günümüzden bir tespit yapacak olursak; ürün aldığımız bir mağazaya, ürün tamiri için gittiğimizde müşteri temsilcisinin ‘bunu yaptırmak, yenisini almaktan daha pahalı olur.’ demesinin nedeni de bariz planlı eskitme kavramının var olduğunu ortaya koyar.