Günlerin ve Ayların İsimleri Nereden Gelmiştir?

Gün nedir?​

Yer yuvarlağının kendi ekseni çevresinde bir kez dönmesi sırasında geçen zaman. Bu zaman, süre bakımından yirmi dört saate, ortalığın aydınlanıp kararması bakımından da gece ve gündüz olarak iki vakte bölünür.

Frenk, Arabî ve İbrânî takvimleri incelendiğinde, Türkçe’de kullandığımız gün ve ay isimleriyle aynı veya benzer olduğunu görürüz. Mayıs ayının karşılığının İngilizce’de “May” olması gibi. Bu hal toplumlar ve kültürler arasındaki münâsebetin ne denli geliştiğini gösteriyor.

Gün isimleri nereden geliyor?​

Günümüzde kullandığımız gün isimlerinin kökeni ve anlamı şöyledir:

• Cuma: Arapça (toplama, toplanmak)
• Cumartesi: Arapça (ertesi – Türkçe)
• Pazar: Farsça (ba: yemek, zar: yer)
• Pazartesi: Farsça (ertesi – Türkçe)
• Salı: İbrânîce (üçüncü)
• Çarşamba: Farsça (cehar şenbe: dördüncü gün)
• Perşembe: Farsça (penç şenbe: beşinci gün)

Ay isimleri nereden geliyor?​

Hicrî ve Celâlî takvimini bugün kullanmamamıza rağmen Şubat, Nisan, Haziran, Temmuz, Eylül ve Kasım Ortadoğu kökenlidir.

Ekim, Aralık ve Ocak ayları öz Türkçe isimlerdir. Ay isimlerinin kökeni ve mânâsı ise şöyledir:

• Ocak: Türkçe (Evlerde ateş yakılan, yemek pişirilen yer)
• Şubat: Süryânîce
• Mart: Latince (Maritus – Mars’tan mitolojik isim)
• Nisan: İbrânîce/Süryânîce
• Mayıs: Latince (Tanrıça Maria’nın ayı)
• Haziran: Süryânîce
• Temmuz: İbrânîce/Süryânîce
• Ağustos: Latince (Roma İmparatoru Augustus’un adı)
• Eylül: İbrânîce/Süryânîce
• Ekim: Türkçe (Toprağı ekmekten)
• Kasım: Arapça (Bölen)
• Aralık: Türkçe (İki şey arasında kalan mesafe)

Avrupa’da kullanılan takvimler​

İngilizce ve diğer Frenk dillerindeki ay isimleri tamamen Latince’den alınmıştır.

• Januarius (Janus’a ithafen): January
• Februarius (Februa’ya ithafen): February
• Martius (Mars’a ithafen): March
• Aprilis (Aphrodite’e ithafen): April
• Maius (Maia’ya ithafen): May
• Junius (Juno’ya ithafen): June
• Julius (Julius Caesar’a ithafen): July
• Augustus (Augustus Caesar’a ithafen): August
• September (Yedinci ay): September
• October (Sekizinci ay): October
• November (Dokuzuncu ay): November
• December (Onuncu ay): December

İbrânî takvimi​

İbrânî takvimindeki ay isimleri, Levant bölgesi olarak adlandırılan Filistin, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak’ı kapsayan bölgede kullanılan ve kısmen İbrânîce’den etkilenmiş olan ay isimleri de aşağıdaki gibidir (İbrânî takvimi, Nisan’da başlar ancak aşağıdaki listede Tevet [Ocak] ayıyla başlatılmıştır).

İbrânîce/Levant bölgesi

Tevet: Kanun-essani
Sebat: Şubat
Adar: Adar
Nisan: Nisan
İyar: Ayyar
Sivan: Haziyran
Tammuz: Tammuz
Av: Ab
Elül: Aylül
Tişri: Tısrin-ül evvel
Marheşvan: Tısrin-essani
Kislev: Kanun-ül evvel

Türk takvimleri​

Türklerin tarih boyunca kullandığı takvimler şunlardır:

1- 12 hayvanlı Türk takvimi
2- Celâlî Takvim
3- Rûmî Takvim
4- Hicrî Takvim
5- Mîlâdî Takvim

12 Hayvanlı Türk takvimi​

12 Hayvanlı Türk takvimi, Türklerin kullandığı ilk takvimdir. Türkler de zamanı belirlemek için kendilerine has 12 hayvanlı bir takvim geliştirmiştir. Burada her seneye -toplam 12- bir hayvan adı verilmiş (Sıçan, sığır, pars, tavşan, ejderha, yılan, at, koyun, maymun, tavuk, köpek, domuz) ve her 12 senelik devir için “müçe, müçö, müşel,

Takvim Nedir?​

1. Zamânı sene, ay ve günlere ayıran sistem: “Arabî takvim.” “Rûmî takvim.” “Efrencî takvim.”
2. Bir senenin aylarını, günlerini, güneşin doğuş, batış saatlerini, dakîkalarını, sayılı günleri ve o seneye âit mühim hususları gösteren kitapçık.