Ülke Honduras Cumhuriyeti

Honduras, Orta Amerika'da bir demokratik cumhuriyettir. Britanya Hondurası'ndan (yani Belize) farklı olarak İspanyol Hondruras'ı olarak da bilinir. Batısında Guatemala, güneybatısında El Salvador, güneydoğusunda Nikaragua bulunur. İspanyolca (Kastilya) resmi dildir. Etnik Yapısı %97 melez, %2 siyahi, %1 beyazdir.

Honduras, Orta Amerika’nın Nikaragua’dan sonraki en fakir ülkesidir. Uzun yıllar muz ve kahve üretimine bağlı olarak gelişen ülke ekonomisi, 2006 yılında ABD’yle imzalanan serbest ticaret anlaşması sayesinde tekstil endüstrisi alanında yabancı yatırım çekmeyi başarmıştır. Toplam ticaretinin üçte birini ABD’yle gerçekleştiren Honduras, ABD’deki ekonomik gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. Ülkenin öndegelen diğer ticaret ortakları Almanya, El Salvador, Guatemala ve Nikaragua’dır.

Bayrak​

Honduras bayrağı günümüzde de kullanılan hali ile 18 Ocak 1949 yılında kabul edilerek göndere çekilmiştir.

Bayrak üç yatay şeritin mavi, beyaz, mavi sıralamasıyla bayrağı üç eşit parçaya bölmesinden oluşmaktadır. Mavi şeritlerden biri Atlas Okyanusu'nu, diğeri Büyük Okyanus'u simgelemektedir. Ortadaki beyaz şeridin üzerinde Orta Amerika Konfederasyonu'na dahil beş ülkeyi simgeler. 1866 yılında tüm Orta Amerika devletlerinin Federasyon çatısı altında toplanma arzusunu bayrağına koyduğu ve her biri eski Orta Amerika Konfederasyonu üyesi ülkeleri ifade eden yıldızlardan ortada konumlandırılanı bizzat kıtanın da ortasında bulunması dolayısıyla da Honduras'ı ifade etmektedir. Yıldızların diğerleri ise Kosta Rika, Nikaragua, Guatemala ve El Salvador'u temsil etmektedir.

Arma​

Bugün kullanımda olan Honduras arması, 1825 yılıda savaşta kullanılmış armaya dayanır. Armanın orta bölümünde tuğlalardan örülmüş bir üçgenin içinde iki kale ve iki kalenin arasında bir volkan yer alır.

1866 yılında volkanın üzerine bir de güneş eklenmiş ve bu kompozisyon "Özgür, egemen ve bağımsız" anlamına gelen "Libre, soberana e independiente" sloganıyla çevrelenmiştir. 20. yüzyılda armanın üst kısmına Kızılderili direnişini simgeleyen oklar, alt kısmına ise sağa meşe palamutları, sola bodur çamlar olmak üzere ağaçlar eklenmiştir. Alt orta kısmına da bir maden giriş kapısı ve ormancılıkta kullanılan çeşitli aletlerin eklenmesiyle birlikte Honduras Arması günümüzdeki halini almıştır.

Tarih​

Batısında Mayaların, geri kalanında ise Mezoamerikalı ilk Kolombiyalıların vatanı olan Honduras, oldukça zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Kristof Kolomb’un 1502’de keşfetmesiyle İspanyol kolonisine dönüşen ülke 1821 senesinde kendisiyle beraber dört Orta Amerika devletiyle bağımsızlığını ilan etmiştir. Bağımsızlığını ilan ettiği tarihten itibaren büyük küçük yaklaşık 300 ayaklanmanın yaşandığı ülkede sivil savaş da uzun yıllar devam etmiştir. 1870’lerle beraber uluslararası ticaret ve yatırımlara kapılarını açan Honduras’ta bu dönemde demiryolları inşa edilmiştir. Özellikle tropikal meyve ticaretinin çokça yapıldığı bu dönemde ülke ekonomisi kayda değer gelişme sağlamışsa da Honduras’ta istikrarsızlık 1990’ların başına dek devam etmiştir. 1969 senesinde El Salvador ile arasındaki gerginliğin iyice tırmandığı Honduras ile El Salvador arasında yaklaşık 5 bin kişinin ölümüyle sonuçlanan futbol savaşı yaşanmıştır. El Salvadorlu futbolcuların kaldığı oteli kundaklamak isteyen Honduraslılar ülke ile savaş durumuna girmiştir. Dünya Kupası’nda yaşanan olay El Salvador ordularının Honduras ordularına saldırmasıyla büyüyen olayın yankıları hala devam etmektedir. 1998 senesinde yaşanan Mitch kasırgasıyla büyük darbe alan ülke bu olay sonrasında yaklaşık 3.8 milyar dolarlık hasara uğramıştır. Yeniden yapılanmanın hala devam ettiği Honduras’ta 28 Haziran 2009 senesinde askeri güçlerin solcu devlet başkanı Manuel Zelaya hükümetine darbe yapmıştır. Dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan Honduras’ta siyasi ve toplumsal refaha yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.

