
Tarihci
topragizbiz.com
5 Mart yılın 64. (artık yıllarda 65.) günü. Yıl sonuna kalan gün: 301
- Olaylar
- 1821James Monroe, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
- 1836Samuel Colt, ilk 34 kalibre altıpatlar (revolver) tabancanın seri üretimine başladı.
- 1890
- 1912İtalyan Ordusu, hava balonlarını askeri amaçlarla kullanan ilk ordu oldu. İtalyanlar bu hava taşıtlarını, Türk savunma hatlarının gerisine keşif yapmak amacıyla gönderdiler.
- 1917Woodrow Wilson, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
- 1918Bolşevikler, Rusya'nın başkentini Petrograd'tan Moskova'ya taşıdılar.
- 1920Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.
- 1923Şile’de Rum Değirmenlik Mahallesi’nde çıkan yangında, çoğu terk edilmiş yaklaşık 550 Rum, 200 Müslüman hanesi, 100 dükkân, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı. Toplam 1500 kişi yangın dolayısıyla evsiz kaldı.
- 1924İstanbul'da Maarif Müdürlüğü, Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereğince medreselere el koydu.
- 1924Şevket Vërlaci, Arnavutluk Başbakanı oldu.
- 1931Daniel Salamanca Urey, Bolivya Devlet Başkanlığı görevine getirildi.
- 1933Almanya'da 5 Mart'ta yapılan genel seçimlerde, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi, % 43.9 oy alarak çoğunluk sağladı ve kesin olarak iktidara geldi.
- 1933Büyük Buhran: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, bütün bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.
- 1942Okul bahçelerine patates, yerelması ve fasulye gibi sebzeler dikilmeye başlandı.
- 1946II. Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen Demirperde kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.
- 1950Eskişehir'de sel felaketi: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev yıkıldı ve 6 kişi boğuldu. Felaketzedelere Marshall Planı'ndan yardım geldi.
- 1951
- 195274 Ticani'nin duruşmasına Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Tarikat Şeyhi Kemal Pilavoğlu, 1954 yılında mahkûm olduktan sonra Ticaniliği bıraktığını söyledi.
- 19531929'dan beri SSCB liderliğini elinde tutan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri Josef Stalin öldü; bir gün sonra yerine Malenkov geçti. Asıl adı Yosif Vissariyonoviç Çugaşvili olan Stalin, Pravda'daki yazılarında ve Parti içinde, Rusça "çelik adam" anlamına gelen "Stalin" mahlasını kullanmaya başladı. Lakabı ise, Gürcü dilinde "Çivi" anlamına gelen "Koba"dır.
- 1956ABD'de Yüksek Mahkeme, diğer mahkemelerin okullardaki ırk ayrımcılığını yasaklamasını onayladı.
- 1966İngiliz Hava Yolları'na (British Airways) ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Fuji dağına düştü: 124 kişi öldü.
- 1969Ant dergisi'nde yayımlanan "İşgal Toprağı, Kurt Köpeği" başlıklı yazısından ötürü yargılanan Yaşar Kemal beraat etti.
- 1969Balıkesir'de Akbaşlak Köyü Muhtarı, "aminli düğün tüzüğü" hazırladı ve mevlit okutmayan damatlara ceza kesileceğini açıkladı.
- 1971İstanbul'da Akbank'ın Selamiçeşme Şubesi silahlı 5 kişi tarafından soyuldu, soygun sanıklarından olduğu ileri sürülen Salman Kaya, Bebek'te yakalandı.
- 1971Kırıkhan'da Türkiye İşçi Partililere (TİP) saldırıldı; 3 kişi öldü, 23 kişi de yaralandı. İlçede sokağa çıkma yasağı başlatıldı.
- 1971Ankara'da Amerikalı 4 asker, THKO örgütü mensuplarınca kaçırıldı. Bir duyum üzerine Polisin üniversiteye düzenlediği baskında çatışma çıktı; Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar da oldu. Kaçırılan askerler 8 Mart'ta serbest bırakıldı.
- 1972Ağustos 1971'de Sultanahmet'te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl hapse mahkûm edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını, "Gaddar Türkler" diye manşetler attı. Bunun üzerine Başbakan Nihat Erim, programında olmasına rağmen, ABD'ye giderken Londra'ya uğramadı.
- 1974Yom Kippur Savaşı: İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batı yakasından çekildiler.
- 1978İstanbul İstinye'de yapılan 23. Balkan Kros Şampiyonası'nda; Mehmet Yurdadön 12 bin metre, Sadık Salman 8 bin metre yarışmasında birinci oldular.
- 1979Uzay sondası Voyager 1, Jüpiter'in 172000 mil yakınından geçti.
- 1981İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, yasa dışı örgüt kurmak ve komünizm propagandası yapmak suçundan, 7 TİP yöneticisini tutukladı.
- 1984İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, Papa'ya suikast düzenlemek suçundan Mehmet Ali Ağca hakkında açılan davada görevsizlik kararı verdi.
