Cibuti Cumhuriyeti

Cibuti, resmi adı Cibuti Cumhuriyeti. Doğu Afrika'da küçük bir ülke. Komşuları: Kuzeyde Eritre, batıda ve güneyde Etiyopya, güneydoğusunda ise Somali. Kızıldeniz'e ve Umman Denizi'nin Aden Körfezi'ne kıyısı vardır. Arap Yarımadası'nda bulunan Yemen'e 20 kilometre uzaklıktadır. Başkenti Cibuti şehri'dir. Halkın %95'i Müslüman'dır.

Tarih​

Cibuti Cumhuriyeti 27 Haziran 1977 günü Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. Cibuti hala "Fransız Somalilandı" olarak adlandırılmaktadır. Cibuti'ye bundan yaklaşık 1,000 yıl önce Arap Yarımadası'ndan göçen Müslüman Somalililer ve Afarlar yerleşmiştir.

Bayrak​

Cibuti bayrağı günümüzde de kullanılan hali ile ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 27 Haziran 1977 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

Bayrak yatay olarak bayrağı iki eşit parçaya bölen iki şeritten oluşmaktadır. Bu iki yatay şeritin üstüne göndere çekilen tarafta oluşturulan ve bayrağın yarıdan fazlasına kadar uzanan ikizkenar üçgen gelmektedir. İkizkenar üçgenin içerisinde bir ucu üst bölüme bakacak şekilde konumlandırılan kırmızı renk beş köşeli yıldız konumlandırılmıştır. Bayrağın üst bölümündeki yatay şeriti oluşturan mavi renk ülkede bulunan Issa halkının yanı sıra gökyüzünü ve denizi, yeşil renk ise Afar halkını ve dünyayı temsil etmektedir. Üçgene rengini veren beyaz barışı simgelerken, kırmızı beş köşeli yıldız ise ülkenin beş bölgesinin birliğini ifade etmektedir.

Arma​

Cibuti arması iki adet defne ağacı dalından oluşturulan çelenk ve çelenk içerisine konumlandırılmış bir adet kalkan, mızrak, yıldız ve iki adet el ile bıçaktan oluşmaktadır. Çelenkin tam orta birleşme noktasında Cibuti bayrağından esinlenerek koyulan, birliği ve özgürlüğü ifade eden kırmızı beş köşeli yıldız bulunmaktadır. Armanın orta kısmında yer alan kalkan ile kalkanın arka kısmında dik olarak konumlandırılan mızrak ise geleneksel savaş aletlerini olup ülkenin savunulması için gerekli iradeyi simgelemektedir. Kalkanın orta kısmından sağlı ve sollu uzanan ve ellerinde keskin tarafları içe bakacak şekilde tutulan bıçaklar da ülke de var olan Issa ve Afar halkını temsilen yine aynı şekilde ülke savunmasını simgelemektedir.

Demografi​

Ülkedeki iki büyük etnik grup Somalililerin İssa klanı ve Afarlar'dır. Ülkede Fransız sömürge dönemlerinden kalan insanlar olmakla birlikte büyük bir Arap nüfus da barındırmaktadır. 1990'lı yıllarda yapılan Cibuti İç Savaşı sırasında büyük bir Afar ve İssa kaybı yaşanmıştır.

Dil​

Fransızca ve Arapça ülkenin resmi dilleri olmakla birlikte Somalice ve Afarca da geniş yayılım bulmuştur.

Din​

Cibuti'nin en önemli dini İslam'dır. Tıpkı diğer İslam ülkeleri gibi Cibuti'de de her köy ve kasabada bir cami bulunur. Cibuti halkının %94'ü (2012 tahminine göre 740.000) Müslümandır. Müslümanların çoğu Sünniliğin Şafiilik mezhebine bağlıdır. Müslümanlıktan sonra diğer önemli din Hristiyanlıktır.

Coğrafya​

Cibuti kuzeydoğu Afrika'da Umman Denizi'ne bağlı Aden Körfezi ve Kızıldeniz kıyısında bulunur. Ülkenin 314 kilometre kıyısı bulunmakla birlikte 113 kilometre Eritre ile, 337 kilometre Etiyopya ile ve 58 kilometre Somali ile (toplam 506 kilometre) sınırı vardır.Cibuti Büyük Rift Vadisi üzerinde yer alır.

---

Dasbiyo yakınındaki dağlar

---

Cibuti'nin, 23.200 km² gibi küçük bir yüzölçümüne sâhip olmasına rağmen, üç farklı fizikî yapısı mevcuttur. Kıyı bölgesi ile yüksek yayla bölgesini en yüksek noktası 1500 m’yi bulan dağlık bölge ayırmaktadır. Yayla bölgesi yer yer derin vâdilerle bölünmüş vaziyettedir. Irmakların mevcut olmadığı Cibuti’de bir çöküntü sonucu meydana geldiği anlaşılan Hanle Ovasında mevcut iki göl vardır. Alalı ve Assal ismindeki göller tuz gölü olup, bunlardan Assal deniz seviyesinden 150 metre aşağıdadır.

Sıcak ve kurak bir iklime sâhip olan Cibuti’de senelik sıcaklık ortalaması 32 °C civârındadır. Yağış dağlık bölgelerde kıyı bölgesine nazaran biraz daha fazladır. Yıllık yağış ortalaması kıyı şeridinde 130 mm iken, dağlık bölgelerde 500 mm. civârındadır.