2009 Darbesi
28 Haziran 2009'da askeri güçler, cumhurbaşkanını halkın seçmesi ve seçilen kişinin ikinci bir dönem daha görev yapmasını mümkün kılacak anayasa değişikliklerini referanduma sunmaya hazırlanan solcu devlet başkanı Manuel Zelaya'ya karşı darbe yapmış ve onu iktidardan indirmişlerdir. Bu konuda Dünya'da, özellikle Amerika kıtasında büyük bir kriz başlamıştır.

Coğrafya​

Orta Amerika'da, Karayip Denizi kıyısında, Guatemala ve Nikaragua arasında ve Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, El Salvador ve Nikaragua arasında yer alır. Alçak arazilerde subtropikal iklim, yükseklerde ve dağlarda ise ılıman iklim görülmektedir. İç kısımlarda çoğunlukla dağlar, kıyı bölgelerinde dar ovalar yer almaktadır. Ülkenin en yüksek noktası: Cerro Las Minas 2,870 m olup ülkede kereste, altın, gümüş, bakır, kurşun, çinko, demir, antimon, kömür, balık, hidro enerji gibi doğal kaynaklar bulunmaktadır. Hafif depremler yaygındır; Karayip kıyılarında kasırga ve su baskınları zarara yol açar. Yazları sıcak ve kurak kışları bol yağışlıdır.

Nüfus​

Nüfusu 7,8 milyona varan Honduras'ta kilometrekareye 70 kişi düşmektedir. Halkın yarısından çoğu kırsal (%53) alanda yaşamaktadır fakat 1998'deki Mitch kasırgasının ardından şehre göçte artış gözlenmiştir.

Honduras halkı kökenlerine göre üç ana gruba ayrılır:

• ladinos: Maya soyundan gelirler ve halkın %90'ını oluştururlar.
• Garífuna: Siyah tenli Karayip bölgesi insanlarıdırlar. Nüfusun %2'sini (180.000) oluştururlar.
• indígenas: (yerliler)
  • Miskitolar: 35.000 kişi
  • Sumu Twahka: 730 kişi
  • Paya: 3000 kişi
  • Lenca: 80.000 - 100.000 kişi
  • Chortí: 55.000 kişi
  • Jicaque/Tolupane

Son dönemde ortalama yaşam süresi kadınlarda 67, erkelerde ise 65 yıla yükselmiştir. Ülkede her 1600 kişiye bir doktor düşerken her 900 kişiye de hastanede bir yatak düşmektedir. Binde 30 bebek ölümlerine rastlanmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre halkın gıda gereksinimi %98'lik bir oranla giderilmesine rağmen halkın yarısına yakın bir kısmı hatalı veya yetersiz beslenmeden muzdariptir.

Ülkede okuma yazma oranı %76'dır (kadınlarda ve erkeklerde ortalama aynı). Kırsal alanda okuma yazma oranı şehre kıyasla oldukça düşüktür.

Son yıllarda gözlenen hızlı nüfus artışı (2004 verilerine göre %2,2) nedeniyle Honduras'ta nüfusun yarısından çoğunu 18 yaşın altındaki çocuklar ve gençler oluşturmaktadır. Nüfus, son dönemdeki hızıyla artmaya devam ederse 2025'te toplam nüfusun 14 milyona ulaşması beklenmektedir. Yalnız hızlı nüfus artışı Honduras'ta fakirliğin sebebi olarak görülmemektedir.

Siyaset​

Honduras tarihinde İspanyol tesiri büyüktür. Uzun yıllar İspanyolların ticari dominyonu olarak kalan Honduras, bağımsızlığını kazandıktan sonra da kargaşa bitmemiştir. Bağımsızlıktan sonra El Salvador ile savaş durumuna gelen Honduras, bu olaydan dolayı ekonomik açıdan büyük kayıplar yaşamıştır. Hatta bir dünya kupası maçında El Salvadorlu futbolcuların kaldığı otel, Honduraslı vatandaşlar tarafından kundaklanmak istenmiştir. Bu olayın yankıları Honduras'ta hâlâ sürmektedir. Bu gün Honduras dünyanın birçok ülkesine göç veren ülkelerin başında gelmektedir.

San Pedro Sula şehrinde, son yıllarda Meksika ve Kolombiyalı uyuşturucu kartellerinin faaliyetlerini artırdığı ve buna bağlı şiddet olaylarının artış gösterdiği bildiriliyor.

BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin bilgilerine göre, Honduras’taki cinayet vakaları 2005-2010 arasında iki katına çıkarak, her 100 bin kişiden 87’sinin cinayete kurban gitmesiyle dünyanın en yüksek oranına sahip bulunuyor.

Türkiye - Honduras Siyasi İlişkileri​

Honduras’la coğrafi uzaklık, birbirini yeterince tanımama ve farklı dış politika öncelikleri nedeniyle yakın bir süre öncesine kadar fazla gelişme kaydedilemeyen ikili ilişkilerimiz, ülkemizin Orta Amerika Entegrasyon Sistemi’ne (SICA) Şubat 2015’de bölge dışı gözlemci üye olması ve Honduras’a akredite Guatemala Büyükelçiliğimizin Eylül 2015’de faaliyete geçmesiyle yeni bir döneme girmiştir.

İki ülke arasında bugüne kadar üst düzey ikili ziyaret gerçekleştirilmemiştir. İkili temaslar daha çok uluslararası toplantılar vesilesiyle yapılmıştır. Guatemala’da düzenlenen Türkiye-SICA Birinci Dışişleri Bakanları Forumu vesilesiyle Sayın Bakanımız 13 Şubat 2015 tarihinde Honduraslı mevkidaşı Arturo Corrales Alvarez’le görüşmüştür.

20 Nisan 2017 tarihinde İstanbul’da ülkemizin evsahipliğinde yapılan Türkiye-SICA İkinci Dışişleri Bakanları Forumuna Honduras Dışişleri Bakanı Maria Dolores Agüero Lara katılmış, Sayın Bakanımız toplantı marjında adıgeçenle ikili bir görüşme gerçekleştirmiştir.

Honduras, Orta Amerika’daki dördüncü ticaret ortağımızdır. Türkiye’den Honduras’a gerçekleştirilen ihracatın önemli bir kısmını demir-çelik ürünleri, makine ve makine parçaları, silah ve mühimmat, elektrikli cihazlar, plastik ve plastik türevleri oluşturmaktadır. Honduras’tan satın aldıklarımızın başında tekstil ürünleri ve tütün mamulleri gelmektedir.

Ekonomi​

Honduras'ın ekonomisi tropik fırtına Mitch'den önce ve Mitch'den sonra olmak üzere iki ayrı şekilde ele alınabilir. 1998 öncesi %80'lerde olan fakirlik, 1998'de yaşanan felaketten sonra daha da artmıştır. Bu değişim işsizlik oranında da sayılara yansır. Fırtına öncesi %31 olan işsizlik oranı 1998'i takip eden yıllarda %44'e kadar ulaşmıştır. 2003 yılında bu oranın tekrar %27'ye düştüğü belirtilmektedir.

Latin Amerika ve Karayip Ülkeleri Ekonomi Komisyonu (ECLAC)'nin hesaplamalarına göre Mitch 3,8 milyar dolarlık maddi hasara yol açmıştır ve bu rakam Honduras'ın Gayri safi millî hasıla'sının %70'ine denk gelmektedir. Hükümet yeniden yapılanmanın 5 milyar dolara mal olacağını tahmin etmektedir.

Din​

2010 yılında Hondurasların % 87,6'sı Hristiyan, çoğunlukla Katolik (% 50,3) ve daha az bir oranda Protestan (% 36,6), nüfusun% 10,5'i bir dine bağlı değildir ve% 1.1'i popüler bir dine inanmaktadır.

Mutfak​

Honduras mutfağı, yerli (Lenca) mutfağı, İspanyol mutfağı, Karayip mutfağı ve Afrika mutfağının bir birleşimidir. Garifuna halkından yemekler de var. Hindistancevizi ve hindistancevizi sütü hem tatlı hem de tuzlu yiyeceklerde bulunur. Bölgesel spesiyaliteler arasında kızarmış balık, tamales, carne asada ve baleadas bulunmaktadır. Diğer popüler yemekler arasında şismol ve carne asada ile kavrulmuş etler, pirinç ve mısırla tavuk ve soğan turşusu ile kızarmış balık ve jalapeños bulunur. Kıyı bölgelerinde ve Körfez Adaları'nda deniz ürünleri ve bazı etler, bir kısmı hindistancevizi sütünü içeren birçok şekilde hazırlanır.

Çorbalar arasında fasulye çorbası, mondongo çorbası (işkembe çorbası), deniz mahsulleri çorbaları ve sığır çorbaları vardır. Genellikle bu çorbaların tamamı muz, yuca ve lahana ile karıştırılarak mısır ekmeği ile servis edilir.

Guatemala Büyükelçiliği​

Adres: Diagonal 6, 12-42 Zona 10 Edificio Design Center Torre II Oficina 406 Guatemala
Telefon: +502 24902068
ambajada.guatemala@mfa.gov.tr


Görev Bölgesi: Guatemala, Belize, El Salvador, Honduras