Pertevniyal Sultan (1810 - 5 Şubat 1883) Osmanlı padişahı I. Abdülaziz'in annesi, Valide Sultan ve II. Mahmud'un eşidir.
Pertevniyal Valide Sultan'ın kökeni hakkında kesin bilgi olmamakla beraber Çerkes asıllı olduğu iddia edilir. 1829 yılında II. Mahmud'un eşi oldu. 10 yıllık bir evlilikten sonra eşi vefat etti. 25 Haziran 1861 tarihinde Sultan Abdülmecid'in vefatı üzerine oğlu Abdülaziz tahta geçince Pertevniyal Sultan da Valide Sultan unvanını aldı. Oğlunun bütün saltanatı boyunca Valide Sultan kaldı. Hayır hasenata çok önem verirdi. Pertevniyal Lisesi'ni, Pertevniyal Valide Sultan Camii'ni yaptirdi. Konya Aziziye Camii'nin yapımında da büyük maddi yardımları oldu (1867).
Oğlu vefat edince Valide Sultanlık dönemi bitti ama 7 yıl daha yaşadı. Ayrıca Yusufpaşa'da bulunan Aksaray Mahmudiye İlk Öğretim Okulunu'nu eşi II. Mahmud'un anısına yaptırmıştır. Okul birkaç kez talihsizliklerle karşılaşmasına rağmen bugün hala hizmet vermektedir.
5 Şubat 1883 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti. İstanbul'un Aksaray semtinde bulunan kendisinin yaptırmış olduğu Pertevniyal Valide Sultan Camii'ndeki Pertevniyal Sultan Türbesine defnedildi.
Pertevniyal Valide Sultan'ın kökeni hakkında kesin bilgi olmamakla beraber Çerkes asıllı olduğu iddia edilir. 1829 yılında II. Mahmud'un eşi oldu. 10 yıllık bir evlilikten sonra eşi vefat etti. 25 Haziran 1861 tarihinde Sultan Abdülmecid'in vefatı üzerine oğlu Abdülaziz tahta geçince Pertevniyal Sultan da Valide Sultan unvanını aldı. Oğlunun bütün saltanatı boyunca Valide Sultan kaldı. Hayır hasenata çok önem verirdi. Pertevniyal Lisesi'ni, Pertevniyal Valide Sultan Camii'ni yaptirdi. Konya Aziziye Camii'nin yapımında da büyük maddi yardımları oldu (1867).Oğlu vefat edince Valide Sultanlık dönemi bitti ama 7 yıl daha yaşadı. Ayrıca Yusufpaşa'da bulunan Aksaray Mahmudiye İlk Öğretim Okulunu'nu eşi II. Mahmud'un anısına yaptırmıştır. Okul birkaç kez talihsizliklerle karşılaşmasına rağmen bugün hala hizmet vermektedir.
5 Şubat 1883 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti. İstanbul'un Aksaray semtinde bulunan kendisinin yaptırmış olduğu Pertevniyal Valide Sultan Camii'ndeki Pertevniyal Sultan Türbesine defnedildi.
