Biyografi Emetullah Râbia Gülnûş Sultan (1642-1715)

Emetullah Râbia Gülnûş Sultan (1642 - 6 Kasım 1715, İstanbul), Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ı, İki ayrı padişahın annesi (II. Mustafa ve III. Ahmed) ve Sultan IV. Mehmed'in eşiydi. Osmanlı İmparatorluğu'nda Haseki sultan unvanını kullanan son kadın sultandır.

Gülnuş Sultan Babasının adının Retimo Verzizzi olduğu Resmo'nun fethi sırasında tutsak edilip saraya sunulduğu iddiaları Hüseyin Kamî Hanyavî'nin Girit Tarihi'ndeki, Serdar Deli Hüseyin Paşa'nın 1646'daki Resmo'nun fethinden sonra saraya On cariye sunduğuna ilişkin habere, yani söz konusu On kızdan tekinin de Gülnuş olduğu varsayımına dayandırılır. O tarihte dört yaşında olan Gülnuş Sultan'ın Resmo'dan getirilmesi bir görüşe göre mümkün değildir. Esmer, düz siyah saçlı ve siyah gözlü, orta boylu, etine dolgun olarak tasvir edilmiştir.

IV. Mehmed'in en sevdiği eşi ve tek hasekisidir. Padişah ava gittiğinde karısını da yanına alırdı ve 1672 Kamyanets-Podilski'nin fethinden sonra burada eşinin adına bir Camii yaptırtmıştır. 1687 senesinde IV. Mehmed'in tahtan indirilmesi ve yerine kardeşi II. Süleyman'ın tahta geçmesi üzerine Gülnûş Sultan da Eski Saray'a gönderildi. 1693'de Sultan Mehmed'in vefatı üzerine ile dul kaldı.

II. Ahmed'in 1695 yılında vefat etmesi üzerine 1695 yılında Gülnûş Sultan'ın oğlu II. Mustafa tahta çıktı. Bunun üzerine Valide Sultan oldu. II. Mustafa padişah olduktan sonra annesini Eski Saray'dan Edirne Sarayı'na getirtti., Gülnuş Sultan Mart ayında taşınmış, II. Ahmed'in Hasekisi olan Rabi'a Sultan kızı Asiye Sultan'la Eski Saraya gönderildi, küçük Şehzade İbrahim Gülnüş Sultan'a verilmiş, eski Kızlar Ağası Uzun İshak Ağa azledilmiş ve Mayıs'ta yeni Darüssade Ağa Yapraksız Ali Ağa Mısır'dan gelmiş. Gülnüş Sultan hep oğlunun yanında bulundu ve II. Mustafa'nın seferine bile katıldı. Gülnûş Sultan Valide Sultanlık Döneminde Hatice Sultan bir kız doğumu yaptığında ve Fatma Sultan düğün yaptığında kızlarının Saraylarını ziyaret etmiştir. Veziriazam, Şeyhülislam ile Bostancıbaşı davetini kabul etmiştir. Devlet işlerine pek karışmadı. Ama II. Mustafa'nın tahtan indirilip yerine diğer oğlu III. Ahmed'in geçirilmesi için kendisinin onayı alındı. Toplam 20 yıl Valide Sultan kaldıktan sonra 1715 yılında oğlu III. Ahmed'in saltanatı sırasında (Lale Devri'nin başlamasından hemen önce) Edirne'de öldü. Vefatından önce, 1708'de yaptırdığı Üsküdar'daki Yeni Valide Camii'nin yanındaki üstü açık türbesine gömüldü.
 
Geri