Bitki örtüsü çok cılızdır. Yer yer görülen fundalıklar ve otlaklar hâricinde dağlık bölgelerde az da olsa zayıf ormanlara rastlanır. Tuz göllerindeki tuz ülkenin sâhip olduğu en önemli kaynaktır. Tatlı su gölleri ve dereleri bulunmayan ülke başka hiçbir tabiî kaynağa sâhip değildir.

Bölge ve İller​

Cibuti 5 bölge, 1 şehir ve 11 ilden oluşmuştur.

Bölge ve şehirler

• Ali Sabieh Bölgesi (District d'Ali Sabieh)
• Arta Bölgesi (District d'Arta)
• Dikhil Bölgesi (District de Dikhil)
• Cibuti şehri (Ville de Djibouti)
• Obock Bölgesi (District d'Obock)
• Tadjourah Bölgesi (District de Tadjourah)

Ekonomi​

Cibuti devletinin şu anki stratejisi sahip olduğu iyi jeostratejik konumundan faydalanmaktır. Ülkenin Bab'el Mandeb Boğaza açılımı ve istikrarlı oluşu başlıca avantajlarıdır. Özgürlüğünü ilan ettiğinden beri Cibuti, Fransa'nın dünyadaki en büyük askeri üssünü (yaklaşık 3000 asker) ve 2002'den beri de çok önemli bir Amerikan askeri üssünü barındırmaktadır. Devlet bu üslerden sırasıyla yıllık 30 milyon avro ve 30 milyon dolar gelir elde etmektedir. Devlet bu gelirlerin hemen hemen tamamını ülkenin en önemli gelir kaynağı olan limanın geliştirilmesine yönelik projeler için kullanmaktadır.

Cibuti limanı 1892'den beri faaliyet göstermektedir. Liman, 1998 yılında patlayan Etiyopya ile Eritre arasındaki savaş sırasında büyük değişim yaşadı. Eritre bağımsızlığını kazandıktan sonra Etiyopya kıyısız bir ülkeye dönüşmüş ve Assab Limanını kullanmaktaydı. Bu iki ülke arasında savaş patlayınca Etiyopya tüm alışverişini Cibuti Limanı üzerinden gerçekleştirmeye mecburdu. Ayrıca Birleşik Arap Emirleri ve Dubai Ports World (DPW) tan gelen büyük yatırımlar limanın geliştirmesinde büyük rol oynamıştır. Dubai Ports World( dünyanın 3. en büyük liman işletmecisi) 2000 yılından beri limanı yönetmektedir.

Ülke, Dorale'de daha gelişmiş ve 3. kuşak gemileri karşılayabilen yeni bir limanın inşaatını tamamlamıştır. Dorale limanı ayrıca 400 Milyon dolarlık yatırımla yapılan 20 hektarlık büyük bir serbest bölgesi içermektedir.USAID, Afrika' ya gönderilecek gıda yardımını bu bölgede depolamaktadır. 2006 yılında hizmete giren petrol terminali ise 153 milyon dolara mal olmuştur.

Ülkenin en önemli iş ortağı Fransa'dır, fakat Çin de diğer Afrika ülkelere olduğu gibi Cibuti'ye büyük ilgi göstermektedir. Nisan 2008' de Cumhurbaşkan İsmail Omar Geulleh Başkent Cibuti'den 15 km uzaklıkta bulunan Moucha Adalarında kumarhane ve lüks oteller inşa etmek isteyen Çin projesini açıklamıştır. Turizm bu ülkede hala az gelişmiştir.

Kültür​

Cibutililerin giydiği kıyafetler bölgenin sıcak ve kurak iklimini yansıtır. Batılı giyim tarzı olan kot pantolon ve t-shirt yerine erkekler genellikle beli saran sarong benzeri macawiis giyerler.

Mutfak​

Cibuti mutfağı Somali, Afar, Yemen ve Fransız mutfağının bir karışımıdır ve bazı Güney Asya (özellikle Hint) mutfağının etkileri vardır. Safrandan tarçınlara kadar pek çok Orta Doğu baharatı kullanılarak yerel yemekler hazırlanmaktadır. Yarısı açılmış ve sık sık tandır tarzı fırınlarda pişirilmiş olan Izgara Yemen balığı, yerel bir inceliktir. Baharatlı yemekler, geleneksel Fah-fah veya "Cibuti çorbası" ndan (baharatlı haşlanmış sığır çorbası), ıslak meyveli (baharatlı karışık sebze güveci) kadar birçok çeşitliliktedir. Xalwo (telaffuz "halwo") veya helva bayram kutlamaları veya düğün törenleri gibi bayramlar sırasında yenilen popüler bir şekerlemedir. Helva, şeker, mısır nişastası, kakule tozu, hindistan cevizi tozu ve ghee'den yapılır. Fıstık bazen lezzetini arttırmak için eklenir. Yemeklerden sonra evler geleneksel olarak, tütsü brülörü olarak adlandırılan tütsü brülörü içinde hazırlanan tütsü (cuunsi) veya buhur (lubaan) kullanılarak parfümlenir.

Spor​

Futbol, Cibuti'ler arasında en popüler spordur. Ülke 1994 yılında FIFA'ya üye oldu, ancak 2000'li yılların ortalarında Afrika Uluslar Kupası ve FIFA Dünya Kupası için eleme turlarında yer aldı. Kasım 2007'de Cibuti Millî Futbol Takımı, 2010 FIFA Dünya Kupası eleme turunda Somali milli takımını 1-0 yenerek Dünya Kupası ile ilgili ilk galibiyetini attı. Son zamanlarda, okçuluk gibi yeni sporlar geliştirilmekte ve tanıtılmaktadır.