- 1986Yüce Divan tarafından iki yıl hapse mahkûm edilen, eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar'ın milletvekilliği, TBMM Genel Kurulu'nda düşürüldü.
- 1991Irak, Körfez Savaşı esirlerini serbest bıraktı.
- 1993Savaş uçaklarının bombaladığı Muş'un Kızılsu Vadisi'ndeki kamptan kaçmak isteyen 60 PKK militanı, patlamaların şiddetiyle kopan çığın altında kalarak öldü.
- 1999Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin de öldüğü saldırıyı, yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.
- 2000İnternet aracılığıyla uluslararası ün yapan Mahir Çağrı, Forbes Dergisi'nin en ünlü 100 kişisi arasına girdi.
- 2001Mekke'de Hac'da çıkan izdihamda, 35 hacı adayı öldü.
- 2007Türkiye'de Vatanseverler Partisi, İçişleri Bakanlığı'na kuruluş dilekçesi vererek resmen kuruldu.
- Doğumlar
- 1133II. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1189)
- 1324II. David, İskoçya Kralı (ö. 1371)
- 1512Gerardus Mercator, Flaman kartograf (ö. 1594)
- 1563John Coke, İngiliz politikacı (ö. 1644)
- 1574William Oughtred, İngiliz matematikçi (ö. 1660)
- 1658Antoine de la Mothe Cadillac, Fransız kâşif (ö. 1730)
- 1685Georg Friedrich Händel, Alman besteci (ö.1759)
- 1693Johann Jakob Wettstein, İsviçreli teolog (ö. 1754)
- 1696Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (ö. 1770)
- 1703Vasili Trediakovski, Rus şair (ö. 1769)
- 1748Jonas Carlsson Dryander, İsveçli botanikçi (ö. 1810)
- 1748William Shield, İngiliz müzisyen (ö. 1829)
- 1794Jacques Babinet, Fransız fizikçi (ö. 1872)
- 1814Wilhelm von Giesebrecht, Alman tarihçi (ö. 1889)
- 1815John Wentworth, Amerikalı politikacı (ö. 1888)
- 1815Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı devlet adamı (ö. 1871)
- 1817Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (ö. 1894)
- 1853Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (ö. 1911)
- 1869Michael von Faulhaber, Alman kardinal ve başpiskopos (ö. 1952)
- 1870Frank Norris, Amerikalı yazar (ö. 1902)
- 1871Rosa Luxemburg, Polonyalı sosyalist devrimci (ö. 1919)
- 1873Olav Bjaaland, Norveçli kâşif (ö. 1961)
- 1874Henry Travers, İngiliz oyuncu (ö. 1965)
- 1879William Beveridge, İngiliz ekonomist (ö. 1963)
- 1886Dong Biwu, Çinli politikacı (ö. 1975)
- 1887Heitor Villa-Lobos, Brezilyalı besteci (ö. 1959)
- 1890B. Traven, Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar
- 1897Set Persson, İsveçli politikacı (ö. 1960)
- 1898Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (ö. 2015)
- 1898Zhou Enlai, Çinli politikacı ve Başbakan (ö. 1976)
- 1901Louis Kahn, Amerikalı mimar (ö. 1974)
- 1902Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (ö. 1988)
- 1904Karl Rahner, Alman teolog (ö. 1984)
- 1905László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1992)
- 1908Irving Fiske, Amerikalı oyun yazarı (ö. 1990)
- 1908Rex Harrison, İngiliz oyuncu (ö. 1990)
- 1915Laurent Schwartz, Fransız matematikçi (ö. 2002)
- 1915Mehmet Kaplan, Türk edebiyatçı ve akademisyen (ö. 1986)
- 1918James Tobin, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 2002)
- 1920José Aboulker, Cezayirli anti-Nazi direnişçi (ö. 2009)
- 1922Pier Paolo Pasolini, İtalyan yazar ve film yönetmeni (ö. 1975)
- 1933Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu (ö. 2000)
- 1933İsmail Ogan, Türk güreşçi
- 1934Halit Refiğ, Türk yönetmen (ö. 2009)
- 1936Canaan Banana, Zimbabveli politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 2003)
- 1937Olusegun Obasanjo, Nijeryalı politikacı ve Devlet Başkanı
- 1939Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (ö. 2010)
- 1940Sepp Piontek, Alman futbol oyuncusu ve teknik direktör
- 1942Ahmet Arpad, Türk gazeteci yazar ve çevirmen
- 1942Felipe González Márquez, İspanyol politikacı ve Başbakan
- 1943Vedat Demircioğlu, Türk devrimci (İTÜ öğrencisi ve Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi) (ö. 1968)
- 1945Meral Çetinkaya, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
- 1951Yusuf Ziya Özcan, Türk akademisyen ve diplomat
- 1959Hüseyin Çelik, Türk siyasetçi, akademisyen ve yazar
