Ülke Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti

Laos ya da resmi adı ile Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti, denize kıyısı olmayan bir Güneydoğu Asya ülkesidir. Başkenti Vientiane'dir. Luang Prabang, Savannakhet ve Pakse diğer büyük şehirleridir. Laos, tek partili sosyalist bir cumhuriyet olarak yönetilir. Batıda Tayland ve Myanmar, doğuda Vietnam, kuzeyde Çin, güneyde Kamboçya tarafından çevrelenmiştir. Myanmar 235 km, Çin 423 km, Vietnam 2.130 km, Kamboçya 541 km ve Tayland'a 1.754 km sınırı vardır.

Bayrak​

Laos bayrağı 2 Aralık 1975 tarihinde kabul edilmiştir. Yukarıdan aşağıya sırası ile kırmızı - lacivert- kırmızı yatay şeritlerden oluşan bayrağın ortasında beyaz bir çember bulunur. Ortada bulunan lacivert renkli şerit üstünde ve altında bulunan kırmızı şeritlerden iki kat daha büyüktür. Bayrak oranı 2:3'tür. Kırmızı renk ülkenin bağımsızlığı için verilmiş mücadelede akan kanları, mavi ülkenin zenginliğini, beyaz renkli çember ise ayı ve komünist yönetimi temsil eder.

Coğrafya​

Üzerinde yer aldığı Çinhindi Yarımadası'nın yüzey biçimleriyle benzer özellikler gösterir. Tibet Platosu'ndan güneydoğuya doğru uzanan dağ sıralarından en doğudaki, ülkenin kuzeyini iki ana kütle olarak engebelendirdikten sonra Vietnam-Laos sınırı boyunca Annam Dağları olarak güneye iner. Mekong Irmağı ve kollarının derin vadileriyle yarılı ve tepeleri kalkerli platolarla birbirinden ayrılan bu iki kütle arasında yer alan 1.200 - 1.500 m yükselti Tran Nınh platosu güneye ülkenin orta kesimine Vieng-Chan ovasıyla açılır. Ülkenin en yüksek noktası kuzeyde yükselen Pou Bia Dağı'dır(2 817 m). Ülkenin orta ve güney kesimlerinde görülen yer biçimleriyse, doğudan batıya doğru eğimi ve tabanları kırmızı kumtaşlı kalın bir tabakayla örtülü, orta yükseltili platolardır. Bunların en önemlisi Boloven platolarıdır. Ovalar ise Jarres dışında Mekong Irmağı kıyılarında dizilidir. Laos'ta Mekong dışında en önemli akarsular, bu ırmağın kolları olan Tu, Hou ve Seng ırmaklarıdır.

İklim ve Bitki Örtüsü​

Laos'ta sıcak ve nemli tropikal iklim egemendir. Mayıs ve Ekim aylarında düşen Muson yağmurları yıllık yağış ortalamasının 2 000 mm'in üzerine çıkmasında en önemli etkendir. Ülkenin güney kesiminde yılın on iki ayı sıcaklık 25 °C'nin altına düşmez. Ülkenin %60'ı tekağaç ve türlerinin egemen olduğu herdem yeşil, seyrek ağaçlı ormanlarla kaplıdır. Kuzeydeki dağların yüksek kesimlerindeyse bu ormanlar yerlerin otsu savanlara bırakır.

Tarih​

Bugün Laos'tta egemen etnik grup olan Lao'lar. Tay halklarının bir koludur. Taylar MS 8. yüzyılda Güneybatı Çin'de güçlü Nanchao krallığını kurduktan sonra güneye doğru ilerleyerek Çinhindi Yarımadası'na girdiler. Laolar, öbür Tay halklarıyla birlikte, 5. yüzyıldan beri Kamboçya'daki Khmer İmparatorluğu'nun egemenliği altında yaşayan Laos'un yerli kabilelerine üstünlüklerini kabul ettirdiler. 12. ve 13. yüzyıllar boyunca Laolar, Muong Swa (daha sonradan Luang Prabang) prensliklerini kurdular.

Laos'ta patlak veren bir iç savaş neticesinde krallık, Kraliyet Devleti ve Şampasak Prensliği olmak üzere ikiye bölündü. 19. yüzyıl başında Kraliyet Devleti, Siyam’la birleşti ve 1893 yılında imzalanan, Fransız-Siyam Antlaşması ile Siyam’la birlikte Laos da Fransa’nın bir sömürgesi haline geldi.

1942 senesinde Japonlar, Mekong Nehri ve çevresini ele geçirdi. İkinci Dünya Savaşı sonunda Japonya yenilince, Mayıs 1946’da Laos bağımsızlığını ilan etti. Her ne kadar Fransa buna engel olmak istediyse de başarılı olamadı.

1953 yılında Fransa ve ABD, 1962 senesinde ise Temmuz ayında yapılan Cenevre Milletlerarası Konferansı’nda bütün ülkeler Laos’un bağımsızlığını tanıdı. 1963 Nisan’ına doğru ülkede karışıklıklar baş gösterdi. Uzun koalisyon hükumetleri sonunda, komünizm yanlısı Potent-Lao, 1975’te Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti’ni kurdu.

Şehir ve Eyaletler​

Laos eyalet sistemini kullanmaktadır ve on yedi eyalete bölünmüştür. Bunlar;

• Oudomxay Eyaleti
• Sayaboury Bölgesi
• Xieng Khouang Eyaleti
• Houaphan Eyaleti
• Bokeo Eyaleti
• Phongsaly Eyaleti
• Luang Namtha Eyaleti
• Luang Prabang Eyaleti
• Vientiane ili
• Vientiane Eyaleti
• Khammouane Eyaleti
• Savannakhet Eyaleti
• Xaysomboun Özel Bölgesi [2006'da çözülmüş]
• Borikhamxay Eyaleti
• Attapeu Eyaleti
• Saravane Bölgesi
• Sekong Eyaleti
• Champassak Eyaleti

Ekonomi​

Uzun süreli bir savaşın yolaçtığı yıkım nedeniyle KBYUG bakımından dünyanın en geri ülkelerinden biri durumuna düşen Laos, 1981'de hazırlanan Birinci Beşyıllık Planla gıda maddeleri bakımından kendine yeterli bir ülke olmayı hedefledi. Son derece dağlık bir yüzey biçimleri ve tropikal iklim, ülke ekonomisinin ana kolunu oluşturan tarıma iki özellik vermektedir: Bir yandan son derece küçük toprak parçaları üzerinde güçlü bir etkin nüfus yoğunlaşması, öte yandan hemen hemen işlenmemiş zengin bir orman varlığı. Nitekim işlenen topraklar ülke yüzölçümünün yalnızca %4'lük bir bölümünü kaplamaktadır; bunun da % 90'ında pirinç üretilmektedir. Tarım üretimi kuraklık ve su baskınlarıyla yıldan yıla büyük değişiklik gösterdiğinden, Birinci Beşyıllık Plan çerçevesinde küçük baraj ve pompalama sitemleri kurarak su rejimini düzene koyma yolunda önemli çalışmalar yürütülmektedir. Pirinç dışında mısır, sebze, pamuk, şeker kamışı, tütün, kahve diğer önemli tarım ürünlerini oluşturmaktadır. Hayvancılık ve Mekong Irmağı ve kollarında yürütülen balıkçılık önemli bir besin kaynağıdır. Ülkede başta demir ve kurşun olmak üzere bakır, kalay vb yeraltı kaynakları var olmakla birlikte işletilmemektedir; son dönemlerde bunların yanı sıra antrasit ve petrol yatakları da bulundu. Laos'ta sanayi olarak henüz gıda ve tekstil alanları dışında anılmaya değer bir tesis yoktur.

Dil​

Laos'un resmi dili Laosça’dır. Ancak Fransızca da ulusal dil olarak kabul edilmektedir. Bunlar dışında konuşulan diller arasında Hmong ve Khmu dilleri de yer alır.

Din​

Laos nüfusunun yüzde 67’si Theravada Budizm’ine inanmaktadır. Kalan kısmın yüzde 1,5’i Hristiyan ve yüzde 31,5 ise farklı dinlere inanmaktadır.

Mutfak​

Laos’un mutfak ve yemek kültürü Tayland’ınkiyle benzerlikler gösterir. Yemeklerinde bolca sebze ve şifalı bitkiler kullanırlar. Pek çok Asya ülkesinde olduğu gibi, Laos’ta da pirincin yeri çok özeldir. Baharat çeşitlerini de sıkça kullanırlar.

Yerel yemekleri arasında öne çıkan lezzet “larb” ya da “laap” olarak adlandırılır. Baharat ile marine edilmiş kırmızı et ya da balık, yeşillik ve sebzelerle birlikte servis edilir. “Tam mak hoong” adlı baharatlı papaya salatalarının ünüyse tüm dünyaya yayılmıştır. Her ne kadar denize kıyısı olmasa da, deniz ürünlerine yemek ve salatalarda sıkça yer verirler.

Laos’ta Bulunan Türkiye Dış Temsicilikleri​

Laos, Bangkok Büyükelçiliği'nin görev bölgesindedir.