- 1960Mehmet Metiner, Türk siyasetçi
- 1964Hakan Gerçek, Türk tiyatro, sinema ve TV dizileri oyuncusu
- 1968Müfit Can Saçıntı, Türk yönetmen, oyuncu ve senarist
- 1970Emre Kınay, Türk oyuncu
- 1973Nelly Arcan, Kanadalı romancı (intihar) (ö. 2009)
- 1979Çiğdem Aysu, Türk aktris
- 1986Adem Kılıççı, Türk boksör
- 1988İsmail Keleş, Türk atıcı
- 1990İlham Tanui Özbilen, Türk atlet
- 1998Merih Demiral, Türk futbolcu
- Ölümler
- 1534Antonio da Correggio, İtalyan ressam (d. 1489)
- 1539Nuno da Cunha, Portekizli politikacı ve Hindistan Valisi (d. 1487)
- 1611Shimazu Yoshihisa, Japon samuray (d. 1533)
- 1622I. Ranuccio Farnese, İtalyan soylusu ve Parma dükü (d. 1569)
- 1695Henry Wharton, İngiliz yazar (d. 1664)
- 1726Evelyn Pierrepont, İngiliz politikacı (d. 1655)
- 1778Thomas Arne, İngiliz besteci (d. 1710)
- 1815Franz Anton Mesmer, Alman hekim (d. 1734)
- 1827Alessandro Volta, İtalyan fizikçi (d. 1745)
- 1827Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi (d. 1749)
- 1849David Scott, İskoç ressam (d. 1806)
- 1876Marie d'Agoult, Alman yazar (d. 1805)
- 1893Hippolyte Taine, Fransız tarihçi (d. 1828)
- 1894Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (d. 1817)
- 1895Henry Rawlinson, İngiliz asker (d. 1810)
- 1895Nikolai Leskov, Rus yazar (d. 1831)
- 1903George Francis Robert Henderson, İngiliz asker (d. 1854)
- 1914Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (d. 1877)
- 1925Johan Jensen, Danimarkalı matematikçi (d. 1859)
- 1927Franz Mertens, Alman matematikçi (d. 1840)
- 1933Cavit Erdel, Türk asker ve siyasetçi (d. 1884)
- 1934Reşit Galip, Türk politikacı (d. 1893)
- 1940Cai Yuanpei, Çinli eğitimci (d. 1868)
- 1941Mehmet Rifat Börekçi, Türk din adamı ve Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı (d. 1860)
- 1944Max Jacob, Fransız şair ve yazar (d. 1876)
- 1945Lena Baker, Amerikalı katil (d. 1901)
- 1947Alfredo Casella, İtalyan besteci (d. 1883)
- 1953Herman J. Mankiewicz, Amerikalı senarist (d. 1897)
- 1953Josef Stalin, Gürcü-Sovyet politikacı ve Devlet Başkanı (d. 1879)
- 1953Sergey Sergeviç Prokofyev, Rus besteci (d. 1891)
- 1963Patsy Cline, Amerikalı şarkıcı (d. 1932)
- 1965Chen Cheng, Çinli politikacı (d. 1897)
- 1965Pepper Martin, Amerikalı beyzbolcu (d. 1904)
- 1966Anna Akhmatova, Rus şair (d. 1889)
- 1974Sol Hurok, Rus-Amerikalı emprezaryo (d. 1888)
- 1977Tom Pryce, İngiliz Formula 1 sürücüsü (d. 1949)
- 1980Jay Silverheels, Kanadalı oyuncu (d. 1912)
- 1980Winifred Wagner, Alman opera yapımcısı (d. 1897)
- 1981Yip Harburg, Amerikalı şarkı sözü yazarı (d. 1896)
- 1982John Belushi, Amerikalı oyuncu (d. 1949)
- 1983Mustafa Uykusuz (Mim Uykusuz), Türk karikatürist (d. 1922)
- 1984Tito Gobbi, İtalyan bariton (d. 1915)
- 1984William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1892)
- 1988Alberto Olmedo, Arjantinli komedyen (d. 1933)
- 1990Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
- 1991Kazım Taşkent, Türk siyasetçi, bürokrat ve Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucusu (d. 1895)
- 1995Vivian Stanshall, İngiliz müzisyen, oyuncu ve yazar (Bonzo Dog Band üyesi) (d. 1943)
- 1996Whit Bissell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
- 1997Samm Sinclair Baker, Amerikalı yazar (d. 1909)
- 1999Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
- 2000İzzet Baysal, Türk mimar ve sanayici (d. 1907)
- 2000Lolo Ferrari, Fransız oyuncu (d. 1962)
- 2001Necmi Rıza Ayça, Türk karikatürist (d. 1914)
- 2004Walt Gorney, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
- 2006Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (d. 1935)
- 2010Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (d. 1939)
- 2010Richard Stapley, İngiliz aktör ve yazar (d. 1923)
- 2013Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (d. 1954)
- 2016Mithat Danışan, Türk bas gitarist (d. 1949)
Aylar ve Günler
Ocak | |
Şubat | |
Mart | |
Nisan | |
Mayıs | |
Haziran | |
Temmuz | |
Ağustos | |
Eylül | |
Ekim | |
Kasım | |
Aralık | |
Diğer |

- Önceki Konu
- Sonraki Konu

Moderatör tarafında düzenlendi: